▼حرف روز
تحریم فرصت است، مشکل در نگاه شماست!
عباس عبدی، روزنامه‌نگار و تحلیلگر سیاسی اصلاح‌طلب دیروز در یادداشتی در روزنامه اعتماد، نوشت: «یکی از نقدهای جدی که به دولت وارد است، باز نکردن ابعاد و آثار تحریم‌ها است. بزرگ‌ترین تحریم‌هایی که علیه یک کشور اجرایی شده است. البته انگیزه اصلی این سکوت تا حدی قابل درک است، ولی بی‌فایده یا حتی زیان‌بار بودن آن نیز بر کسی پوشیده نیست. شاید به علت همین سکوت است که مخالفان دولت نیز دچار اشتباه محاسبه شده‌اند و نتیجه این بی‌اطلاعی همین مصوبات خواهد شد». این اظهارنظر واجد چند نکته تحلیلی است که به تبیین ابعاد این قبیل تفکرات با خاستگاه جریانی و سیاسی کمک می‌کند.
نکات تحلیلی: 1- عباس عبدی جزء طیفی از جریان اصلاحات است که امروز در پله دوم ایستاده و با تحریف نقش و جایگاه جریان متبوع خود در بروز مشکلات و مسائل امروز جامعه، پیکان تقصیرات را به سمتی دیگر برمی‌گرداند. آن‌ها در دوراهی نحوه تحلیل مسائل کشور و چگونگی مواجهه با انتخابات 1400 ایستاده‌اند؛ از طرفی نمی‌توانند واقعیات و مشکلات موجود را به سبب ناکارآمدی دولتی که دو دوره از آن حمایت کرده‌اند به‌راحتی نادیده بگیرند و از سوی دیگر با کمترین خسارت و تلفات می‌خواهند از این وضعیت عبور کنند. ناگزیر به تحریف واقعیات و بزک کردن دوباره عمو سام برای وعده سرخرمن روی آورده‌اند. 2- این اظهارنظر فرار به جلو است. کارشناسان دولت بارها گفته‌اند که تحریم‌ها در بدبینانه‌ترین حالت تأثیری 20 تا 30 درصدی بر اقتصاد ایران دارد. علت 70 درصد باقی‌مانده، داخلی است که به تعبیر رهبر معظم انقلاب، علاجش نیز در داخل است و آن رفع سوء تدبیرها و ضعف مدیریت‌هاست. 3- البته دو سال پیش عباس عبدی در آبان 1397 در مصاحبه با سایت عصر ایران با تأکید به مضمون چنین نکته‌ای، تحریم را- به درستی- فرصت تلقی کرده و گفته بود: «محدود کردن مسائل اقتصاد ایران به تحریم، خطرناک است. واقعاً مسئله اصلی ما تحریم نیست. ما در اولین فرصت باید تغییرات اساسی در وضعیت اقتصادیمان ایجاد کنیم؛ یعنی تغییرات اساسی در سیاست قیمت‌گذاری، سیاست مربوط به فضای کسب‌وکار و حاکمیت قانون و شفافیت و پاسخگویی، مبارزه اساسی با فساد و بسیاری از حوزه‌های دیگر». حال این سؤال مطرح می‌شود که آیا دولت توانست تغییرات اساسی در سیاست‌گذاری‌های معطوف به حل مشکلات داخلی انجام دهد؟ یا هنوز هم منتظر معجزه بیرونی برای حل مسائل، پس از هفت سال و نیم است؟ آقای عبدی! مشکل در نگاه راهبردی‌ای است که راه‌حل مسائل داخلی را در بیرون جستجو می‌کند. (نویسنده: فتح‌الله پریشان)
▼گزارش روز
این خاطره تلخ هرگز تکرار نخواهد شد!
روز دانشجو یکی از مهم‌ترین وقایع تاریخ ایران است که در سالیان گذشته جریان‌های سیاسی درصدد بوده‌اند که با جنگ شناختی و ادراکی، آن را تحریف و به ضد خود تبدیل کنند. در ذیل به چیستی این روز و وقایع پس از آن اشاراتی مختصر خواهیم داشت.
گزاره‌های خبری: 1- پس از پیروزی نهضت ملی نفت بر انگلستان، دکتر مصدق برای حل مشکلات اقتصادی و ایجاد ائتلاف علیه انگلیس با آمریکایی‌ها متحد شد و مذاکرات و رفت‌وآمدهای آن‌ها حدود دو سال به طول انجامید، اما درنهایت آمریکایی‌ها به دولت مصدق خیانت کردند و در ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ دولت او را با کودتا ساقط کردند. 2- حدود چهار ماه پس از کودتا، ریچارد نیکسون معاون رئیس‌جمهور وقت ایالات‌متحده آمریکا به تهران سفر می‌کند تا دسترنج کودتا را ببیند و دانشگاه به یک‌باره علیه آمریکا و حکومت پهلوی قیام می‌کند. در این اعتراضات سه دانشجو در تاریخ ۱۶ آذر ۱۳۳۲ در دانشگاه تهران به شهادت رسیدند. 3- در روز ۱۷ آذر ۱۳۳۲ علی‌رغم تحصن کامل در دانشگاه‌های ایران، نیکسون را براى دریافت دکتراى افتخارى حقوق، به دانشگاه تهران بردند.
نکته راهبردی: برخی از جریان‌های وابسته سیاسی درصدد هستند با تحریف قربانی شدن این دانشجویان در پیش قدم معاون رئیس‌جمهور آمریکا را تحریف کنند و این جریان را تبدیل به یک جنبش ضد ایرانی نمایند و به دنبال احیای رابطه با آمریکا باشند. حافظه تاریخی ملت باید به یاد برخی دلباختگان رابطه با آمریکا بیاورد که نباید به دنبال آویختن مدال بر گردن آمریکایی‌ها در دانشگاه‌های ایران باشند و عاقبت خود را مانند مصدق در پیشگاه ملت و تاریخ ننگین کنند، زیرا در ۳۱ تیر ۱۳۳۱ میلیون‌ها نفر در حمایت از مصدق به خیابان‌ها آمدند و مردم منتظر بودند ایران به استقلال برسد، اما همین اشتباه تاکتیکی که از ابتدا با خنده‌های دیپلماتیک همراه بود، یک ملت آزاد شده از سلطه انگلیس را به مدت ۲۵ سال به زیر یوغ استعمار انگلیس، آمریکا، رژیم صهیونیستی و ساواک برد و تنها با پیروزی انقلاب در سال ۵۷، این سایه شوم برداشته شد و اکنون بصیرت مردم در گام دوم انقلاب اجازه نمی‌دهد این تجربه تلخ هرگز تکرار شود. (نویسنده: فرهاد مهدوی)
▼ اخبار ویژه
وعده بازگشت به برجام با اما و اگرهای بایدنی
«بایدن» در آخرین مصاحبه خود با نیویورک‌تایمز، ضمن تأیید وعده قبلی خود مبنی بر بازگشت به برجام، تأکید کرده باید در مدتی بسیار کوتاه دور جدیدی از مذاکرات با ایران آغاز شود که هدف آن طولانی کردن دوره اعمال محدودیت‌ها بر فعالیت‌های هسته‌ای ایران و نیز سیاست‌های منطقه‌ای و جنگ‌های نیابتی جمهوری اسلامی در لبنان، عراق، سوریه و یمن باشد. رئیس‌جمهور منتخب آمریکا شب گذشته در مصاحبه با شبکه سی‌ان‌ان به همراه معاونش کامالا هریس نیز بار دیگر گفته‌های قبلی خود را تکرار کرد، اما درعین‌حال اضافه نمود که «حل مشکلات با ایران دشوار خواهد بود».
◄ بحرین هم از برجام سهم می‌خواهد/ وزیر خارجه بحرین گفت: «هرگونه اصلاحی در توافق هسته‌ای ایران باید شامل جنبه‌هایی باشد که نگرانی کشورهای منطقه را برانگیخته است و باید جلوی مداخله ایران در امور منطقه و حمایت از شبه‌نظامیان گرفته شود. توافق با اسرائیل می‌تواند قواعد بازی در منطقه را تغییر دهد. امیدواریم این توافق منجر به شکوفایی و ثبات منطقه شود و جهان را امن‌تر کند».
▼ اخبار
چرا غربی‌ها گستاخ شده‌اند؟
«هایکو ماس»، وزیر امور خارجه آلمان به هفته‌نامه آلمانی اشپیگل گفته است، انتظار دارد توافق بین‌المللی هسته‌ای با ایران (برجام) در دولت جو بایدن باید از نو مورد بررسی و مذاکره قرار گیرد. وزیر امور خارجه آلمان اضافه کرده: «ما انتظارات روشنی از ایران داریم: سلاح هسته‌ای نباید باشد، اما همچنین برنامه ساخت موشک‌های بالستیک نیز که تمام منطقه را تهدید می‌کند، نباید وجود داشته باشد. افزون بر این ایران در منطقه باید نقش دیگری ایفا کند. ما به این دلیل به این توافق [برجام‌پلاس] نیاز داریم که به ایران اعتماد نداریم». او گفته دراین‌باره پیشتر با وزرای خارجه فرانسه و بریتانیا توافق کرده است. وزیر خارجه آلمان درعین‌حال ارسال سیگنال به ایران را نیز ضروری می‌داند. او گفته است «عامل تعیین‌کننده این خواهد بود که آیا ایالات‌متحده تحریم‌های اقتصادی علیه ایران را کاهش خواهد داد یا نه. هر دو طرف باید گام‌هایی را بردارند.» «مجتبی ذوالنوری»، رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس در واکنش به اظهارات مداخله‌جویانه و گستاخانه وزیر امور خارجه آلمان، به ضعف دستگاه دیپلماسی کشورمان اشاره و تأکید کرد: «ضعف دستگاه دیپلماسی کشور، غربی‌ها را گستاخ کرده؛ بنابراین آن‌گونه که در توئیت‌های آقای ظریف مشاهده شد، مشخص است که در مذاکرات هسته‌ای روی برنامه موشکی هم مذاکره کرده‌اند، اما مشروط به این شده بود که غربی‌ها دست از شرارت‌های منطقه‌ای بردارند که طرف‌های مقابل چنین شرطی را نپذیرفتند». وی تصریح کرد: «دستگاه دیپلماسی باید محکم و استوار ایستادگی کند و همچون گذشته از موضع انفعال و وادادگی به مسائل بین‌المللی ورود نکند و بایستی در حفظ منافع ملت بسیار محکم و استوار عمل کند».
چمران: احتمال دارد قالیباف و رئیسی کاندیدای انتخابات ۱۴۰۰ نشوند
«مهدی چمران»، رئیس سابق شورای شهر تهران و عضو شورای ائتلاف اصولگرایان گفت: «برای جذب آراء خاکستری قرار نیست کارناوال به راه بیندازیم، این اقدامات نوعی فریب دادن مردم و به بیانی مصادره کردن آراء آن‌هاست. باید به‌صورت منطقی، با صداقت و شفافیت با مردم رفتار کرد، حتی اگر شکست بخوریم. هنوز به‌صورت رسمی و سازمان‌یافته صحبتی با قالیباف و رئیسی صورت نگرفته است. مشخص نیست که این دو نفر برای انتخابات ۱۴۰۰ حضور پیدا کنند. احتمال دارد هیچ‌کدام برای انتخابات ۱۴۰۰ نیایند؛ از این‌رو هیچ حسابی نمی‌توان باز کرد و برنامه تنظیم شده‌ای در این زمینه وجود ندارد. شورای ائتلاف برنامه‌هایش را ادامه خواهد داد منتهی با اصلاحاتی که در روش خود انجام می‌دهد. در روش شورای ائتلاف، انتخاب از پایین به بالا آغاز می‌شود. اینکه روشی در پیش گرفته شود که عده‌ای دور هم بنشینند، کاندیدا انتخاب کنند و تعیین تکلیف کنند که مردم به چه کسی رأی دهند، یقیناً شورای ائتلاف این راه را در پیش نمی‌گیرد و در دوره قبل هم در پیش نگرفت».
بیانیه و هشدار صریح؛ مجادلات بی‌حاصل را پایان دهید!
دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی با صدور بیانیه‌ای خبر داد؛ «نظر کارشناسی این دبیرخانه در خصوص مراحل شکل‌گیری، تکمیل و تصویب قانون «اقدام راهبردی برای رفع تحریم‌ها و صیانت از حقوق مردم» از سوی مجلس این است که قانون فوق مسئله خاصی به زیان مصالح ملی ایجاد نمی‌کند و برعکس، آنچه برخلاف مصالح ملی بوده و مورد نگرانی می‌باشد، همین جنجال‌هاست که شأن و جایگاه نهادهای قانونی کشور را مورد خدشه قرار داده و به وحدت و انسجام ملی خسارت وارد می‌کند. اظهارنظرها و رفتارهایی که طی روزهای اخیر شاهد آن بودیم، مصالح و منافع ملی را قربانی اغراض و منافع گروهی و جناحی نموده و ضمن آن‌که هیچ‌گونه نفعی برای کشور نداشته، پیام و آدرس غلط به دشمنان منتقل می‌کند. دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی ضمن اعتقاد راسخ و توصیه اکید به همه طرف‌ها در خصوص ضرورت پایان دادن به مجادلات بی‌حاصل، هشدار می‌دهیم که اجازه نخواهیم داد منافع و مصالح کشور بازیچه دست سیاست‌بازان قرار بگیرد».
▼ اخبار کوتاه
◄ نقدی بر عملکرد رسانه‌های کشور/ «نصراللهی»، رئیس دانشکده علوم ارتباطات و مطالعات رسانه دانشگاه آزاد با ابراز تأسف از برخورد غیرحرفه‌ای رسانه‌های رسمی کشور در پوشش خبر شهید فخری زاده، گفت: «در مسائل و بحران‌های امنیتی و غیرامنیتی نیز شاهد چنین پوشش‌های غیرجامع، غیرمسئولانه و تأخیری هستیم. خبر این حادثه در خبرگزاری جمهوری اسلامی در ساعت ۱۸:۲۵ منتشر شد؛ آن‌هم بیانیه وزارت دفاع بود که باز دیرتر از دیگر رسانه‌ها منتشر کرد. شبکه خبر نیز ساعت ۱۷:۱۰ دقیقه این خبر را زیرنویس کرد؛ پوشش تصویری خبر نیز حدود ۸ ساعت پس از وقوع حادثه انجام گرفت».
◄ دیدار سردار «قاآنی» با مقام‌های عراقی/ سفیر ایران در بغداد خبر داد: «سردار قاآنی، فرمانده نیروی قدس سپاه در سفر اخیر به عراق، با نخست‌وزیر، رئیس‌جمهور و دیگر مقامات عراقی دیدار کرد. همه گروه‌ها و احزاب سیاسی و همچنین گروه‌های مقاومت با ایران روابط مثبتی دارند. ایران در امور داخلی احزاب و گروه‌های عراقی مداخله نمی‌کند؛ اما این گروه‌ها علاقه‌مند به مشورت با ایران هستند. اگر آن‌ها (آمریکایی‌ها) علیه جریان مقاومت اقداماتی انجام دهند، قطعاً مقاومت از خود عکس‌العمل نشان می‌دهد».
◄ راهبرد ترور!/ شبکه ۱۲ تلویزیون رژیم صهیونیستی اعلام کرد: «ترور فخری‌زاده بیانگر بازوهای بلندی است که موساد در اختیار دارد. عملیات تروری که سرویس‌های اطلاعاتی ما طی سال‌های گذشته در خارج انجام داده‌اند زمان زیادی از برنامه‌ریزی را به خود اختصاص داده است. همه می‌گویند او (شهید فخری‌زاده) دستش به خون هیچ‌کس آلوده نبود، اما احتمالاً بعدها این کار را خواهد کرد!!! «یوسی کوهن» راه رئیس سابق موساد (مائیر داگان) را در پیش گرفته و راهبرد ترور را در دستور کار خود قرار داده است».
◄ آمریکا امسال ۱۷۵ میلیارد دلار سلاح فروخت/ وزارت دفاع آمریکا با انتشار گزارشی اعلام کرد که این کشور در سال مالی ۲۰۲۰ که ۳۰ سپتامبر (۹ مهر) به پایان رسیده، 175.08 میلیارد دلار انواع سلاح به دولت‌ها و شرکت‌ها فروخته است. ژاپن با خرید 23.11 میلیارد دلار سلاح (جنگنده اف-۳۵) و 4.5 میلیارد دلار خدمات مدرن‌سازی (برای جنگنده‌های اف-۱۵ جِی) بزرگ‌ترین مشتری سلاح‌ها و خدمات تسلیحاتی آمریکا بوده است.
◄ چرخش تجاری اتحادیه اروپا به سمت چین/ «نیوزویک» گزارش داد: «حجم مبادلات تجاری چین با اتحادیه اروپا برای نخستین بار از آمریکا پیشی گرفت. این اتفاق دستاورد تازه‌ای برای چین بوده و جایگاهش در توازن بین‌المللی، نگرانی و انتقاد آمریکا و دیگر کشورهای غربی را به همراه داشته است».
◄ احکام سیاسی (سؤال 94): آیا استفاده از بیتالمال جهت تبلیغات انتخابات اشکال دارد؟ پاسخ: استفاده از اموال بیتالمال بدون مجوز شرعی و قانونی جایز نیست و موجب ضمان است.