سید محمدعماد اعرابی

زن عرب در گذرگاه مرزی رفح با لحنی آشتی‌ناپذیر و چشمانی از خشم بیرون‌زده؛ فریادهایش را بر سر خبرنگار شبکه آمریکایی «سی.‌ان.‌ان»(CNN) می‌کوبد: «روایت مال شماست. سازمان ملل مال شماست.‌هالیوود مال شماست. رسانه مال شماست. صدای ما کجاست؟... از شما می‌خواهیم جنایت را محکوم کنید. چرا محکوم نمی‌کنید؟ چرا شبکه شما این اخبار را پوشش نمی‌دهد؟ واقعیت را بگو. می‌دانم که تو فقط یک عروسک هستی... می‌فهمم که نماینده دولت خودت هستی؛ ولی تو نماینده کشوری هستی که ادعای آزادی بیان دارد! تو شاهد یک اشغال هستی؛ ما هم شاهد نتایج سکوت شما هستیم؛ شاهد ارائه اطلاعات نادرست شما هستیم.» چند روز پیش‌تر، کمتر از 200 کیلومتر آن طرف‌تر در رام‌الله نیز مردم مانع گزارش خبرنگار سی.‌ان‌.ان شدند. مرد فلسطینی از صف جمعیت به طرف خبرنگار آمریکایی بیرون آمد و فریاد می‌زد: «شما از نسل‌کشی حمایت می‌کنید! ما نمی‌خواهیم شما این‌جا باشید. [لعنت] به سی‌ان‌ان‌.» خبرنگار آمریکایی خودش را از جمعیت دور کرد و رو به دوربین گفت: «مردم عصبانی هستند. آنها از پوشش این موضوع[جنگ غزه] توسط سی‌ان‌ان خوششان نمی‌آید.»
خبر دروغ سر بریدن نوزادان توسط حماس را اولین بار خبرنگار سی‌.ان.‌ان منتشر کرد و سپس در رسانه‌های جریان اصلی دست به دست گردید؛ هر چند او کمی بعد بابت انتشار این خبر دروغ در صفحه شخصی‌اش در ایکس(توئیتر سابق) عذرخواهی کرد اما دیگر فایده‌ای نداشت و این عذرخواهی شخصی هم تأثیری در جهت‌گیری رسانه‌های غربی برای پوشش اخبار جنگ غزه نداشت. 27 اکتبر 2023 (5 آبان 1402) نشریه انگلیسی «اکونومیست» در مقاله‌ای با عنوان «چرا بیشتر قربانیان در غزه، کودکان هستند؟» سعی کرد کودک‌کشی رژیم صهیونیستی را با آمار و ارقام توجیه کند! مقاله به اندازه کافی مشمئز‌کننده بود و پس از زیر سؤال بردن آمار وزارت بهداشت غزه نتیجه می‌گرفت تعداد بالای قربانیان کودک به علت نرخ زاد و ولد بیش از حد در غزه است! از نظر آنها راه‌حل پایان کشتار کودکان غزه، متوقف کردن بمباران مناطق مسکونی و غیرنظامی نبود بلکه جلوگیری از تولد کودکان بود! آنها وقیحانه به جای پاسخ به مسئله؛ صورت مسئله را پاک کردند. این بخشی از جهت‌گیری ذاتی در رسانه‌های جریان اصلی به نفع رژیم صهیونیستی است. رسانه‌هایی که عمدتا توسط دولت‌ها و سرمایه‌داران غربی اداره می‌شوند که اگر خودشان عضوی از جریان صهیونیزم نباشند، دست‌کم منافع درهم‌ تنیده‌ای با صهیونیست‌ها دارند. چنین ساختاری در بزنگاهی مثل جنگ غزه نه تنها در خروجی‌اش جانبدارانه به نفع رژیم صهیونیستی و حامیان غربی‌اش عمل می‌کند که حتی در داخلش نیز اجازه جهت‌گیری مخالف نمی‌دهد. 16 اکتبر 2023(24 مهر 1402) رسانه دولتی «بی.‌بی‌.سی»(BBC) 6 نفر از خبرنگاران خود را به دلیل حمایت از فلسطین در صفحات شخصی‌شان در فضای مجازی، کنار گذاشت اگرچه آنها اندکی بعد این مطالب را از صفحات‌شان حذف کردند. یکی از این افراد فقط به خاطر «پسندیدن»(Like) یک مطلب در حمایت از حماس کنار گذاشته شده بود.
یک هفته قبل از آن، «استیو بل» کاریکاتوریست قدیمی روزنامه «گاردین»، کاریکاتوری از «بنیامین نتانیاهو» در شبکه اجتماعی ایکس(توئیتر سابق) منتشر کرد. همین کافی بود تا روزنامه گاردین به همکاری چهل ساله‌اش با «استیو بل» خاتمه دهد. گاردین گفت به علت انتشار این کاریکاتور قرارداد «بل» را تمدید نخواهد کرد. «دیوید ولاسکو» سردبیر ارشد مجله هنری «آرتفروم»(Artforum) پس از آنکه در 19 اکتبر (27 مهر) نامه‌ای سرگشاده در حمایت از مردم فلسطین منتشر و تقاضای آتش‌بس کرد، توسط «پی‌ام‌سی»(Penske Media Corporation) ناشر آمریکایی این مجله، اخراج شد. همان روز «مایکل آیزن» سردبیر مجله علمی «ای‌لایف»(eLife) در انگلستان نیز پس از بازنشر یک مقاله طنز در انتقاد از اسرائیل مورد توبیخ قرار گرفت. هیئت‌مدیره مجله به «آیزن» گفتند اگر استعفا ندهد، اخراج خواهد شد و او گزینه دوم را انتخاب کرد. «ماها دخیل» یکی از مدیران ارشد مرکز استعداد‌های درخشان سازمان هنر‌های خلاق ‌هالیوود نیز پس از باز نشر یک مطلب علیه اسرائیل در اینستاگرام مجبور به کناره‌گیری از سمت خود شد. 3 نوامبر (12 آبان) خبر اخراج «ندا عبدالصمد» خبرنگار لبنانی بی.‌بی.‌سی پس از 27 سال همکاری با این رسانه دولتی انگلیس منتشر شد. علت اخراج این کارمند قدیمی، بازنشر توئیتی بود که در آن حماس را «نیروی مقاومت» عنوان کرده بود. این خبر واکنش «جیم میور» خبرنگار معروف و بازنشسته بی‌.بی.‌سی را این‌طور برانگیخت: «شرم بر بی.‌بی.‌سی». البته این اقدامات در مقابل کاری که شبکه آمریکایی «ام‌.اس‌.ان.‌بی.‌سی»(msnbc) با سه مجری سرشناس خود کرد، منطقی محسوب می‌شود چون در این موارد حداقل دلایلی هر چند ناموجه ذکر شده است اما شبکه آمریکایی ام‌.اس.‌ان.‌بی‌.سی(msnbc) بدون اعلام هیچ دلیلی مجریان خود را کنار گذاشت. 14 اکتبر (22 مهر) تارنمای آمریکایی «سمافور» اعلام کرد ام‌.اس.‌ان.‌بی.‌سی(msnbc) از زمان شروع جنگ در 7 اکتبر سه مجری مسلمان خود را بی‌سروصدا از مجری‌گری کنار گذاشته است. یکی از این افراد «مهدی حسن» مجری شناخته شده این شبکه بود که برنامه‌اش مخاطبان زیادی داشت. مشاهده مواردی از این دست «جنویو لیکیر» استاد حقوق دانشگاه شیکاگو را نیز به اعتراض واداشت و او با اشاره به سانسور رسانه‌های آمریکایی در دوران جنگ سرد(موسوم به مک‌کارتیزم) به نشریه پولیتیکو گفت: «این [وضعیت] شبیه یک مک‌کارتیزم جدید است.» آن‌طور که سازمان غیردولتی «حقوق فلسطین» مستقر در آمریکا گزارش کرده است این سازمان طی دو هفته (از 11 تا 25 اکتبر) بیش از 260 مورد را در آمریکا به ثبت رسانده که در آن افراد به دلیل ابراز دیدگاه‌ طرفداری از فلسطین اخراج شده و یا با محدودیت شغلی و معیشتی مواجه شده‌اند.
همین شرایط درباره رسانه‌های اجتماعی در فضای مجازی نیز وجود دارد. محتوای عربی در شبکه‌های اجتماعی در مقایسه با محتواهای عبری، بیشتر تحت نظارت و در نتیجه مورد حذف و محدود‌سازی قرار می‌گیرد؛ این اعترافی بود که «جولی اوانو» عضو شورای نظارتی شرکت «متا»(مالک فیسبوک، اینستاگرام و واتساپ) تقریبا یک ماه پیش از شروع طوفان الأقصی به زبان آورد. 8 سپتامبر 2023 (17 شهریور 1402) «اشرف زیتون» مدیر سابق بخش سیاست‌های خاورمیانه و شمال آفریقای فیسبوک در گفت‌و‌گو با «الجزیره» از همکاری شرکت «متا» با رژیم صهیونیستی برای کنترل محتواهای مرتبط با این رژیم از سال 2016 خبر داد و گفت: «اسرائیل توانسته یک سیستم قدرتمندی ایجاد کند که مدیریت متا را به‌شدت تحت فشار قرار دهد به‌‌طوری‌که حتی در سیاست‌های اسرائیل سعی شده الگوریتم‌های این شبکه اجتماعی نیز تحت تاثیر قرار گیرند.» «اریک باربینگ» مدیر سابق واحد سایبری اسرائیل (از واحدهای سرویس امنیت داخلی رژیم صهیونیستی) در مورد بخشی از این سیستم مدیریت محتوا می‌گوید:«تل‌آویو رسما و به طور موردی از شرکت متا می‌خواهد کلمات یا جملات ضداسرائیلی و حتی تصاویر یا لایک‌های شهدای فلسطینی حذف شوند.»
متا نیز در همکاری کامل با رژیم صهیونیستی، اکثر محتواها را از فیسبوک و دیگر شبکه‌های اجتماعی حذف می‌کند. این جانبداری اصلا عجیب نیست چون صدها نفر از کارکنان شرکت «متا» از جمله مدیران ارشدی مثل «آدم موسری» رئیس سکوی اینستاگرام، «دیوید فیشر» مدیر درآمدهای مالی فیسبوک و «ایمی بالمور» عضو شورای نظارتی فیسبوک تابعیت اسرائیلی دارند. «بالمور» در حالی عضو شورای نظارتی فیسبوک است که پیش‌ از آن سال‌ها مسئول واحد سایبری در وزارت دادگستری رژیم صهیونیستی بود؛ واحدی که وظیفه مقابله با محتواهای فلسطینی در فضای مجازی را بر عهده داشت.
حذف و محدود‌سازی محتواهای فلسطینی در رسانه‌های اجتماعی فضای مجازی از سال 2016 روندی صعودی داشته به نحوی که از هدفگیری 200 صفحه و حساب فلسطینی در سال 2016 به بیش از 1700 مورد در سال 2021 رسیده است و به نظر می‌رسد این سانسور ساختاری با تحولات کنونی رکورد تازه‌ای را به ثبت برساند. آن‌طور که «سادا سوشال»(Sada Social) یک مرکز نظارت و مستند‌سازی نقض دیجیتالی محتوای فلسطینی، گزارش می‌کند فقط از آغاز جنگ اسرائیل علیه غزه، سکوهای رسانه‌های اجتماعی به ۴۴۵۰ درخواست دادستانی اسرائیل برای حذف محتوای فلسطینی پاسخ داده‌اند. در کنار جهت‌گیری ذاتی شبکه‌های اجتماعی به نفع رژیم صهیونیستی، این رژیم از روز اول حمله به غزه پویش تبلیغاتی گسترده‌ای را در رسانه‌های اجتماعی با تمرکز بر کشورهای اروپایی و آمریکایی برای جلب حمایت از حملات خود علیه مردم غزه آغاز کرده است. در شبکه اجتماعی ایکس(توئیتر سابق) طی مدت زمان تقریبی یک هفته، وزارت خارجه اسرائیل 30 آگهی را اجرا کرد که برخی از آنها بیش از 5 میلیون بار دیده شد. بین 7 تا 16 اکتبر وزارت خارجه اسرائیل بیش از 75 آگهی مختلف در یوتیوب منتشر کرده است که حداقل 16 میلیون نفر این تبلیغات را دیده‌اند. این آگهی‌ها اکثرا حاوی محتوایی خشونت‌آمیز، نفرت‌پراکنانه و منزجرکننده هستند که در تعارض جدی با قوانین شبکه‌های اجتماعی منتشر‌کننده قرار دارند اما این سکوها با چشم‌پوشی از قوانین خود اقدام به انتشار گسترده آگهی‌های وزارت خارجه اسرائیل کرده‌اند. این آگهی‌ها حتی به بازی‌های کودکانه در گوشی‌های همراه و رایانک‌ها نیز راه یافت و والدین زیادی در اروپا و آمریکا از پخش آگهی‌های جنگی حین بازی کودکان‌شان به رسانه‌ها شکایت کردند. تنها پس از گزارش 16 اکتبر پولیتیکو و تماس با مسئولان گوگل، این شرکت حدود 30 آگهی اسرائیلی حاوی تصاویر خشونت‌آمیز را حذف کرد.
سخنگوی هیئت رژیم صهیونیستی در اتحادیه اروپا با اشاره به انتشار این آگهی‌ها در رسانه‌های اجتماعی و فضای مجازی به پولیتیکو گفت: «جنگ فقط در زمین نیست.» او راست می‌گفت. آنها نه فقط برای اشغال زمین‌ها که برای اشغال ذهن‌ها هم می‌جنگند. پیروزی در نبرد زمینی بدون پیروزی در افکار عمومی غیرممکن و یا ناپایدار خواهد بود. رژیم صهیونیستی مدت‌هاست جنگی تمام‌عیار را برای تسخیر افکار عمومی جهان آغاز کرده است. آنها برای پیروزی در این جنگ مبالغ سنگینی هزینه کرده‌اند و اعمال نفوذ و قدرت گسترده‌ای در رسانه‌های حقیقی و مجازی جهان انجام داده‌اند. نتیجه این جنگ نابرابر برخلاف انتظار آنها اکنون پیش چشمان ماست: طی روزهای گذشته میلیون‌ها نفر در سراسر جهان از شرق آسیا تا غرب آمریکا در حمایت از فلسطین و علیه اسرائیل به خیابان آمده‌اند. این تجمعات حتی در آمریکا و کشورهای اروپایی نظیر انگلیس، فرانسه و آلمان تصاویری خیره‌کننده خلق کرد؛ آن هم در شرایطی که برخی کشورهای غربی قوانینی علیه شرکت‌کنندگان در این تجمعات وضع کردند و برای آنها مجازات سنگینی در نظر گرفتند. اسرائیل با همه حامیانش موفق به اشغال ذهن جهانیان نشد همان‌طور که موفق به اشغال زمین فلسطینیان نیز نخواهد شد. آنها جنگ را از همین حالا باخته‌اند؛ بیایید این پیروزی را به مجاهدان، مادران و کودکان صبور فلسطینی تبریک بگوییم.