اگر رای ندهیم

رئیسی سربازی که او را انقلاب آورد

رئیس‌جمهور تراز ایران

علیرضا نصر اصفهانی

در این شب لیله‌القدر انقلاب اسلامی، مهم‌ترین سوال پیش روی عموم مردم آن است که رئیس‌جمهور اصلح و تراز کیست؟ این یادداشت سعی دارد پنجره جدیدی برای پاسخ به این سوال بگشاید.

«کسی که توانایی استفاده از فرصت‌ها و ظرفیت‌های کشور را داشته باشد اصلح است؛ اصلح آن کسی است که در درجه اول به مبانی این انقلاب و این نظام اعتقاد قلبی و واقعی داشته باشد. دوم این‌که کارآمد باشد. شب و روز نشناسد. دنبال کار باشد. توانایی داشته باشد برای کار کردن. از عناصر خوب و همکاران خوب استفاده کند، توان کار و نشاط کار همراه با اعتقاد راسخ به مبانی انقلاب این موجب صلاحیت است. وقتی این صلاحیت وجود داشت این آدمی با این خصوصیات می‌تواند از همه ظرفیت‌های کشور استفاده کند...؛ بنابراین این‌که می‌گوییم بایستی چشم‌مان به بیگانگان نباشد، به معنای قطع رابطه نیست، به معنای شجاعت ملی است، ... شما اگر شجاعت ملی داشته باشید، ملت ایران شخصیت خود، توانایی خود، استقلال خود، قدرت پیشرفت خود را به دنیا نشان بدهد، احترامش در دنیا بسیار بیشتر و بالاتر خواهد شد.» (۱۴۰۳.۰۴.۰۵)
برمبنای منظومه فکری رهبرمعظم انقلاب می‌توان گفت کارویژه واصلی رئیس‌جمهور، «شکوفاسازی همه ظرفیت‌های ایران و بهره‌گیری از همه فرصت‌های پیش‌روی انقلاب اسلامی» است. ایده‌ای که در نتیجه و همراه با تجلی نگاه «زیست‌بومی به حکمرانی» حاصل می‌شود. در این رویکرد، رابطه‌ای دوسویه و هم‌افزا بین مردم و دولت وجود دارد. حکمرانی زیست‌بومی، حکمرانی درون‌زا، خوداتکا، توانمندساز و فرصت‌آفرین است. به‌دنبال آن است که شخصیت حل مساله در عموم مردم ایجاد شود. در این رویکرد، تقویت آگاهی‌های عمومی و بهره‌گیری از همه ظرفیت‌ها برای منافع ملی در دستور کار قرار می‌گیرد. در این نگاه، کلیشه‌ها و دوقطبی‌های باطل و ضد پیشرفت (مانند پیوند کارآمدی با غربگرایی) جایی ندارد. نظام جمهوری اسلامی در ۴۵سال اخیر تلاش فراوانی کرده تا در شیب تند رسیدن به قله بر چالش‌های مختلفی غلبه کند؛ چالش‌هایی که به جرات می‌توان گفت هیچ کشور دیگری در گیتی یارای ایستادگی در برابر آن را نداشت. اکنون ج. ا. ا به سطح بالاتری از اثرگذاری ملی و بین‌المللی رسیده و دغدغه همه مردم ایران، آن است که این پرچم به‌دست صالح‌ترین و بلکه توانمندترین فرد سپرده شود؛ لذا این تفاوت و گاه مباحثاتی که بین نیرو‌های جبهه انقلاب اسلامی بر سر تشخیص اولویت‌های امروز نظام و به تبع آن مصداق نامزد اصلح است، یک تلاش و جهاد مقدس در ساحت انقلاب اسلامی است که در نزدیکی‌های قله اتفاق می‌افتد و البته باید از آسیب‌های آن مثل اختلاف و بی‌تقوایی بر حذر باشیم.

«پزشکیان» پزشکیان است

دکتر علی شمس اردکانی

 مادر طبیعت در هر زمانی دوره ای ، شخصیت ها و انسانهای موثر را می زاید و کسی شبیه کسی نیست. پزشکیان نه پیشه وریست ، نه مصدق ، نه بازرگان نه میرحسین موسوی نه یک رهبر ملی و نه گورباچف. او پزشکیان است ؛ همانطور که استالین لنین نبود پوتین هم استالین نیست. اوباما کلینتون نبود بایدن اوباما و ترامپ جرج بوش نیست. پزشکیان نه رهبر سیاسی هست و نه حتی سیاستمدار، او یکی از مردم عادی است ولی جزو شهروندان نخبه .
در روزهای اخیر هر انگی و وصله ای به او چسباندند و تخریبش کردند ولی هیچکدام از این بازیها نگرفت؛ چون که واقعا تخریب پزشکیان به معنی تخریب یکی از مردم عادی است، کسی که نه اختلاس کرده نه فساد نه خیانت نه جنایت نه ثروت اندوزی کرده نه باند و جناحی دارد نه به هیچ جریان و فردی وابستگی دارد.
او عنصری آزاد است ؛ نه اصولگراست و نه اصلاح طلب ، از آن آذری های ساده و بی آلایش بی اِفاده است، ساده و روشن حرف می زند ساده لباس می پوشد ساده راه می رود از بچگی تا الان کار کرده، همیشه در تلاش و انجام عمل بوده است. او را می توان یکی از مردم عادی دانست که توانسته کاندید ریاست جمهوری بشود.
وقتی می گوید من برنامه ای ندارم در واقع او بلد نیست و نمی تواند از کلمات و جملات کلیشه ای و قلمبه سلمبه و بسته بندی شده با پیاز داغ را بلغور بکند . دروغ بگوید و وعده بدهد، برنامه او همان برنامه مردم است، مردمی که نمی دانند لیبرالیسم و سوسیالیسم چیست فقط رفاه عدالت آسایش و حقوق خود را می خواهند .
شباهت او به گاندی زیاد است، گاندی هم سیاستمدار و دیپلمات نبود، یک هندوی ساده با خصوصیات کاملی از مردم عادی هند آمد و توانست با ساده ترین راهها و شیوه ها استعمار را پایان ببخشد و هندوستان را نجات دهد، باید به پزشکیان ساده نگاه کرد آنگاه بهتر می توان او را شناخت و فهمید .
اگر کسی فکر بکند که او ساعتها با مشاورینش می نشیند صحبت می کند، در نهایت یک متن سخنرانی آماده می شود و او به دقت آن را حفظ کرده و با زبان سیاستمداری در جلوی دوربین سخنوری می کند سخت در اشتباه است .
او همانطور که با شبکه های صداوسیما و انواع روزنامه و خبرگزاریها مصاحبه می کند اگر صبح اول وقت جلوی خانه اش بروی و باهاش حرف بزنی به همان صورت که در رسانه ها حرف زده، سخن خواهد گفت .
پزشکها هیچگاه زیاد حرف نمی زنند، آن موضوع و جوابی را که لازم است کوتاه و روشن می گویند، اگر او رئیس جمهور بشود همانطور خواهد بود، چون خودش دزدی نمی کند زیردستی هایش هم نمیتوانند دزدی بکنند .
خودش دروغ نمی گوید و حقه نمی زند اعضای کابینه اش هم مجبورند که چنین باشند و زمانی که بالادستی فاسد نباشد به هیچ وجه پایین دستی نمی تواند فساد بکند ، تغییرات بزرگ این طور شروع می شود در تاریخ هم این طور وقوع یافته، او شاید به همین سادگی و با همین سادگی منجر به تحولاتی بزرگ و تاریخی در این مملکت بشود.

یک. از آن غروب غم‌انگیز که همه دعا می‌کردیم بالگرد رئیس‌جمهور پیدا شود، تا صبح روز بعد که بغضمان شکست و به گریه نشست، چهل روز گذشت. شهید رئیسی رفت اما مشی و نامش در کنار بزرگانی چون بهشتی ‌و رجایی جاودانه شد.
دو. جمهوری اسلامی که چند هفته قبل‌تر، عملیات پیروز وعده صادق علیه جلادان صهیونیست را اجرا کرده بود، درحالی‌که در نقطه لبه جنگ احتمالی بود، رئیس‌جمهور و وزیر خارجه‌اش را از دست داد، اما در معادلات سیاسی کلان کشور، آب از آب تکان نخورد. ایران ما در همین دوره کوتاه و پرتنش، با آرامش و متانت و بدون آن‌که مردم شرایط فوق‌العاده‌ای حس کنند، تمام برنامه‌های تبلیغاتی و انتخاباتی را بانظم و طبق برنامه اعلامی برگزار کرد. این نشان از قدرت درون‌زا و ثبات عمیق نظام مردم‌سالار ماست.
سه. پیش‌ازاین گاهی حس می‌شد که هرکه در مناظره تندتر و تهاجمی عمل کند پیروز است و به‌اصطلاح، بااخلاق ها و آرام‌ترها پیروز نمی‌شوند. از سوی دیگر در این دوره، در مناظرات انتخاباتی کمتر شاهد بداخلاقی بودیم که به نظر می‌رسد یکی از دلایل عمده آن، ارائه سیره اخلاقی رئیس‌جمهور شهید در مناظرات دوره پیش بود. او هم اخلاق و هم نتیجه را باهم جمع کرد و نشان داد این روش شدنی است.
چهار. آرایش نامزدها در انتخابات پیش رو، صورت‌بندی جدیدی از کنشگران سیاسی ایران است. تجربه نشان داده که جریان مستقر در قدرت، معمولا نمی‌تواند به نامزد واحد برسد چنان‌که در سال ۸۴ و ۹۲ هم همین اتفاق افتاد. با توجه به ترکیب نامزدها، تقریبا تمام سلایق عمده توده‌های ملت درصحنه انتخابات نماینده دارند. میزان مشارکت پیش‌بینی‌شده در انتخابات هم تا اینجای کار، از بسیاری از کشورهای دنیا بالاتر است.
پنج. انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۳ مبدأ صورت‌بندی جدیدی در سپهر سیاست خواهد شد. در مورد آینده جریان‌های سیاسی کشور با توجه به انتخابات ریاست جمهوری گفتنی‌های بسیاری هست که در روزهای پس از انتخابات به آن خواهم پرداخت. آنچه اصل است، مشارکت گسترده و بازگشت به انتخابات‌های پرشکوه سال‌های پیشین است، ان‌شاءالله.

 

دفاع از سیاست دینی در تجربه‌ جمهوری اسلامی

علیرضا ملااحمدی

پیام حمایت استاد بزرگوار جناب حجت‌الاسلام‌والمسلمین مرتضی جوادی‌آملی از یکی از نامزدهای ریاست‌جمهوری حاوی نکات مهمی است که راقم این سطور به ‌عنوان یکی از شاگردان کوچک ایشان اجازه می‌خواهد به رسم ادب خدمت ایشان معروض دارد.

1- جناب استاد به‌نیکی پیچ‌وخم‌های صحنه‌ واقعی سیاست و حکمرانی را یادآور شده‌اند و توجه مضاعف به ابعاد این مساله را با بهره‌مندی از ۴ دهه تجربه‌ زیسته‌ جمهوری اسلامی برای آینده‌ ایران اسلامی، لازم دانسته‌اند. این همان «واقع‌بینی» است که تا پیوست «آرمان‌خواهی» نشود، بار سنگین مسؤولیتی که انقلاب اسلامی ایران به دوش کشیده، به سرمنزل مقصود نخواهد رسید.

2- استاد به‌درستی یکی از ماموریت‌های نظام جمهوری اسلامی را این امر خطیر عنوان کردند که «سیاست را در لباس دین به جامعه‌ بشری بنمایاند» اما در ادامه نتیجه گرفتند: «اما در واقع امر برعکس شد و سیاست، سلطه و چیرگی خود را به رخ کشید».

آیا حقیقتا جمهوری اسلامی در این ماموریت شکست خورد و نتوانست بر قواعد سیاست‌ورزی کثیف غربی چیره شود؟ از میان ده‌ها مؤلفه‌ ناقض این تلقی، فقط به 2 مورد اشاره می‌کنم.

الف- می‌دانیم که در اندیشه حضرت امام خمینی(ره) رکن اساسی اسلامی‌ بودن حکومت «جمهوریت» است و لذا این تنها شکلی بود که آن ‌حضرت برای تحقق «اسلام» شایسته‌اش دانستند. اکنون سوال این است: آیا همین که پس از 46 سال هنوز و همچنان تمام مردم کشور از حق یکسان برای انتخاب رئیس‌جمهور (و همه‌ دیگر مناصب اساسی کشور) برخوردارند، مصداق بارز و تام «جمهوریت» نیست؟ همین اقدام جناب استاد برای معرفی نامزد اصلح به عموم مردم، آیا معنایی جز این دارد؟

ب- مهم‌ترین رسالت یک نظام توحیدی چیزی جز «تربیت انسان‌های موحد با ایمان‌های راسخ» نیست. حال سوال این است: کجای تاریخ این مرز و بوم و حتی در کجای تاریخ اسلام (‌جز صدر اسلام) را می‌توان سراغ گرفت که مردان بزرگی مانند شهید سلیمانی و سربازانش چون حججی، صدرزاده و علی‌وردی و نظائرشان (رضوان‌الله علیهم) آن هم در این حجم کثیر که در تاریخ جمهوری اسلامی شاهدیم، مردان پولادین و موحد تربیت شده باشند؟ همانانی که حضرت امام ایشان را «فتح‌الفتوح انقلاب اسلامی» عنوان فرمودند.

اکنون آیا منصفانه و رواست که با مشاهده‌ چند فقره فساد و تبعیض و ضعف مدیریت در تجربه‌ 46 ساله چنان قضاوتی انجام شود؟ آیا این ۲ مورد کافی نیست تا نتیجه بگیریم جمهوری اسلامی توانسته در این سطح بنیادین سیاست را مقهور حیات دینی و ایمانی کند؟

هیچگاه فریادهای حضرت امام(ره) در «منشور روحانیت» را فراموش نمی‌کنیم که پس از دوران پرهزینه‌ دفاع ‌مقدس که عده‌ای نظام را رمی به تجربه‌ای خسارت‌بار و بی‌ثمر کرده بودند، ایشان از برکات معنوی و تاریخی و تمدنی آن تجربه (برخلاف همه‌ تلخی‌هایش) گفتند و آیندگان را از سطحی‌نگری بر حذر داشتند.

3- اما عجیب‌ترین و سوال‌برانگیزترین بخش پیام استاد آنجا بود که فرمودند «باید اجازه و فرصت داد کار و شأن زمینی به زمینیان سپرده شود و امر الهی به او و اولیای الهی وانهاده شود و از تصاحب ولایت الهی و غصب شؤون او پا پس کشید». راقم این سطور به عنوان یک شاگرد، هیچ‌گونه نتوانستم معنای این عبارت را فهم کنم! حقیر نمی‌دانم این سخن چگونه با نظریه‌ «ولایت مطلقه‌ فقیه» که در زمانه‌ ما حضرت آیت‌الله العظمی جوادی‌آملی مدظله‌العالی منادی آن بوده و هستند و حضرت امام خمینی(ره) میراث تمدنی اسلام و ایران را برای تحققش به میدان آوردند، قابل جمع است!

آیا فحوای این سخن غیر از همان سکولاریسمی است که بشر مدرن پیش گرفت و امروز به چنین منجلاب کثیفی مبتلا شده که شاهدیم؟

اگر این فرمایش صادق است پس حضرت استاد چگونه و بر چه اساس این پیام را صادر فرمودند و سعی کردند اصلح مدنظرشان را به مردم معرفی کنند؟! به نظر می‌رسد مقصود ایشان مطلب دیگری بوده و این عبارت حاصل سهو بوده است.

ترمزها را باید بکشیم‌

ترانه یلدا

فرض کنید همین امشب توافق کنیم و کلیه تحریم‌ها برداشته شود. یک‌شبه تمام لوایح را نیز امضا و تصویب کنیم و به عضویت همه سازمان‌های بین‌المللی هم درآییم. فکر می‌کنید حداقل چند سال زمان لازم است تا با مدیریتی مدبرانه گشایشی در وضع موجود ایجاد شود؟ سیاست‌مداران می‌گویند اشتباه زیاد کرده‌ایم و اقتصاددانان حدس می‌زنند یکی، دو دهه طول بکشد تا به وضعیتی معادل سال‌های دهه 80 بازگردیم. اما من فکر می‌کنم باید اول به ترمزهایی فکر کرد که باید فوری کشید تا از ادامه رفتن به دره نجات یافت. به وضع بقیه دنیا هم که نگاه می‌کنیم، اصلا مشعشع نیست. بنابراین بهتر است به ترمزهایی فکر کنیم که شرایط را از همین که هست، بدتر نکنیم. البته شخصا بهتر است به کشیدن ترمز تورم و چاپ پول بی‌پشتوانه و بازی‌های مالی، کشیدن ترمز فساد دولتی، قاچاق، مافیاهای مختلف در آپارات دولتی و شهرداری یا ترمز خودکفایی کشاورزی به هر قیمت ورود نکنم زیرا تخصصم نیست و بهتر است از ترمز در مصرف انرژی و بنزین بگویم و از توسعه که هدفمان است. از توسعه ایران و آمایش سرزمین شروع کنیم؛ یعنی انتخاب مدل‌های توسعه اقتصادی و جمعیتی برای استان‌ها و مکان‌های مستعد سرمایه‌گذاری در پهنه سرزمین. با وجود طرح آمایش سرزمین که شبکه نقاط شهری و روستایی و کلا آبادی‌ها را از 50 سال پیش ترسیم کرده بود، متأسفانه در این نیم‌قرن روستاهای زیادی خالی از سکنه شده‌اند، حدودا 40 هزار روستا از صد هزار روستای قدیم. شاید وقت کشیدن ترمزها باشد. تا کی باید کشاورزان فقیر از روستاهای خشک و بی‌آب به حواشی شهرها مهاجرت کنند و در زیستگاه‌های غیررسمی و دور از مدرسه و درمانگاه و سایر خدمات حداقلی، یک زندگی حقیرانه داشته باشند، وقتی امکان توجه به روستاها به‌خصوص در استان‌های مرزی وجود دارد؟ البته چندی است گرایش به بردن شهرک‌ها و بنادر جدید به سواحل جنوب و بلوچستان قوی شده است، اما باید با نیش ترمز رفت. جوامع محلی در چابهار، جاسک، میناب و... را داخل بازی آورد و در تخریب طبیعت برای ساختن خانه و بندر و کارخانه ترمز کرد. چه‌بسا برخی سواحل بی‌نظیر آن دیار برای گردشگری مناسب‌تر باشند. مورد دیگر جابه‌جاکردن پایتخت است که آن هم به ترمز و تأمل بیشتر نیاز دارد و نباید بی‌محابا به آب زد!

 

در حوزه صنعت ساختمان با نقطه عطفی روبه‌رو هستیم که اگر ترمز نکنیم و درست نیندیشیم، به فاجعه نزدیک می‌شویم. سطح و حجم ساخت‌وساز در شهرهای ما روند سرسام‌آوری را رو به قعر دره پیموده و به کیفیت و هویت شهرها توجه نشده است. از بعد از جنگ با عراق صنعت ساختمان در صدر قرار گرفت و از آنجا که ورود به صنعت کارخانه‌ای تولید کالا بسیار مشکل بود، خود مردم به ساخت‌وساز رو آوردند، تا اینکه این روند معیوب و لجام‌گسیخته مثل لوکوموتیوی بی‌راننده عادت شد و همچنان به پیش می‌رود. اکنون وقت آن است که ترمزهای ساخت‌وساز انبوه بی‌هدف را بکشیم. تا کی باید روستاییان و ساکنان شهرستان‌ها را به طمع آلونکی بی‌مقدار و لقمه‌ای نان به حاشیه کلان‌شهرها کشاند؟ این رشد شهری لجام‌گسیخته را «توسعه» نمی‌توان نامید. هنوز داستان‌های خلازیر تهران و متروپل اهواز یادمان نرفته ‌! درست است که بخش ساختمان مهم است و صنعت ساختمان شغل ایجاد می‌کند، اما یک تغییر رویه به سمت بازسازی و بازآفرینی شهری – و نه نوسازی- یا تغییر ساختار تولید و محصولات صنعت ساختمان می‌تواند هنرمندانه تمام آن سرمایه و نیروهای انسانی را به خود جذب کند، بی‌آنکه حد و قواره شهرها را مرتبا بر هم بزند. به‌علاوه می‌توان ضمن صدور خدمات مهندسی و مشارکت در بازسازی و ساختمان‌سازی در کشورهای همسایه، پا را کمی از روی ترمز برداشت و میدان و مکان فعالیت را خردمندانه عوض کرد.

اگر برنامه‌ریزی و اجرای هر کاری با امکان‌سنجی درست صورت گیرد، این سقوط شیبش کمتر می‌شود؛ به‌ویژه اگر شاغلان عمده در بخش ساختمان هم سامانی بیابند. بحث کشیدن ترمز مهاجرت و اقامت بدون مجوز افغان‌ها در ایران نیز در همین‌جا می‌تواند مطرح شود که در یکی، دو سال اخیر زنگ‌ خطرها زیاد شده است.

و اما مهم‌ترین ترمزها را در حوزه حیاتی تجاوز به محیط زیست و منابع آب باید کشید. همه نقطه ضعف توسعه در کشورمان ایران را می‌شناسیم: آب! باید ترمز استفاده‌ بی‌حساب‌و‌کتاب از منابع آب زیرزمینی را کشید. باید درهای استفاده از آن هزاران هزار چاه بدون مجوز را بست. به همین سادگی و راه استفاده از آب رودخانه‌های نحیف‌مان را محدود کرد؛ زیرا همین رودخانه‌ها هستند که سفره‌های آب زیرزمینی را تغذیه می‌کنند. می‌دانیم که تمام هیاهوی وحشت مردم از فرونشست زمین در سرتاسر کشور از عواقب همین خشک‌شدن سفره‌های آب است. عکس ترک‌های پل‌ها و مساجد تاریخی اصفهان و شکاف‌هایی را که در وسط بیابان و صحرا کیلومترها دهان باز کرده‌اند‌ دیده‌ایم. همه نامشان فرونشست است. می‌خواهید نام ترمزش را «ترمز فرونشست» بگذاریم تا بهتر در خاطرمان بماند. در دشت‌های کشور همه به دنبال تغییر کاربری اراضی زراعی و باغی و شالی هستند تا بسازند و بفروشند. چه کسی می‌خواهد این ترمز را بکشد؟ تازه، ترمز کارخانجات پتروشیمی و فولاد آب‌بر و آلوده‌ساز نیز باید کشیده شود. خودروسازان ناکارآمدمان همین‌طور. باید بدانیم محیط زیست راحت ترمیم نمی‌شود. سال‌ها طول می‌کشد تا دریاچه‌ها و تالاب‌های خشک‌شده به حیات بازگردند. بهتر است از ابتدای کارِ توسعه و گسترش فضایی با نیش‌‌ترمز و هماهنگ حرکت کنیم.