مبتلا شدن تعدادی از هموطنان در شهر قم به ویروس کرونا و انتشار آن در برخی از شهرهای کشور، فرصت و زمینه مورد انتظار دشمن و رسانه های مزدور فارسی زبان را برای تشدید فشار روانی بر مردم ایران فراهم کرد و بخش زیادی از برنامه های شبکه های فارسی زبان معاند همچون بی بی سی فارسی، صدای آمریکا، رادیو فردا، تلویزیون ایران اینترنشنال و... را ترویج و بزرگنمایی اخبار مربوط به ویروس کرونا در ایران تشکیل میدهد.
درواقع، اگرچه حوادث و بلایایی مانند بیماریهای اپیدمیک همواره ممکن است در هر جامعهای شیوع پیدا کند و از این جهت، وقوع این پدیدهها چندان عجیب به نظر نمیرسد، اما آنچه در ارتباط با شیوع ویروس کرونا در ایران جای تعجب دارد و در حال وقوع است، فضای سنگین روانی – رسانهای و هراسی است که از این طریق در جامعه ایجاد شده است. البته روی آوردن رسانه های معاند به این شیوه، چندان هم بی سابقه نیست و آنها همواره به هر بهانه ای، مسائل مربوط به ایران را به طرز ناشیانهای بزرگنمایی میکنند مانند آنچه که پیش از این در قبال حوادثی مانند وقوع سیل فروردین ماه امسال در کشور یا پیش از آن، در قبال حوادثی مانند زلزله کرمانشاه، سیستان و بلوچستان یا حادثه پلاسکو و... داشتند. به هر حال، در ارتباط با فضای روانی رسانه ای ایجاد شده حول محور ویروس کرونا در ایران، یک سوال اساسی آن است که اهداف رسانه های معاند از دامن زدن، دروغ پراکنی و هراس آفرینی پیرامون ویروس کرونا چیست و چگونه باید با این وضعیت مواجه شد؟
الف) واکاوی اهداف کروناهراسان در ایران
بحث از هراس از ویروس کرونا اگرچه واقعی است و باید در رعایت نکات بهداشتی لازم جهت پیشگیری از ابتلا به این ویروس دقت لازم مبذول شود، اما آنچه در این رابطه محل نقد و تردید است، رویکرد معاندان و رسانه های آنها در پرداختن به این موضوع در ایران است که آمیخته ای است از انواع بغضها، دروغ‌ها، جعل اخبار و انواع شیوه های عملیات روانی مانند جاذبه ترس و... . به عبارتی، نوع پردازش اخبار مرتبط با کرونا در رسانه های بیگانه و معاند نشان میدهد که پرداختن آنها به این موضوع در ایران، خارج از دغدغه های خبری – اطلاع رسانی است و آمیخته به اغراض متعدد سیاسی است. درواقع، جبهه ی رسانه ای که درصدد کروناهراسی در ایران است، چند هدف عمده را دنبال میکند:
اما در این میان، با انتشار اخبار مربوط به کرونا و موج سواری ضدانقلاب داخلی و خارجی، در حالی که سیاست فشار حداکثری با شکست مواجه شده بود، تلاش میشود تا بازی در زمین سوخته را مجدد به نفع خود رقم بزنند؛ به این ترتیب که ابتدا با بزرگنمایی اخبار مربوط به کرونا در ایران، کشورهای همسایه را ترساندند، به گونهای که بیشتر کشورهای همسایه مرزهای خود با ایران را به طور موقت بستند. درواقع، رسانه های مذکور و اربابان آنها درصدد بودند تا نتیجه ی فشارهای حداکثری را این بار با کروناهراسی به نظاره بنشینند، به این ترتیب که با هراس افکنی از ایران و اینکه هر کس به ایران سفر کند یا با ایران ارتباط داشته باشد، در معرض ابتلا به ویروس کرونا قرار دارد، تلاش کردند تا صادرات ایران را به صفر برسانند. جالب آنکه بعد از این قضایا و بستن موقت مرزها به روی کشورمان توسط برخی کشورهای همسایه، مارک دوبوویتز، مدیر بنیاد (اندیشکده) ضدایرانی دفاع از دموکراسی ها، در صفحه توئیتر خود اعلام کرد که کرونا کاری را انجام داد که تحریم های اقتصادی آمریکا نتوانست؛ کرونا صادرات غیرنفتی ایران را متوقف کرد. با این حال، اگرچه بستن مرزها به روی ایران موقتی بود و از هم اکنون روند بازگشایی مرزها آغاز شده، اما به هر حال، این قضیه در راهبرد ایران هراسی دشمن در قبال ویروس کرونا پررنگ و جدی بود.
به عنوان جمع بندی این بخش باید گفت که دشمن با موج سواری بر ایجاد هراس از ویروس کرونا در ایران درصدد است تا به موازات فشارهای عملی و اقتصادی بر ملت ایران، فشارهای روانی را نیز بیفزاید و اینگونه نقشه دشمنی خود در مقابل ملت ایران را تکمیل کند و امیدوار به ثمر نشستن آن باشد.
ب) تدابیر لازم جهت ایجاد آرامش در جامعه
فشار و جنگ روانی دشمن پیرامون ویروس کرونا میتواند ترس و نگرانی در جامعه ایران از این ویروس را افزایش دهد و در چارچوب کلان پروژه دشمن جهت ایجاد واگرایی میان دولت و ملت در ایران مؤثر واقع شود. از سوی دیگر در حالی که مردم ایران در این نگرانی قرار دارند و خانواده های بیماران کرونایی در برزخ غم انگیزی به سر میبرند، برخی از محتکران کفتارصفت به احتکار اقلام بهداشتی پرداخته و از این آب گل آلود ماهی مقصود خود را صید میکنند. در چنین وضعیتی در کنار پزشکان و پرستاران فداکار کشور که تمام وقت مشغول مبارزه با ویروس کرونا هستند، مقابله با شایعات، ایجاد آرامش و امید در جامعه با بیان واقعیّات و تأکید بر ضرورت برخورد قاطع با کاسبان کرونا، اهمیّت زیادی دارد. از این رو محورهای تحلیلی ذیل در جهت چگونگی مواجهه اثرگذار با جنگ روانی دشمن پیرامون انتشار ویروس کرونا در ایران ارائه میگردد:
1- تشریح ماهیّت جنگ روانی دشمن در این موضوع؛ ویروس کرونا در ایران بعد از انتشار آن در بیش از 10 کشور دنیا منتشر شد، با این حال رسانه های فارسی زبان معاند و وابسته به استکبار جهانی حجم گستردهای از اخبار و تحلیل های خود را به موضوع کرونا در ایران اختصاص داده اند و در مقابل موفقیّت های ایران در درمان تعداد زیادی از بیماران کرونایی را نادیده میگیرند. این حجم از جنگ روانی دشمن علیه ایران گویای چند نکته است:
1-1- حجم جنگ روانی این رسانه های معاند رابطه مستقیمی با بودجه دریافتی آنان از انگلیس و رژیم آل سعود دارد؛ انتشار اخبار و تحلیلهای زیاد در این زمینه به کسب بودجه و مزد بیشتر منتج میشود؛
2-1- برای مزدوران این رسانه ها جان، آرامش روحی و شادی مردم ایران هیچ اهمیّتی ندارد. آنها حاضرند جان تمامی مردم ایران را برای رسیدن به مشتی از دلارهای کثیف سعودی و انگلیسی هدف قرار دهند و دستآخر حاکمیت جمهوری اسلامی را در رسیدگی به احوال مردم ایران ناکارآمد معرفی نمایند.
3-1- تخریب وجهه ایران در سطح منطقه و بین الملل و پیشبُرد پروژه ایران هراسی هموار در دستور کار دشمنان و رسانه های وابسته به آنها قرار دارد. بسیاری از اخباری که این رسانهها اعلام میکنند انتشار ویروس کرونا در مثلا لبنان یا عراق نتیجه مسافرت افرادی از ایران و یا مسافرت شهروندان این کشورها به ایران است، محل تردید بوده و مهمتر اینکه آنها هیچگاه نمیگویند مسافرت به کشورهای عربستان و سایر کشورهای خلیج فارس، یا حتی پاکستان و افغانستان به چه میزان سبب انتشار کرونا در دیگر کشورها شده است.
4-1- بخشی از جنگ روانی دشمن در تولید کلیپ هایی است که زائران اماکن مقدس مشهد و قم را در حال ساده گرفتن ویروس کرونا و تمسخر آن نشان میدهد. مونتاژ بودن این کلیپ ها و نقش فرقه شیرازیها و بهائیان در تولید و انتشار آنها با هدف تخریب وجهه مردم مسلمان و شیعه ایران را باید متذکر شد.
5-1- این رسانه های مزدور به شکل عجیبی سیاست را با جنگ روانی آلوده میکنند و این رویِ دیگری از تروریسم است. اگر داعش، آل سعود، آمریکا و رژیم صهیونیستی سیاست را با تروریسم عریان آلوده میکنند، این رسانه های مزدور با مجریان اتوکشیده و بزک کرده سیاست را با ترور روانی آلوده میکنند.
2- تأکید بر نقش منافقین در این جنگ روانی؛ منافقین فعالیّت زیادی در سوءاستفاده از بیماری کرونا در ایران و ایجاد ایرانهراسی دارند. آنان با بهره گیری از دروغ، بزرگنمایی بیماری در ایران و سکوت در برابر سایر کشورها به تولید گسترده پیام متنی و تصویری میپردازند که نمونه بارز آن انتشار فایل صوتی دروغینی با صدای معاون وزارت بهداشت، ایرج حریرچی، درباره آمار مبتلایان به کرونا و چگونگی ورود آن به ایران است. در واکنش به این موضوع سرهنگ پاشایی، معاون اجتماعی پلیس فتا با تأکید بر جعلی بودن فایل منتسب به دکتر ایرج حریرچی خاطرنشان کرد: این فایل توسط کارشناسان پلیس فتا در مرکز ادله دیجیتال این پلیس بررسی و مشخص شد توسط یک پایگاه خبری در کشور آلبانی تولید و در فضای رسانهای کشور منتشر شده است.
3- نقد رویکرد رسانهای برخی رسانه های اصلاح طلب؛ در پروژه جنگ روانی دشمن برخی از رسانه های اصلاح طلب (همچون عکس و تیتر یک بسیاری از شماره های روزنامه آرمان ملی و سازندگی طی هفته‌های گذشته) آگاهانه یا غیرآگاهانه تیترها و عکسهای نگران کننده ای را درج میکنند که امیدواری مردم به مهار کرونا را از بین میبرد. البته از منظر پزشکی هشدار دادن تا حدودی برای رعایت مسائل بهداشتی لازم است، اما برخی از رسانه های اصلاح طلب این هشدار را دست مایه ایجاد هراس و نگرانی قرار داده اند. لازم است در مقابل این موضوع ضمن امیدبخشی به جامعه، این رویکرد رسانهای را نقد کرد.
4- تشریح وضعیت کرونا در سایر کشورها؛ ویروس کرونا تا لحظه تنظیم این گزارش به حدود 60 کشور جهان راه یافته است و بسیاری از کشورهای منطقه همچون ترکیه، امارات متحده عربی، پاکستان، افغانستان و... درگیر آن هستند، اما یا از اعلام آمار خودداری میکنند و یا تجهیزات پزشکی آنان در حدّ تشخیص این بیماری نیست. با این حال رسانه های معاند تنها بر وجود کرونا در ایران و بسته شدن مرز کشورهای همسایه با ایران تمرکز کرده اند.
5- تشریح اقدامات امیدوارکننده ایران در مهار کرونا؛ در این زمینه توجه به محورهای ذیل ضرورت دارد:
1-5- طبق اعلام مسئولان وزرات بهداشت و با استناد به آمار سازمان بهداشت جهانی، ایران بعد از چین دومین کشوری است که توانسته بیماران کرونایی را درمان کند. تا لحظه تهیه این گزارش، (14 اسفند 1398) ایران با درمان و بهبود قطعی حداقل 550 بیمار، بالاتر از کشورهای سنگاپور، ایتالیا، ژاپن و کره جنوبی در رتبه دوم درمان بیماری کووید ۱۹ در جهان قرار دارد.
2-5- محققان ایرانی تلاشهای زیادی را جهت دستیابی به داروی ضد کرونا آغاز کرده اند و طبق اعلام رئیس دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله «اجرای سه پروژه علمی توسط محققان، پزشکان و دانشمندان ایرانی برای ساخت داروی قطعی ویروس کرونا آغاز شده است و امیدواریم به زودی به درمان قطعی این بیماری دست پیدا کنیم.» طبق جدیدترین خبر نیز، بنا به اعلام رئیس دانشگاه علوم پزشکی بقیهالله داروی کرونا در ایران تولید و در مرحله ی آزمایش های بالینی قرار دارد.
3-5- طبق اعلام سخنگوی دولت، با تلاش نیروهای مسلح کیت‌های تشخیص قطعی کرونا تولید شده و انستیتو پاستور نیز با تست مقایسه ای آنها با کیت‌های مشابه خارجی، کیت‌های تولید داخل را تأیید کرده است. موفقیت در تولید سریع این کیتها جای امیدواری داشته و نشانهای از توانمندی داخلی کشور است.
6- طرح ضرورت برخورد قاطع با کاسبان کرونا؛ اخبار و گزارشات جاری از سوءاستفاده برخی تولیدکنندگان و عرضه کنندگان وسایل بهداشتی، همچون ماسک و محلول های ضدعفونی کننده، حکایت دارد. ضمن تشریح اقدامات این محتکران باید ضرورت برخورد جدّی و قاطع دستگاه قضائی با آنان را همواره مطرح کرد.
7- تأکید بر عقلانیت علماء شیعه در مواجهه با بیماری کرونا؛ وجود عنصر عقل گرایی در فقه شیعه سبب شد که در چنین موقع ی شاهد این امر مهم باشیم که بسیاری از علمای قم با هدف رعایت اصول بهداشت و درمان برگزاری نماز جمعه و زیارت اماکن مقدّسه را موقتا تعطیل اعلام کردند. همچنین اینکه برخی از علما همچون آیت الله صافی کلپایگانی اجازه داده اند نصف سهم امام از مبلغ خمس صرف ریشه کنی بیماری کرونا شود، اتکا فقه شیعی به عقل و توجه به مقتضیّات زمان را نشان میدهد.
8- تأکید بر برتری سبک زندگی اسلامی و دینی؛ بسیاری از اخبار و گزارشات گویای این است که تولید و انتشار ویروس کرونا نتیجه مصرف غذاهایی است که در فقه اسلام حرام دانسته شده است. البته درباره عوامل این بیماری اختلاف نظر زیاد است، اما سرایت این بیماری را از حیوان به انسان میدانند؛ آن هم بیشتر حیواناتی که در فقه اسلام نجس محسوب میشوند. آنچه مهم است دقّت نظر اسلام و بیان احکام محکم در زمینه نوع غذا است. این میزان از سختگیری اسلام که برخی معارضان بر همین مبنا آن را دینی سخت گیرانه تعریف میکنند، از اهمیّتی که اسلام برای سلامتی بشر قائل است برمی آید. در چنین شرایطی تأکید بر برتری و پیشرو بودن آموزه های اسلامی در ارائه سبک زندگی سالم (هم سلامت جسمی و هم روحی) و تقبیح سبک زندگی شرقی و غربی که زندگی با حیوانات را ترویج میکند و متأسفانه در طبقاتی از جامعه ایران رواج یافته است، ضرورت دارد.
9- اهمیّت جنگهای نوین (بیولوژیک، بیوتروریسم، جنگ الکترونیک) و ضرورت تقویت قدرت کشور در دفع این حملات؛ جنگ و حمله دشمن رویکردهای جدید و ناشناخته ای به خود گرفته است و البته در اینکه ویروس کرونا محصول عملیات بیولوژیک آمریکا یا کشور دیگری بوده یا خیر، دیدگاه های مختلفی وجود دارد، اما آنچه مهم است اینکه دشمنی آمریکا هیچ حد و مرزی نمیشناسد و این دشمنی با منافع کارتل های اقتصادی صهیونیسم و ماسونیسم گره خورده است. در چنین شرایطی زیر سؤال بردن حوزههای نظامی و دفاعی و یا نقد میزان بودجه آنها عواقب بسیار بدی به دنبال دارد. اکنون که کرونا در قم گسترش یافته است، امکانات سپاه و ارتش برای مقابله با آن بسیج شده و باید توجه داشت که واحدهای نظامی در برخورد با جنگهای نوین صاحب تجربه و آمادگی هستند.
10- یادآوری مردمداری دولتمردان جمهوری اسلامی با توجه به طرح بسیج ملی مقابله با کرونا: در شرایطی که دشمن سعی میکند از هر فرصتی برای ترویج دروغِ شکاف دولت- ملت در جامعه ایران استفاده کند، یادآوری رویکرد مردمدارانه نظام اسلامی ضرورت دارد. این رویکرد در طرحی که وزارت بهداشت با عنوان «بسیج ملی مقابله با کرونا» در دستور کار دارد، دیده میشود. وزیر بهداشت، دکتر سعید نمکی، درباره این طرح گفت: «ما در این حرکت به عنوان یکی کشورهای پیشتاز منطقه شرق مدیترانه و برای اولین بار در جهان، به جای اینکه بنشینیم ویروس به سراغ ما بیاید، ما به سراغ پیشگیری از ابتلا به این بیماری خواهیم رفت، این طرح با سیصد هزار اکیپ درمانی و بهداشتی از فردا کار خود را آغاز خواهد کرد.» وی گفت: تک تک منازل مردم را سر خواهیم زد و موارد مشکوک را در اسرع وقت شناسایی خواهیم کرد و اگر مورد مشکوکی شناسایی شود به مراکز درمانی ارجاع داده خواهد شد.»
درباره کارآیی یا عدم کارآیی طرح مذکور اختلاف نظر وجود دارد، اما در هر حال این طرح برآیند جلسات تخصصی مقامات وزارت بهداشت بوده و مهمتر از همه گویای دغدغه مندی آنان نسبت به حل هرچه بهتر و سریعتر این بیماری منحوس میباشد. این موضوع را وقتی با اقدامات دیگر کشورها در مبارزه با کرونا مقایسه میکنیم، ارزش آن مشخص میشود. کشورهای شرقی بهویژه چین، کره و هنک کنگ با یک رویکرد سخت گیرانه –که مورد چین ریشه در نظام فکری کمونیستی آنان دارد- به قرنطینه سفت و محکم شهرها و اعمال قوانین بسیار سخت گیرانه ای اقدام کرده اند و این سختگیری اگر با فرهنگ آنان تناسب دارد، در جامعه ایران چندان قابلیّت اجرا نداشته و مردم را بیشتر نگران و ناراحت میکند.
در آن سوی ماجرا اما کشورهای غربی مشکلات زیادی برای مقابله با این بیماری دارند. اولا هنوز شمار بیماران کرونایی در آمریکا از چند نفر(کمتر از 60 نفر تا زمان تنظیم این نوشتار) فراتر نرفته است، اما طبق گزارش برخی شاهدان ساکن در آمریکا، ماسک و دیگر اقلام بهداشتی کاملا کمیاب شده است. طبق گزارش روزنامه دیولت آلمان این وضعیت در این کشور نیز وجود دارد و گویا آن نظم، دقّت و انضباط آلمانی عمرش به پایان رسیده است، با اینکه هنوز شمار مبتلایان به این بیماری تا این لحظه (12/12/1398) 150 نفر گزارش شده است. ثانیا کادر درمانی مثلا در آمریکا چندان قضیه را جدّی نگرفتهاند. فرار یک بیمار کرونایی از بیمارستان یکی از موضوعاتی است که انتقاد شدید روزنامهنگاران آمریکایی را برانگیخته است.
این در حالی است که کادر درمانی ایران، نیروهای نظامی (سپاه، بسیج و ارتش)، هلال احمر و سایر دستگاه ها همگی با وحدت و انسجام برای شکست این بیماری بسیج شده اند و طرح اخیر وزارت بهداشت نیز کاملا این دلسوزی، دغدغه مندی و تلاش عملی را جهت رسیدگی به وضعیت مردم و مقابله با ترس و هراس و بیماری کرونا را نشان میدهد.
سخن پایانی
مقابله با ویروس کرونا و جلوگیری از انتشار آن در گام نخست و سپس ریشه کنی آن در کشور، علیرغم همه ی شرایط پیشگفته، صحنه ی آزمون کارآمدی نظام است. به لطف الهی، نظام و دولت تاکنون در این آزمون موفقیت نسبی داشته و کارنامه ی قابل دفاع دارند، به گونه ای که آمار بهبود یافتگان از این ویروس، هم اکنون چندین برابر آمار فوتیها در اثر این ویروس است. با این حال، موفقیت نظام در این زمینه، نیازمند همراهی و همکاری عمومی میباشد، همان گونه که تاکنون نیز اینگونه بوده است. ان شاءالله با توانمندیهای پزشکی و داروسازی کشور، ایران اولین کشوری خواهد بود که واکسن مقابله با این ویروس ناخوانده را خواهد ساخت و از این جهت، بارقه های امید و نشاط در جامعه زنده خواهد شد. درواقع، با بسیج امکانات و ظرفیتهای درمانی کشور و اعتماد به توانمندی کادر درمانی کشور و همکاری عموم مردم، میتوان امیدوار بود که این ویروس، بزودی از ایران رخ برخواهد بست.