نشریه اخبار و تحلیل‌ها word
نشریه اخبار و تحلیل‌ها pdf
▼حرف روز
انتخابات و نگهبان قانون
شورای نگهبان با توجه به صلاحیت و وظیفه سنگین و حساس صیانتی که بر عهده دارد، هیچ‌گاه نمی‌تواند همگان را راضی کند. بیشترین حساسیت‌ها، گله‌مندی‌ها و اعتراض‌ها به شورای نگهبان از سوی گروه‌های سیاسی، به صلاحیت و اعمال قانون این شورا در «نظارت بر انتخابات» برمی‌گردد. شورای نگهبان جایگاهی بسیار مهم در قانون اساسی داشته و به دلیل همین جایگاه، در منظومه فکری امامین انقلاب اسلامی، اعضای این شورا به‌عنوان «حافظان شریعت و جمهوریت نظام» شناخته‌شده و در یک‌کلام، شورای نگهبان به‌مثابه صافی و فیلتر نظام اسلامی ایفای نقش می‌نماید تا عناصر و افراد نامناسب به پست‌های مدیریتی راهبردی نظام مانند ریاست‌جمهوری وارد نشوند. بسیار روشن است که افراد، گروه‌ها و جریان‌هایی که به این جایگاه‌ها چشم دوخته‌اند، وقتی به دلیل نداشتن شرایط و صلاحیت‌ها، با این فیلتر و صافی مواجه می‌شوند، خود و هوادارانشان علیه شورای نگهبان سروصدا به پا کرده و این نهاد نگهبان قانون اساسی را موردتهاجم قرار می‌دهند. به همین دلیل حضرت امام(ره) در وصیت‌نامه سیاسی‌ـ الهی خود خطاب به این شورا می‌نویسند: «و از شورای نگهبان می‌خواهم و توصیه می‌کنم، چه در نسل حاضر و چه در نسل‌های آینده که باکمال دقت و قدرت وظایف اسلامی و ملی خود را ایفا و تحت تأثیر هیچ قدرتی واقع نشوند».
اصل احراز صلاحیت‌ها، شرایط و شایستگی‌ها برای تصدی پست‌های مهم سیاسی در تمامی نظام‌های سیاسی مبتنی بر رأی مردم، یک اصل عقلایی و پذیرفته‌شده در دنیا هست. در هر نظام سیاسی، با یک نهاد، سازمان و سازوکاری مشخص، این کار انجام می‌شود و افراد واجد شرایط و صلاحیت در معرض رأی و انتخاب مردم قرار می‌گیرند؛ «دادگاه قانون اساسی» در ترکیه، «محکمه النقد» در مصر، «شورای قانون اساسی» و «دیوان عالی عدالت» در فرانسه، همانند شورای نگهبان قانون اساسی در ایران، نقش نظارتی در انتخابات دارند؛ بنابراین نباید این انتظار و توقع را داشت که افرادی بدون احراز صلاحیت و شایستگی‌های قانونی، وارد عرصه رقابت‌ها شوند. در حکمرانی منطبق بر قانون، همگان باید نظر مرجع ذیصلاح را پذیرا باشند. اعضای شورای نگهبان نمی‌توانند با مسامحه‌کاری و اغماض و مصلحت‌اندیشی، افراد را برای تصدی پست مهم ریاست‌جمهوری تأیید کنند. رهبر حکیم انقلاب اسلامی در این خصوص می‌فرمایند: «نظارت شورای نگهبان بسیار مهم است. کسانی که بناست برای کشور و ملت تصمیم بگیرند و سرنوشت کشور به دست این‌ها داده می‌شود، باید از صلاحیت لازم برخوردار باشند، نمی‌شود هرکسی را مسلط بر سرنوشت مردم کرد.» (نویسنده: یدالله جوانی)
▼گزارش روز
آیا شورای نگهبان جناحی عمل کرده است؟!
پس از احراز صلاحیت 7 نفر از نامزدهای ریاست جمهوری، شاهد انتشار برخی از مطالب در مورد نامزدهای تأیید نشده بودیم که به‌گونه‌ای شورای نگهبان را متهم به طرفداری از یک فرد یا جریان خاص کرده بودند.
گزاره‌های خبری: سابقه شورای نگهبان در نظارت بر انتخابات یا احراز صلاحیت‌ها نشان می‌دهد که این شورا هیچ‌گاه از عدالت عدول نکرده است؛ با نگاهی به انتخابات گذشته و تأیید صلاحیت افرادی که با شورای نگهبان زاویه و اختلاف‌سلیقه دارند، اثبات این سخن راحت‌تر است: 1- مرحوم هاشمی رفسنجانی در پنج دوره انتخابات خبرگان رهبری، دو دوره ریاست جمهوری و چهار دوره انتخابات مجلس توسط شورای نگهبان تأیید صلاحیت شده است. وی در مجلس اول و دوم، رئیس مجلس بود و در سال ۸۴ هم تأیید صلاحیت شد، اما نتوانست اعتماد مردم تهران را جلب کند و فقط در دوره ریاست جمهوری سال ۹۲ از سوی شورای نگهبان احراز صلاحیت نشد. 2- سید محمد خاتمی در دو دوره انتخابات ریاست‌جمهوری توسط شورای نگهبان تأیید صلاحیت شد. 3- حسن روحانی در سه انتخابات خبرگان رهبری، دو دوره ریاست جمهوری و پنج دوره انتخابات مجلس توسط شورای نگهبان تأیید صلاحیت شده است. 4- مهدی کروبی در سه دوره انتخابات مجلس توسط شورای نگهبان تأیید صلاحیت شده است. وی در مجلس سوم و مجلس ششم، رئیس مجلس بود. در انتخابات مجلس هفتم و دو انتخابات ریاست‌جمهوری سال‌های 1384 و 1388 هم علی‌رغم اینکه تأیید صلاحیت شد، اما رأی لازم را کسب نکرد. 5- محمود احمدی‌نژاد در دو دوره انتخابات ریاست‌جمهوری توسط شورای نگهبان تأیید صلاحیت شده است. وی در سال 1396 و 1400 تأیید صلاحیت نشد. 6- علی اردشیر لاریجانی در سه دوره انتخابات مجلس توسط شورای نگهبان تأیید صلاحیت شده و در سه دوره مجلس شورای اسلامی دوره هشتم، نهم و دهم، ریاست مجلس را بر عهده داشت. وی در سال ۱۳۸۴ نامزد ریاست جمهوری بود که از بین ۷ کاندیدا، در رتبه ششم قرار گرفت.
نکات پایانی: اولاً، اگر شورای نگهبان بر مبنای علاقه جناحی، تأیید صلاحیت می‌کند، افراد فوق نباید از فیلتر این شورا عبور می‌کردند. ثانیاً: در مقابل گروهی که شورای نگهبان را متهم به جناح بازی می‌کند، گروه دیگری نیز وجود دارد که معتقد است شورای نگهبان در دوره‌های گذشته نباید برخی از افراد فاقد صلاحیت را که در طول 8 سال ریاست جمهوری، کشور را معطل کردند، تأیید می‌کرد. ثالثاً، درمجموع می‌توان گفت که در فرآیند بررسی صلاحیت‌ها از سوی شورای نگهبان، گرایش سیاسی افراد دخالتی ندارد، بلکه ضوابط و قوانین مدنظر است. (نویسنده: فرهاد مهدوی)
▼ اخبار ویژه
قالیباف دوباره رئیس شد
انتخابات هیئت‌رئیسه مجلس برای سال دوم در دستور کار جلسه علنی امروز قرار داشت. با رأی نمایندگان محمدباقر قالیباف با ۲۳۰ رأی رئیس مجلس یازدهم شد. رقیب انتخاباتی وی در این دوره، فریدون عباسی بود که ۱۸ رأی نمایندگان را کسب کرد. قالیباف در سال گذشته نیز با همین تعداد آرا بر صندلی ریاست قوه مقننه تکیه زد. همچنین علی نیکزاد با ۲۰۶ رأی به‌عنوان نائب رئیس اول و عبدالرضا مصری با ۲۰۵ رأی به‌عنوان نائب رئیس دوم انتخاب شدند.
◄ انتخابات ریاست جمهوری سوریه آغاز شد/ شبکه الاخباریه سوریه تصاویری از حضور گسترده شهروندان سوری از نخستین لحظات آغاز انتخابات در محله القصور در استان دیرالزور منتشر کرد. در این دور از انتخابات، رقابت بین عبدالله عبدالله، بشار اسد و محمود مرعی است. در روزهای گذشته مرحله انتخابات فراسرزمینی برگزار شده است که با استقبال قابل‌توجه سوری‌ها همراه بوده است.
▼ اخبار
ره‌پیک: در بررسی صلاحیت‌ها، گرایش سیاسی مطرح نیست
قائم‌مقام دبیر شورای نگهبان اظهار داشت: «معیار تصمیم‌گیری در بررسی صلاحیت‌ها همانند سایر تصمیماتی که در شورای نگهبان گرفته می‌شود، اکثریت و رأی اکثریت مطلق است. ما در تعیین آن ۴۰ نفری که شرایط اولیه را دارا بوده‌اند، نقش و دخالتی نداشتیم. در مرحله بعد هم یعنی فرآیند بررسی صلاحیت چیزی به نام گرایش سیاسی نداریم، بلکه ضوابط و قوانین مدنظر قرار می‌گیرد. ممکن است در مواردی، کسی که با این شرایط تطبیق می‌شود و احراز می‌شود، از سبد یک طیف و یا طیف دیگر باشد. اگر کسی ۷ رأی در صحن شورای نگهبان بیاورد، تأیید صلاحیت می‌شود و اگر ۶ رأی بیاورد، صلاحیتش احراز نمی‌شود».
مسابقه گرانی کالاها یک ماه مانده به انتخابات!
در حالی کمتر از یک ماه به انتخابات ریاست جمهوری باقی‌مانده که در اقدامی عجیب، مسابقه گرانی در بازارهای مختلف ازجمله بازار کالاهای اساسی با چراغ سبز دولت راه افتاده است. معمولاً دولت‌ها در چند ماه پایانی‌شان، سعی می‌کنند با فضاسازی و مدیریت بازارهای اقتصادی، از افزایش قیمت‌ها و نوسانات جدی در بازارها جلوگیری کنند تا جایی که بین مردم جا افتاده بود که ماه‌های پایانی هر دولت همه‌چیز ارزان می‌شود! اما با مجوزهای رسمی دولت که اتفاقاً مسئول مستقیم تنظیم بازار است، تاکنون خودرو بیش از ۱۴ درصد، سیمان ۲۰ درصد، روغن ۳۵ درصد و مرغ ۲۲ درصد گران شده است. این موضوع موجب شده تا برخی بگویند که احتمال دست‌هایی در پشت پرده هستند که از گرانی‌های بیشتر در ایام انتخابات و دلسرد کردن مردم سود می‌برند. شاید جریان نفوذ در تصمیم‌گیری‌ها برای ارائه مجوز افزایش قیمت‌ها دخیل است که حتی در روزهای پایانی دولت و ایام انتخاباتی نیز دولت مجوز افزایش بیشتر قیمت‌ها را صادر می‌کند.
شورای نگهبان نخواست انتخابات را مهندسی کند!
چهره‌های نامداری در بین داوطلبان ریاست جمهوری حضور داشتند که عدم احراز صلاحیت آن‌ها برای بخشی از افکار عمومی قابل‌هضم نیست. گویی پذیرفته‌ایم که برخی افراد و اسامی از مصونیت برخوردارند و باید آنان را از پیش تأییدشده دانست! از ردصلاحیت جهانگیری و پزشکیان و این‌ها که بگذریم، آیا ردصلاحیت فردی چون علی لاریجانی به‌عنوان چهره‌ای که منتسب به نظام شناخته می‌شود و کمتر کسی تصور ردصلاحیتش را داشت، نشانه آزادگی شورای نگهبان نیست؟ آیا نباید به این عملکرد افتخار کرد؟ اگر شورای نگهبان با در نظر گرفتن مصلحت‌های گوناگون ازجمله ایجاد شور انتخاباتی و در نظر گرفتن وجهه برخی افراد و گروه‌های سیاسی نسبت به احراز صلاحیت آن‌ها اقدام کند، دست به اقدامی زده که معمولاً نسبت به آن مورد اتهام قرار می‌گیرد؛ یعنی مهندسی انتخابات!
کشورهایی که در ایران رمز ارز استخراج می‌کنند
بر اساس اعلام انجمن انرژی‌های تجدیدپذیر، برق ایران پس از ونزوئلا ارزان‌ترین برق جهان است و حالا با سقوط ارزش ریال، نرخ برق ایران نازل‌تر نیز شده است. همین موضوع نام ایران و ونزوئلا را به‌عنوان دو بهشت استخراج رمزارز مطرح کرده است. جیره‌بندی برق شهروندان ایرانی این روزها حاشیه‌ساز شده است و البته انگشت اتهام به سمت مزارع استخراج رمزارز در ایران نشانه رفته است. مزارعی که گفته می‌شود یکی از بزرگ‌ترین آن‌ها در اختیار چینی‌هاست. باوجوداین، مجیدرضا حریری، رئیس اتاق بازرگانی ایران و چین می‌گوید که نه‌فقط چینی‌ها که لهستانی‌ها، هندی‌ها و ترکیه‌ای‌ها هم در ایران مزارع رمزارز احداث کرده‌اند و البته نرخ برق آن‌ها با بهای برق صادراتی محاسبه می‌شود.
صنعتی که نباید به بیگانه سپرده شود!
سخنگوی انجمن تولیدکنندگان لوازم‌خانگی با تأکید بر تکذیب ورود مجدد شرکت‌های غیرایرانی از سوی وزارت صمت، از جزییات تشکیل شورای سیاست‌گذاری صنعت لوازم‌خانگی، خبر داد. وی با تأکید بر رشد حدود 78 درصدی صنایع لوازم‌خانگی در دوران تحریم و توجه وزارت صمت و فعالان این حوزه به این موضوع، توضیح داد: «به دلیل اهمیت و توجه وزارت صمت، تشکل‌ها و نهادهای تصمیم‌گیری بر حفظ و حراست از دستاوردهای دو سال اخیر در حوزه لوازم‌خانگی، بنا بر این شد تا با افزایش همکاری و انسجام بیشتر، اقدامات جدی با دید بلندمدت در حوزه لوازم‌خانگی صورت گیرد».
اخبار کوتاه
◄ قرعه کشی برنامه انتخاباتی کاندیداها امروز برگزار می‌شود/ قرعهکشی برنامه‌های تبلیغات نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری با حضور نمایندگان نامزدها امروز ساعت ۲۲ برگزار می‌شود. در این مراسم جداول پخش برنامه تبلیغاتی نامزدها مشخص خواهد شد. صداوسیما اعلام کرده است که سه مناظره سه‌ساعته برای نامزدها در نظر گرفته است.
◄ کدخدایی: اسامی قطعی است؛ پرونده‌ها به‌دقت بررسی شد/ سخنگوی شورای نگهبان گفت: «اسامی اعلامی شورای نگهبان قطعی است. قانون‌گذار مرحله‌ای برای رسیدگی به اعتراض و شکایت لحاظ نکرده است و اسامی اعلامی شورای نگهبان قطعی است. پرونده داوطلبان در شورای نگهبان به‌دقت موردبررسی قرار گرفت؛ تفاوت بررسی این دوره همین مصوبه جدید بود. ما برای ریاست جمهوری ناچاریم که اصل ۱۱۵ مانند ایرانی‌الاصل بودن را موردتوجه قرار دهیم؛ اما ۴ اصل رجل سیاسی - مذهبی و مدیر و مدبر بودن موردتوجه جدی قرار گرفت».
◄ قانونی حمایتی برای جذب نخبگان خارج از کشور/ در جلسه شورای عالی انقلاب فرهنگی قانون ۹ ماده‌ای راهکارها و نحوه حمایت از نخبگان و اموری که می‌تواند به‌نوعی از نخبگان کشور پاسداری کرده و به بازگشت نخبگان ایرانی در سطح جهان به کشور و نیز جذب نخبگان غیر ایرانی از کشورهای همسایه و کشورهای مسلمان کمک کند، به تصویب رسید.
◄ ربیعی: مشکل بورس این بود که مردم در اوج وارد شدند/ سخنگوی دولت گفت: «متأسفانه عده‌ای از هم‌وطنان صرفاً در مقطع اوج‌گیری بورس وارد شدند و امروز مسئله ما حمایت از این افراد است. افرادی که دراز‌مدت در بورس بودند هیچ‌گاه متضرر نشدند. باید سیاست‌های جبرانی در مورد خسارت‌دیدگان دارا دوم اتخاذ شود. ما در کنار خسارت‌دیدگان بورس هستیم، مشکل این عده در کوتاه‌مدت است». سؤال از سخنگوی محترم این است که اگر ورود مردم به بورس در اوج، کار اشتباهی بود، پس چرا دولت کراراً و با آب‌وتاب فراوان مردم را تشویق به حضور و سرمایه‌گذاری در آن می‌کرد؟!
◄ افزایش ۱۲۱ درصدی پروازهای عبوری از آسمان ایران/ بر اساس آمار رسمی شرکت فرودگاه‌ها و ناوبری هوایی، طی فروردین امسال ۲۵۲۷۱ نشست‌وبرخاست پرواز مسافری در فرودگاه‌های داخلی انجام‌شده و پروازهای عبوری ۱۲۱ درصد رشد داشته است.
◄ غارت درآمدهای نفتی عراق/ رئیس‌جمهور عراق گفت: «از زمان حمله نظامی آمریکا تاکنون ۱۵۰ میلیارد دلار از درآمدهای نفتی عراق دزدیده‌شده و به خارج از کشور انتقال‌یافته است».
◄ واکسیناسیون عمومی کرونا از این ماه آغاز می‌شود/ رئیس ستاد اجرایی فرمان امام خبر داد: «۴ تا ۵ میلیون دوز واکسن برکت تا 1.5 ماه آینده تولید می‌شود. تصور می‌کنیم در خردادماه بتوان واکسیناسیون عمومی با تولیدات ستاد اجرایی فرمان امام انجام شود.