نشریه اخبار و تحلیل‌های شنبه، ۷ اسفند ماه

نشریه اخبار و تحلیل‌ها word

نشریه اخبار و تحلیل‌ها pdf

حرف روز    

بحران در اوکراین و رفتار سلطه‌طلبانه آمریکا و ناتو

تحولات اوکراین فرصت خوبی است تا به بررسی مواضع کشورمان نسبت به محیط بین‌الملل و شرایط فعلی این کشور بپردازیم. واقعیت آن است که جمهوری اسلامی بر اساس مبانی دینی خود سعی کرده است که در پدیده‌های جهانی یک نگاه مبتنی بر مبانی اسلام و کرامت انسانی داشته باشد. در این مسیر شعار نه شرقی و نه غربی انقلاب اسلامی دال اصلی راهبردی است که نظام در محیط بین‌المللی پیگیری می‌کند. از سویی، چون ما یکی از قربانیان اصلی جنگ‌افروزی و ترور غرب و اعوان غربی بوده‌ایم، در جنگ اوکراین هم مانند همه تحولات رخ‌داده در ۴۳ سال اخیر معتقدیم که جنگ یک پدیده نفرت‌انگیز و خسارت‌بار است. پرسش اساسی، اما آن است که مسبب اصلی پدید آیی این جنگ چه کسانی هستند؟ همان‌گونه که دبیر شورای عالی امنیت ملی گفتند، وقتی غرب با روش‌های مختلف به دنبال ضربه به امنیت ملی کشورهاست، عملاً مسئول مستقیم جنگ‌ها و بحران‌هایی است که شکل می‌گیرد؛ لذا آنچه باید بررسی شود این است که زمینه‌های شکل‌گیری بحران فعلی چیست؟ و مسببان اصلی چه کسانی هستند؟ روزنامه آلمانی اشپیگل سندی را افشا کرد که وزیران امور خارجه وقت آمریکا، انگلیس، فرانسه، شوروی و آلمان در سال ۱۹۹۱ متعهد به عدم گسترش ناتو شده بوده‌اند، ولی غرب مثل همیشه بر عهد خود پایدار نمانده و از آن زمان تاکنون بیش از ۱۰ کشور به اعضای ناتو اضافه شده‌اند. این در حالی است که ناتو هر جا قدم گذاشته به‌جز ایجاد ناامنی و بحران سازی، ثمره مثبتی نداشته است؛ از افغانستان و عراق گرفته تا لیبی و سودان؛ لذا نگاه بدبینانه امروز به غرب حاصل یک تجربه تاریخی واقع‌بینانه است.

اما با همه این وجود آنچه موجب تعجب است، خودزنی برخی گروه‌ها و جریان غرب‌گرای داخلی است که تلاش دارند تا با موضع افراطی خود اولاً نقش غرب در شکل‌گیری بحران فعلی را کمرنگ جلوه داده و از سویی جمهوری اسلامی را وارد یک منازعه بی‌حاصل کنند. درصورتی‌که تاریخ هیچ‌وقت فراموش نمی‌کند که همین جریان در سال ۲۰۰۱ و ۲۰۰۳ در بحران افغانستان و عراق نامه جام زهر نوشتند و گفتند که با آمریکا علیه کشور‌های منطقه وارد ائتلاف و جنگ شویم! جریانی که در جنگ خلیج‌فارس، صدام را خالد بن ولید می‌نامید.

نکته پایانی اینکه امامین انقلاب در طول تاریخ ۴۳ ساله نشان داده‌اند بر اساس یک نگاه آرمان‌خواهی واقع‌بینانه و بر اساس سه اصل عزت، حکمت و مصلحت، انقلاب را از بحران‌های متعدد گذر داده و تبدیل به یک قدرت منطقه‌ای نموده‌اند که در راستای جهاد تبیین نیازمند نگاه و بررسی ویژه است. (نویسنده: یعقوب ربیعی)

▼گزارش روز            

چرا روسیه به اوکراین حمله کرد؟

 سرانجام پس از منازعه دیپلماتیک مقامات روسیه با اروپا و آمریکا بر سر پیوستن اوکراین به اتحادیه اروپا و ناتو و نهایتا بی‌توجهی به نگرانی‌های مسکو، بامداد روز پنجشنبه روسیه تهاجم همه جانبه‌ای را علیه حکومت غربگرای اوکراین، با تمرکز بر اهداف نظامی، آغاز کرد.   در این خصوص چرایی حمله روسیه به اوکراین حائز اهمیت است.

گزاره‌های خبری: از زمان انقلاب نارنجی که در سال ۲۰۰۴- ۲۰۰۵ در اوکراین رخ داد و باعث سرنگونی دولت طرفدار روسیه شد،   به جز مقطع کوتاهی، جریان همسو با غرب و مخالف روسیه در این کشور روی کار بوده‌اند و در این مدت همواره منافع روسیه نادیده گرفته شده است. اوکراین برای روسیه دارای اهمیت تاریخی، مذهبی، فرهنگی و اقتصادی است. اوکراین زمانی بخشی از خاک روسیه بوده و اشتراکات تاریخی زیادی میان آن‌ها وجود دارد. این اشتراکات تاریخی باعث شده تا اکثر اوکراینی‌ها به دو زبان اوکراینی و روسی صحبت کنند و این امر درهم‌تنیدگی فرهنگی را میان دو کشور خصوصا روس زبان‌ها که یک سوم جمعیت این کشور هستند، ایجاد نموده است. در بخش‌های شرقی و جنوبی اوکراین روس زبان‌ها دارای اکثریت هستند؛ اما در میان این مولفه‌ها، نقش اهمیت اقتصادی اوکراین برای روس‌ها نیز از درجه بالایی برخوردار است؛ چرا که بخش زیادی از صنایع و صنعت اوکراین وابسته به روسیه بوده، اما در دوره غربگرایان با سرعت زیادی اقتصاد آن‌ها متمایل به غرب گردید و توسعه تجارت و سرمایه‌گذاری با آنان جایگزین روسیه شد. همچنین اوکراین به عنوان پلی برای صادرات نفت و گاز روسیه به اروپا محسوب می‌شود؛ تا جایی که حدود ۸۰ درصد گاز طبیعی و ۷۵ درصد از نفت روسیه از طریق این کشور به اتحادیه اروپا می‌رود. در کنار همه موارد فوق، جایگاه استراتژیک اوکراین نیز برای روسیه بسیار اهمیت دارد. اوکراین اکنون به عنوان یک سرزمین حائل میان روسیه و اروپا بوده و در دوران پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، مانع از نفوذ غرب به حوزه نفوذ روسیه شده است.

نکات تحلیلی: مقامات روسیه سرزمین اوکراین را به عنوان سدی در مقابل نفوذ ناتو و غرب می‌دانند. زیاده‌خواهی‌های آمریکا و اروپا و حماقت حاکمان اوکراین جهت استقرار ناتو در این کشور، تهدید علیه امنیت ملی روسیه تلقی شده است. آمریکایی‌ها به کمک اروپا و ناتو می‌خواهند روسیه را در یک تنگنای راهبردی قرار داده و مسکو را از طریق ظرفیت ژئوپلیتیکی اوکراین دچار خفگی راهبردی نمایند. قرار گرفتن اوکراین از حیث سیاسی، نظامی و اقتصادی در مدار غرب، برای روسیه به منزله بر هم خوردن موازنه قدرت با آمریکا و اروپا محسوب شده و جایگاه بین‌المللی آنان را به شدت کاهش خواهد داد. برای روسیه، خارج شدن اوکراین از حوزه نفوذ آن و پیوستن به اتحادیه اروپا و ناتو مانند دومینویی بوده که به سایر کشور‌های پیرامونی تسری خواهد یافت.

جمع‌بندی: برای روسیه آینده مهم است و نمی‌خواهد برنامه‌ریزی و رویای آینده که ارتقاء جایگاه کنونی این کشور در نظام بین‌الملل را تضمین می‌کند، با بازی آمریکا و اروپا و همراهی حاکمان غربگرای اوکراین نابود شود. انگیزه پوتین و گردانندگان کنونی کاخ کرملین برای حمله به اوکراین به هیچ عنوان منشأ کشورگشایی ندارد. اولویت کنونی مسکو این است که دسیسه غرب را به هم بزند و از نفوذ آن به طرف شرق و حوزه پیرامونی خود بکاهد. به همین منظور مطلوب مسکو در شرایط فعلی این است که دولتی همسو با منافع روسیه و ضدغرب در کی‌یف روی کار بیاید. تحقق این دو هدف جز با راه‌حل نظامی برای روسیه میسر نبوده است. روسیه در این مناقشه نشان داد که بازیگر منفعلی در مقابل غرب نیست و در بازی آن‌ها اسیر نخواهد شد؛ همچنین نشان داد اگر دیپلماسی نتواند منافع حیاتی آنان را تأمین کند، از اقدام نظامی برای تأمین آن ابایی ندارد. (نویسنده: احمد بنافی)

▼ اخبار

آمریکا و انگلیس؛ همان همیشگی!

رسم دیرینه آمریکا و انگلیس است: وعده می‌دهند، برده می‌سازند و غارت می‌کنند؛ اما در روز سختی، متحدان  (!) خود را تنها می‌گذارند، یا خیانت می‌کنند. آن‌ها تسلیحات اتمی اوکراین را گرفتند، اما به جای آن، هیچ تضمین امنیتی معتبری ندادند و حال آن که ادعا می‌شد اوکراین در مرز‌های روسیه، متحد مهم غرب است. این کشور پس از کودتای مخملین آمریکا، ظاهرا عضو اردوگاه غرب شده بود؛ اما در روز حادثه تنها ماند و ظرف دو روز از پا درآمد. این را مقایسه کنید با مقاومت جانانه و هشت ساله ملت ایران، در برابر جبهه‌ای از حامیان غربی و شرقی و منطقه‌ای رژیم صدام. دیروز، حسنی مبارک در مصر، اردوغان در ترکیه و اشرف غنی در افغانستان؛ و امروز، زلنسکی در اوکراین. آمریکا و اروپا چند ده سال است که ترکیه را عضو سازمان نظامی ناتو کرده و پایگاه‌های خود را در آن چیده اند، اما ترکیه را کشور درجه دو می‌دانند و به اتحادیه اروپا راه نمی‌دهند. بلکه حتی علیه اردوغان کودتا ترتیب دادند. آمریکا، به واسطه حسنی مبارک، غارت کشور‌های مرتجع منطقه را به مدت چند ده سال شدت بخشید و رژیم صهیونیستی را فربه‌تر کرد، اما وقتی اوضاع سیاسی در قاهره به هم ریخت، پشت مبارک را خالی کرد. شبیه این معامله را با محمد رضا پهلوی کردند، که پس از سرنگونی، به آمریکا راه ندادند. پیش از او، پدرش رضاخان بود که بیست سال به مردم خود خیانت و نوکری انگلیس را کرد، اما هنگامی که تاریخ مصرفش سر آمد، او را با تیپا دور انداختند و پسرش را برای نوکری بیشتر گماشتند. آیا غربگرایان کلاه خود را بالاتر خواهند گذاشت، یا این که مامورند و معذور و ناتوان از عبرت گرفتن؟». (محمد ایمانی)

پاسخ غیرمستقیم رئیسی به پیام غیرمستقیم آمریکا!

برخی اکانت‌های توئیتری تصویری از یک دست نوشته منتشر کرده‌اند که متعلق به یادداشت خصوصی یکی از اعضای حاضر در دیدار محرمانه رئیسی با امیر قطر در جریان سفر اخیر است. از محتوای این یادداشت می‌توان دریافت که آیت‌الله رئیسی در پاسخ به پیغام آمریکایی‌ها که از طرف امیر قطر منتقل شده، سه شرط ایران برای توافق را «لغو تحریم‌ها»، «ضمانت معتبر» و «بستن پرونده اماکن ادعایی» عنوان کرده است. همچنین برخی منابع می‌گویند که آمریکایی‌ها از طریق همین واسطه خواستار گفتگو‌های مستقیم و دوجانبه با ایران شده‌اند؛ اما رئیس‌جمهور با رد این درخواست، تاکید کرده است که مذاکرات در وین به صورت طبیعی و بدون مانعی که رفع آن نیاز به مذاکره مستقیم با آمریکا داشته باشد، در جریان است».

شناسنامه‌های ایرانی و شناسه‌های آمریکایی!

«حسین شریعتمداری» در کیهان نوشت: «رئیس‌جمهور اوکراین گفته کشور‌های غربی ما را در نبرد با روسیه تنها گذاشتند! چه کسی حاضر است در کنار ما بجنگد؟ من کسی را نمی‌بینم! این در حالی است که اوکراین در خدمت به آمریکا و کشور‌های غربی سنگ‌تمام گذاشته بود و آمریکا از این کشور با عنوان یکی از متحدان استراتژیک خود یاد می‌کرد! آیا می‌توان در میان این طیف از غربگرا‌ها (و نه همه آنها) افرادی را یافت که از درک نتیجه فاجعه‌بار پیشنهاد اعتماد به آمریکا بی‌خبر باشند؟! افرادی از این دست، اگر خواب‌آلود نباشند، باید آن‌ها را در شمار جماعتی از پادو‌های دشمن شماره کرد که شناسنامه ایرانی و شناسه آمریکایی دارند!».

مبلغ یارانه برای سال آینده افزایش می‌یابد

«میرتاج‌الدینی» رییس کمیته هدفمندی یارانه‌های کمیسیون تلفیق گفت: «یارانه دارو و گندم به همه ۸۵ میلیون نفر ایرانی و یارانه کالا‌های اساسی به ۶۰ میلیون نفر یارانه بگیر پرداخت می‌شود. دولت حدود ۱۷۰ هزار میلیارد تومان برای اجرای جایگزین حذف ارز ترجیحی درنظر گرفته بود ما آن را به ۲۵۰ هزار میلیارد تومان افزایش دادیم. یارانه معیشتی به‌صورت کارت اعتباری برای خرید کالا به مردم داده می‌شود که به احتمال زیاد، خرید کالا‌های اساسی را در بر می‌گیرد. بانک مرکزی سامانه کارت اعتباری را طراحی کرده است. حذف ارز ترجیحی برای سال ۱۴۰۱ است؛ اما زمان اجرای آن با دولت است تا زیرساخت‌ها را فراهم کند».

اخبار کوتاه

◄ ماهی‌گیری صهیونیستی از آب گل‌آلود! / همزمان با درگیری اوکراین و روسیه، مقام‌های رژیم صهیونیستی درحال زمینه‌سازی برای اسکان یهودیان اوکراینی در اراضی اشغالی هستند. وزیر مهاجرت این رژیم گفته: «ما برای استقبال از هزاران مهاجر از اوکراین آمادگی داریم». نفتالی بنت، نخست وزیر رژیم صهیونیستی نیز با درخواست از صهیونیست‌های مقیم اوکراین برای بازگشت به سرزمین‌های اشغالی، گفته است: «هر یهودی در هر کجای جهان به خوبی می‌داند که ما اینجا منتظر آن‌ها هستیم و در‌های اسرائیل همیشه باز است». وضعیت مهاجرت از یک دهه پیش در سرزمین‌های اشغالی معکوس شده و حاکمان این رژیم در چنین مواقعی تلاش دارند مانع ریزش جمعیت یهودی ساکن در فلسطین اشغالی شوند.

◄ چراغ سبز ریاض به عادی‌سازی روابط با رژیم صهیونیستی/ وزیر خارجه سعودی از روند عادی سازی روابط و توافقات سازش میان کشور‌های عربی و رژیم صهیونیستی حمایت کرد و آن را تحولی مثبت خواند. «فیصل بن فرحان» در مصاحبه‌ای با خبرگزاری آلمان گفت که توافق‌نامه‌های صلح امضاشده میان کشور‌های عربی و اسرائیل «تحول بسیار مثبتی» بود. وی افزود: «عادی سازی کامل روابط با تل آویو نه فقط برای آن که برای همه مفید خواهد بود، بلکه همه ما می‌توانیم از آن برای بهبود اوضاع اقتصادی و امنیتی و اجتماعی استفاده کنیم».

◄ گاز روسیه، بلای جان اروپا/ وابستگی شدید قاره اروپا به انرژی روسیه در میانه بحران اوکراین، گزینه‌های دیپلماتیک محدودی را در برابر اروپا قرار می‌دهد و واکنش‌هایی که اروپا نسبت به اقدامات مسکو نشان می‌دهد، می‌تواند امنیت تامین انرژی قاره را در معرض خطر قرار دهد؛ زیرا روسیه می‌تواند در واکنش به تصمیم اروپا، به سادگی این قاره را از دیگر منابع گاز خود، مانند گاز انتقالی از خط نورداستریم-۱ محروم سازد و میلیون‌ها نفر را در تاریکی و سرما نگه دارد.

◄ شکارگاه پهپاد‌های آمریکایی! / پدافند هوایی ارتش یمن صبح دیروز یک پهپاد «MQ-۹» ساخت آمریکا و متعلق به نیروی‌هوایی امارات را در حریم استان الجوف سرنگون کرد. همچنین یحیی سریع، سخنگوی نیرو‌های مسلح یمن، چند ساعت پس از سرنگونی این پهپاد متجاوز، از هدف قرار گرفتن دومین پهپاد آمریکایی از نوع «اسکن ایگل» در استان مأرب خبر داد.

◄ واردات لوازم خانگی درصورت عدم همکاری کارخانجات/ معاون اول رئیس‌جمهور در جلسه ستاد تنظیم بازار دستور داد: «چنانچه تولیدکنندگان داخلی لوازم خانگی، قیمت‌های خود را در بازار واقعی نکنند، برنامه ریزی لازم برای آزادسازی واردات متناسب با نیاز مردم انجام شود».