▼ حرف روز
این کلاغ، آن قناری نیست!
«اینستکس» یا سامانه حمایت از مبادلات تجاری در ژانویه ۲۰۱۹ ایجاد شد و قرار بود شرکت‌های اروپایی را مقدور سازد که با ایران به تجارت بپردازند بدون اینکه در معرض خطر قانون تحریم آمریکا قرار گیرند. تا اینکه در روزهای اخیر خبر عملیاتی شدن این سامانه رسانه‌ای شده، در حالی که یک جریان رسانه‌ای خاص، بدون اینکه اشاره کند با راه‌اندازی اینستکس دقیقاً چه اتفاقی خواهد افتاد، درباره راه‌اندازی این سامانه تبلیغات گسترده‌ای را آغاز کرده است تا القا کند اروپایی‌ها به تعهدات خود در برجام عمل کرده‌اند. در این جنجال تبلیغاتی، جالب‌ترین نکته این است که گفته می‌شود «نخستین انتقال بانکی توسط اینستکس انجام شد»، در حالی که این سامانه، هیچ ارتباطی با سازوکار بانکی ندارد، صرفاً یک سامانه تهاتری محدود به غذا و داروست و تحریم‌هایی که اروپایی‌ها در برجام متعهد به برداشته شدن آنها شده‌اند، همچنان پابرجا خواهند بود.
نکته بسیار جالب‌تر اینکه این تصور اشتباه است که ایران از اروپا اقلام کشاورزی وارد می‌کند و اینستکس، این یک مشکل را حل خواهد کرد! در واقع، شرکت‌های اروپایی، دلال و واسطه فروش هستند و اقلام کشاورزی که به ایران صادر می‌کنند، خودشان فی‌المثل از آمریکای لاتین خریداری کرده‌اند! به عبارتی، اگر سامانه اینستکس با کشورهای مبدأ اقلام کشاورزی ایجاد می‌شد، برای ما به‌صرفه‌تر بود!
کشورهای اروپایی با راه‌اندازی اینستکس نباید انتظار این را داشته باشند که ایران، وعده خود را برای ادامه کاهش تعهدات برجامی عملیاتی نکند؛ چراکه اینستکس همان «تقریباً هیچ» است که نه خرید نفتی بر اساس آن در کار است، نه تجارت اقلامی که آمریکا تحریم کرده (نظیر قطعات خودرو) و نه عادی شدن روابط بانکی.
راه‌اندازی اینستکس در روزهای آینده از سوی جریان لیبرال در بوق و کرنا خواهد شد تا به اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام درباره تصویب لوایح تکلیفیFATF فشار بیاورند. بعید نیست تیتر بزنند که «اینستکس راه‌اندازی شد، حال نوبت مجمع تشخیص است!»
نباید از این واقعیت غفلت کرد که این سامانه، اولاً به هیچ عنوان ارتباطی به مناسبات بانکی ندارد که به FATF ربط پیدا کند، ثانیاً محدود به غذا و داروست، ثالثاً حتی نفت در برابر غذا هم نیست، چرا که اروپایی‌ها از طریق این سامانه از ایران نفتی نخواهند خرید. در چنین شرایطی باید هوشیار باشیم که این کلاغ سیاه آن قناری موعود برجام نیست و طعمه‌ای است که ما را در دام خودتحریمی می‌اندازد.
▼ گزارش روز
أَلَیسَ الصُّبْحُ بِقَرِیبٍ
علت‌العلل همه آنچه این روزها در منطقه ما می‌گذرد را می‌توان در جمله‌ای که رهبر جنبش انصارالله یمن در تازه‌ترین نطق تلویزیونی‌اش بیان کرد، یافت؛ آنجا که «عبدالملک الحوثی» می‌گوید: «از نظر عربستان و امارات همه باید تسلیم و فرمانبردار آمریکا و اسرائیل(رژیم صهیونیستی) باشند.» این عبارت دقیقاً نشان می‌دهد چرا در منطقه غرب آسیا یک تقابل و رویارویی بزرگ به وجود آمده است! تقابلی که یک سوی آن شاهزادگان سعودی و اماراتی، رژیم غاصب صهیونیستی و دیگر حکام مرتجع با حمایت کاخ‌سفید قرار دارند و سوی دیگر آن محور مقاومت و ملت‌های منطقه با پیشتازی و پیشرانی ملت بزرگ ایران هستند. همان تقابلی که هر روز در شکل و شمایلی تازه بروز و ظهور می‌یابد، یک روز در جنگ ظالمانه و جنایات هولناک ائتلاف سعودی علیه مردم مظلوم یمن، یک روز در سرکوب انقلاب مردمی در بحرین و روزی دیگر در کشتار بی‌رحمانه و حملات بی‌وقفه به نوار غزه، روزی در طرح معامله ننگین قرن، بار دیگر در فتنه گروهک‌های تروریستی و تکفیری، زمانی در به راه انداختن جنگ‌های داخلی برای سرنگون کردن دولت قانونی سوریه، یک روز دیگر با تروریست خواندن حزب‌الله و تحریم آن، زمانی با راه انداختن فتنه‌های مذهبی در عراق و بالاتر از همه به کار گرفتن هر حربه و وسیله‌ای از ترور و آشوب و فتنه تا تحریم و تهدید علیه انقلاب اسلامی به عنوان قلب تپنده مقاومت؛ اتفاقاتی که همگی نشان می‌دهد رویارویی دو دیدگاه، «وابستگی و تسلیم در برابر استکبار» با «استقلال و مقاومت در مبارزه با استکبار» به روزهای سرنوشت‌ساز خود رسیده و ان‌شاء‌الله صبح پیروزی ملت‌های منطقه بسیار نزدیک است. پیروزی‌ای که نشانه‌های قریب بودن آن را می‌توان به روشنی در عقب‌نشینی‌های مکرر سران کاخ سفید و دست‌نشانده‌های‌شان در منطقه، نفرت روزافزون ملت‌ها از آمریکا و شکست طرح‌ها و توطئه‌های آمریکایی مشاهده کرد.
▼ اخبار ویژه
رمزگشایی از منافع مشترک ایران و آمریکا!
در روزها و هفته‌های اخیر برخی از فعالان جریان اصلاح‌طلب در گفتار و نوشتار خود مدعی شده‌اند، جمهوری اسلامی ایران با وجود داشتن زمینه تخاصم با آمریکا، در چارچوب منافع ملی خود با ایالات متحده در منطقه منافع مشترک دارد! این گروه از اصلاح‌طلبان مدعی هستند هر دو کشور ایران و آمریکا مخالف داعش و هر دو موافق امنیت تجارت نفت هستند؛ از این رو امکان مذاکره با آمریکا وجود دارد به شرط اینکه ایران همانند گذشته دوپاره و با دو سیاست خارجی عمل نکند! این اظهارات در حالی بیان می‌شود که تجربه جنگ سوریه و عراق نشان داد، آمریکایی‌ها به عنوان پدیدآورندگان داعش نه تنها علیه آن اقدام جدی نکردند؛ بلکه هرگاه این گروه تروریستی در فشار قرار گرفت، در جبهه‌های مختلف به کمک آن شتافتند و مانع از نابودی کامل آنها در مقاطع گوناگون شدند.
◄ روزنامه «سازندگی» در گزارشی تأمل‌برانگیز به مناسبت درگذشت «علینقی عالیخانی»، وزیر اقتصاد رژیم پهلوی در دهه چهل، از وی تمجید کرده و با تیتر «حامی بورژوازی صنعتی» نوشته است: «عالیخانی یکی از مدرن‌ترین و جوان‌ترین وزرای دولتی بود که موفق شد ساختارهای جدیدی در اقتصاد ایران پایه‌گذاری کند. او جمعی از نیروهای متخصص را کنار هم قرار داد و در نهایت مهم‌ترین دوره حرکت صنعتی اقتصاد ایران را ساخت»!
▼ اخبار
1ـ FATF ابزار تحریم هوشمند آمریکا!
«استیون منوچین» وزیر خزانه‌داری آمریکا در نشست اخیر FATF که در شهر اورلاندو ایالت فلوریدای آمریکا برگزار شد، گفت: «سرانجام با ریاست ایالات متحده آمریکا، FATF روش‌هایی را آزمایش کرد که استانداردها بتوانند به طور مؤثر با تهدید تأمین مالی اشاعه سلاح‌های کشتار جمعی مبارزه کنند. کشورهای یاغی، تروریست‌ها و سندیکاهای جنایی بین‌المللی به طور فزاینده‌ای در دور زدن تحریم‌ها و سایر اقدامات پیشگیرانه، به منظور ادامه توسعه اشاعه‌گری سلاح‌های کشتار جمعی خبره و ماهر شده‌اند. من این سازمان را تشویق می‌کنم تا کارهایی را که در اینجا انجام شد، به منظور اطمینان از اینکه خط مشی‌ها و کنترل‌های شبکه جهانی FATF و به طور مؤثر مواجهه با این تهدید تکامل یافته را تکمیل کند.» به تازگی مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا هم در نشست خبری مشترک با «هایکو ماس»، وزیر خارجه آلمان خواستار تصویب فوری و بدون حق شرط لوایح مرتبط با FATF، یعنی لوایح الحاق به کنوانسیون‌های پالرمو و CFT از سوی ایران شده بود.
2ـ توهین وزیر خارجه آمریکا به رئیس‌جمهور ایران!
«مایک پمپئو» وزیر خارجه آمریکا در سفر محرمانه خود به افغانستان بار دیگر از ایران بابت آنچه «نفوذ بی‌ثبات‌کننده» این کشور در منطقه و سراسر جهان خوانده، انتقاد کرد؛ اما همین که از «مایک پمپئو» خواسته شد تا نمونه‌های مشخصی از این به اصطلاح نقش ایران در تضعیف صلح در افغانستان نام ببرد، گفت: «نمی‌توانم بیشتر از این در این رابطه صحبت کنم». با وجود این، وزیر خارجه آمریکا از اتهام‌زنی علیه تهران عقب‌نشینی نکرد و مدعی شد: «ایران بیش از 40 سال، در فعالیت‌های تروریستی در سراسر جهان مشارکت داشته است. آنها (ایرانی‌ها) همچنان بزرگ‌ترین نیروی بی‌ثبات‌کننده در سراسر جهان هستند.» وزیر خارجه آمریکا در بخش دیگری از اظهارات ایران‌هراسانه خود به رئیس‌جمهور ایران نیز توهین کرد و اظهارات اخیر وی در واکنش به تحریم‌های جدید آمریکا را «بچه‌گانه و نابالغ» خواند.
3ـ جمهوری اسلامی ایران تسلیم نمی‌شود
یک روزنامه آمریکایی گزارش داد، دولت ترامپ با هدف وادار کردن ایران برای حضور مجدد بر سر میز مذاکره، فشارهای اقتصادی علیه تهران را افزایش داده؛ اما ایران تسلیم خواسته‌های واشنگتن نشده و افزون بر ساقط کردن پهپاد این کشور، فعالیت‌های هسته‌ای خود را که پیش از این طبق برجام محدود شده بود، از سر گرفته و تأکید کرده است ذخایر اورانیوم غنی‌شده 3/67 درصدی‌ا‌ش به زودی از سقفی که در توافق هسته‌ای تعیین شده بود، عبور خواهد کرد. روزنامه «واشنگتن‌پست» ادامه داد، اقدامات اخیر دولت دونالد ترامپ علیه جمهوری اسلامی ایران از جمله وضع تحریم‌های جدید، حملات سایبری و تهدید ایران به استفاده از نیروی نظامی نشان‌دهنده قاطعیت واشنگتن برای آوردن ایران به میز مذاکره است؛ اما واقعیت این است که قاطعیت بیش از حد در چنین مواردی نتیجه معکوس دارد.
4ـ اقدامات ناچیز است و اولتیماتوم تهران پابرجاست
یک منبع آگاه با بیان اینکه نتایج کمیسیون مشترک برجام که به تازگی در وین برگزار شد با خواسته‌های بحق جمهوری اسلامی ایران از برجام فاصله زیادی داشته و نتوانسته است مطالبات ما را برآورده کند، تأکید کرد: تصمیم قطعی جمهوری اسلامی ایران این است که اقدامات خود در کاهش تعهدات برجامی‌اش را ادامه داده و در این مسیر در اولین اقدام به زودی از سقف ذخایر 300 کیلوگرم اورانیوم غنی شده عبور خواهد کرد. این منبع آگاه در عین حال گفت: در صورت تحقق خواسته‌های برجامی ایران در حوزه بانکی و نفتی از سوی اروپا، کشورمان این آمادگی را دارد تا نسبت به اقدامات کاهشی خود در چارچوب مواد 26 و 36 برجام تجدید نظر کند.
▼ اخبار کوتاه
◄ «فوکانگ» مدیرکل کنترل تسلیحات وزارت خارجه چین روز 29 ماه ژوئن، با اشاره به نشست وین درباره توافق هسته‌ای ایران اعلام کرد، چین به تعهداتش در قبال رآکتور آب سنگین اراک کاملاً پایبند است. گفتنی است بازطراحی رآکتور آب سنگین اراک یکی از مفاد توافق هسته‌ای با کشورهای 1+5 بود که پس از خروج آمریکا از برجام، چین وظیفه بازطراحی را برعهده گرفت. بر اساس این طرح، بازطراحی رآکتور آب سنگین به گونه‌ای انجام خواهد شد تا تولید پلوتونیوم به حداقل میزان ممکن برسد.
◄ «یوشکا فیشر» وزیر خارجه پیشین آلمان طی یادداشتی با انتقاد از سیاست «باخت‌ـ باخت» دولت آمریکا در قبال ایران، در پایگاه «پروجکت سیندیکِیت» نوشت: «در بهترین حالت (که می‌توان تصور کرد) ترامپ و مشاورانش هم نمی‌دانند که (در قبال ایران) چه می‌کنند... با اینکه خروج ترامپ از برجام، عمل کردن وی به یکی از وعده‌های انتخاباتی‌اش بود؛ اما مشکل اینجاست که نه خود ترامپ و نه مشاورانش اتفاقات بعدی را در نظر نگرفته بودند.»
◄ «خلیفه‌بن‌حمد» برادر «تمیم‌بن‌حمد آل‌ثانی» امیر کنونی قطر ویدئویی از «حمدبن‌خلیفه آل‌ثانی» پدرشان و امیر سابق این کشور منتشر کرد که در آن وی از عربستان سعودی به دلیل حمله به یمن انتقاد می‌کند. امیر سابق قطر در این ویدئو که زمان و مکان ضبط آن مشخص نیست، گفته است: «از سال‌ها پیش عربستان در یمن جنگ به راه انداخته است، اما هیچ نتیجه‌ای نگرفته است.»
◄ «هیا بنت الحسین» یکی از شش همسر «محمدبن راشد آل‌مکتوم»، دختر «ملک حسین» پادشاه سابق اردن است که گفته می‌شود از امارات با کلی پول و جواهرات گریخته است. همسر 45 ساله با پسر 7 ساله و دختر 11 ساله‌اش امارات را با 40 میلیون دلار پول نقد و جواهرات ترک کرده و به آلمان گریخته است. آلمان درخواست شیخ مکتوم برای برگرداندن همسرش را رد کرده است.
◄ «محمدجواد ظریف» وزیر امور خارجه کشورمان در پیامی در صفحه شخصی‌اش در توئیتر به فاجعه حمله شیمیایی رژیم بعث عراق به غیرنظامیان در شهر سردشت پرداخت و نوشت: «ما هرگز فراموش نخواهیم کرد که دنیای غرب از صدام پشتیبانی و حتی وی را به تسلیحات شیمیایی مسلح کرد. شورای امنیت هرگز حمله شیمیایی صدام به مردم ما را محکوم نکرد.»
◄ بررسی‌ها نشان می‌دهد، سهم دلار آمریکا از معاملات خرید ارز بابت واردات در سامانه نیما حدود 0/2 درصد و در معاملات فروش ارز صادراتی حدود ۱۰ درصد است که البته اندک بودن سهم دلار در بازار حواله نافی مسلط بودن این ارز در بازار نقد یا اسکناس نیست، اما سهم بازار اسکناس از کل معاملات ارزی کشور نیز به طور کلی اندک و کمتر از 5 درصد برآورد می‌شود.