در طول دهههای اخیر، مسئله «مهاجرت» به یکی از موضوعات مهم و کلیدی در عرصه حکمرانی کشورهای توسعه یافته بدل شده است؛ به همین دلیل برای تأمین نیازهای فکری در این عرصه اندیشکدههای تخصصی در رابطه با موضوع مهاجرت در این قبیل کشورها شکل گرفته است. برای نمونه، مرکز مطالعات مهاجرت (CIS) در ایالات متحده آمریکا، در طول حدود چهار دهه گذشته به منزله یک اندیشکده مستقل، با تمرکز بر پژوهشهای عمیق و ارائه تحلیلهای کارشناسی، نقشی سازنده در روشنگری ابعاد گوناگون پدیده مهاجرت و کمک به سیاستگذاریهای ملی در این حوزه ایفا کرده است. این مرکز فارغ از جهتگیریهای سیاسی مرسوم، با ارائه دادههای مستند و تحلیلهای مبتنی بر شواهد، به دنبال ایجاد درکی واقعبینانه از چالشها و فرصتهای مرتبط با مهاجرت در جامعه آمریکاست.
یکی از مهمترین کارکردهای این اندیشکده، تمرکز بر پیامدهای اقتصادی و اجتماعی مهاجرت، به ویژه مهاجرت غیرقانونی است. این مرکز با بررسی دقیق هزینهها و منافع مهاجرت برای بخشهای گوناگون جامعه، از جمله بازار کار، نظام رفاه اجتماعی، و زیرساختهای عمومی، به سیاستگذاران کمک میکند تا تصمیماتی آگاهانه و مبتنی بر منافع ملی اتخاذ کنند. این اندیشکده با انتشار گزارشهای منظم درباره وضعیت اشتغال، دستمزدها، و میزان استفاده مهاجران از خدمات عمومی، تصویری شفاف از واقعیتهای موجود ارائه میدهد و به دور از احساساتگرایی یا ایدئولوژیزدگی، به دنبال راهکارهایی عملی برای مدیریت بهینه جریانهای مهاجرتی است.
این اندیشکده همچنین نقش مهمی در ارتقای آگاهی عمومی درباره مسائل مربوط به مهاجرت ایفا میکند. این مرکز با انتشار مقالات، گزارشه، و برگزاری نشستهای تخصصی، به ترویج گفتمانی سازنده و مبتنی بر شواهد در مورد مهاجرت کمک میکند. این اندیشکده با دعوت از کارشناسان و صاحبنظران از طیفهای گوناگون فکری، فضایی برای تبادل نظر و ارائه دیدگاههای متفاوت فراهم میکند و به این ترتیب، به شکلگیری اجماعی ملی در مورد سیاستهای مهاجرتی کمک میکند. این مرکز با ارائه اطلاعات دقیق و بیطرفانه، به جامعه کمک میکند تا از دام تعصبات و پیشداوریها در مورد مهاجران رهایی یابد و با نگاهی واقعبینانه به این پدیده بنگرد.
همچنین، این اندیشکده با تمرکز بر مسائل امنیتی مرتبط با مهاجرت، به تقویت امنیت ملی ایالات متحده نیز کمک میکند. این مرکز با بررسی دقیق تهدیدهای بالقوه ناشی از ورود غیرقانونی افراد و گروههای خطرناک به کشور، به سیاستگذاران در اتخاذ تدابیر امنیتی مؤثر یاری میرساند. این اندیشکده با تحلیل الگوهای مهاجرتی و شناسایی نقاط ضعف در سیستمهای کنترل مرزی، به بهبود فرآیندهای غربالگری و نظارت بر ورود و خروج افراد کمک میکند. این مرکز با ارائه پیشنهادهای عملی برای تقویت امنیت مرزها و مقابله با جرایم سازمانیافته مرتبط با مهاجرت، نقش حیاتی در حفظ امنیت و ثبات جامعه آمریکا ایفا میکند.
باید تأکید کرد، این اندیشکده به منزله یک اندیشکده مستقل، با ارائه تحلیلهای کارشناسی و دادههای مستند، به سیاستگذاران و جامعه آمریکا کمک میکند تا درک بهتری از چالشها و فرصتهای مرتبط با مهاجرت داشته باشند. همانگونه که مشخص است این اندیشکده به دنبال ایجاد نظام مهاجرتی است که منافع ملی ایالات متحده را تأمین کند؛ از این رو این اندیشکده میتواند الگوی مناسبی برای ایجاد اندیشکدهای بومی در کشورمان حول مسئله مهاجرت باشد.
چنین اندیشکدهای با ترویج گفتمانی سازنده و مبتنی بر شواهد، میتواند به شکلگیری اجماعی ملی در مورد سیاستهای مهاجرتی کمک کند و به این ترتیب، نقشی بیبدیل در ساماندهی امور مهاجرت در کشورمان ایفا کند. چنین مرکزی با نگاهی جامع و آیندهنگر، به ایجاد تعادل میان نیازهای اقتصادی، امنیتی، و اجتماعی کشور و ملتمان در مواجهه با پدیده پیچیده مهاجرت کمک خواهد کرد.