نشریه اخبار و تحلیل‌ها یکشنبه 21 آذر

پایگاه بصیرت

▼ حرف روز
تاکتیک فرار از نتایج برجام
پس از بدعهدی آمریکا نسبت به برجام، مسئولان دولتی و برخی جریان‌های سیاسی حامی دولت مواضع ضد آمریکایی از خود بروز دادند و تا توانستند علیه بدعهدی آمریکا سخنوری کردند؛ این سخنان در حالی بیان می‌شد که گویا آنان نبودند که رابطه با آمریکا را حلال مشکلات ایران می‌دانستند و هرگونه ابراز نگرانی در زمینه رابطه با آمریکا را ناشی از دلواپسی می‌دانستند. در این شرایط با نگاهی به مواضع آنها اهدافی قابل شناسایی است؛
1- درصددند همان‌گونه که پرچمدار مذاکره بودند، پرچمدار انتقاد از آمریکا نیز باشند تا گروه‌ها و جریان‌های رقیب به گونه‌ای کنترل شوند که ‌نتوانند جنبه‌های مختلف رفتار آمریکا با ایران را برای مردم بازگو کنند. 2- دولت و جریان حامی دولت این رفتار را صرفاً به بخشی از مسئولان آمریکایی منتسب می‌کنند و بقیه را از این رفتار مبرا می‌دانند. 3- جریان غربگرا به دنبال آن است که رابطه با اروپا و گسترش ارتباطات با آنها را برای تغییر رفتار ترامپ دنبال کند، این در حالی است که اروپا نمی‌تواند رفتار تأدیبی با آمریکا داشته باشد و تاکنون رفتار آنها به صورت مالک و برده بوده است. 4- درصدد هستند مذاکرات و چانه‌زنی با ترامپ در زمینه برجام را نیز توجیه کنند؛ زیرا با وضعیت فعلی امکان هرگونه مذاکره نشان از عقب‌نشینی ایران است. 5- به دنبال آن هستند که شکست در برجام را تقسیم کنند و از برعهده گرفتن این شکست‌ها سر باز زنند. گفتنی است، دولت تاکنون برجام را ماحصل دیپلماسی خود می‌دانست. 6- قصد دارند جریان‌ها و گروه‌های منتقد برجام را مقصر معرفی کنند؛ زیرا رفتار آنها در عرصه‌های داخلی و بین‌المللی زمینه بی‌اعتمادی آمریکا را فراهم آورده است. 7- درصددند نتیجه‌گیری برجام را به چهار سال آینده منوط کرده و اعلام کنند تاکنون دولت درگیر مقدمات برجام بوده است و میوه برجام در آینده قابل برداشت است.
به هر حال، برجام بازی بسیار پیچیده‌ای است که دولت ادعا می‌کند سایر رفتارهای آمریکا با ایران در قالب برجام گنجانده نمی‌شود؛ اما به گفته آمریکایی‌ها این بازی بیش از 15 سال ادامه دارد و امید است که نتایج آن بهتر از شرایط فعلی باشد.

▼ گزارش روز
مسئولیت کلام
«بنده در شیراز اظهارات تندی نسبت به رئیس دستگاه قضا داشتم که جا دارد در اینجا بابت آن از آیت‌الله لاریجانی عذرخواهی کنم» این بخشی از گفته‌های محمود صادقی از اعضای فراکسیون امید در مجلس شورای اسلامی است که در میان دانشجویان در شهر اراک مطرح شده است! وی پیش از این نیز در حساب کاربری توئیتر خود از شفاف‌سازی‌های قوه قضائیه تشکر کرده بود! سخنان و نوشتاری که البته در هیچ‌یک از کانال‌های تلگرامی، پایگاه‌های اینترنتی و روزنامه‌هایی که با آب‌وتاب اظهارات تند این نماینده را در هفته‌های اخیر بازتاب ‌داده بودند، مطرح نشد! و این رسانه‌ها به سادگی از کنار آن گذشتند و آن را نادیده گرفتند، گویا اصلاً چنین سخنانی مطرح نشده است.
اما نکته مهم در این میان که نباید از آن غافل شد، پاسخ دادن به این پرسش‌ها است که چرا یک نماینده مجلس شورای اسلامی که کلامش زیر ذره‌بین است و سخنانش به شدت می‌تواند بر روی افکار عمومی تأثیر بگذارد و هر جمله فکر نشده و بدون تدبیر آن می‌تواند به جریان‌های ضد انقلاب این فرصت را بدهد که هیاهو بسازند و در جامعه تردیدافکنی کنند، باید این‌چنین بی‌محابا به مباحثی ورود کند که می‌توان از مجاری قانونی و با استفاده از ظرفیت سازوکارها و روابط بین قوا برای روشن شدن ابهامات و حل اختلافات سود جست؟ آیا می‌توان تأثیر مخرب کلام تند این نماینده مجلس بر افکار عمومی را که با مانور گسترده رسانه‌های جریان‌های خاص همراه شد، با یک عذرخواهی بلااثر کرد؟ اکنون دیگر چه فرقی می‌کند که این عبارات و اظهارات با حسن‌نیت کامل بیان شده باشد یا با اهداف از پیش تعیین شده برای تخریب رئیس دستگاه قضا! واقعیت این است که هر شخصی در هر جایگاه و سطحی در برابر کلمه به کلمه هر جمله خود که از جایگاه نماینده مردم و تصمیم‌گیر در نظام جمهوری اسلامی بیان می‌کند، مسئول است!

▼ اخبار ویژه   
وام یک‌هزار میلیاردی صندوق ذخیره فرهنگیان به یک نفر!
حسین نقوی‌حسینی، سخنگوی کمیسیون امنیت ملی مجلس گفت: در صندوق ذخیره فرهنگیان 8 هزار میلیارد دلار اختلاس می‌شود و بعد رئیس‌جمهور می‌گوید که این وام معوق است و اختلاس نیست؛ اما هنگامی که بررسی می‌کنیم ردّ پای فامیل فلان وزیر و مسئول را در این اختلاس می‌بینیم. وی در ادامه اظهار داشت: از همین صندوق یک فرد 37 ساله یک‌هزار میلیارد تومان وام گرفته است، در حالی که امروز در مملکت یک جوان دانشجو برای گرفتن وام دو میلیون تومانی به منظور پرداخت شهریه‌اش باید ماه‌ها صبر کند!
حق‌الجلسات چند ده میلیونی برخی مسئولان
نماینده مردم محلات و دلیجان در مجلس شورای اسلامی گفت: شمار نجومی‌بگیران در سراسر کشور نزدیک به یک‌هزار نفر است و با وجود تذکرات مکرر رهبری برای برخورد سریع و مصاحبه‌ها و بیانیه‌های متعدد دولت در زمینه برخورد با این افراد، دولت طبق انتظارات رفتار نکرد و سرعت عمل لازمی به خرج داده نشد. حجت‌الاسلام علیرضا سلیمی افزود: برخی از مسئولان عالی‌رتبه کشور با عضویت در هیئت‌مدیره شرکت‌ها که بر خلاف قانون نیز هست، پاداش‌ها و حق‌الجلسات چند ده میلیونی دریافت کرده‌اند که به هیچ‌وجه قابل قبول نیست.
 
▼ اخبار
1- آمریکایی‌ها در حال حاضر سردرگم هستند
صادق خرازی در همایش بررسی چشم‌انداز اقتصاد و سیاست بین‌الملل‌ ایران پس از انتخابات آمریکا با تشریح سردرگمی تحلیلگران سیاسی درباره اتفاقات پس از انتخاب ترامپ در آمریکا، گفت: آمریکایی‌ها در حال حاضر سردرگم هستند و نمی‌دانند نقشه راه آمریکا در دوران ریاست‌جمهوری ترامپ چیست. وی همچنین موضع سایر کشورهای طرف مذاکره ایران در زمینه برجام را مثبت ارزیابی کرد و گفت: رهبران اروپایی در مقابل مواضع ترامپ از برجام دفاع می‌کنند و آن را برای ثبات امنیت منطقه الزامی می‌دانند. وی تأکید کرد: برجام رافع همه مشکلات ما نیست و نمی‌توان آن را مائده آسمانی نامید.

2- اوباما پیامدهای لغو برجام را برای ترامپ شرح داده است
روزنامه «وال‌استریت ژورنال» نوشت: «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور منتخب آمریکا و «باراک اوباما» از زمان نشست 90 دقیقه‌ای ماه گذشته خود در کاخ سفید، چندین بار با یکدیگر تماس تلفنی داشته‌اند و اوباما پیامدهای احتمالی کناره‌گیری آمریکا از توافق هسته‌ای را برای ترامپ شرح داده است. به نوشته این روزنامه، اوباما در یک تماس ۴۵ دقیقه‌ای خلاصه‌ای از برجام و هدف آن، یعنی محدود کردن برنامه هسته‌ای ایران و همچنین مشکلاتی را که عقب‌نشینی از برجام می‌تواند به همراه داشته باشد، برای ترامپ شرح داده است. همچنین، اوباما نکات مثبت حفظ روابط آمریکا با کوبا را به او گفته است.

3- ایران با طالبان به منظور کنترل اطلاعاتی تماس دارد
محمدرضا بهرامی، سفیر جمهوری اسلامی ایران در کابل اعلام کرد: ایران با گروه طالبان افغانستان تماس دارد؛ اما این موضوع به معنای ارتباط با این گروه نیست. در چند روز گذشته بحث ارتباط ایران و روسیه با گروه طالبان افغانستان به بحث داغ و اصلی رسانه‌ای این کشور تبدیل شده است. وی در ادامه افزود: تماس ما با طالبان با هدف کنترل و اشراف اطلاعاتی است و علاقه‌مندیم در کنار دولت افغانستان بتوانیم به امکان مذاکره و تعامل بین دولت و گروه‌های مخالف آن کمک کنیم و در واقع این مذاکره به ثبات و آرامش بیشتری در افغانستان منجر شود.

4- جوانان ایرانی منتظر حکم جهاد رهبر معظم انقلاب
ابوالفضل حسن‌بیکی، نایب‌رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه در برهه کنونی اشتیاق و میل جوانان و حتی نوجوانان کشورمان برای حضور در جبهه‌های سوریه و عراق به منظور دفاع از حرم اهل‌بیت(ع) بسیار زیاد شده است، گفت: افراد زیادی به این منظور نام‌نویسی کرده‌اند و فشارهای زیادی برای اعزام وجود دارد. در مقطع فعلی اگر رهبر معظم انقلاب حکم جهاد در سوریه یا عراق را بدهند، بیش از یک میلیون جوان نام‌نویسی کرده و در نوبت اعزام هستند تا به حکم ولی‌فقیه خود، «لبیک» بگویند.

5- رقابت منطقه‌ای در صنعت طلا را به کشورهای همسایه واگذار کرده‌ایم
عبادالله محمدولی، رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان طلا و جواهر ایران گفت: حمایت نکردن از تولیدکنندگانی که سرمایه وسیع خود را در حوزه تولید طلا متمرکز کرده‌اند، سبب شده است بازارهای منطقه را به تدریج از دست بدهیم و در یک رقابت منطقه‌ای، بازار را به کشورهای همسایه‌مان واگذار کنیم. وی افزود: در حال حاضر، بالغ بر 350 هزار نفر در ترکیه صرفاً در حوزه تولید طلا فعالیت می‌کنند و این آمار جدای از اشتغال بسیار وسیعی است که در زمینه فروش داخلی و جهانی آن وجود دارد.

▼ اخبار کوتاه
◄ یک مقام آگاه درباره آخرین وضعیت باغات مرکبات شمال که طی دو هفته اخیر بر اثر بارش برف و سرمای زیاد با مشکل روبه‌رو شده است، اظهار داشت: از یک سو طبق برآوردها 500 هزار تن از مرکبات شمال بر اثر سرما از بین رفته است و از سوی دیگر به دلیل عدم تنظیم بازار از سوی دولت، دلالان وارد بازار شده و آن را خراب کرده‌اند. وی افزود: پیش‌بینی ما این است که با این اوضاع برای تنظیم بازار شب عید با مشکل روبه‌رو شویم؛ از این رو دولت باید زودتر فکری به حال این موضوع بکند.
◄ ولی‌الله سیف، رئیس بانک مرکزی در پاسخ به برخی اظهارنظرها درباره موضوع تبدیل واحد پول ایران به تومان اظهار داشت: در گذشته بحثی با عنوان رفرم پولی داشتیم و در آن حذف سه صفر یا چهار صفر مورد نظر بود که این مطلب سر جای خودش است. سیف در ادامه خاطرنشان کرد: تبدیل واحد پول ایران به تومان، تنها تطبیق قانون بر اساس عرف جامعه و به منظور ایجاد سهولت و احترام قائل‌شدن به فرهنگ و در حقیقت ایجاد سهولت روانی برای مردم است.
◄ منابع میدانی از ورود نیروهای ویژه تیپ فاطمیون به شهر «تدمر» برای جلوگیری از پیشروی گروه‌ تروریستی داعش خبر دادند. روز گذشته گروه تروریستی داعش تا مرکز شهر راهبردی «تدمر» در شرق استان حمص پیشروی کرد و نیروهای سوری در حملات معکوس توانستند تروریست‌ها را تا شمال شهر تدمر عقب برانند. گفتنی است، ارتش سوریه با کمک نیروی هوایی ابتکار عمل را در دست گرفته و اوضاع به نفع ارتش در حال تغییر است.
◄ در نشست اخیر کشورهای تولید‌کننده نفت، اوپکی‌ها توافق کردند مجموع تولید نفت خود را 1/2 میلیون بشکه در روز کاهش دهند. تولیدکنندگان نفت غیر اوپک نیز توافق کردند تولید نفت خود را در مجموع ۶۱۲ هزار بشکه در روز کاهش دهند. همچنین روسیه، مکزیک و قزاقستان توافق کردند تولید نفت خود را به ترتیب 300 هزار،  100 هزار و 50 هزار بشکه در روز پایین آورند.
◄ بر اساس گزارش‌های غیر رسمی، «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور منتخب آمریکا «رکس تیلرسون» را به عنوان وزیر خارجه جدید این کشور برگزیده است. تیلرسون ۶۴ ساله مدیر اجرایی «اکسون موبیل» غول نفتی آمریکاست و روابط بسیار نزدیکی با «ولادیمیر پوتین» رئیس‌جمهور روسیه دارد.