خداوند فرمانش را به انجام می‌رساند

هفته گذشته و در دیدار هزاران نفر از قشر‌های مردم، با رهبر معظم انقلاب که با موضوع «تبیین لایه‌های مختلف حوادث سوریه، ترسیم منطق حضور ایران در این کشور، تشریح روند آتی تحولات منطقه و بیان درس‌ها و عبرت‌های قضایای سوریه» برپا شده بود، بخشی از آیه ۳ سوره مبارکه «طلاق» روی دیوار نقش بسته بود: «إِنَّ اللَّهَ بَالِغُ أَمْرِهِ؛ خداوند فرمانش را به انجام می‌رساند.»

در این آیه خدا می‌فرماید: «وَیَرْزُقْهُ مِنْ حَیْثُ لَا یَحْتَسِب وَمَنْ یَتَوَکلْ عَلَى اللَّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ إِنَّ اللَّهَ بَالِغُ أَمْرِهِ قَدْ جَعَلَ اللَّهُ لِکلِّ شَیْءٍ قَدْرًا» و او را از جایی که گمان ندارد روزی می‌دهد و هر کس بر خدا توکّل کند، کفایت امرش را می‌کند؛ خداوند فرمان خود را به انجام می‌رساند و خدا برای هر چیزی اندازه‌ای قرار داده است!

در تفسیر «المیزان» در شرح این فراز آمده است: «در این آیه پیش از بیان بالغ بودن خداوند، به صورت مطلق وعده داده شده که هرکس تقوای الهی پیشه کند، خداوند برای او راه خروج از مشکلات قرار داده، او را از طریقی که گمان نمی‌برد، روزی می‌دهد و هرکس بر خدا توکل کند، خدا او را کفایت خواهد کرد؛ زیرا خداوند هرگاه وعده‌ای دهد آن را اراده کرده است و هرگاه امری را اراده کند، اسباب آن را مهیا می‌کند.»

«آیت‌الله مکارم‌شیرازی» نیز در تفسیر «نمونه» درباره این آیه می‌نویسد: «در این آیه خداوند متعال به زنان، مردان هشدار مى‌دهد، از مشکلات حق نهراسند، مجرى عدالت باشند، و گشایش کارهاى بسته را از خدا بخواهند؛ چرا که خداوند تضمین کرده: مشکل پرهیزکاران را حل کند و آنها را از جائى که خودشان هم انتظار ندارند روزى دهد. خداوند ضمانت کرده: هر کس توکل کند، در نمى‌ماند و خداوند قادر بر انجام این ضمانت است.

درست است که این آیات درباره طلاق و احکام مربوط به آن نازل شده، ولى محتواى گسترده‌اى دارد که سایر موارد را نیز شامل مى‌شود و وعده امیدبخشى است از سوى خداوند به همه پرهیزکاران و توکل‌کنندگان، که سرانجام لطف الهى آنها را مى‌گیرد، از پیچ و خم مشکلات عبور مى‌دهد و به افق تابناک سعادت رهنمون مى‌شود، سختى‌هاى معیشت را برطرف مى‌سازد و ابرهاى تیره و تار مشکلات را از آسمان زندگى آنها کنار مى‌زند؛ چرا که خداوند قادر مطلق، فرمانش در همه چیز نافذ است و هر کارى را اراده کند به انجام مى‌رساند.»

در شأن نزول این آیه در تفاسیر آمده است: «آیه در مورد عوف‎بن‎مالک اشجعی از اصحاب رسول خدا (ص) است که بعد از اسارت پسرش، شکایت‌گونه به نزد پیامبر (ص) آمد. پیامبر او را به صبر و تقوا دعوت کرد. بعد از مدتی پسرش با احشامی که از دشمنان ربوده بود، بازگشت.»
در حدیثى از ابوذر غفارى نقل شده که پیامبر (ص) فرمود: «من آیه‌اى را مى‌شناسم که اگر تمام انسان‌ها دست به دامن آن زنند، براى حل مشکلات آنها کافى است، پس از آن آیه «وَ مَنْ یَتَّقِ اللَّهَ...» را تلاوت فرمود و بار‌ها آن را تکرار کرد.»