افزایش تحرکات گروه های تروریستی در افغانستان و خطرات امنیتی آن/اسماعیل باقری

پایگاه بصیرت؛ گروه بین الملل: طی هفته ­های قبل چندین انفجار در شهر کابل، يا حملات شبه نظاميان وابسته به طالبان افغانستان در استان‌هاي مختلف افغانستان رخ داد که نشان دهنده وضعيت بدِ امنيتي در اين كشور است. انفجارهاي زنجيره‌اي اخير در منطقه دیپلماتیک وزير اكبرخان در مرکز کابل، نمونه كوچكي از اين وضعيت است. روزانه چندين عمليات انفجاري در افغانستان روي مي‌دهد كه حادثه جلا‌ل‌ آباد، بدخشان و قندوز بيش از همه برجسته شده است. تجمع شمار زيادي از شبه‌نظامیان خارجي در مناطق شمالی افغانستان يك تهديد جديِ تحميلي است. شبه‌نظامیان مستقر در این مناطق تنها طالبان نيستند، بلكه متعلق به گروه‌های مختلف قومی می‌باشند و اغلب آن‌ها را تاجیک‌ها، قرقیزها، ازبک‌ها، عرب‌ها، اویغورهای چینی و افرادی از قفقاز شمالی تشکیل می‌دهند.

درگیری طالبان افغانستان با داعش در فراه و کشته شدن چندین نفر از دو طرف نشان از حضور جدی جریان تروریستی داعش و حمایت قاطع آمریکایی ها و برخی کشورهای عربی منطقه از داعشی هاست.

با توجه به تلاش‌های بیش از یک ماه پیش طالبان برای اشغال مناطقي در بدخشان (منطقه وردوج و خستك که از دو ماه تا کنون محل تجمع طالبان بوده)، مرکز ولایت قندوز و تسلط بر بخش‌هایي از بزرگراه قندوز – کابل، بايد گفت كه در كنار طالبان، برخی از گروه‌های افراطی از جمله داعش در این مناطق مراکز آموزشی ایجاد کرده‌اند. همچنين شبه نظاميان خارجي از جنوب تا شمال و غرب تا شرق افغانستان، گسترده شده‌اند و شبه نظاميان مسلح (طالبان،‌ داعش و ...) تحركاتشان افزايش يافته است.

عملا دو کانون تجمع افراط‌گرایان در شمال فعال شده است که یکی در ولایت‌های بدخشان و قندوز و دیگری در ولایت‌های بادغیس، سرپل و فاریاب می‌باشد. به این دلیل تلاش‌های شبه‌نظامیان برای نفوذ به مرزهای کشورهای آسیای مرکزی و از جمله تاجیکستان غيرقابل اجتناب است. البته در مناطق جنوبي و جنوب شرقي، طالبان افغانستان ميدان داري مي‌كنند و به همين جهت نفوذ داعش در اين مناطق كمتر ديده مي‌شود و حتي در استان فراه نيز درگيري بين اين دو گروه شنيده شد.

اخيرا اسلام‌آباد به رهبری طالبان افغانستان هشدار داده که عملیات‌های بهاری خود در این کشور را متوقف کند، اما «نورالحق علومی وزیر کشور افغانستان با اشاره به هشدار پاکستان در مورد توقف جنگ به طالبان افغان، اعلام کرد که «هشدار اسلام‌آباد در مورد پایان جنگ طالبان، تأثیری بر کاهش حملات این گروه نداشته است و با بلند شدن یک صدا نمی‌توان با اعتماد کامل اسلحه بر زمین گذاشت.» وی مدعی است که «با راه‌اندازی عملیات نظامیان پاکستانی، صدها جنگجو به افغانستان سرازیر شده و این امر عامل ناامنی های افغانستان است. با این که پاکستان نیت خوبی در قبال افغانستان کرده است؛ اما هنوز هم، گروه‌های تروريستي در پاکستان، تمویل و تجهیز می‌شوند و هنوز هم لانه های شان نابود نشده است.»
هر چند هشدار پاکستان به طالبان افغانستان در 13 سال اخیر بی‌سابقه بوده و وزارت امور خارجه این کشور نیز ابراز امیدواری کرده بود که تصمیم پاکستان بتواند از شدت جنگ در افغانستان بکاهد. اما وزیر کشور افغانستان، ضمن بی‌تأثیر خواندن هشدار پاکستان به طالبان افغانستان اعلام کرد: این هشدار تأثیری بر کاهش ناامنی و آتش جنگ در افغانستان نداشته است. چراكه مراکز و منابعی که به طالبان کمک می‌کنند، از بین نرفته و به احتمال قوي اين كمك‌ها به جاي طالبان افغانستان، به داعش افغانستان اختصاص خواهد يافت.

در همین جهت باراک اوباما، در حالی که جنگ را در افغانستان پایان یافته می داند، مدعی شد که افغانستان هنوز یک جای خطرناک است. وی در روز یادبود کشته شدگان سربازان آمریکایی گفت: این نخستین روز یابود است که آمریکا در یک جنگ زمینی درگیر نیست. در چندماه گذشته به طور بی سابقه ای جنگ ها در افغانستان تشدید یافته، اما باز هم آمریکا تاکید می کند که تا پایان سال آینده میلادی ده هزار سرباز خود را نیز تا سطح محدود به دفاع از سفارت این کشور در کابل کاهش خواهد داد.

واقعیت این است که برای آمریکایی ها اهدافشان بیش از حفظ آبرو اهمیت دارد. مهار روسیه، چین و کنترل ایران و ایجاد جنگ نیابتی در منطقه به صورت فرسایشی و تسلط بر منابع معدنی و انرژی و نیز کنترل مسیرهای استراتژیک دریایی راهبرد جدید آمریکا است و برقراری دموکراسی، ثبات و امنیت در افغانستان دغدغه این قدرت سلطه گر نیست، چرا که مدعی هستند: «تفکر ما لیبرالیسم است و در جایی که دموکراسی برای ما کارآمد نباشد آن را کنار می گذاریم و مهم هم نیست.» بنابراین جنگ در حوزه افغانستان و مناطق پیرامونی آن همچنان ادامه خواهد داشت.

عبدالطیف پدرام، نماینده پارلمان افغانستان در ارتباط با دلیل وجود جنگ در افغانستان بر این باور است که داعش برای نفوذ در آسیای مرکزی نیاز به جغرافیای مناسبی دارد و افغانستان معبر و جغرافیای مناسبی برای این گروهک بوده و طبیعتاً جنگجویانی که باید به آسیای مرکزی بروند از مسیر عادی و با اتوبوس های لوکس نمی روند. به اعتقاد وی، اینکه آمریکایی ها می گویند جنگ در افغانستان به پایان نرسیده به دلیل اهداف دراز مدت آمریکا است و به همین خاطر از داعش حمایت می کنند و جنگ در منطقه طولانی مدت خواهد بود.

با این وضعیت باید گفت حفظ ثبات و امنیت افغانستان، تاثير مستقيمي بر كشورهاي همجوار بويژه آسیای مرکزی دارد و نبايد در مقابله با نفوذ شبه‌نظامیان به منطقه بدون راهبرد، نظاره‌گر مداخلات و فتنه‌گري‌هاي كشورهايي نظير عربستان سعودي و ديگر كشورهاي عربي و غربي بود. امروز دشمنان اسلام و انقلاب اسلامي و حاميان گروه‌هاي تكفيري نظير داعش، با هر ابزاري كه بتوانند، در تلاشند تا جغرافياي آشوب و جنگ را به مرزهاي ايران گسترش داده و با فرسايشي كردن جنگ مذهبي و ملي، در درازمدت خسارات زيادي در ابعاد امنيتي، اجتماعي، فرهنگي و اقتصادي وارد سازند و بر منابع اقتصادی و انرژی منطقه تسلط یابند. به همين جهت جغرافياي افغانستان را مستعد چنين اقداماتي مي‌دانند و در حال آموزش و تجهيز چنين جريانات افراطي تكفيري همانند داعش در منطقه شرق ايران هستند./