حرف روز
پشت پرده تمدید تحریم تسلیحاتی ایران
اگر از برجام تنها یک «مزیت» باقی مانده باشد، آن، «لغو تحریم‌های تسلیحاتی» است؛ اما در این زمینه نیز آمریکا در هفته‌های اخیر تحرکات گسترده‌ای را در سه سطح داخلی، منطقه‌ای و بین‌المللی، برای جلوگیری از لغو تحریم تسلیحاتی ایران که قرار است بر اساس مفاد برجام در 27 مهرماه فعال شود، آغاز کرده است. توسل به سازوکارهای بین‌المللی ازجمله شورای حکام، سازمان ملل و شورای امنیت، همچنین هماهنگی با کشورهای اروپایی و رقبای منطقه‌ای ایران، بخشی از فعالیت‌های کاخ سفید در این زمینه است.
نکات تحلیلی: یکی از پرسش‌های مهم در خصوص موضوع مطروحه این است که چرا آمریکایی‌ها اصرار دارند که تحریم تسلیحاتی ایران برای همیشه تمدید شود؟ دراین‌باره توجه به نکات ذیل ضروری است: 1- ممانعت از لغو تحریم‌های تسلیحاتی ایران از وجوه گوناگونی تأمین‌کننده منافع آمریکا و متحدانش است. «فشار حداکثری» علیه ایران که قرار بود در کمتر از یک سال به بار بنشیند و ایران را به‌زانو درآورد، عملاً به راهبردی بی‌ثمر و بی‌اثر برای آمریکا تبدیل شده است. تمدید تحریم تسلیحاتی، آخرین آزمون کاخ سفید برای احیای راهبرد فشاری است که «حداکثری» نام دارد اما به «اهداف حداقلی» هم نرسیده و اکنون با «تنفس مصنوعی» زنده است. 2- فروش تسلیحات یکی از «منابع عمده درآمدی» بوده و ارزآوری بسیار بالایی برای کشورهای برخوردار از تکنولوژی‌های نظامی دارد. لغو تحریم تسلیحاتی دریچه‌ای برای «صادرات تسلیحات» به روی ایران باز می‌کند که در شرایط تحریم و کاهش شدید صادرات نفتی و کمبود منابع ارزی، بتواند یک «نقطه قوت» در شکوفایی اقتصادی به دست آورد و به‌آسانی به مشتریانش تسلیحات بفروشد. 3- لغو تحریم‌های تسلیحاتی از نقطه نظری خاص، آمریکا را در نگاه متحدان بین‌المللی و منطقه‌ای که امنیت خود را به پشتیبانی ایالات‌متحده گره زده‌اند، از اعتبار و حیثیت می‌اندازد و «پوشالی» بودن ماهیت قدرت آمریکا را اثبات می‌کند. 4- ترس از «گسترش مبادلات بازرگانی» در حوزه تسلیحات، میان ایران و رقبای اقتصادی آمریکا، یعنی چین و روسیه، ازجمله اهداف دیگر آمریکا از تلاش برای تمدید تحریم تسلیحاتی است.
نکته راهبردی: با وجود اینکه ایران یکی از کشورهای خودکفا در زمینه تولید تسلیحات مطلوب و بازدارنده به شمار می‌رود، لغو تحریم تسلیحاتی یک حق مشروع برای جمهوری اسلامی است و نباید اجازه داد که این حق نقض و سلب شود؛ چراکه در مناسبات بین‌الملل از دست دادن یک حق یا سنگر به‌منزله چراغ سبزی برای زیاده‌طلبی و فشارهای بیشتر است.
(نویسنده: حمید خوش‌آیند)
گزارش روز
اقدامی که باید کامل شود
گزاره خبری: پس از گذشت چند ماه و برگزاری جلسات متعدد دادگاه و بررسی پرونده «روح‌الله زم»، سرانجام غلامحسین اسماعیلی سخنگوی قوه قضاییه در بیست و هشتمین نشست خبری خود با اصحاب رسانه درباره آخرین وضعیت این پرونده گفت: «دادگاه حکم خود را صادر کرده است؛ ۱۳ مورد از عناوین ریز اتهامات زم را از مصادیق افساد فی‌الارض دانسته و حکم اعدام برای او صادر شده و برای مابقی مجازات‌ها حکم حبس گرفته است. البته این حکم غیرقطعی است و قابل فرجام‌خواهی در دیوان عالی کشور است و رأی نهایی دیوان عالی کشور سرنوشت پایانی این حکم را رقم می‌زند.»
گزاره تحلیلی: دستگیری مهره‌ای که با استفاده از بستر فضای مجازی و رسانه‌های اجتماعی و البته ارتباطات پیچیده و نفوذ در برخی از بخش‌های کشور و نهادها، یک جریان رسانه‌ای ضدایرانی را به راه انداخته بود، ضربه‌ای بسیار سخت به جریان ضدانقلاب داشت؛ اما واقعیت این است که البته همچنان این اقدام هوشمندانه و دقیق دستگاه‌های امنیتی نظام کامل نشده است! اعدام این فرد که تحت حمایت دستگاه‌های امنیتی غربی بود یا متلاشی شدن شبکه رسانه و قطع ارتباط آن با داخل به‌تنهایی کفایت نمی‌کند! آنچه می‌تواند این اقدام بی‌نظیر اطلاعاتی را کامل و یک گام بلند به جلو در سواد رسانه‌ای آحاد جامعه باشد و همچنین بصیرت افزایی عمومی- به‌ویژه برای میلیون‌ها کاربر رسانه‌های اجتماعی که در مواجهه با اقدامات مشابه آنچه آمدنیوز انجام می‌داد، هستند- پدید آورد، نورتابی و روشنگری درباره زوایای پیدا و پنهان آنچه این مجرم با حمایت سرویس‌های جاسوسی آمریکا، تلاویو و فرانسه و با تأمین مالی سعودی و ... انجام داد، می‌تواند جامعه را تا حدود بسیار زیادی در مقابل چنین سم‌پاشی‌ها، شبهه افکنی‌ها و وارونه انگاری‌ها در آینده واکسینه کند.(نویسنده: سید فخرالدین موسوی)
▼ اخبار ویژه اگر شش بازیکن داشتیم، نیازی به اینستکس نداشتیم!
روزنامه وال‌استریت ژورنال می‌نویسد: «خط اعتباری مدنظر اروپا- یا همان اینستکس- شامل «چند میلیون یورو» است.» وزیر نفت دیروز ضمن اعتراض به پیشنهاد اروپا در سازوکار مالی اینستکس که فاقد مکانیسم خرید نفت و پرداخت پول آن است، تصریح کرد کل این اعتبار «۴ میلیون یورو» است! این رقم را مقایسه کنید مثلاً با قرارداد ۳۰۰ میلیون یورویی سایپا- پژو سیتروئن و قرارداد ۴/۸ میلیارد دلاری توتال که هر دو نیز توسط طرف اروپایی، بدون پرداخت کمترین خسارت نقض شد. یا مقایسه کنید با قیمت ۷۰ تا ۴۰۰ میلیون یورویی یک هواپیما. در سطحی پایین‌تر، برای خرید یک بازیکن فوتبال در اروپا، ارقامی بین ۲۵ تا ۲۲۰ میلیون یورو پرداخت می‌شود. با این اوصاف، اگر ۴ میلیون یورو را میان ۱۰ کشور اروپایی مدعی همکاری با اینستکس (ادعای موگرینی مقارن با واگذاری مسئولیت) تقسیم کنیم، متوسط سهم هر کشور برای تجارت با ایران ۴۰۰ هزار یورو می‌شود؛ یعنی یک‌ششم قرارداد یک بازیکن فوتبال، یک‌بیستم پول یک هواپیما و یک‌هشتادم قرارداد سایپا- پژو! حال اگر همین بازیکن فوتبال تخلفی کند و یا تیم، تخلفی در مورد وی مرتکب شود، جریمه‌ها را بهتر از این سیستم مالی اروپا دریافت و پرداخت می‌کنند.
◄ کرباسچی از دوستان خود این‌گونه نام می‌برد/ کرباسچی فعال اصلاح‌طلب و دبیرکل حزب کارگزاران سازندگی به‌تازگی در خصوص شورای سیاست‌گذاری اصلاح‌طلبان گفته است: «این شورا الآن ماهیتی ندارد و معلوم نیست اعضای آن چه کسانی هستند. تعریف اصلاح‌طلبان روی هواست؛ یکی می‌گوید می‌خواهیم از ریشه بزنیم و دیگری می‌گوید می‌خواهیم اصلاح کنیم و معلوم نیست اصلاح‌طلبان چه کسانی هستند و می‌خواهند چه کنند. باید معلوم شود چه کسانی با چه هدف مشترکی می‌خواهند شورا ایجاد کنند. یک شورا در شرایطی ایجاد می‌شود که افرادی بر اساس اهداف مشترک دور هم جمع شوند. اگر نمی‌خواهند در انتخابات شرکت کنند، ایجاد شورا هم معنایی ندارد.»
خسیس‌ها! به اروپا امتیاز موشکی بدهید
«علی بیگدلی» فعال سیاسی اصلاح‌طلب و از حامیان برجام، گفته است: «اروپا همچنان از ایران انتظاراتی دارد و منتظر است ایران نیز به آن‌ها امتیازاتی بدهد! اروپا سه خواسته عمده از ایران دارد. آن‌ها به بهانه برنامه موشکی، سیاست‌های منطقه‌ای و حقوق بشر به ایران فشار وارد می‌کنند و وزیر خارجه آلمان نیز در کنفرانس مونیخ از ظریف خواسته بود تا با اقداماتی در این سه حوزه، کار را برای راه‌اندازی سریع‌تر اینستکس هموارتر کنند. انگلیس و فرانسه نیز در این عرصه با آلمان موافق هستند. در صورتی اینستکس توسط طرف اروپایی اجرا می‌شود که این سه شرط تحقق یابد! ایران باید تلاش کند تا پرونده مطرح‌شده [در شورای حکام] به شورای امنیت ارجاع داده نشود. اگر پرونده ایران به شورای امنیت برود کار برای ایران سخت‌تر خواهد شد؛ زیرا اگر قطعنامه‌ای علیه ایران صادر شود، هم در عرصه بین‌المللی و هم در عرصه داخلی فضا بر ایران تنگ‌تر می‌شود.» این ادعا در حالی است که وزیر امور خارجه کشورمان ۱۲ تیرماه سال گذشته اظهار داشت: «۳ کشور اروپایی متعهد شدند که ۱۱ تعهد را در راستای توافق برجام اجرایی کنند و در هیچ‌یک از این تعهدات، اینستکس وجود ندارد». طرف اروپایی در برجام متعهد شده بود که ضمن خرید نفت از ایران و پرداخت پول آن، تبادلات بانکی را نیز برقرار کرده و همچنین کالاهای تحریمی را با ایران مبادله کند. ادبیات سطح پایین برخی فعالان سیاسی در تلاش برای امتیاز به طرف‌های خارجی، باعث ایجاد شک و شبهه در سلامت آن‌ها می‌شود که چرا آن‌ها دنبال امتیاز گرفتن برای کشورشان نیستند و مدام از نظام درخواست می‌کنند که برای طرف‌های غربی مثل بچه پول‌دارها پپسی بخرد و کتک آن‌ها را هم تحمل کند!
فصل چیدن گلابی است به سراغ بریدن درخت نروید!
«حسین مرعشی» سخنگوی حزب کارگزاران که پیش‌ازاین گفته بود «از اول انقلاب اشتباه کردیم که با آمریکا درگیر شدیم»! در مصاحبه با روزنامه ایران گفت: «انقلابی بودن در دنیای امروز نتیجه‌اش فشار اقتصادی می‌شود. نتیجه‌اش توقف صادرات نفت هم هست. اگر می‌گویند انقلابی‌گری یعنی اینکه مذاکره‌ای نباید در سطح بین‌المللی داشته باشیم، ادامه آن را هم بگویند؛ یعنی به مردم بگویند این کارها هزینه‌هایی هم برای کشور و مردم دارد و مسئولیت آن را هم می‌پذیریم. تصور اینکه کسی بگوید در شرایط تنش فزاینده در روابط خارجی و مشکلات رو به افزایش روابط اقتصادی با خارج، موضع من عدم مذاکره و قطع همکاری است، اما توقع دارم وضع مردم هم بدتر نشود و ارزش پول ملی هم نریزد و اشتغال از بین نرود، تصوری غیرواقعی است.» مرعشی در این مصاحبه تلاش کرده تا وضع موجود اقتصادی را به‌حساب عدم مذاکره با امریکا بنویسد. این در حالی است که اتفاقاً وضع موجود، میوه و نتیجه مذاکره و توافق با آمریکاست. دلار ۲۰ هزارتومانی و پراید ۹۰ میلیونی و سکه ۸ میلیونی همان سیب و گلابی‌های برجام است و نمی‌توان با شعبده‌بازی، میوه‌های برجام را به‌حساب عدم مذاکره نوشت و منطق انقلابی‌گری به معنای تکیه بر دستاوردهای داخلی و ایستادن در مقابل زیاده‌خواهی‌های دشمنان را تخطئه کرد.
دشمن را با شکست‌های سریالی بیشتری مواجه می‌کنیم
فرمانده کل سپاه در آیین تکریم و معارفه فرمانده دانشگاه علوم پزشکی بقیه‌الله (عج) با بیان اینکه فضای جهانی امروز فضای عملیات روانی علیه ما است، به توفیقات ارزنده نظام اسلامی ایران برابر حجم عظیم عملیات روانی دشمن اشاره و تصریح کرد: «ما در شرایط تحریم و مشکلاتی که دشمنان برای ما ایجاد کردند، استکبار جهانی به سرکردگی آمریکا را شکست دادیم؛ امروز که آنان دچار مشکلات اساسی هستند، می‌توانیم آن‌ها را با شکست‌های سریالی بیشتری مواجه کنیم.» وی با بیان اینکه تحول از ذهن‌ها و باورها آغاز می‌شود، گفت: «در طول تاریخ هرگز فاتحان قله‌های کوچک تحسین نشده‌اند، بلکه همواره فاتحان قلل مرتفع شایسته تحسین و تکریم بوده و هستند؛ ما در حال ساخت بنای معظم تمدن نوین اسلامی هستیم.» فرمانده کل سپاه با تأکید بر اینکه ما جامعه آرزوهای کوچک نیستیم، اظهار کرد: «ما می‌خواهیم حرف‌ها و الگوهای جدید را در زمانی که تمدن‌های برگرفته از مکاتب لیبرالی نتوانستند مدل‌های موفقی برای سعادت بشر بیافرینند؛ ارائه کنیم.»
▼ اخبار کوتاه
◄ «اعلام جنگ» رژیم صهیونیستی به لبنان/ نشریه «جروزالم پست» نوشت: «میشل عون»، رئیس‌جمهور لبنان هشدار داد آغاز عملیات اکتشاف گاز طبیعی در منطقه «بلوک-72» بسیار خطرناک و اعلان جنگ علیه لبنان است. «حسان دیاب»، نخست‌وزیر لبنان نیز از شورای عالی دفاع لبنان خواسته تا در این زمینه جلسه‌ای تشکیل دهد. وزیر انرژی رژیم صهیونیستی بی‌توجه به خطرات و موقعیت جغرافیایی این منطقه، سه‌شنبه هفته گذشته دستور اعطای مجوز اکتشافات گازی و نفتی برای این منطقه را صادر کرد. گفتنی است، منطقه بلوک 72 طبق توافقنامه بین انگلیس و فرانسه (1929) و تأیید سازمان ملل در سال 2000 فقط متعلق به لبنان است اما صهیونیست‌ها ادعا می‌کنند این منطقه متنازع میان دو طرف است!
◄ به رسمیت نمی‌شناسیم!/ ماهاتیر محمد، نخست‌وزیر پیشین مالزی، اعلام قدس به پایتختی رژیم صهیونیستی را رفتاری غیرقانونی توصیف کرد که با تمام قوانین در تعارض است. وی افزود: «اسرائیل از طریق تسلط بر اراضی فلسطینی بنا شده است. از ابتدا، اسرائیل را به رسمیت نشناختیم و بین ما هیچ رابطه دیپلماتیکی وجود ندارد؛ اما بدبختانه برخی کشورها سیاست متفاوتی در پیش گرفته‌اند.» وی در خصوص وقایع آمریکا نیز گفته است: «دموکراسی واقعی در آمریکا وجود ندارد، آمریکا کشوری منصف و عادل در قبال سیاه‌پوستان نیست.»
◄ اعتراض یا اغتشاش؛ مسئله این است/ سخنگوی قوه قضائیه اظهار داشت: «تفاوت بین اعتراض و اغتشاش قائلیم و تقاضا می‌کنیم اصحاب رسانه این سیاست ما را مدنظر قرار بدهند. کسانی که اعتراض داشتند، اکثریت آزاد شدند؛ اما معدودی از افراد هستند که اغتشاش به پا کرده و اموال عمومی را به آتش کشیدند. شما دیدید که یک سری از این‌ها فروشگاه مردم را آتش زدند. بالاتر از این‌ها برخی از این افراد انسان کشتند. این‌ها حتماً باید مجازات شوند؛ زیرا به حقوق مردم تعدی کردند. چه در این پرونده و چه در پرونده‌های دیگر اتهام این افراد فقط اغتشاش نبوده است، بلکه برخی سرقت مسلحانه و آدم‌ربایی و مزاحمت برای نوامیس مردمی داشتند.»
◄ ۱۴۸۰ میلیاردی که در گمرک خاک می‌خورد!/ دبیر انجمن واردکنندگان خودرو خبر داد: «ارزش سه هزار و ۷۰۱ دستگاه خودروی دپو شده در گمرکات کشور، 1480 میلیارد تومان است. هزار دستگاه از این خودروها در توقیف مرجع قضایی است. برای باقیمانده آن‌ها در صورت انجام صحیح در وزارت صمت و هماهنگی با گمرکات کشور، احتمال خروج وجود خواهد داشت.»
◄ احکام بورس (سؤال 10)/ شرکت‌های دولتی که وارد بورس می‌شوند درصدی از سهام خود را ـ حدود ۵ درصد‌ـ به کارکنان شرکت می‌دهند و پول آن را طی چند سال از سود سهام دریافت می‌کنند و پس از آن سهام کاملاً متعلق به کارگر می‌شود. آیا این سهم خمس دارد؟پاسخ: در فرض سؤال، نسبت به مقداری که اقساط آن از سود آن پرداخت شده، خمس تعلق می‌گیرد.