گسترش تروریسم حاصل ماجراجویی عربستان در یمن

برآورد نهادها، گزارش رسانه‌ها و شواهد میدانی نشان می‌دهد که روند گسترش تروریسم و افراطی گری در یمن از زمان مداخله نظامی عربستان در این کشور به میزان چشمگیری افزایش یافته است.

گزارش وزارت خارجه آمریکا درباره تروریسم که چندی پیش منتشر شد، حاکی از آن است که شمار تروریست‌های عضو القاعده در یمن از یک هزار نفر در سال 2014(93ش)به حدود چهار هزار نفر در سال 2015 میلادی(94ش) رسیده است؛ رقمی که افزایش چهار برابری اعضای این گروه تروریستی را در یمن نشان می‌دهد.

این گزارش همچنین تاکید دارد که شاخه القاعده در شبه جزیره عربستان همچنان تهدیدی مهم برای یمن به شمار آمده و گروه تروریستی داعش نیز با بهره‌برداری از شرایط کنونی این کشور عربی، راه خود را برای نفوذ به یمن باز کرده است.

بازه زمانی مذکور تقریبا منطبق با دوره مداخله نظامی عربستان و هم پیمانانش در یمن است. ریاض از مارس 2015(اسفند93)با همدستی شماری از کشورها و حمایت غرب به بهانه روی کار آوردن دوباره دولت مستعفی عبدربه منصور هادی، حمله‌ها و حصر همه جانبه خود را علیه یمن آغاز کرد.

مداخله نظامی عربستان و کشورهای هم پیمانش در یمن منافع مهمی را برای گروه‌های تروریستی به همراه داشته و زمینه را برای گسترش تروریسم در فقیرترین کشور عربی فراهم کرده است.

تقویت مالی گروه‌های تروریستی

رویترز طی گزارشی مشروح درباره گسترش قلمرو گروه تروریستی القاعده از زمان آغاز مداخله نظامی عربستان در یمن، به تشریح وضعیت شهر «مکلا» در زمان اشغال القاعده پرداخت.

در این گزارش با تاکید بر این که القاعده از زمان آغاز جنگ یمن بیش از کل 20 سال گذشته گسترش یافته، از استقرار القاعده در شهر 500 هزار نفری مکلا به عنوان تکان دهنده‌ترین نتیجه مداخله نظامی عربستان در یمن یاد شده است.

این شهر راهبردی بیش از یک سال رسما در کنترل این گروه تروریستی بود. رویترز در این گزارش اموال غارت شده بانک‌های مکلا و درآمد حاصل از اداره سومین بندر بزرگ یمن را برای القاعده بالغ بر یکصد میلیون دلار ارزیابی کرد.

القاعده در یمن علاوه بر مصادره سپرده‌های بانکی، حدود یک میلیون و 400 هزار دلار از شرکت ملی نفت اخاذی کرده و هر روز بالغ بر دو میلیون دلار از قبل اعمال مالیات بر کالا و سوختی در مکلا درآمد به جیب زده است.

بر اساس گزارش رویترز، قبایل یمنی که با القاعده همکاری می‌کنند، بخش مهمی از زیرساخت‌های نفتی این کشور را در کنترل خود دارند. شش مخزن نفت در ساحل حد فاصل مکلا و الشهار از طریق خط لوله به میدان‌های نفتی المسیله متصل شده‌اند و برآورد می‌شود این میدان نفتی بیش از 80 درصد کل ذخایر یمن را در خود جای داده باشد.

حمایت تسلیحاتی از تروریست‌ها

به گزارش ایرنا، گروه بین‌المللی بحران در گزارش ماه فوریه(بهمن) خود، جنگ عربستان در یمن را در جهت منافع گروه‌های تروریستی دانست و اضافه کرد که سلاح و منابع مزدوران وابسته به هادی، اکنون به دست القاعده و داعش افتاده است و احتمالا این روند ادامه خواهد داشت.

حمله‌های عربستان که تنها حاصلش تشدید ناامنی و هرج ومرج بیشتر برای یمن بود، جنوب این کشور را به منبع دستیابی گروه‌های تروریستی به اسلحه تبدیل کرده است.

علاوه بر این، اختلاط نیروهای ائتلاف و گروه‌های وفادار به هادی نیز بر پیچیدگی شرایط افزوده است. زید السلامی کارشناس یمنی در زمینه گروه‌های افراطی گفت: نیروهای وفادار به هادی که به شدت تضعیف شده اند، برای مقابله با حوثی‌ها و متحدانشان از میان شبه نظامیان محلی که خود در زمره سلفی‌ها، جدایی طلبان و افراط گرایان هستند، عضو گیری می‌کنند.

به نوشته مجله فارن پالیسی، اتحاد عربستان با گروه‌های تروریستی در یمن نخستین بار در ژوئن سال 2015(94ش) نمایان شد که دولت فراری منصور هادی، عبدالوهاب حمیقانی را که در فهرست تروریست‌های جهانی وزارت خزانه‌داری آمریکا قرار داشت به عنوان یکی از اعضای مذاکره‌کننده در گفت و گوهای نافرجام ژنو منصوب کرد.

حمیقانی یکی از فعالان جذب تروریست و حامی مالی القاعده در شبه جزیره عربستان بود که در فعالیت‌های بمب‌گذاری علیه نیروهای یمنی در سال 2012(91ش)نیز مشارکت فعال داشت.

تبادل نیرو میان گروه‌های تحت حمایت عربستان و گروه‌های تروریستی عملا نشان می‌دهد که مرزی میان این دو اردوگاه نمی‌توان قائل شد.به گفته السلامی، پس از اشغال عدن توسط هادی، شبه نظامیان حامی هادی به القاعده پیوستند و این گروه تروریستی بیشترین نفع را از غائله یمن برده است.این کارشناس یمنی افزود: القاعده و داعش به لطف منابع مالی فراوان خود صدها نفر از حامیان هادی را جذب کرده و اسلحه‌های موجود در عدن و دیگر شهرهای جنوب یمن را به دست آوردند.

ادعای واهی عربستان درباره مبارزه با تروریسم

خبرگزاری فرانسه در گزارشی تحلیلی به مساله تقویت جای پای گروه‌های تروریستی القاعده و داعش در جنوب یمن پرداخت و یادآور شد که گسترش حضور تروریست‌ها در جنوب یمن که دولت مستعفی این کشور مدعی کنترل آن است، با هیچگونه مخالفتی از سوی ائتلاف عربستان مواجه نشده است.این در حالی است که با وجود گزارش‌های متعدد مبنی بر گسترش تروریسم در یمن، سفارت عربستان در واشنگتن طی بیانیه‌ای که چندی پیش منتشر کرد، مدعی شد که مداخله نظامی‌اش در یمن باعث شده است که این کشور دیگر جای امنی برای گروه‌های تروریستی نباشد.

هرچند ائتلاف عربستان در اواخر ماه آوریل مدعی شد که شهر راهبردی مکلا را از اشغال القاعده خارج کرده و بیش از 800 تروریست را کشته است، اما به نوشته پایگاه خبری گلوبال ریسرچ، منابع محلی پس از انتشار این خبر استدلال کردند که هیچ درگیری‌ای در منطقه مکلا مشاهده نشده است.

گزارش‌هایی نیز منتشر شده است که از تبانی ائتلاف عربستان با تروریست‌ها حکایت دارد که بر اساس آن القاعده در توافق با ریاض از شهر مکلا عقب نشینی کرده است.خبرگزاری فرانسه نیز با اشاره به کنترل برخی مناطق عدن توسط تروریست‌ها، به نقل از یک کارشناس نظامی غربی، رابطه میان گروه‌های تروریستی و دولت مستعفی یمن را نوعی "همزیستی" توصیف کرد.

رویترز همچنین اواخر ماه میلادی گذشته در گزارشی اعلام کرد که القاعده همچنان در مناطق اطراف مکلا، از جمله در استان شبوه فعال است و منافع مالی هنگفتی را از قبل کنترل بنادر جنوب یمن و مشارکت در قاچاق سوخت به جیب می‌زند.

افزایش نفوذ تروریست‌های داعش

رشد و گسترش تروریسم در یمن از زمان آغاز مداخله نظامی عربستان در این کشور به القاعده محدود نمی‌شود. روزنامه نیویورک تایمز در اواخر سال میلادی گذشته، پس از اشاره به مرگ و آوارگی هزاران غیرنظامی، ایجاد دو دستگی و اراضی مملو از بقایای منفجر نشده بمب و مین، رشد و گسترش شاخه گروه تروریستی داعش در یمن را دیگر میراث تلخ حمله ائتلاف عربستان به یمن برشمرد.

شاخه داعش در یمن از نوامبر 2014 (93ش) توسط تروریست‌های جدا شده از القاعده شکل گرفت و فعالیت خود را با حمله به مساجد شیعیان در مارس همان سال آغاز کرد.

به نوشته روزنامه نیویورک تایمز، دولت مستعفی منصور هادی می‌کوشد تا تهدید ناشی از رشد داعش در یمن را کوچک جلوه داده و یا حتی منکر شود.

این روزنامه در اشاره به ادعای ائتلاف عربستان مبنی بر تلاش برای ایجاد امنیت و ریشه کنی گروه‌های تروریستی، به نقل از متیو اولسن مدیر سابق مرکزملی مبارزه با تروریسم در واشنگتن نوشت: ترورها و دیگر خشونت‌هایی که در یمن رخ می‌دهد نشان دهنده قدرت گیری داعش است و این نگرانی وجود دارد که برخی از تروریست‌های القاعده به داعش ملحق شوند و تهدید مضاعف را در زمینه اجرای حمله در خارج از یمن ایجاد کنند.

یک دیپلمات نیز به خبرگزاری فرانسه گفت: تروریست‌های داعش راهبرد توسعه قلمرو را در پیش گرفته‌اند و حتی احتمال جایگزینی مقر خلافت خودخوانده شان از سوریه به یمن وجود دارد.

نقش حامیان غربی عربستان در گسترش تروریسم در یمن

به نوشته نشریه فارن پالیسی، عربستان به دلیل موقعیت ویژه‌اش به عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده نفت جهان و مناسبات عمیق اقتصادی که با غرب دارد، در ماجراجویی‌هایش در منطقه، همانند مداخله نظامی در یمن، با کوچکترین مخالفتی از سوی آمریکا و اروپا مواجه نیست.

اندیشکده آمریکایی "کانسورتیوم" نیوز در گزارش این ماه خود با استناد به فیلم مستندی که شبکه تلویزیونی پی بی‌اس منتشر کرد، به نقش واشنگتن در تقویت شاخه گروه تروریستی القاعده در یمن پرداخت و نوشت: آمریکا از یک سو مدعی مبارزه با القاعده است...و از سوی دیگر از گروه‌های تحت هدایت عربستان، امارات و دیگر کشورهای حاشیه خلیج فارس که عناصر القاعده را در جمع خود پذیرفته و آن‌ها را در نبرد علیه حوثی‌های یمن به کار گرفته اند، حمایت نظامی می‌کند.

فرانسه نیز که همواره به عربستان به چشم مشتری اصلی صنایع تسلیحاتی و نظامی‌اش می‌نگرد، یکی از حامیان اصلی مداخله نظامی ریاض در یمن بوده است.

هر چند غرب و دیگر حامیان عربستان در شرایط کنونی چشم خود را به روی تبعات امنیتی ماجراجویی‌های ریاض در منطقه بسته‌اند و به منافع کوتاه مدت خود می‌اندیشند، اماهمان‌طور که اندیشکده انگلیسی چتم هاوس نیز در گزارش اخیرش هشدار داده است، ادامه بحران انسانی، هرج و مرج و قدرت گیری گروه‌های تروریستی در یمن، در آینده‌ای نه چندان دور، دامان جامعه بین‌المللی را خواهد گرفت؛ روندی که جهان در مورد سوریه نیز شاهد است.

http://jomhourieslami.net/?newsid=100468

ش.د9501613