خودتحریمی آمریکایی

(روزنامه جمهوري اسلامي – 1394/09/17 – شماره 10753 – صفحه 9)

مصوبه تازه سنای آمریکا برای تمدید ده ساله تحریم‌های موسوم به «آی.اس.اِی» علیه ایران از نگاه برخی لگد زدن به برجام و از دید شماری نقض این سند بین‌المللی است. مسوولان سیاست خارجی کشور نیز مصوبه اخیر را در تضاد با روح برجام می‌دانند. در فضای کنونی اما این اقدام قانونگذاران آمریکایی را می‌توان به نوعی خودتحریمی واشنگتن به شمار آورد.

به گزارش ایرنا اندک زمانی پس از مصوبه مجلس نمایندگان آمریکا برای تمدید قانون تحریم‌های ضدایرانی «داماتو» یا آی.اس.اِی برای یک دوره ده ساله دیگر، سناتورهای آمریکایی نیز پنجشنبه هفته گذشته (یازدهم آذرماه) به اتفاق مصوبه یادشده را تایید کردند.

اتفاق نظر کم سابقه قانونگذاران آمریکایی از 2 حزب جمهوریخواه و دموکرات بر سر تمدید این قانون در وهله نخست احتمال وتوی مصوبه را از سوی «باراک اوباما» رئیس جمهوری آمریکا اندک ساخته و از سوی دیگر نشان دهنده اراده قاطع نخبگان سیاسی این کشور برای تداوم رفتارهای خصمانه علیه جمهوری اسلامی ایران است.

از دید برخی تحلیلگران، اجماع نمایندگان جمهوریخواه و دموکرات بر سر تمدید تحریمی که 20 سال پیش و در فضایی متفاوت با اکنون علیه جمهوری اسلامی ایران وضع شده، با هدف در اختیارداشتن ابزاری برای کنترل سیاست‌ها و رفتارهای بین‌المللی جمهوری اسلامی ایران صورت گرفته است؛ اقدامی که بیانگر تداوم نگاه خصمانه نخبگان سیاسی آمریکا به کشور و ملت ایران و بلندی دیوار بی‌اعتمادی میان تهران و واشنگتن است.

رای اغلب قانونگذاران آمریکایی به مصوبه تمدید داماتو همچنان که اشاره شد وتوی رئیس جمهوری را نیز در نهایت بی‌اثر خواهد ساخت و از این رو اوباما در عمل نمی‌تواند در مدت باقی مانده ریاست جمهوری از طریق اقدامی چون وتو حسن نیت اعلانی خود را برای کاستن از حجم انبوه چالش‌ها و موانع پیش روی مناسبات تهران- واشنگتن به اثبات رساند. از دید صاحبنظران، محتملترین گزینه پیش روی اوباما و همراهان وی در کاخ سفید برای کاهش آثار مخرب تمدید تحریم‌ها، تعلیق بخش‌های آسیب زننده بر پیکر توافق هسته‌ای است.

در نگاهی دیگر به تصمیم اخیر قانونگذاران آمریکایی باید گفت این اقدام هر چند به تنهایی به معنای نقض قطعی برجام نیست، اما روح آن را خدشه‌دار می‌سازد و اقدامی در مخالفت با این سند بین‌المللی به شمار می‌رود. از این رو دردسرهای دولت کنونی واشنگتن برای عمل به تعهدات مندرج در توافق هسته‌ای چالشی سیاسی در این کشور به شمار آمده و توجیهی برای شانه خالی کردن از اجرای برجام برای دولتمردان آمریکایی به دست نمی‌دهد.

پس از روی کارآمدن دولت جمهوریخواه در واشنگتن نیز به واسطه ماهیت برجام به عنوان توافقی بین‌المللی با پشتوانه رای شورای امنیت سازمان ملل، هر گونه تصمیمی از سوی کنگره یا کاخ سفید برای پشت پا زدن به تعهدات توافق هسته‌ای معنایی جز تقابل آمریکا با خواست جامعه جهانی نخواهد داشت، همچنان که در صورت مهر تایید دولت کنونی بر مصوبه کنگره جز بی‌اعتباری بین‌المللی نصیب دولتمردان آمریکایی نخواهد شد.

به رغم اما و اگرهای مطرح شده در مورد تعهد طرف آمریکایی به اجرای برجام و مانع تراشی‌های رنگارنگ در این زمینه، رویه جمهوری اسلامی ایران پایبندی به پیمان و پرهیز از عهدشکنی بوده است؛ رویه‌ای که با تایید نهاد بین‌المللی چون آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای و در تکمیل رویکرد تعاملگرای ایران، موجب تحول در وضعیت آرایش جهانی در جبهه هماوردی تهران- واشنگتن شده است.

نگاهی به مواضع طرف‌های حاضر در گفت وگوهای هسته‌ای در خصوص سرنوشت برجام پس از پیروزی انتخاباتی نامزد جنجالی جمهوریخواهان با شعارهای ضدبرجامی نشان می‌دهد وضعیت بین‌المللی کنونی دارای تفاوت‌های چشمگیری با وضعیت سال‌های پایه ریزی تحریم‌های ضدایرانی هسته‌ای است. بر اساس این واقعیت و اعلام پایبندی طرف‌های مذاکرات هسته‌ای به برجام، اقدام‌های اخیر قانونگذاران آمریکایی یا هر اقدامی از این دست، جز بر چالش‌های سیاست خارجی واشنگتن نیافزوده و به نوعی خودتحریمی آمریکایی منجر خواهد شد.

در عرصه داخلی اما شکل گیری انسجامی ملی به عنوان پیش نیاز پایبندی ایران به تعهدات بین‌المللی بیش از هر زمان دیگری الزامی است. در حالی که طی روزهای گذشته و پس از اقدام قانونگذاران آمریکایی، برخی چهره‌ها و جریان‌های سیاسی در راستای اهداف خود و زیرسوال بردن عملکرد دولت در مذاکرات هسته‌ای و اجرای برجام، موج تبلیغاتی پردامنه‌ای به راه انداخته و ریشه‌های توافق هسته‌ای را نشانه رفته اند، انگاره و ایده پیشدستی در نقض برجام مطرح شده است؛ ایده‌ای که بدون در نظرگرفتن منافع ملی و از آن مهمتر تاکید رهبری و مسوولان نظام جمهوری اسلامی بر پایبندی به پیمان می‌تواند پیامدهای نامطلوبی را برجای گذارد.

فرجام سخن آنکه تکاپوی نخبگان سیاسی آمریکا در فضای کنونی بین الملل برای اعمال فشار بر جمهوری اسلامی ایران و ضربه زدن به روح برجام نتیجه‌ای جز بی‌اعتباری آمریکا در سطح جهانی به بار نخواهد آورد و در این شرایط مهمترین اولویت پیش روی گروه‌ها و جریان‌های سیاسی در ایران اتفاق نظر و همگرایی برای ایستادگی در برابر خصومت ورزی‌های خارجی است.

http://jomhourieslami.net/?newsid=116212

ش.د9502766