تلاش‌هاي ضدايراني عربستان از مسكو تا رياض

(روزنامه اعتماد – 1396/02/07 – شماره 3792 – صفحه 11)

در ادامه تلاش‌هاي كشورهاي عربي به ويژه عربستان براي اتهام زني به تهران و ايجاد ايران هراسي در ميان كشورهاي منطقه، وزراي كشور، وزراي خارجه و وزراي دفاع كشورهاي عضو شوراي همكاري خليج فارس روز پنجشنبه در رياض گرد هم مي‌آيند تا آنچه راه‌هاي مقابله با ايران خوانده مي‌شود را مورد بررسي قرار دهند. محمد بن نايف، وزير كشور و وليعهد عربستان رياست اين جلسه را برعهده خواهد داشت. روزنامه العرب در همين راستا نوشته كه اين نشست قرار است به اقدامات ايران در منطقه و دخالت‌هاي اين كشور در امور داخلي كشورهاي خاورميانه بپردازد و شوراي همكاري خليج فارس تلاش خواهد كرد تا با سياست‌هاي خود جبهه‌اي در مقابل ايران در منطقه ايجاد كند و به سوي مقابله عملي با ايران نيز گام بر مي‌دارد.

يك منبع آگاه به اين روزنامه گفته كه قرار است در اين نشست راهكارهاي اوليه براي مقابله با ايران كه ممكن است به سوي اقدام نظامي نيز تعريف شود، بررسي شده و با گروه‌هايي كه كشورهاي عربي ادعا مي‌كنند مورد حمايت ايران هستند رويارويي نظامي صورت بگيرد، مانند اتفاقي كه در يمن مي‌افتد و عربستان گمان مي‌كند با حمله به انصار‌الله در واقع ايران را مورد هدف قرار داده است. شوراي همكاري خليج فارس ادعا مي‌كند مي‌خواهد در اين نشست بعد امنيتي مقابله با ايران را نيز مورد بررسي قرار دهد و از سوي ديگر با اقدامات ديپلماتيك و سياسي تلاش كند كشورها و قدرت‌هاي جهاني را عليه ايران متحد كند.

با وجود اينكه دولت و مسوولان عراقي بارها اعلام كرده‌اند حضور ايران در اين كشور بنا بر دعوت بغداد از تهران صورت مي‌گيرد و ايران يكي از معدود كشورهايي است كه هنگام حمله داعش به عراق در كنار همسايه خود بوده و از اين كشور حمايت كرده است، روزنامه سعودي عكاظ به نقل از منابع آگاه خود تاكيد كرده كه ادعاي كشورهاي عربي مبني بر دخالت ايران در امور داخلي عراق نيز در اين نشست مورد بررسي قرار مي‌گيرد. از سوي ديگر با وجود شكاف‌هاي عميقي كه در بدنه شوراي همكاري خليج فارس به ويژه ميان ائتلاف عربستان، بحرين و امارات در مقابل قطر و عمان وجود دارد اين منبع مدعي شده: همبستگي ميان كشورهاي عضو شوراي همكاري خليج فارس به بالاترين حد خود رسيده است و اين مساله يعني اجازه نخواهيم داد هيچ كشوري، اعضاي شوراي همكاري خليج فارس را تهديد كند.

قطر، آمريكايي‌ها را نگران مي‌كند

روزنامه العرب در مطلب ديگري اعلام كرده كه مسوولان نظامي سابق ايالات متحده از دونالد ترامپ، رييس‌جمهور اين كشور خواسته‌اند به قطر فشار بياورد تا ضمن اينكه حمايت‌هايش از گروه‌هاي اسلامگراي افراطي در سوريه و ليبي را متوقف كند، تماس‌هاي خود با ايران را نيز كاهش دهد. بر اساس اين گزارش توافق‌هاي اخير ميان معارضان و دولت سوريه براي خارج كردن اهالي فوعه و كفريا از اين شهرك‌ها و آزادي گروگان‌هاي قطري در عراق با ميانجيگري ايران و قطر صورت گرفته كه اين مساله اين مسوولان امريكايي‌ را نگران كرده است.

در حالي كه كشورهاي غربي از حاميان اصلي سياست‌هاي قطر و ديگر كشورهاي عربي براي حمايت از معارضان سوري در چند سال گذشته بوده و نقش اساسي در توسعه و رشد اين گروه‌ها كه امنيت و ثبات سوريه و منطقه را برهم زده‌اند، بازي كرده‌اند مسوولان امريكايي در اين گزارش مدعي شده‌اند جنگنده‌هاي ارتش اين كشور براي هدف قرار دادن مواضع تروريست‌ها از بزرگ‌ترين پايگاه نظامي امريكا در قطر پرواز مي‌كنند در حالي كه دوحه خود حمايت‌كننده اصلي اين گروه‌هاست. يك ژنرال سابق ارتش امريكا هشدار داده كه سياست‌هاي دولت قطر نگران‌كننده است و افزوده: اگر به سياست‌هاي دولت ترامپ براي مقابله با افراط‌گراها جدي نگاه كنيم بايد به اين مساله هم توجه كنيم كه وقت آن فرا رسيده كه امريكا پايگاه نظامي خود را در كشوري كه حامي افراط‌گرايي است تعطيل كند.

در حالي كه ايران و سوريه بارها نسبت به حمايت‌هاي عربستان، قطر و تركيه از معارضان سوري و خطري كه اين مساله براي امنيت منطقه مي‌تواند ايجاد كند هشدار داده بودند، حالا رسانه‌هاي وابسته به عربستان ادعا مي‌كنند قطر در معيت ايران حركت كرده و خطرساز شده است. رسانه‌هاي عربي همچنين هشدار داده‌اند كه خطرات سياست‌هاي منطقه‌اي قطر مي‌تواند بر روابط و تعهدات اين كشور نسبت به شوراي همكاري خليج فارس تاثيرگذار باشد. اين نخستين بار نيست كه اقدامات قطر نگراني كشورهاي عربي را برانگيخته است، اختلافات قطر و عربستان ريشه‌دار است و آخرين باردر سال ٢٠١٤ درگيري‌ها به حدي رسيد كه عربستان سفير خود را از دوحه فرا خواند و بحرين و امارات را نيز وادار كرد اقدام مشابهي انجام دهند.

عادل الجبير در مسكو و تاكيد بر اختلاف نظرها

عادل الجبير، وزير خارجه عربستان روز چهارشنبه با سرگئي لاوروف، همتاي روسي خود در مسكو ديدار كرد. وزراي خارجه دو كشور كه به صورت آشكار در زمينه بحران سوريه اختلاف نظر دارند در اين ديدار همكاري‌هاي مشترك روسيه و عربستان در زمينه انرژي از جمله انرژي صلح‌آميز هسته‌اي و پرونده‌هاي منطقه‌اي و بحران‌هاي خاورميانه را مورد بررسي قرار داده‌اند. سرگئي لاوروف در نشست خبري مشترك با الجبير در پايان ديدارهاي دوجانبه تاكيد كرد دو كشور اتفاق نظر دارند كه داعش همه كشورها از جمله عربستان و روسيه را تهديد مي‌كند. وزير خارجه روسيه گفت: مسكو و رياض مي‌توانند از فرصت موجود براي تاثيرگذاري مثبت براي حل بحران‌هاي منطقه استفاده كنند. عربستان در يك سال گذشته تلاش‌هاي زيادي انجام داده تا حزب‌الله لبنان را گروهي تروريستي توصيف كند در همين راستا در پاسخ به سوال يك خبرنگار عادل الجبير بار ديگر بر موضع كشورش در اين زمينه پافشاري و اعلام كرد كه حزب‌الله نه تنها در سوريه بلكه در هيچ كشوري نبايد حضور داشته باشد.

در مقابل و در راستاي آشكار شدن اختلافات روسيه و عربستان در خصوص پرونده‌هاي منطقه، وزير خارجه روسيه اعلام كرد كه مسكو حزب‌الله لبنان را گروهي تروريستي نمي‌داند و حضور نظامي آنها در سوريه مانند حضور نظامي روسيه و ايران به دعوت و خواست دولت قانوني سوريه است. در پاسخ به اظهارات وزير خارجه عربستان كه گفته بود كشورش به دنبال كم كردن نقش ايران در منطقه است. لاوورف گفت: بر اساس گفت‌وگوهاي آستانه، ايران يكي از كشورهاي تضمين‌كننده آتش‌بس در سوريه است. وزير خارجه عربستان در اين نشست خبري بار ديگر مدعي شد كه بشار اسد جايي در آينده سوريه ندارد و چه از طريق اقدام نظامي يا سياسي بايد از قدرت كنار گذاشته شود در مقابل اين اظهارنظر، لاوروف يادآور شد كشورش به معاهدات بين‌المللي در خصوص سوريه پايبند است و افزود: مي‌خواهم بگويم نمي‌توانيم برخي اختلافات با عربستان را درباره سوريه ناديده بگيريم اما در نشست‌هاي بين‌المللي كه روسيه و عربستان بخشي از آن بوده‌اند، تاكيد كرده‌ايم كه اين مردم سوريه هستند كه آينده كشورشان را رقم خواهند زد.

عادل الجبير ايران و حزب‌الله را متهم كرده كه از طريق حمايت از توافق معارضان و دولت سوريه براي خارج كردن شهروندان گرفتار شده در شهرك‌هاي فوعه و كفريا و جايگزين كردن معارضان مسلح و خانواده‌هاي‌شان در اين شهرك‌ها به دنبال تغيير بافت جمعيتي سوريه هستند و مدعي شد: دخالت‌هاي سپاه قدس ايران را در كشورهاي منطقه به ويژه عراق، سوريه، لبنان، يمن و برخي كشورهاي عضو شوراي همكاري خليج فارس مشاهده مي‌كنيم و مي‌خواهيم براي اين اقدامات حد و مرزي بگذاريم. در مقابل لاوروف تاكيد كرد آنچه عربستان تغيير بافت جمعيتي در سوريه مي‌نامد، روسيه توافقي ميان دولت سوريه و معارضان براي جلوگيري از كشته شدن شمار بيشتري از شهروندان سوري توصيف مي‌كند.

در طول چند سال گذشته در بحران سوريه برخي عبارت‌ها بارها از سوي مسوولان كشورهاي مخالف دولت قانوني سوريه تكرار شده و اتهاماتي در ارتباط با اين مساله به ايران يا حزب‌الله نيز وارد شده است. يكي از اين ادعاها تلاش براي تغيير بافت جمعيتي شهرهاي سوريه است؛ اتهامي كه حالا بعد از تلاش دولت سوريه براي خارج كردن شهروندان گرفتار شده در شهرك‌هاي كفريا و فوعه دوباره بر سر زبان‌ها افتاده است.

http://etemadnewspaper.ir/?News_Id=73440

ش.د9600515