از مهم‌ترين شاخص‌هاي ارزيابي انقلاب اسلامي عدالت‌خواهي است. عدالت‌خواهي به عنوان مفهومي كه از بدو انقلاب اسلامي مورد تأكيد رهبران و رهروان جمهوري اسلامي ايران بوده، در طول چهل سال گذشته با فراز و نشيب‌هاي زيادي مواجه شده است. بررسي عملكرد جمهوري اسلامي ايران در طول چهل سال گذشته و واكاوي آن در چهل سال دوم انقلاب اسلامي يعني گام دوم انقلاب در حوزه عدالت و تحقق آن در جامعه، نيازمند تحقيقي همه‌جانبه است كه در اين يادداشت كوتاه امكان‌پذير نيست؛ اما با تأسي از بيانات مقام معظم رهبري(مدظله‌العالي) در بيانيه گام دوم انقلاب اسلامي مي‌توان گفت عملكرد انقلاب اسلامي در حوزه عدالت‌خواهي قابل مقايسه با رژيم سابق نيست؛ اما همين عملكرد در گام دوم انقلاب اسلامي بايد تقويت شود و عدالت اصلي به معني واقعي كلمه تحقق يابد.
براي بررسي اين موضوع در بيانيه گام دوم انقلاب اسلامي چند پرسش كليدي وجود دارد كه پاسخ به آنها مي‌تواند در تبيين مفهوم عدالت در بيانيه گام دوم انقلاب اسلامي تأثيرگذار باشد؛
1ـ جمهوري اسلامي ايران در مقايسه با رژيم پهلوي و ديگر كشورهاي قدرتمند جهان چه عملكردي در حوزه تحقق عدالت داشته است؟
2ـ قوت‌ها و ضعف‌هاي جمهوري اسلامي ايران در زمينه عدالت‌خواهي چيست؟
3ـ مهم‌ترين موتور محرك و تشكيل‌دهنده اجراي كامل عدالت در ايران چه گروه و قشري از جامعه هستند؟
4ـ ابزارهاي تحقق عدالت در جمهوري اسلامي ايران و موانع اجراي عدالت كدام هستند؟ و...
براي پاسخ دادن به اين پرسش‌ها در درجه اول رجوع به بيانات رهبر معظم انقلاب(مدظله‌العالي) مانند چراغ راهي است كه مي‌توان از درون آن مسير پاسخ دادن به اين پرسش‌ها را كشف كرد. رهبر معظم انقلاب در اين باره مي‌فرمايند: «نارضايتي اين حقير از كاركرد عدالت در كشور به دليل آنكه اين ارزش والا بايد گوهر بي‌همتا بر تارك نظام جمهوري اسلامي باشد و هنوز نيست، نبايد به اين معني گرفته شود كه براي استقرار عدالت كار انجام نگرفته است. واقعيت آن است كه دستاورد‌هاي مبارزه با بي‌عدالتي در اين چهار دهه، با هيچ دوره ديگر گذشته قابل مقايسه نيست. در رژيم طاغوت بيشترين خدمات و درآمد‌هاي كشور در اختيار گروه كوچكي از پايتخت‌نشينان يا همسانان آنان در برخي ديگر از نقاط كشور بود. مردم بيشتر شهر‌ها به ويژه مناطق دوردست و روستا‌ها در آخر فهرست و غالباً محروم از نياز‌هاي اوليه زيرساختي و خدمت‌رساني بودند. جمهوري اسلامي در شمار موفق‌ترين حاكميت‌هاي جهان در جابه‌جايي خدمت و ثروت از مركز به همه جاي كشور و از مناطق مرفه‌نشين شهر‌ها به مناطق پايين‌دست آن بوده است. آمار بزرگ راه‌سازي و خانه‌سازي و ايجاد مراكز صنعتي و اصلاح امور كشاورزي و رساندن برق و آب و مراكز درماني و واحد‌هاي دانشگاهي و سد و نيروگاه و امثال آن به دورترين مناطق كشور، حقيقتاً افتخارآفرين است. بي‌شك اين همه، نه در تبليغات نارساي مسئولان انعكاس يافته و نه زبان بدخواهان خارجي و داخلي به آن اعتراف كرده است؛ ولي هست و حسنه‌اي براي مديران جهادي و با اخلاص نزد خدا و خلق است؛ البته عدالت مورد انتظار در جمهوري اسلامي كه مايل است پيرو حكومت علوي شناخته شود، بسي برتر از اينهاست و چشم اميد براي اجراي آن به شما جوان‌هاست.»
آنچه از بيانات ايشان دريافت مي‌شود و به درك جدي و محتوايي نياز دارد عبارت است از:
1ـ غير قابل مقايسه بودن كاركرد عدالت در جمهوري اسلامي ايران و گذشته قبل از انقلاب اسلامي به ويژه رژيم طاغوت.
2ـ عملكرد مثبت جمهوري اسلامي ايران در حوزه عدالت‌خواهي در مقايسه با بسياري از كشورهاي منطقه‌اي و فرامنطقه‌اي.
3ـ تبليغات ضعيف مسئولان و رسانه‌هاي داخلي در حوزه كاركرد عدالت‌خواهي در جمهوري اسلامي ايران.
4ـ تلاش رسانه‌ها و تبليغات گسترده دشمنان انقلاب اسلامي براي نشان دادن دروغين بي‌عدالتي در ايران و القاي آن در جامعه.
5ـ نارضايتي رهبر معظم انقلاب(مدظله‌العالي) از تحقق نيافتن برنامه‌هاي كامل عدالت‌خواهي در جمهوري اسلامي ايران و نياز به تلاش و همت بيشتر در اين زمينه.
6ـ چشم اميد رهبر معظم انقلاب به جوانان انقلابي براي تحقق عدالت راستين در جمهوري اسلامي ايران.
از شش برداشت فوق از حوزه عدالت‌خواهي مدنظر رهبر معظم انقلاب به نظر مي‌رسد براي بررسي و تبيين كامل رويكرد بيانيه گام دوم انقلاب اسلامي در زمينه عدالت، بايد همه اين شش نكته كليدي به‌صورت جداگانه تجزيه و تحليل شوند. همچنين به دليل محدوديت‌هاي نوشتاري در اين يادداشت كه مجبوريم هر يك از اين شش بند و نكته كليدي را در يادداشت‌هاي جداگانه‌اي تبيين كنيم، بنابراين در شماره‌هاي آتي اين نشريه هركدام از اين مباحث به ترتيبي كه مطرح شده است تحليل و ارائه خواهد شد. نخستين يادداشت به مقايسه جمهوري اسلامي ايران با رژيم پهلوي در حوزه عدالت‌خواهي مي‌پردازد. اينكه عملكرد 57 ساله رژيم پهلوي با عملكرد 40 ساله جمهوري اسلامي در حوزه عدالت‌خواهي چگونه بايد مقايسه شود و از اين قياس چه نتايجي به دست مي‌آيد موضوعي است كه در شماره بعدي واكاوي مي‌شود.
