اسلام که در میان ادیان گوناگون، به منزله اجتماعیترین دین مطرح است، بیشتر تعالیمش در قالب جماعت و اجتماع قابلیت ظهور و اجرا پیدا میکند و همین امر سبب شده است از قدیمیترین تا جدیدترین متون فقهی، اخلاقی و کلامی سهم مهمی از آموزههای خود را به موضوع وحدت اختصاص دهند. نقطه مقابل وحدت و اتحاد، تفرقه و تشتت است. در حقیقت، همواره در امر مقدس وحدت اسلامی، با چند جریان روبهرو هستیم؛ یکی از این جریانها، دشمنان آشکار، مشهود و مشخص اسلام و مسلمین هستند. جریان دیگری که وجود دارد، منافقین و چهرههای خطرناک در جامعه بشری و اسلامی هستند که به صورت پنهان و غیرمستقیم علیه وحدت مسلمین فعالیت میکنند. جریانهای تندرو وهابیت تکفیری نیز جزء جریانهای مانع شکلگیری وحدت اسلامی هستند. در کنار این عوامل، جریانهای تفرقهانداز داخلی نیز از جمله موانع ایجاد وحدت در میان امت اسلامی هستند. بنابراین، تقویت اتحاد میان مسلمانان جهان، موجب بازدارندگی و مقابله با طوفانهای ضد وحدت در عالم شده و میتواند این امواج را خنثی کند.
امام خمینی(ره) چند برنامه عملیاتی به منظور رفع بدبینیها، تنازعات، تحریفها و تهمتها، از جمله حضور در نماز جماعت اهل سنت، ایجاد تجمعات مشترک میان علمای سنی و شیعه در کشورهای مختلف و نامگذاری 12 تا 17 ربیعالاول (ایام ولادت پیامبر گرامی اسلام) به عنوان هفته وحدت را اجرایی کردند.
به اعتقاد رهبر معظم انقلاب اسلامی، ولادت نبی اکرم برای هر فرد مسلمانی نقطهای برجسته در تاریخ است. هر فضیلتی که در دنیا، ولو به طور غیرمستقیم وجود دارد، ناشی از آن بعثت و اقامه مکارم اخلاق به وسیله آن پیغمبر عظیمالشأن است. هر مسلمانی میداند که برای تمرکز عواطف دنیای اسلام و احساسات فِرَق مختلف مسلمین، نقطهای بهتر از وجود مقدس پیغمبر اکرم وجود ندارد؛ زیرا همه مسلمین، این بزرگوار را دوست دارند و وی محور امت اسلامی در طول تاریخ است. این در حالی است که در بین حقایق و معارف اسلامی، چیزی که به این صورت مورد توافق آرا و عقاید و نیز عواطف همه مسلمین باشد، کم است؛ بنابراین، این ولادت حائز اهمیت بسیار است.
مسلمانان و روشنفکران اسلامی باید بر روی شخصیت و تعالیم این بزرگوار و محبت به ایشان، با دید همهگیر نسبت به اسلام سرمایهگذاری کنند. آنچه برای ما مسلمانان اهمیت دارد، این است که معرفت خود را نسبت به اسلام و پیغمبر گرامی اسلام زیاد کنیم. اینکه چنین ایامی را تجلیل کنیم، سبب میشود بیش از پیش بر اشتراکات خود واقف شویم و بر محور پیامبر(ص) جمع شده و در نتیجه آن، تفرقهها، اختلافها و گرفتاریهای ناشی از آن را از بین ببریم. امسال بنابر شرایط و اهانتهای مکرر صورت گرفته به ساحت قرآن کریم به منزله معجزه جاودان دین آسمانی ما و پیامبر عظیمالشأن(ص)، هفته وحدت ابعاد، محورها و راهبردهای گوناگونی را ایجاب کرده است.