کره در تب بحران می‌سوزد (بخش دوم و پایانی)

اگرچه جامعه جهانی سعی دارد با اقدامات بازدارنده، مانع از انجام آزمایش‌های جدید موشکی و هسته‌ای از سوی پیونگ‌یانگ شود، اما گویا این اقدامات تاکنون نتیجه‌بخش نبوده است. ارتش کره‌شمالی اعلام کرده است که طی هفته‌‌های آینده یک موشک دوربرد پیشرفته دیگر را آزمایش خواهد کرد. به هرحال بحران کره‌شمالی، بحرانی فراگیر و فرامنطقه‌ای است، ترس از بوجود آمدن رقابت تسلیحاتی در منطقه و خاطره جنگ تلخ دو کره در دهه 1950، اقدامات واحد و موثر جامعه جهانی را برای برون رفت از این چالش چند مجهولی، می‌طلبد.
آزمایشی برای اوباما
باید اذعان داشت که آزمایش‌های اخیر هسته‌ای کره‌شمالی برای باراک اوباما رئیس جمهوری تازه‌کار ایالات متحده، بسیار زودهنگام بود؛ اوبامایی که از همان آغاز کار متعهد به درپیش گرفتن راه‌حل دیپلماتیک در قبال آنچه کشورهای «شر» (به ادعای بوش) خوانده می‌شدند، از جمله کره‌شمالی شده بود. در حقیقت «کیم جونگ ایل» رهبر کره‌شمالی با این کار، اوباما را که معتقد است با دیپلماسی می‌توان به راحتی جهان را علیه کشورهای شر، بسیج کرد، مورد آزمایش قرار داد. بدیهی است کره‌شمالی زمان مناسبی را برای آزمایش اوباما انتخاب کرد تا رئیس جمهوری آمریکا با این اقدام پیونگ‌یانگ، تعهد خود را ثابت کند.
آزمایش‌های هسته‌ای کره شمالی بیانگر یک موضوع دیگر نیز بود و آن اینکه تاریخ مصرف جهان تک‌قطبی به پایان رسیده و قدرت‌های بزرگی چون آمریکا با تمامی ادعاهایی که دارند، نشان دادند که از آنچه در کره شمالی می‌گذرد ناآگاهند و از پیش‌گویی درباره اقدامات آینده این کشور نیز ناتوان.
از سویی پرتاب موشک کره شمالی، فصل دوم از واکنش این کشور علیه سخنان اخیر اوباما در پراگ بود که خواهان جهان عاری از تسلیحات هسته‌ای شد. به نظر می‌رسد رئیس جمهوری آمریکا ساده‌لوحانه سخن گفت. به خصوص آنجا که از تلاش برای انزوای بیشتر کره شمالی سخن به میان آورد؛چرا که کلید واقعی انزوای پیونگ‌یانگ در دست چین است و این کشور هم هنوز به صراحت برای انزوای بیشتر کره‌شمالی اعلام آمادگی نکرده است. موضوع دیگر که در اذهان بسیاری از رهبران جهان و در رأس آنها آمریکا دور می‌زند، امکان رشوه‌دادن به کره شمالی برای دست کشیدن از برنامه هسته‌ای نظامی است، اما کارشناسان براین باورند که پیونگ‌یانگ ممکن است به دلیل نداشتن اقتصاد پیشرفته در بخش‌های دیگر رشوه قبول کند، اما در مسئله هسته‌ای خیر. درست است که گزینه‌های پیش روی اوباما در رویایی با چالش کره شمالی نامحدود است، اما همه چیز در این مسئله، به اراده و خواست چین در وهله نخست و روسیه در مرحله بعدی بستگی دارد که البته قانع کردن این دو برای منزوی کردن بیشتر کره‌شمالی و یا هر اقدام سخت دیگر علیه این کشور، دشوار به نظر می‌رسد. تحلیلگران در آمادگی چین برای اعمال تحریم‌های بیشتر علیه کره شمالی تردید دارند، زیرا معتقدند که پکن، تسلیحات هسته‌ای کره‌شمالی را به بی‌ثبات شدن مرزهایش با این کشور ترجیح می‌دهد.
بحث دیگری که مطرح است این که ممکن است آزمایش‌های اخیر هسته‌ای کره شمالی صرفاً پیام داخلی داشته باشد و هدف از آن ایجاد چالش در برابر جامعه بین‌الملل نباشد. به معنای دیگر قصد پیونگ‌یانگ از این کار، اظهار همبستگی با ارتش بسیار منظم این کشور است تا بدین‌وسیله جایگاه پسر کوچک کیم‌جونگ‌ایل که قرار است جانشین او و زمامدار آینده کره شمالی باشد، مستحکم شود. کارشناسان آمریکایی اگرچه تأکید می‌کنند که باید تحریم‌های سخت‌تری علیه کره شمالی اعمال کرد و هیچ‌گونه مشوق سیاسی و اقتصادی در اختیار آن قرار نداد، در عین حال بر این نکته نیز اصرار دارند که منزوی کردن و استفاده از راهکار نظامی علیه پیونگ‌یانگ که در گذشته اتفاق افتاده، شکست خورده است.
آنها اتخاذ تدابیر لازم در قبال کره‌شمالی را در جلوگیری از دستیابی این کشور به نظام مالی بین‌المللی و تشویق چین به ممانعت از اقدام پیونگ‌یانگ در صدور موشک‌ها و زرادخانه هسته‌ای‌اش می‌دانند. اما برای این کارشناسان آنچه جالب و در عین حال باورنکردنی است، اینکه سازمان سیا با دقت تأسیسات هسته‌ای و موشکی کره شمالی را زیر نظر دارد و حتی تا لحظه آزمایش و انفجار اخیر هسته‌ای این کشور، این نظارت سیا برای یک‌ثانیه هم قطع نشد، اما در کمال ناباوری به دور از چشمان جاسوسان سیا، پیونگ‌یانگ آنچه را می‌خواست، عملی کرد. موضوع دیگری که کارشناسان آمریکایی را به واکنش واداشته، این است که سازمان اطلاعات نظامی آمریکا از آزمایش قریب‌الوقوع کره شمالی آگاهی داشت، اما نیروهای مسلح آمریکا به حال آماده‌باش درنیامدند. آنها می‌گویند وزارت دفاع آمریکا (پنتاگون) هم تاکنون هیچ رغبتی برای واکنش نظامی به تحرکات کره‌شمالی نشان نداده است.