استراتژي داعش در قبال زنان

(روزنامه مردم سالاري - 1394/08/14 - شماره 3896 - صفحه 8)

سرطان داعش نماد بربريت و توحش در دنياي به ظاهر متمدن و مترقي امروزي است. شکي نيست که داعش بيش و پيش از آنکه يک گروه شبه‌نظامي‌باشد يک فرقه ايدئولوژيک با برداشت‌هاي خاص و به شدت راديکال‌، انحرافي و متحجرانه از دين مبين اسلام است. واقعيت آن است که شکل‌گيري دولت خود خوانده اسلامي‌در عراق و شام‌، حاصل و نتيجه ماه‌ها و چه بسا سال‌ها مطالعه راهبردي در اتاق‌هاي فکر دستگاه‌هاي امنيتي مشترک غرب با ارتجاع عربي- عبري است که در ميانه‌هاي راه با انديشه‌هاي نئو عثماني حاکم بر ترکيه امروزي نيز پيوند خورده است. 

بد نام کردن اسلام سياسي‌، گسترش موج اسلام هراسي ( اسلام فوبيا)‌، تقويت ضريب امنيتي رژيم غاصب اسرائيل‌، تضعيف جبهه مقاومت و تحريک امواج تفرقه افکنانه بين شيعه و سني از جمله مهمترين اهداف شکل‌گيري اين گونه گروه‌هاي شبه‌نظامي‌افراط‌گراست. داعش البته در مقايسه با ساير گروه‌هاي شبه‌نظامي‌بنيادگرا داراي نوآوري‌هاي قابل توجهي است که آن را در مقايسه با ساير گروههاي موازي و يا حتي رقيب منحصربفرد ساخته است. يکي از اين موارد بهره‌گيري از شبکه‌هاي اجتماعي و اتخاذ تاکتيک جذب از اين طريق و ديگري نگاه راهبردي آنان در قبال موضوع زنان با تکيه بر برداشت‌هاي سطحي و منفعت‌طلبانه از دين است.

عقبه فکري و عقيدتي داعش

رويکرد داعش به زنان را مي‌توان در قالب يکي از مهمترين و شايد جالب توجه‌ترين اجزاي فکري – عقيدتي و البته عملياتي اين گروه مورد تجزيه و تحليل قرار داد. از منظر فکري و عقيدتي‌، داعش يک گروه تکفيري – سلفي است که از آبشخور فکري اين فرقه تغذيه مي‌نمايد. برخلاف برخي پنداشت‌ها و برداشت‌ها که اقدامات «داعش» را عاري از پشتوانه تئوريک قلمداد مي‌کنند عقبه فکري اين گروه به تفکرات ابن‌تيميه و عبدالوهاب باز مي‌گردد؛ متفکراني قشري نگر‌، متعصب‌، ظاهر‌بين و با برداشت‌هاي افراطي و سطحي از اسلام که عقل‌زدايي در تمام امور را در دستور کار خود قرار داده‌اند. بديهي است در اينگونه جهان‌بيني‌، نگاه به زن نيز نگاهي انساني و اخلاقي نخواهد بود چرا که اين طرز تفکر‌، زن را ريشه مفاسد و تباهي اخلاق مي‌داند .

براي آشنايي با ديدگاه سلفي‌ها در خصوص زنان کافي است تا نگاهي به نظرات و فتاواي برخي از مفتيان وابسته به اين جريان بندازيم تا به عمق انحراف آنان بيشتر پي ببريم‌:

- تمام وجود زن شر است؛

- زن شيطان است؛

- زن دام شيطان است؛

- زن، اگر از جلوي نمازگزار عبور کند نماز باطل است؛

- زن‌ها را بي‌لباس نگه داريد، به آن‌ها لباس ندهيد تا مجبور شوند در خانه بمانند؛

- چشمه‌اي مضرتر از زنان براي مردان نيست؛

- کودکان عقل‌شان از زن‌ها بيشتر است؛

- وقتي زن خلق شد شيطان خوشحالي کرد؛

- رانندگي زنان حرام و رانندگان زن بايد بميرند؛

- مردها مي‌توانند زنان خود را تنها با يک پيامک طلاق دهند؛

- استفاده زنان از اينترنت حرام است، مگر اينکه شخص محرمي کنارش بنشيند؛

-‌ خوابيدن زن در کنار ديوار به دليل اينکه کلمه ديوار مذکر مجازي است حرام است!

-‌ حضور هر دختري با پدرش در يک مکان خلوت حرام است.

-‌ و ... .

بايد توجه داشت علي‌رغم آنکه نگاه داعش به مقوله زنان برگرفته از بنيان‌هاي وهابي و سلفي است اما اين گروه نگاهي استراتژيک را در اين خصوص در پيش گرفته و کارکردهاي مختلف و متنوعي را براي زنان – با رويکرد بهره‌برداري و بهره‌کشي و در پوشش‌هاي گوناگون- در نظر گرفته است که در ادامه بدان خواهيم پرداخت.

کارکردهاي زن از نگاه داعش‌:

به صورت کلي در سطوح پايين‌تر از زنان داعش خواسته مي‌شود که نيازهاي جنسي مردان را برآورده کنند، خانه‌داري کنند و نسل بعدي داعش را پرورش دهند.علاوه بر اين در سرزمين‌هاي تحت تسلط داعش، زناني هستند که براي پليس مذهبي فعال هستند تا اطمينان حاصل شود که زنان ديگر از قوانين سختگيرانه مذهبي و سياسي داعش پيروي مي‌کنند. در عين حال جاسوساني هم هستند که مراقبند زنان ديگر به داعش وفادار بمانند. نقش برخي ديگر تسهيل تجارت جنسي، ارزيابي زنان ديگر يا تدارک ازدواج موقت است. فروش زنان غيرمسلمان و ايجاد درآمد از اين ناحيه نيز از ديگر نقش‌هاي تعريف شده داعش در حوزه زنان است‌. بر اين اساس و به طور کلي داعش پنج کارکرد اصلي را براي زن در نظر گرفته است‌:

الف‌) کارکرد جاذبه‌گرا

ب) کارکرد وحشت‌آفرين و ارعاب‌انگيز

ج) کارکرد نظامي

د) کارکرد جمعيتي – تربيتي

ه) کارکرد درآمد‌زايي

الف‌) کارکرد جاذبه‌گرا

براي جذب تروريست‌هاي جديد و بکارگيري آنها در عمليات جنگي و همچنين حفظ نيروهاي موجود، موثرترين روش از نظر رهبران داعش بهره‌گيري از جذابيت‌هاي جنسي زنان است. تحت حکومت داعش، نقش اصلي زنان برآورده کردن نيازهاي مردان و تشويق آنها به جنگيدن و ماندنشان در خلافت داعش است. به گفته مؤسسه گفت‌وگوي راهبردي (Institute for Strategic Dialogue)، زنان وقتي به داعش مي‌پيوندند به اقامتگاهي فرستاده مي‌شوند که در آنجا «ارزش» آنها توسط ديگر زنان مشخص مي‌شود و سپس به سرعت شوهر داده مي‌شوند.

به گفته «بلوم»، استاد ارتباطات دانشگاهي ايالتي جورجيا، «نقش اصلي زنان معمولاً درون خانواده است: جذب افراد، پاداش به آنها و حفظ کردنشان». بر اين اساس بهره‌کشي جنسي از زنان تحت لواي دين در دستور کار قرار گرفته است. بدين منظور مفتي‌هاي وهابي با صدور فتوايي بهترين راه براي شرکت زنان در درگيري‌هاي سوريه را «جهاد نكاح» عنوان کردند. براساس اين فتوا که آن را به مفتي تندرو «محمد العريفي» نسبت مي‌دهند، دختران 14 تا 16 ساله و يا «زنان مطلقه» اگر براي رفع نيازهاي جنسي شورشيان سوري به اين کشور سفرکنند، ثواب آن‌ها بهشت خواهد بود.

اين فتواي غير انساني و غير اخلاقي سبب گرديد تا تعداد زيادي از دختران جوان و نوجوان‌، زنان بيوه و حتي زناني که در آرزوي رستگاري و جهاد از شوهران‌شان طلاق گرفتند راه سوريه را در پيش گيرند. در گام بعدي‌، داعش براي نظم بخشيدن به اين برنامه شرم‌آور‌ تعدادي فاحشه انگليسي را استخدام و مسئوليت اين زنان را به اين فاحشه‌ها سپرده است. به واقع هدف اصلي از اين فتواي شيطاني، اغواي مردان مسلمان براي حضور در جبهه مخالفان سوري بوده است. تا‌کنون صدها زن باردار و هزاران کودک نامشروع و گسترش بيماري‌هاي مقاربتي‌، حاصل اين فحشاي به ظاهر ديني بوده است ...

عمق نگاه انحرافي داعش در مقوله زنان را مي‌توان از دو ماجراي زير متوجه شد‌:

-‌ در ماه رمضان سال جاري‌، گروه داعش با برگزاري مسابقه‌ حفظ و قرائت قرآن جايزه آنان را زنان اسير اعلام کرد. به گزارش پايگاه خبري العالم، داعش براي اين مسابقه جوايز متعددي در نظر گرفت که جايزه‌ نفرات اول و دوم‌، هر کدام يک زن اسير و نفر سوم تا دهم مبالغ نجومي‌است که کمترين آن صد هزار ليره سوريه است.

- به گزارش روزنامه اينديپندنت چاپ لندن و به نقل از «زينب بانجورا» نماينده سازمان ملل‌، گروهک تروريستي داعش يکي از زنان قرباني بردگي جنسي را وادار کرده تا20 مرتبه تحت عمل جراحي خاصي قرار گيرد تا از اين طريق به ازدواج با 20 داعشي درآيد. اين عمل جراحي شرم آور از سوي رهبران فکري داعش در راستاي جهاد نکاح جايز شمرده شده بود.

جالب آنکه محمد العريفي که فتواي جنجالي جهاد نکاح را صادر کرده است بعد از اينکه فتواي او در محافل عربي و اسلامي‌جنجال به پا کرد، حرفش را پس گرفت و در چندين تريبون، به صورت رسمي‌مدعي شد که وي چنين فتوايي را صادر نکرده است . وي حتي در آخرين اظهارات خود مدعي شد که معاويه‌بن ابي‌سفيان، مؤسس سنت جهاد نکاح است. اين مفتي وهابي اظهار داشت‌: «در جنگ صفين، مشاور اسلام عمر بن عاص، اين پيشنهاد را به دايي ما معاويه داد. دايي ما هم شخصاً دستور داد که زنان شوهردار و بلکه تمامي‌زنان براي جهاد به صفين بيايند تا که بتوانند به سربازان اسلام کمک کنند.»

داعشيان البته در توحش و بربريت جنسي‌، پا را از حيوانات نيز فراتر گذاشته‌اند. چندي پيش ناصر‌العمر شيخ وهابي در سخنراني خود در شبکه ماهواره‌اي وصال اعلام کرد مجاهدين در سوريه در غياب زنان مجاهد نامحرم مي‌توانند با محارم و خواهران خود «عقد نکاح» داشته باشند. تروريست‌هاي تکفيري نيز با استناد به اين فتوا اعلام کرده اند که امروز آنها از نظر ديني اين حق را دارند با محارم خود نزديکي کنند و خداوند گناهي را براي آنان و نزديکانشان ثبت نخواهد کرد چرا که اين امر توسط شيخ‌شان حلال شده است.

ب‌) ‌کارکرد وحشت‌آفرين و ارعاب‌انگيز

خشونت و تعرض جنسي بخشي از استراتژي اجرايي داعش است که بر پايه ايجاد رعب و وحشت و سرکوب اقليت‌‌هاي ديني و طايفه‌اي و از بين بردن هر گروه مخالف است. بر اساس گزارش منتشره توسط سازمان ملل متحد‌، گروه‌هاي تکفيري تندرو مانند «داعش» در دو کشور عراق و سوريه و «بوکو حرام» در کشور آفريقايي نيجريه از «خشونت جنسي» به عنوان تاکتيکي براي ايجاد رعب و وحشت استفاده مي‌کند.

داعشيان البته در اين راه با پشتيباني مفتي‌هاي مرتجع عرب از «تجاوز» به عنوان يک «سلاح جنگي» استفاده مي‌کنند. چندي پيش يک شيخ سلفي اردني به نام «ياسر‌العجلوني» فتوا داده که به اسارت در آوردن زنان سوري در جريان نبردهاي جاري در اين کشور و بهره‌برداري جنسي از آنان جايز است. اين تاکتيک کثيف البته در دوران جاهليت و قرون وسطايي نيز مسبوق به سابقه است‌؛ کشتن مردان و به اسارت گرفتن زنان.

برخي گزارش‌هاي حقوق بشري از اسارت فقط 5000 هزار دختر و زن ايزدي توسط داعش خبر مي‌دهد. گزارش سازمان ملل درباره خشونت جنسي توضيح مي‌دهد که يکي از مهمترين ويژگي‌هاي سال 2014 ميلادي وجود اطلاعات تاسف‌آور از موارد بي شمار تجاوز و بردگي جنسي در گروه‌هاي مسلح تندرو است و اينکه اين گروه‌ها اين تعرض‌‌ها را در قالب «تاکتيک وحشت» در سوريه‌، عراق‌، نيجريه‌، سومالي و مالي انجام مي‌دهند. گزارش سازمان ملل تاکيد مي‌کند که اين خشونت‌هاي جنسي به طور خاص زنان و دختران اقليت‌هاي قومي‌و مذهبي را در بر مي‌گيرد که در گروه سني 8 تا 35 سال قرار دارند.

بر‌اساس گزارش شبکه خبري الميادين‌، گروهک‌هاي تروريستي فعال در عراق و سوريه بويژه داعش با هدف ايجاد وحشت در بين عراقي‌ها به زنان عراقي تجاوز به عنف مي‌کنند و جوانان عراقي را نيز با تهديد به تجاوز به خواهران و مادرانشان‌، به زور به عنوان جنگجو به خدمت مي‌گيرند. به گزارش نيويورک تايمز گروه تروريستي داعش در متني که منتشر کرده است رسما اعلام نموده که دختران و زنان ايزدي را به عنوان برده‌هاي جنسي استفاده مي‌کند. آنها اين کار را اينگونه توجيه کرده‌اند که اين عمل، ايمان باطني زنان ايزدي را مي‌سازد و باعث هدايت آنها مي‌شود و در واقع نور هدايت گري است در قلب کفار شيطان پرست . جالب آنکه بر اساس اعلام داعش، قصد آنها براي انجام اين کار تنها هدايت خود زنان ايزدي و مبارزه با عقيده آنها است و آنها به دنبال غرائز جنسي نيستند؛ مساله‌اي که بطلانش بر همگان روشن است.

ج) کارکرد نظامي

با توجه به اينکه داعش يک گروه تروريستي مسلحانه است اصلي‌ترين نياز اين گروه به افرادي است که در عمليات‌هاي تروريستي شرکت کنند و پياده نظام اين گروه در نبردها باشند. اين گروه براي رسيدن به اين مقصود حتي اقدام به جذب زنان جنگجو نيز کرده است. داعش بعد از جذب اين زنان اقدام به آموزش آنان کرده و براي همين منظور اقدام به راه اندازي يک پايگاه نظامي‌خاص براي زنان و کودکان در حومه حلب نموده است. اين زنان پس از آموزش ديدن توسط اعضاي داعش براي اجراي عمليات تروريستي و نظامي‌آماده مي‌شوند. فعاليت‌هاي اساسي اين زنان علاوه بر شرکت در درگيري‌هاي وحشيانه داعش، اقدام به بمبگذاري و عمليات‌هاي انتحاري است.

داعش حتي در پي ايجاد يک گروه انتحاري از همين زنان است. يکي ديگر از فعاليت‌هاي تروريستي اين زنان آموزش ديده اين است که ابتدا مخالفان داعش را شناسايي کنند و سپس آنها را با غذا يا آب مسموم و ترور کنند. به اعتراف يکي از اعضاي جدا شده از داعش اين نوع از ترور توسط زنان در ترکيه و ساير مناطق تاکنون اجرا شده است. بر همين اساس است که ابواحمد يکي از مسئولان ارشد داعش در رقه مرکز خلافت خودخوانده داعش در سوريه مي‌گويد‌: «جهاد تنها يک وظيف? مردانه نيست. زنان نيز بايد نقش خود را ايفا کنند.»

وظيفه نظامي ‌ديگري که اين زنان بر عهده دارند کمک به مزدوران داعشي براي کنترل و بازرسي مردم بي‌گناه مناطق اشغال شده است. اين زنان مسلح در قالب گروهان «خنساء» به تفتيش و بازرسي مردم مي‌پردازند. اين زنان حتي در صورت لزوم‌، احکام شرعي داعش (همان شلاق زدن) را براي زنان خاطي اجرا مي‌کنند. تيپ الخنسا، يک نيروي گشت پليس است که وظيف? تاديب زنان در شهرهاي در اختيار داعش را بر عهده دارد.

دکتر کاترين براون، کارشناس مطالعات اسلامي‌در کينگزکالج لندن، مي‌گويد: «افراد اين گردان به انجام تنبيهات شديدي مثل کتک زدن و يا شلاق زدن افرادي که لباس مناسب برتن نکنند، معروف هستند.» به واقع پس از آنکه گروه تروريستي تکفيري داعش با معضلي به نام کمبود عناصر «انتحاري» مواجه شد، تصميم گرفت از زناني که تحت عنوان «جهاد نکاح» به صفوف اين گروه پيوسته بودند، به عنوان عامل انتحاري استفاده کند.

مدرس? الزوره که داعش براي اعضاي زن داير کرده است داراي ماموريتي جالب توجه در همين راستاست. ماموريت اين مدرسه به گفته مسئولان آن جذب دختراني است که «کمربند انفجاري و بمبگذاري انتحاري را به لباس سفيد و قلع? اسباب‌بازي ترجيح مي‌دهند.» اين بيانيه به خودي خود به خاطر تقبيح زندگي عادي، گسست و انفصال از سنت ديني محسوب مي‌شود. حتي داعش براي اينکه ديگر زنان داعشي را نيز به اين امر تشويق کند به مفتي‌هاي خود دستور داد تا فتوايي صادر کنند که به موجب آن زنان متاهل داعش بدون اجازه و رضايت همسر نيز مي‌توانند دست به عمليات انتحاري بزنند اما موضوع استفاده از مجاهدان نکاح براي عمليات‌هاي انتحاري اعتراض اين زنان و فرار آنها از موصل را بدنبال داشت.

بسياري از اين زنان وقتي متوجه شدند که قرار است از آنها به عنوان انتحاري در عمليات‌هاي داعش استفاده شود از مناطق تحت اشغال داعش فرار کردند. چرا که آنها تاکيد مي‌کنند که نه براي کشته شدن بلکه براي جهاد نکاح به موصل آمده‌اند. البته پيشتر القاعده، سلف داعش نيز از زنان به عنوان بمبگذار انتحاري استفاده مي‌کرد. برخي ديگر از گروه‌هاي تروريستي مانند الشباب در سومالي و همچنين بوکوحرام در نيجريه از زنان به عنوان بمبگذار انتحاري استفاده مي‌کنند.

د) کارکرد جمعيتي – تربيتي

استراتژي اصلي داعش بنيانگذاري دولت جديد بر اساس سيستم خلافت است. بر‌اساس اين راهبرد علاوه بر دارا بودن قلمرو جغرافيايي‌، نياز به جمعيت قابل توجهي از جهادگران پرورش‌يافته نيز احساس مي‌گردد. در اين نگاه زن داراي نقشي تربيتي و موثر در امر ازدياد نسل است. دکتر کاترين براون کارشناس مطالعات اسلامي ‌در کينگز کالج لندن مي‌گويد: «داعش مي‌خواهد که زنان به آنها بپيوندند. داعش به زنان به عنوان بنياد دولت جديد نگاه مي‌کند. نکته جالب اين است که مردم به داعش به عنوان يک فرقه مرگبار نگاه مي‌کنند، اما اين برخلاف آن چيزي است که اين گروه تلاش مي‌کند تا نشان دهد. آنها در صدد ايجاد دولتي جديد هستند و بسيار تمايل دارند که زنان به عنوان بخشي از اين آرمانشهر سياسي به آنها بپيوندند».

« ايمن دين» از اعضاي سابق القاعده معتقد است که ديدگاه داعش نسبت به زنان بسيار متفاوت از ديدگاه القاعده و طالبان است. «برخلاف القاعده، داعش در تلاش است تا جامعه‌اي ريشه‌دار و دائمي ‌ايجاد کند. آنها در تلاشند تا مسلمانان جهان را نه فقط از اروپا و آمريکا بلکه از آسياي مرکزي جذب خود کنند. آنها سعي دارند تا خانواده‌هايي براي اين گروه به وجود آورند.» برعکس طالبان و القاعده، داعش به بسياري از زنان غربي که به خدمت گرفته اجازه مي‌دهد که در شبکه‌هاي اجتماعي نقش فعال داشته باشد. ماه رخ علي، تحليلگر نروژي در دانشگاه آکسفورد معتقد است دادن نقش محوري به زنان در شبکه‌هاي اجتماعي‌، استراتژي است که داعش عمدا به کار مي‌برد.

به گفته اين تحليلگر«داعش از زنان در مقايسه با آن چه که از طالبان و القاعده ديديم فعالانه تر استفاده مي‌کند». بر‌اساس استراتژي تربيت نسل جديد جهادگران، داعش حتي مهد کودک‌هاي مخصوص خود را راه انداخته و سيستم آموزشي و پرورشي ايدئولوژيک خود را بنيان نهاده است. به واقع هزاران کودک نامشروع جهاد نکاح نسل آتي افراطيوني هستند که قرار است مجاهدين آينده خلافت خودخوانده داعش باشند. «ميا بلوم» از اساتيد مرکز پژوهش‌هاي امنيتي و تروريسم در دانشگاه ماساچوست آمريکا معتقد است که در قلمرو داعش به زنان به عنوان «کارخانه توليد بچه» براي افزايش جمعيت مجاهدين نگاه مي‌شود.

روزنامه ‌هاآرتص چاپ تل‌آويو ‌در همين راستا مي‌نويسد‌:«بايد انتظار داشت در آينده نزديک تلاش‌ها براي تربيت نسل جديد مبارزان جهادي در سراسر دنيا افزايش قابل توجهي داشته باشد. داعش با انتشار راهنماهاي آنلاين براي مادران به آنها مي‌آموزد چگونه کودکان خود را جهادي تربيت کنند.» موسسه تحقيقات رسانه‌اي خاورميانه(ممري) در بررسي وب سايت‌هاي جهادي، به وجود اين راهنما که تحت عنوان« نقش خواهران در جهاد» منتشر شده است پي برد. در اين راهنما آمده است که مادران بايد زمان خواب‌، داستان‌هاي جهادي براي کودکان تعريف و آن‌ها را به انجام ورزش‌هايي مثل دارت تشويق کنند که هدف‌گيري آنها تقويت شود.در اين راهنما آمده که بيشترين کمک زنان به دولت اسلامي‌اين است که فرزندان خود را با ارزش‌هاي اين گروه تربيت کنند.

در اين راهنما تاکيد شده است مادران‌، تربيت جهادي کودکان را پيش از هفت سالگي آغاز کنند و تاثيرات بلند مدت شنيده‌هاي کودکان در نخستين سالهاي عمر را دست کم نگيرند. استيون استالينسکي مدير اجرايي ممري در اين باره مي‌گويد: «اهميتي ندارد که در آينده نزديک در عراق و سوريه چه اتفاقي رخ خواهد داد، نسل آينده- فرزندان بغدادي رئيس داعش و نوه‌هاي بن لادن رئيس سابق القاعده- شستشوي مغزي شده‌اند و از غرب متنفرند و براي انجام عمليات‌هاي جهادي اشتياق بسياري خواهند داشت.»

ه) کارکرد درآمد‌زايي

پس از صادرات و فروش نفت مسروقه از ميدان‌هاي نفتي عراق و سوريه، هم اکنون «فروش برده» دومين منبع درآمد گروه تروريستي تکفيري «داعش» را تشکيل مي‌دهد. خريد و فروش برده در قرن 21 و در عصري که حقوق بشر حداقل در گفتار‌، فصل مشترک گفتمان تمام سياستمداران جهان است امري غريب به حساب مي‌آيد اما داعش اين تجارت غير انساني را مجددا احيا نموده است.اوج اين جنايات‌ صرف نظر از کشتارها و قتل‌عام‌ها را بايد در تصرف شهر «موصل» و مناطق اطراف آن بويژه سنجار ملاحظه کرد، جايي که زنان و کودکان توسط اين گروه تکفيري به «بردگي» کشيده شدند. جديدترين اطلاعات به دست آمده از مناطق تحت تصرف داعش در موصل عراق و رقه در سوريه حکايت از آن دارد که هم اکنون اين گروه تکفيري تروريستي 2 بازار ثابت برده‌فروشي را در اين دو شهر داير کرده و در عمل، برده‌فروشي به يکي از منابع درآمد ثابت داعش تبديل شده است.

در اين بازارها زنان و دختران نوجوان و حتي کودکان بر اساس سن‌، زيبايي چهره و کاربردي که بايد براي برده‌‌دار داشته باشند، به فروش مي‌رسند. گزارش‌هاي سازمان ملل تاکيد مي‌کند که بسياري از اين زنان پيش از فروخته شدن به عنوان برده از سوي عناصر تکفيري داعش مورد انواع تعرض‌ها و آزارهاي جنسي و بدني قرار مي‌گيرند. يکي ديگر از گزارش‌هاي سازمان ملل منتشره در آگوست گذشته تاکيد مي‌کند، صرف نظر از ربودن زنان و کودکان اقليت‌ها، داعش 2500 غير نظامي‌عراقي را در ماه فوق‌الذکر ربوده که اغلب آنها را زنان و کودکان تشکيل مي‌دهند .

همين گزارش تاکيد مي‌کند که تعدادي از اين زنان جوان و دختران نوجوان ربوده شده به عناصر اين گروه که اغلب داراي تابعيت چچني و افغاني هستند، به عنوان تشويقي داده و مابقي در بازارهاي موصل و رقه فروخته شدند. شاهدان عيني اظهار مي‌کنند که قيمت زنان ايزدي و مسيحي بر حسب جذابيت‌هاي جنسي از 50 دلار تا هزار دلار تعيين شده است. از نکات قابل توجه اينکه داعش براي اين بازارها ساعات کاري خاصي را مشخص کرده است، به گونه‌اي که ساعات کار بازار برده‌فروشي موصل از 7 تا 10 صبح و از 16 تا 18 بعد از ظهر مشخص شده است .

غم‌انگيز‌تر آنکه بر‌اساس جزوه داعش که «الدليل» نام داشته و در بازار برده‌فروشي منتشر شده است؛ عناصر داعش مي‌توانند در شرايط مشخصي به دختران نابالغ نيز تجاوز کنند. حتي به منظور خريد و فروش اين انسان‌هاي بي‌گناه‌، برخي شرکت‌هاي خاص در کشورهاي عربي نيز راه‌اندازي شده‌اند‌؛ به عنوان نمونه يک شرکت مصري در امور نقل و انتقال زنان سوري فعال شده و آگهي با اين مضمون که «دختران متعهد و محجبه و نقابدار سوري به تعداد مورد نياز موجود است!» منتشر کرده است.

به گفت? فعالان «حقوق بشر»، اين قبيل شرکت‌ها که تحت پوشش بنگاه‌هاي ازدواج فعاليت مي‌کنند در واقع مروّج فحشا هستند و از راه «قاچاق انسان» که مبدا و منشا آن داعش و گروه‌هاي مشابه است به کسب درآمدهاي هنگفت مي‌انديشند. بر‌اساس گزارش‌هاي محلي‌، سال گذشته 5 هزار و 270 زن و دختر به دست داعشي‌ها ربوده شدند که دست کم 3 هزار و 144 نفر آنها همچنان در بند تروريست‌ها هستند .

برخي از زنان و دختراني که موفق به فرار از چنگال داعشي‌ها شده‌اند در مصاحبه‌هاي خود از وجود نظام بروکراسي پيچيده در اين زمينه سخن به ميان آورده و مي‌گويند: به عنوان برده با قراردادهاي رسمي‌خريد و فروش شده‌اند و وقتي مالکشان مي‌خواسته آنها را به فرد ديگري بفروشد، دو طرف قرارداد ديگري منعقد مي‌کرده‌اند. البته «سامر موسکاتي» کارشناس حقوق بشر مي‌گويد: تجارت بردگان توسط داعش مختص زنان و دختران اقليت ايزدي است و ديگر اقليت‌ها را به اين گستردگي در بر نمي‌گيرد چرا که داعش اين اقليت را کافر مي‌داند.

چرايي پيوستن داوطلبانه برخي زنان به «داعش»

يکي از جنبه‌هاي جالب توجه و سوال برانگيز در مورد درگيري‌هاي خونين سوريه، حضور زنان در جبهه شورشيان است. در ابتداي درگيري‌ها زن‌هاي سوري نقشي در بحران نداشته و تنها نظاره‌گر جنگ بوده‌اند. اما به تدريج و با فريب و اغواي مفتي‌هاي وهابي و تبليغات رسانه‌هاي غربي‌، برخي زنان به مبارزه در جبهه نظاميان شورشي ترغيب شدند. حضور زنان در جبهه شورشي‌ها تا حدي بوده که مجله «تايم» در يکي از شماره‌هاي خود مقاله‌اي را به اين موضوع اختصاص داد و نوشت که «حضور زنان در گروه مخالفان اسد بسيار پررنگ است و كم‌ترمنطقه‌اي را مي‌توان يافت كه اثري ازحضور زنان نباشد».

به منظور بررسي اين موضوع‌، گذري به آمار زنان داوطلب حضور در داعش خواهيم انداخت‌:

از زنان داوطلب عضو داعش آمار و ارقام دقيقي وجود ندارد. اما حدود 500 زن در توييتر ادعا مي‌کنند مقيم قلمرو داعش هستند. اين افراد در خط مقدم جنگ تبليغاتي داعش هستند و ديگر زنان را تشويق مي‌کنند که به خلافت بپيوندند. کارشناسان برآورد مي‌کنند که نسبت زن به مرد در تشکيلات داعش يک به 10 باشد. اگر به رقم حداقل 20 هزار جنگجوي داعش اتکا کنيم، در آن صورت 2000 زن عضوي از اين خلافت خودخوانده هستند‌؛ از قريب به 50 کشور‌. بر‌اساس گزارش مرکز گفت‌وگوي راهبردي بيشترين زنان اروپايي عضو داعش تبعه بريتانيا و فرانسه هستند.

سايت شبکه «سي ان ان» به نقل از اين گزارش خاطرنشان مي‌سازد که بيشتر زناني که به داعش پيوسته‌اند 16 ساله هستند و به ترتيب رده‌هاي سني 15 ساله، 20 و 25 ساله، 26، 21 و 18 ساله، 14، 19 و 22 ساله و 45 ساله در رده‌هاي سني بعدي قرار دارند. تحقيقات انجام شده در مرکز مطالعات راديکال شدن در کينگز کالج لندن نشان مي‌دهد اغلب دختران غربي سفر کرده به سوريه 16 تا 24 ساله و داراي تحصيلات دانشگاهي هستند.

بر همين اساس زنان و دختران جوان 10 درصد از تعداد کساني که اروپا، شمال آمريکا و استراليا را به مقصد خاورميانه ترک مي‌کنند، تشکيل مي‌دهند. «لوئيس کاپريولي» رئيس سابق آژانس امنيت فرانسه در اين رابطه مي‌گويد: در بسياري از اين موارد دختراني که خانه خود را با هدف پيوستن به گروه‌هاي افراطي ترک مي‌کنند ديدي رمانتيک نسبت به اين موضوع داشته و مرداني که در سوريه و عراق در حال جنگ هستند را برادران خود دانسته و معتقدند که براي توسعه افکار آنها بايد فرزنداني را برايشان بياورند.

اما سوال اساسي اينجاست که چرا داعش براي زنان، به خصوص زنان غربي که به آزادي‌هاي سکولار دسترسي نامحدود دارند، آنقدر جذابيت دارد که حاضرند به پيام اين گروه افراطي که به ايدئولوژي ضد زن و رفتار خشونت‌آميز مشهور است پاسخ مثبت دهند؟ و در حالي که اجراي احکام اجباري پوشش کامل، ختنه اجباري و منع عبور و مرور آزادانه زنان بخشي از تفکر داعش در خصوص زنان را شامل مي‌شود اين زنان بر اساس کدامين جذابيت‌ها راه پيوستن داوطلبانه به داعش را در پيش مي‌گيرند‌؟

مجموع بررسي‌ها نشان مي‌دهد اصلي‌ترين عوامل موثر در اين فرآيند‌، موارد زير هستند‌:

1- وعده آرمانشهري وراي مليت‌ها‌، نژادها و طبقات

آنگونه که رافيا زکريا نويسنده، وکيل و فعال حقوق بشر مي‌گويد داعش در متون خود خبر از تشکيلِ جامعه‌اي فرامليتي، فرا‌نژادي و کاملاً عادلانه مطابق هنجارهاي اسلامي‌خبر مي‌دهد. نشري? انگليسي زبان داعش به نام دابق عکس‌هايي از مبارزان اين گروه که از نژادهاي متنوع و از هشتاد کشور جهان هستند را منتشر مي‌کند و بدين ترتيب بر اينکه تبعيض‌هاي مليتي و نژادي در جامع? داعش جايي ندارند تاکيد مي‌کند. به واقع برخي زنان مسلمان نه به اين خاطر که فقط گول خورده‌اند بلکه به اين خاطر که احساس مي‌کنند بينش سياسي اين گروه راه‌حل‌هايي را براي برخي مشکلات آنان مطرح کرده، بدان پيوسته‌اند. هر چند ممکن است اين افراد دير يا زود و در نهايت متوجه شوند که آرمانشهر اسلامي‌اي که داعش براي آنان تصوير مي‌کند توهمي‌بيش نيست و وعده‌اش براي توانمندسازي زنان دروغين و پوشالي بوده است. براي بسياري از اين زنان تصميم پيوستن به داعش، انتخابي ايدئولوژيک‌، ارزشي و البته سياسي بوده است.

2- نقش و تاثير‌گذاري شبکه‌هاي اجتماعي

اولين وجه تمايز داعش در مقايسه با ساير گروههاي بنيادگرا و افراطي مذهبي‌، بهره‌گيري از شبکه‌هاي اجتماعي و رسانه‌هاي ارتباط جمعي است که در قالبي جذاب و مهندسي شده در راستاي مقاصد آن حرکت‌مي‌کند؛ چه آن زمان که از راهکارهاي جذبي استفاده مي‌کند و داعش را حکومت موعود و ايده آل معرفي‌ مي‌کند و چه آن زمان که با نمايش تصاوير وحشتناک و دهشتناک سعي در القاي وحشت براي مخالفين خود را دارد . از اين رو بستر اينترنت و شبکه‌هاي اجتماعي مجازي بهترين و کاربردي‌ترين ابزار براي جذب زنان است‌؛ قشري که مي‌توانند بيشترين منافع و جذابيت‌ها را براي اين گروه شبه‌نظامي ‌به ارمغان بياورند. روند جذب زنان و دختران در شبکه‌هاي اجتماعي صرفا از طريق زنان عضو اين شبکه‌ها صورت مي‌پذيرد که حداقل 500 عنصر فعال را در بر‌مي‌گيرد. تکتيک جذب داعش در اين بخش بر‌اساس همسان‌پنداري است.

3- وعده جايگاهي والا براي زنان

محققان در مراکز مطالعات تروريسم اعتقاد دارند در مطالبي که داعش بر روي شبکه اينترنت منتشر مي‌کند عناصر آرماني و ايده‌آل‌گرايانه زيادي وجود دارد که نشان مي‌دهد آنها مي‌خواهند جزيي از يک طرح سياسي باشند که از نگاه آنها هدفش بناي يک نظم جديد و يک زندگي ايده‌آل براساس شريعت است.در تصويري که آنها از اين «خلافت» جديد ارائه مي‌دهند زنان انواع و اقسام مشاغل و وظايف را برعهده دارند.‌ يک بلاگر زن داعشي به نام ام‌ليث در اين باره مي‌گويد‌: «نقش ما حتي از نقشي که براي زنان در صدر اسلام در نظر گرفته شده بود‌، مهمتر است.

اگر ما خواهراني با عقيده و درک درست نداشته باشيم که به منظور هجرت و کسب رضايت الله، مشتاق قرباني‌ کردن هم? هوس‌هايشان و دست کشيدن از خانواده‌ها و زندگيشان در غرب باشند، آنگاه چه کسي نسل بعدي شيرها را تربيت کند؟» بايد توجه داشت گروه‌هايي چون داعش بيشتر سعي دارند خود را به عنوان آلترناتيوي براي هژموني غرب مطرح کنند تا اينکه بگويند خواهان رهايي زنان هستند. در واقع وقتي نقش‌هاي جنسي سنتي توسط داعش و گروه‌هاي مشابه به چالش کشيده مي‌شوند، اين کار در راستاي منافع شاخ? نظامي‌صورت مي‌گيرند.

در نهايت، دکترين مکمل بودن نقش زن و مرد مي‌تواند دستاويزي براي سرکوب هر نوع چالشي از سوي زنان براي رسيدن به جايگاهي فراتر از نقش فعلي آنان باشد. بر اين اساس نظري? «مکمل بودن» نقش زن و مرد هر چند نشان دهنده عدم برابري آنها با هم است ولي داعش حداقل در موضع اعلامي‌خويش بيان مي‌دارد که بر اين مبنا پلکان ترقي براي زنان جهادگر مهياست.

4- توهم رسيدن به رستگاري موعود

تکنيک شست‌و‌شوي مغزي يکي ديگر از راهکارهاي جذب در داعش است. داعش از طريق مفتيان حامي‌ خويش وعده رستگاري نهايي را به مخاطبين خود داده و جهاد تحت اوامر خليفه و کشته شدن در راه هدف را شهادت و گامي‌در جهت بخشودگي گناهان تبليغ مي‌نمايند. داعش اصولا در جذب مسلمانان و بويژه تازه مسلمانان از دو مفهوم جهاد و شهادت به شدت سوء‌استفاده مي‌نمايد. بسياري از متقاضيان حضور در داعش خود را گناهکار مي‌دانند و توهم رستگاري از مرگ در اين مسير را دارند. بر اين اساس آنها واقعا اعتقاد دارند که مرگشان شهادت و راه ميانبري به بهشت است و اين مسير رستگاري براي زنان بسيار جذاب تر مي‌نمايد.

تصور خدمت به مجاهدين راه حق‌! از طريق همراهي و همبستري‌، اين افراد را داوطلبانه از اقصي نقاط گيتي تحريک مي‌نمايد تا پاي در سرزمين تحت امر خلافت داعشي بگذارند. اين بخش از حضور زنان در پيوستن به داعش داراي جنبه‌هاي عميق ايدئولوژيک است چرا که اين گروه توانسته با پشتيباني رسانه‌هاي حامي ‌خويش و سوء استفاده از دين‌، جبهه مقابل را حکومت ديکتاتوري‌، غير‌ديني و حتي دشمن دين نشان دهد‌؛ از اين روي بخش عمده زنان با توهم بهشتي شدن و نيل به رستگاري پاي در مسير گذارده‌اند.

5- احساس فرار از تبعيض

يکي از اصول داعش، سياست درهاي باز آن است که طبق آن هر مسلماني مي‌تواند به قلمروي تحت کنترل اين گروه مهاجرت کند. بر اساس بسياري از ويديوهاي منتشره‌، يکي از اقدامات اوليه‌اي که براي پيوستن به داعش بايد انجام شود، اين است که فرد پاسپورت خود را بسوزاند. اما ريشه اين عمل کجاست‌؟

بررسي‌ها نشان مي‌دهد مجموعه رفتارهاي تبعيض آميز در جوامع غربي بر عليه مسلمانان که به ايجاد کينه در ميان اين افراد انجاميده است زمينه جذب مناسبي را براي داعش بويژه در حوزه زنان پديد آورده است. به عنوان نمونه دختر مدرسه‌اي‌هاي مسلمان فرانسوي که به خاطر حجاب از مدرسه بيرون انداخته شده‌اند، در انزواي نسبي از جريان اصلي جامع? فرانسه زندگي مي‌کنند و در انديشه فرار از اين وضعيت هستند. نمونه ديگر در ماه اکتبر سال جاري بود که اپراي پاريس به خاطر حضور زني برقع پوش در ميان تماشاچيان که داراي بليط معتبر نيز بود از اجرا سرباز زد. براي چنين زناني، داعش مي‌تواند راه فراري باشد از کشوري که در آن لازم? شهروندي برابر با کنار گذاشتن واجبات ديني است. با اين ديدگاه، وقتي که داعش هويت ملي را رد مي‌کند مي‌توان جاذب? آن را براي اين زنان سرخورده درک کرد. ام ليث يک زن داعشي در وبلاگش شرح مي‌دهد که در قلمروي تحت اختيار داعش، زنان به خاطر حجاب اسلامي‌تمسخر نمي‌شوند و با«احترام و شرف» با آنها برخورد مي‌شود.

6- هيجان در مقابل يکنواختي

آگهي‌هاي استخدام اينترنتي داعش به طور مداوم و به زبان‌هاي مختلف در حال پخش شدن است. آنها از اين طريق از مسلمانان ساکن غرب مي‌خواهند تا از زندگي امن ولي پرتناقض‌شان در غرب دست بردارند و به سرزمين‌هاي تحت حکومت خليفه بيايند. در اين بخش داعش شعار گذار از يکنواختي و روز‌مرگي زندگي مادي را سر داده و خبر از ورود به سرزمين هيجان‌هاي واقعي مي‌دهد که در وراي هيجان‌هاي کاذب در جهان غرب است. هيجان جنگ‌، هيجان اسلحه بدست گرفتن‌، هيجان مجاهدت در راه خدا‌، هيجان قتل کفار‌، هيجان بهشتي شدن‌، هيجان قدرت و ... نمونه‌هايي از اين دست هستند. اين جنبه از جذابيت‌هاي داعش براي مخاطبين و بويژه زنان از زاويه روان شناسي و روان کاوي قابل تجزيه و تحليل و بررسي است . چرا که تلاش مي‌نمايد با تحريک و ارضاي هيجانات دروني فرد زمينه جذب وي را فراهم نمايد.

7- احساس رهايي از سنت‌هاي مرد‌سالارانه

براي زناني که ريشه‌هايشان در کشورهاي اسلامي‌است، گروه‌هايي همچون داعش مي‌توانند نوعي از رهايي از رسوم و فرهنگ مردسالاران? جامعه‌شان در اختيار گذارد. صرفا به عنوان يک نمونه‌، زن طلاق گرفته يا بيوه با فرزند به ندرت در افغانستان يا پاکستان مي‌تواند دوباره ازدواج کند چرا که در اين مناطق، عروس حتماً بايد باکره باشد. اما در قلمرو خلافت داعش اين ممنوعيت وجود ندارد؛ براي مثال زنان بيوه در قلمرو داعش (که به علت کشته شدن مرتب جنگجويان داعش، تعدادشان کم هم نيست) بلافاصله امکان ازدواج دوباره دارند. يک زن معتقد هر چند باکره هم نباشد، به خاطر خواستش براي مبارزه همچنان پاک و قابل ازدواج محسوب مي‌شود.

از طرف ديگر واگذاري نقش‌هايي که داعش براي زنان عضو خود در رده‌ها و مشاغل مختلف در نظر مي‌گيرد‌- فارغ از نيت و انگيزه آن - در بسياري از جوامع اسلامي‌با محدوديت‌ها و پيچيدگي‌هاي خاصي روبروست. از اين منظر بسياري از زناني که داوطلبانه به داعش پيوسته‌اند به نوعي از فمينيسم در چارچوب اسلامي‌آن اعتقاد دارند که البته معجون نامتجانس و ملغمه‌واري از اسلام سلفي و احساس ضديت با رنج‌ها و سنت‌هاي جاري در جهان اسلام است.

بر اين اساس مفهوم «رهايي» که از سوي داعش پيش پاي اين زنان گذاشته شده است از يک سو بشدت تبليغ مي‌کند که زنان مسلمان در غرب را از وضعيت اسلام‌ستيزان? جوامع غربي رها مي‌کند و از سوي ديگر در تلاش است تا نشان دهد زنان ساکن در کشورهاي اسلامي‌را از هنجارهاي خشک و بست? جوامع خود نجات مي‌دهد. اما اينکه در واقعيت چه اتفاقي براي اين زنان خواهد افتاد داستان ديگري است که از اساس با خواست‌ها و علايق زنان داوطلب جهاد متفاوت است...

کلام پاياني

در دنياي به ظاهر مترقي و پيشرفته امروزي که«حقوق بشر» کليد واژه مشترک صاحبان قدرت در جهان است داعش و ساير گروه‌هاي تروريستي به اشکال و صور مختلف‌، حقوق زنان را به بازي گرفته و انواع بهره‌کشي و سوء‌استفاده از آنان را امتحان نموده‌اند. حال سوال اينجاست که چرا از مدعيان و داعيه‌داران حقوق بشر در اين خصوص صدايي بلند نشده و اقدام در خور توجهي از سوي آنان صورت نمي‌پذيرد؟

البته پاسخ تا حدود زيادي مشخص است‌؛ آنان شريک دزد و رفيق قافله‌اند ...

http://mardomsalari.com/Template1/News.aspx?NID=233527

ش.د9404367