جهانی شدن تروریسم

(روزنامه جمهوري اسلامي ـ 1394/08/25 ـ شماره 10457 ـ صفحه 6)

یک روز پس از انفجارهای تروریستی در بیروت، پاریس هدف چند حمله تروریستی خونبار قرار گرفت؛ نشان از اینکه امروز تروریسم سیاه و افراط گرایی سراسر دنیا را فراگرفته و هیچ منطقه‌ای مستثنا از این پدیده شوم نیست. آیا وقت آن نرسیده تا به دور از رقابت‌ها و منفعت‌های زودگذر، عزمی جهانی برای مبارزه با تروریسم شکل گیرد؟

شامگاه جمعه بیست و دوم آبان (سیزدهم نوامبر) چند حادثه همزمان تروریستی قلب اروپا را به لرزه در آورد؛ رخدادی که «فرانسوا اولاند» رئیس جمهوری فرانسه از آن به عنوان بی‌سابقه‌ترین حادثه تروریستی این کشور نام برد.

در جریان چند انفجار و تیراندازی همزمان در هفت منطقه پاریس نزدیک به 160 نفر کشته و 200 نفر زخمی شدند. گروه تروریستی داعش در صفحه‌های مجازی خود مسوولیت این اقدام‌ها را بر عهده گرفت و آن را «11 سپتامبر فرانسه» خواند. این گروه افراط گرا افزون بر گروگانگیری و کشتار بیش از یکصد نفر در سالن نمایش «باتکلان»، با حمله به رستوران «پتی کامبوج» در محله دهم و رستوران «بل اکیپ» در محله یازدهم پاریس و همچنین چند انفجار و تیراندازی پیرامون ورزشگاه بین‌المللی فرانسه در «سن دنُی» حمامی از خون به راه انداخت.

این رویداد خشونت بار ضمن آنکه باعث لغو سفر اولاند به ترکیه برای شرکت در نشست گروه 20 شد سفر «حسن روحانی» رئیس جمهوری ایران را به قاره اروپا به زمان دیگری موکول کرد. قرار بود روحانی امروز شنبه به ایتالیا و در روزهای آتی به واتیکان و فرانسه سفر کند؛ سفری که بدون شک یکی از مهمترین محورهای گفت وگو در آن، موضوع اهمیت هماهنگی بین‌المللی در راستای مبارزه با تروریسم بود.

رخدادهای دیشب پاریس نشان داد که نمی‌توان و نباید از دریچه ملی و منطقه‌ای به پدیده تروریست و افراط گرایی نگریست. هرچند منطقه خاورمیانه و قاره آفریقا سال‌ها است که به جولانگاه گروه‌های مسلح تندرو تبدیل شده اما نبود توجه جدی جهانی به این معضل به خلق نیروهای تروریستی فرامرزی انجامیده؛ موضوعی که بارها در اروپا و آمریکا خود را نشان داده است.

در فاصله زمانی یک روز پیش از رخدادهای پاریس یعنی پنجشنبه گذشته در جریان 2 حمله تروریستی در بیروت پایتخت لبنان نیز 45 تن کشته و نزدیک به 240 نفر زخمی شدند. گروه دهشت افکن داعش نه تنها این حمله‌ها را بر عهده گرفت بلکه با نام آوردن از سه عضو خود، آن‌ها را عامل انفجارهای صورت گرفته معرفی کرد. به این ترتیب است که می‌توان گفت گروه‌های تروریستی همزمان یا در فاصله‌های زمانی کوتاه قدرت آن را یافته‌اند تا در چند قاره به عملیات تروریستی اقدام کنند.

حافظه مردم جهان روز پنجم تیرماه امسال را نیز به خاطر دارد که در آن روز سه رخداد تروریستی باعث شد تا در سه قاره جهان ده‌ها تن جان خود را از دست بدهند. در آن روز شهروندانی از کشورهای کویت، تونس و فرانسه قربانی خشونت‌های گروه‌های تندرو شدند. در استان «رون آلپ» واقع در جنوب شرق فرانسه، افرادی با پرچم داعش خودروی خود را به تاسیسات گازی کوبیدند که سبب انفجاری مهیب شد. همچنین در این منطقه جسدی پیدا شد که با سر بریده در پرچمی از واژگان عربی پیچیده شده بود. همچنین حمله‌ای انتحاری در کویت به نمازگزاران شیعه به کشته شدن 27 تن و زخمی شدن 220 نفر انجامید؛ اقدامی که آن را نیز داعش بر عهده گرفت. همزمان، در جریان حادثه تروریستی تونس گروهی از مهاجمان مسلح با تیراندازی به هتلی گردشگری 39 نفر از جمله پنج گردشگر بریتانیایی را کشتند و همانند اغلب رخدادهای تروریستی اخیر باز هم داعش مسوولیت آن را بر عهده گرفت.

به باور تحلیلگران، امروز ناکامی گروه‌های افراط گرا همچون داعش در کشورهای سوریه و عراق یکی از مهمترین علت‌هایی است که این موج فعالیت‌های دهشتگرانه را روانه سایر قاره‌ها از جمله اروپا کرده است. همزمان با گسترش پیروزی‌های ارتش سوریه و نیروهای مقاومت در این کشور، نیروهای کرد عراق روز جمعه توانستند شهر «سنجار» را از داعش پس بگیرند. موفقیت کردها در آزادسازی این شهر راهبردی به آن‌ها این امکان را می‌دهد تا موصل را به عنوان بزرگترین شهر شمال عراق و یکی از مهمترین کانون‌های تروریست‌ها هدف حمله قرار دهند. از این منظر، ناکامی‌های تروریست‌های خاورمیانه در کنار گسترش خواست افکار عمومی و افزایش همکاری‌ها میان برخی دولت‌ها در برخورد با دهشت افکنی باعث سرریز شدن ناامنی به کشورهای اروپایی از جمله فرانسه شده است.

نکته دیگر در این زمینه این که اندیشه‌های برگرفته از آموزه‌های ستیزه جویانه و افراط گرایانه را به طور صرف نمی‌توان به منطقه خاورمیانه نسبت داد. حتی شهروندان اروپایی که در آن جوامع زندگی و تحصیل کرده‌اند با جذب در گروه‌های افراطی برای امنیت جهان خطرساز شده‌اند. همین موضوع باعث شده است تا تهدید تندروی و خطر تروریسم مرزها را درنوردد. به عنوان نمونه می‌توان به ماهیت جلاد داعشی با نام «جان جهادی» اشاره کرد که به تازگی کشته شد. وی با اینکه بزرگ شده لندن بود اما گردن زدن «جیمز فولی» خبرنگار آمریکایی، «استیون ساتلوف» روزنامه نگار آمریکایی، «دیوید هینز» امدادرسان بریتانیایی، «آلن هنینگ» راننده تاکسی بریتانیایی و «عبدالرحمان کاسیگ» امدادرسان آمریکایی را در کارنامه جنایت‌های هولناک و ضدبشری خود به ثبت رساند.

به گفته افراد حاضر در صحنه رخدادهای تروریستی پاریس، افرادی که شامگاه جمعه در سالن نمایش باتکلان به گروگانگیری اقدام کرده بودند به زبان فرانسوی و بدون لهجه صحبت می‌کردند. بنابراین، فرانسه از طریق بستن مرزها – که اینک در صدد اجرای آن است- نمی‌تواند از این بحران جلوگیری کند.

در مجموع، مقابله با تروریسم به عنوان معضلی جهانی که روزانه در حال گسترش است همکاری‌های جدی بین‌المللی را می‌طلبد چرا که در صورت غفلت از این امر مهم، جهان امن در آینده‌ای نه چندان دور به رویا تبدیل خواهد شد. درک همین موضوع باعث شد تا رئیس جمهوری کشورمان در آستانه رشد و گسترش عرصه کنشگری داعش در مجمع عمومی سازمان ملل خطر قدرت یابی این گروه تندرو و لزوم مبارزه با هر اقدام و رفتار خشونت باری را یادآور شود و به عبارتی راه علاج را قبل از بیماری نشان داد.

طرح روحانی با عنوان «جهان علیه خشونت و افراطی گری» که در شصت و هشتمین نشست این مجمع در سال 1392 خورشیدی مطرح شد و با همراهی 190 کشور جهان به تصویب رسید اهمیت مبارزه با افراط گرایی و خطر توسعه آن را به نمایش گذارد و سال بعد نیز در شصت و نهمین اجلاس مجمع بار دیگر بر آن تاکید شد؛ موضوعی که در صورت توجه جدی به آن می‌توانست مانع از رخدادهای هولناک نظیر فاجعه‌های پاریس، بیروت و... شود.

خونین‌ترین حملاتی که غرب بعد از 11 سپتامبر شاهد آن بوده است

بعد از حملات یازده سپتامبر آمریکا، حملات تروریستی در غرب گسترش قابل توجهی پیدا کرد گرچه غرب پیش از آن نیز شاهد حملاتی از این دست بوده است. شامگاه جمعه در ادامه همین حملات بود که پاریس یکی از خونین‌ترین شب‌های خود و حتی اروپا در چند سال اخیر را پشت سر گذاشت.

شبکه خبری اسکای نیوز عربی در گزارشی به حملات مسلحانه و تروریستی در غرب طی چند سال اخیر پرداخته است که آنچه شامگاه جمعه در فرانسه رخ داد یکی از خونین‌ترین آنها بوده است.

حملات پاریس

شامگاه جمعه 22 آبان 1394 هشت عامل تروریستی به پنج نقطه از پاریس حمله کردند که در این حملات دست کم 160 تن کشته و ده‌ها تن دیگر زخمی شدند.

به گفته مسئولان فرانسوی همه تروریست‌های شرکت‌کننده در این عملیات کشته شدند. فرانسوا اولاند، رئیس‌جمهور فرانسه داعش را مسئول این حملات خواند. داعش نیز در فایلی ویدیوئی مسئولیت این حمله را بر عهده گرفت.

حملات نروژ

یک راست‌گرای افراطی به نام آندرس برینگ بریویک، در تاریخ 31 تیر 1390 ابتدا بمبی را در نزدیکی ساختمان دولت این کشور در شهر اسلو منفجر کرده و در این حمله هشت تن را کشت. بعد از آن او به سراغ کمپی متعلق به جوانان حامی کارگران در جزیره اوتوئیا رفته و در حمله مسلحانه‌ای که با مسلسل انجام داد 69 نفر را که اکثرشان نوجوان بودند کشت. با این حال این تروریست راستگرا در دادگاه نروژ تنها مجازات 21 سال حبس را که بیشترین مجازات در نظر گرفته شده از سوی قوانین این کشور است، دریافت کرد.

حملات لندن

حملات پاریس خونین‌تر از حملات در لندن محسوب می‌شود. حملات تروریستی لندن در سال 2005 رخ داد زمانی که عاملان انتحاری به طور همزمان متروهای لندن را در ساعاتی که بیشترین ازدحام را داشت هدف قرار دادند.

حملات چهار انتحاری به ایستگاه‌های مترو و یک اتوبوس حمل و نقل عمومی در لندن به کشته شدن 50 تن و زخمی شدن دست کم 700 تن دیگر انجامید.

حملات مادرید

اما حملات مادرید که 21 اسفند 1382 به وقوع پیوست خونین‌تر از حملات پاریس است. حملات مادرید به کشته شدن 191 تن و زخمی شدن بیش از 1750 تن دیگر منجر شد. حملات مادرید که به "انفجارهای 11 مارس" معروف شد ایستگاه‌ قطار این شهر را هدف قرار داد.

حملات یازده سپتامبر نیویورک

30 شهریور 1380 تروریست‌ها برج مرکز تجارت جهانی در نیویورک و مقر وزارت دفاع آمریکا (پنتاگون) را هدف قرار دادند که به طور کلی خونین‌ترین حمله تروریستی در دهه‌های اخیر به حساب می‌آید.

این حمله به کشته شدن دست کم 2970 تن و زخمی شدن هزاران تن دیگر انجامید. چند تن نیز مفقود شدند.

حمله اوکلاهاما

با اینکه حملات تروریستی در غرب بعد از حملات یازده سپتامبر (20 شهریور) ترویج یافت اما این گونه حملات در غرب بی‌سابقه نیست. برای نمونه حمله تروریستی که در اوکلاهاما در فروردین 1374 انجام شد از بین بزرگترین حملات تروریستی در جهان معاصر محسوب می‌شود.

این حمله که ساختمان "آلفرد مورا" در شهر اوکلاهاما را هدف قرار داد از طریق یک کامیون حاوی مواد منفجره در 30 فروردین 1374 رخ داد که به کشته شدن 168 تن و زخمی شدن 680 تن دیگر منجر شد.

"تیموتی ماکوی" یک شهروند آمریکایی که حامی فرقه مذهبی با نام "دیویدیون" یا همان "داودیون" بود دست به این حمله زد، مسئولان آمریکایی پیشتر در عملیاتی مسلحانه اعضای این فرقه را به قتل رسانده بودند. ماکوی در خرداد 1380 اعدام شد.

http://jomhourieslami.net/?newsid=69882

ش.د9405012