ریشه درخت سینمای ایران

سی‌ونهمین دوره جشنواره فیلم کوتاه تهران در شرایط و به شکلی متفاوت از دوره‌های اخیر این جشنواره برگزار شد. برگزاری در شرایط التهاب و اغتشاش و تحریم و انصراف از سوی عده‌ای، موقعیت ویژه‌ای را برای این جشنواره فراهم کرد. این اتفاق نشان داد، برخی جریان‌ها در پی اختلال در برگزاری جشنواره‌های هنری بعدی هم خواهند بود و تحریم جشنواره فیلم کوتاه، پیش‌درآمدی برای مشکل‌سازی جشنواره‌های فیلم فجر، تئاتر فجر و... خواهد بود. با این حال، اتفاقات سی‌ونهمین جشنواره فیلم کوتاه تهران نشان داد، این جشنواره‌ها به دلیل برخورداری از اصالت و اعتبار بین علاقه‌مندان، هیچ‌گاه دچار کمبود مخاطب نمی‌شوند، همچنان که در این جشنواره هم شاهد سالن‌های شلوغ و استقبال دوستداران فیلم کوتاه بودیم. اما به واقع، باید از این تهدید به منزله یک فرصت برای تقویت جریان‌های متعهد و اصیل بهره برد. البته نشانه‌هایی از اصلاح روند برگزاری این جشنواره به سمت محتواگرایی دیده می‌شود. درست مانند تفاوت در برگزاری مراسم افتتاحیه در این دوره و دوره قبلی؛ سال گذشته و در سی‌وهشتمین جشنواره فیلم کوتاه، آیین‌های آغازین و پایانی به شکلی اشرافی و پرزرق و برق برگزار شد و امسال سادگی حاکم بود.
از دیگر اتفاقات مثبت این دوره از جشنواره فیلم کوتاه تهران که یک حرکت اصلاحی نسبت به ادوار اخیر به شمار می‌آید، گریز از ژانرها و موضوعات خاص و محدود است. کسانی که دوره قبلی جشنواره فیلم کوتاه را تجربه کردند، به یاد دارند که اغلب فیلم‌ها، در ژانر درام اجتماعی، آن هم از نوع تلخ و سیاه بودند. «یأس» قبله آمال بسیاری از آثار دوره‌های قبلی بود، البته در دوره گذشته تعداد معدودی هم فیلم متفاوت حضور داشتند، اما وجه غالب، فیلم‌هایی با القای ناامیدی و پوچی بودند. در دوره سی‌ونهم فیلم کوتاه، شاهد حضور آثاری در ژانرهای متعدد بودیم. در کنار فیلم‌های اجتماعی، آثاری در ژانرهای جنگی، سیاسی، وحشت و... به نمایش درآمدند. با این حال، ژانرگرایی و تنوع بخشیدن به موضوعات و مضامین آثار، تنها یک وسیله برای رسیدن به هدفی والا و بلند است. جشنواره فیلم کوتاه زمانی به موفقیت خواهد رسید که از مسیر تنوع و جذابیت بتواند زمینه‌ساز بازتولید سینمای ملی و انقلابی و مردمی در ایران باشد.
نکته مهم این است که فیلم کوتاه و جشنواره‌ای که برای آن برگزار می‌شود، درواقع عرصه و محل پرورش و آماده‌سازی نسل آینده سینمای کشور است. همان طور که خیلی از کارگردان‌های مطرح امروز سینمای ما در دهه‌های قبل، در همین جشنواره ذوق آزمایی کرده بودند و بعدا به ظهور رسیدند. اتفاقا زمینه فکر، سلیقه و جهت محتوایی فیلم‌های آنها از همان زمان و در همین جشنواره شکل گرفته بود. به همین دلیل هم جشنواره فیلم کوتاه تهران را باید جشنواره‌ای پایه‌ای قلمداد کرد که سازنده ریشه‌های درخت سینمای بدنه کشور خواهد بود. اگر قرار است درخت سینمای ایران تناور، پر شاخ و برگ و مملو از ثمرات مفید و شکیل باشد، باید از هم اکنون ریشه‌های آن در انجمن سینمای جوان و جشنواره فیلم کوتاه تهران ساخته شود.