هیچ موجودی مانند انسان نیست، چرا که انسان از هر دو سمت موجود بینهایتی است و جن در عین حال که از دو طرف قابلیت صعود و سقوط دارد، محدود است؛ از همین رو پیامبر و امام از خود ندارند و پیامبر و امام آنها همان پیامبر و امام انسانهاست، اما با وجود این آنچه مهم است، این بوده که بر آگاهی و تجربه آنها افزوده میشود.
شیطان تجربه پیدا کرده و آگاهی آن زیاد شده است، لذا در آخرالزمان تمام تجربه و علم خود را برای به زمین زدن انسانها جمع میکند و نقشههای آن پیچیدهتر میشود و سنگینترین و پیچیدهترین نقشهها را در آخرالزمان بهکار میبرد. شیطان یک موجود سمبلیک و مجازی نیست، بلکه یک موجود واقعی است و لشکر و جنود دارد و با تمام قوا در آخرالزمان علیه مؤمنان اقدام میکند. در روایتی از رسول خدا(ص) است که به امیرمؤمنان(ع) فرمودند: «یا علی به تعدادی که تو راههای هدایت را میدانی، شیطان نیز راههای گمراه کردن را میداند»؛ شیطان استاد این راه است و تا آخر این راه را رفته و یک موجود واقعی است و قسم خورده که میخواهد انسان را فریب دهد. شیطان حتی در کار انبیاء نیز طمع کرده است، البته نمیتواند در وجود انبیاء نفوذ کند و آنها را به گناه بکشاند؛ چرا که تمام انبیاء معصوم از خطا و گناه هستند، اما شیطان میتواند در کار آنها اخلال کند. یک نمونه از اخلال شیطان در کار انبیاء در داستان حضرت موسی(ع) است، زمانیکه حضرت تحت تعقیب بود، وارد شهر شد: «وَدَخَلَ الْمَدِینَةَ عَلَی حِینِ غَفْلَةٍ مِنْ أَهْلِهَا فَوَجَدَ فِیهَا رَجُلَیْنِ یَقْتَتِلَانِ هَذَا مِنْ شِیعَتِهِ وَهَذا مِنْ عَدُوِّهِ فَاسْتَغَاثَهُ الَّذِی مِنْ شِیعَتِهِ عَلَی الَّذِی مِنْ عَدُوِّهِ فَوَکَزَهُ مُوسَی فَقَضَی عَلَیْهِ قَالَ هَذَا مِنْ عَمَلِ الشَّیْطَانِ إِنَّهُ عَدُوٌّ مُضِلٌّ مُبِینٌ.» زمانیکه این اتفاق افتاد، حضرت موسی(ع) فرمود: «این کار را شیطان کرد،هذَا مِنْ عَمَلِ الشَّیْطَانِ.» مقصود این بود که این دعوا از عمل شیطان بود و این دعوا را در مقابل حضرت موسی قرار داد، تا حضرت را وارد این دعوا کرده و ظهور موسی را به تأخیر بیندازد، لذا شیطان بر حضرت موسی(ع) تسلط ندارد، اما بر شیعه موسی تسلط داشت. شیطان بر امیرمؤمنان(ع) تسلطی ندارد، اما بر خوارج تسلط داشت و زمانی که مالک اشتر تا یک قدمی خیمه معاویه پیش رفت، ناگهان قرآنها را بالای نیزه بردند و خوارج در کار امیرمؤمنان(ع) اخلال ایجاد کردند. شیطان بر امام زمان(عج) تسلطی ندارد، اما بر ما شیعیان تسلط دارد و میتواند کاری انجام دهد که یاران امام کم شوند یا میتواند کاری کند که دائم به یکدیگر مشغول باشند و کاری به امام نداشته باشند، بنابراین کار شیطان این است که به خوبان طمع میکند، در قرآن کریم نیز به این معنا اشاره شده که شیطان بر روی صراط مستقیم مینشیند و دام پهن میکند: «لَأَقْعُدَنَّ لَهُمْ صِراطَکَ الْمُسْتَقِیمَ.»؛ شیطان وقت خود را تلف نمیکند و میداند چه کاری انجام دهد و با اهل ولایت کار دارد، شیطان دزد است و به سراغ فردی میرود که گنج دارد. امکان ندارد فردی دست به دامان اهل بیت(ع) شود و اهل بیت(ع) وی را پس بزنند، چرا که اهل بیت(ع) مظهر تمام مهربانی خدا هستند.