مثل خنجر یمنی تیز و زیبا

«کاریکاتوریست مطرح جهان عرب»؛ این عنوانی است که طی سال‌های اخیر در رسانه‌ها به مناسبت‌های گوناگون بین‌المللی زیاد به چشم می‌خورد. افرادی که اخبار حوزه مقاومت و جهان اسلام را دنبال می‌کنند، حتماً بار‌ها عبارت «واکنش کمال شرف به...» را خوانده‌اند. هفته گذشته، این کاریکاتوریست یمنی مهمان ویژه جشنواره عمار بود. یک هنرمند ۴۷ ساله از کشوری محروم، اما سربلند و مقاوم که به افتخار جبهه مقاومت تبدیل شده است. هنرمندی که حدود ۲۰ سال است به طور حرفه‌ای به فعالیت در عرصه کاریکاتور مشغول است و ذوق و استعدادش را مثل یک سلاح در خدمت دفاع از کشور و جبهه‌اش و علیه دشمنانش به کار می‌برد. او به ایران آمد و در مراسم بزرگداشتی هم که برای او برپا شد، شرکت کرد و با برخی از رسانه‌های ایرانی مصاحبه کرد و با بعضی از مسئولان دیدار داشت. نمایشگاهی هم از آثار او در حوزه هنری برپا شده است. 

هنرمندی که از سه جهت، آثارش قابل توجه و تأمل هستند؛ اول، کیفیت بالا و فرم والای کاریکاتور‌های کمال شرف است؛ آثاری که چشم‎نواز و خوش‌ساخت هستند و ترکیب رنگ و ترسیم زیبایی دارند. کاریکاتور‌های کمال شرف از نظر هنری در اوج قرار دارند. از سوی دیگر، آثار این کاریکاتوریست یمنی صرفاً به زیبایی و ظرافت محدود نیستند؛ بلکه پر از حرف و نکته هستند؛ یعنی آثار کمال شرف علاوه بر کاریکاتور، یک مقاله تصویری هستند و می‎توان برخی کار‌های او را، مانند یک مقاله چند صدواژه‌ای دانست که در یک یا دو نما به رسم درآمده‌اند. نمونه چنین آثاری، طرح او برای اشغال سوریه است. جایی که الجولانی، سرکرده اشغالگر‌ها در قسمت اول، پرچم سوریه اشغالی را در دست دارد و در قسمت دوم، مقابل تانک صهیونیستی سر خم کرده است که نمادی از همراهی و تعظیم جریان جولانی مقابل رژیم صهیونیستی است. این یعنی هنرمند واقعی که علاوه بر تسلط فنی و هنری بر کار و ابزارش، روحی آزاده و فکری آگاه و مطلع نسبت به جریان‌ها و حوادث روز جامعه و جهانش دارد. ویژگی سوم در کار‌های کمال شرف، واکنش سریع او به مسائل و رویدادهاست؛ یعنی هر حادثه مهمی در منطقه و مرتبط با جبهه مقاومت رخ می‌دهد، این هنرمند فوراً یک کاریکاتور با دقت و ظرافت خاص خودش راجع به آن اتفاق خلق می‌کند. هنرمندی که مثل یک موشک نقطه‎زن، به سرعت و سریع و همچون خنجر یمنی، تیز و صریح، به رویداد‌های دنیایی که در آن زندگی می‌کند، واکنش نشان می‌دهد. همین عوامل موجب شده است تا «کمال شرف» را بتوان نماد هنرمند متعهد و تراز در جبهه مقاومت دانست. 

شرف وارث کاریکاتوریست شهید فلسطین، «ناجی العلی» است. آن هنرمند شهید فلسطینی هم در دهه‌های قبل، آثارش جای خالی یک رسانه قوی و قدرتمند را که در خدمت مقاومت فلسطین باشد، پر کرده بود. در این دوران نیز شرف، تلاش کرده است با یک هنر زودبازده و کم هزینه و با زبان بین‌المللی همچون کاریکاتور، جای رسانه را برای انصارالله یمن پر کند. هنرمندی که خودش به تنهایی مانند یک سازمان رسانه‌ای عمل می‌کند و با قلمش، هم خبر و آگاهی می‌رساند، هم زیبایی و ذوق سلیم می‌تراود و هم روایتگر و بازتاب‎‎دهنده وقایع است. 

خود کمال شرف هم در این باره نظر داده و در مصاحبه‌ای گفته است: «اگر کاریکاتور به‌عنوان یک نیروی رسانه‌ای جدی شناخته و مورد توجه و حمایت بیشتری قرار گیرد، می‌تواند به یکی از سلاح‌های استراتژیک برای جریان مقاومت تبدیل شود. کاریکاتور نه‌تن‌ها یک شکل هنری، بلکه مکمل مقاله یا تحقیق است. یک رسانه مستقل که می‌تواند بسیاری از مسائل را بیان کند. اگر هنرمند با پس‌زمینه فرهنگی، سیاسی، تاریخی و دینی قوی به این کار بپردازد، می‌تواند شیطنت‌های رسانه‌ای که میلیون‌ها دلار خرج آن شده را رسوا و با آن مقابله کند.»

او همچنین اتحاد و یکدلی میان مسلمانان را یکی از دغدغه‌هایش می‌داند. چون گفته است: «باید روی تقویت پیوند ایمانی در بین اعضای مقاومت کار کنیم تا هرکس طبق جهت‌گیری سیاسی و مذهبی خود، با این پیوند مقدس و مذهبی یکپارچه باشد. حالا که در برابر چالش‌های بزرگ این دوران سخت قرار داریم، نیاز به کار مداوم و با کیفیت داریم و باید در تمامی زمینه‌های تکنولوژیکی، رسانه‌ای و نظامی پیشرفت کنیم. باید در زمینه رسانه و عملیات رسانه‌ای قوی و جسورانه کار کنیم؛ چراکه ما در برابر حکومتی قرار داریم که بر همه‌چیز کنترل دارد: رسانه‌ها، فناوری‌ها و سلاح‌های پیشرفته.»

به هر صورت، دعوت از کمال شرف به ایران و برپایی نمایشگاه آثار او، یک قدم بلند و قابل تقدیر در جهت تقویت جریان‌های فرهنگی و پیوند میان هنرمندان در جبهه مقاومت است.