کوارتت در شرم‌الشیخ به زانو در آمد

سحاب فاطمی
اشاره:سرانجام کمیته چهارجانبه کوارتت در راستای تداوم اهداف تعیین شده در کنفرانس آناپولیس نشست ویژه ای را در شرم الشیخ تشکیل داد اما این نشست هم به شکست انجامید.به راستی چه عاملی سبب می شود که مقامات غربی علیرغم پیروزی برخی کشورهای عربی در ترسیم راهبردهای خاورمیانه یا خود دچار مشکل شوند...
واقعیت امر این است که واشنگتن،تل آویو و اتحادیه اروپا هیچ گاه نتوانسته اند واقعیات خاورمیانه را به صورتی عینی درک نموده و بپذیرند.در دل نگاه رئالیستی غرب نسبت به خاورمیانه نوعی آرمانگرایی نامرئی نهفته است که محور اصلی شکست آمریکا و متحدانش در خاورمیانه محسوب می شود.اگر این نگاه یا به عبارت بهتر توهم آرمانگرایانه برداشته شود،جایی برای حضور غرب در خاورمیانه باقی نخواهد ماند.
اصلی ترین هدف برگزاری اجلاس شرم الشیخ شکست گفتگوهای ملی در فلسطین بوده است.تداوم گفتگوهای ملی در فلسطین منجر به تحدید قدرت مانور غرب در معادلات منطقه خواهد شد.از این حیث کمیته چهارجانبه کوارتت که مواضع خود را در خطر می دید اقدام به برگزاری کنفرانسی در راستای کنفرانس آناپولیس نمود.بنابر این تکلیف برگزاری چنین کنفرانسی از ابتدا مشخص بود.همان گونه که قابل پیش بینی بود،طرف های دخیل در مذاکرات اسرائیل و فلسطین در نشست خود در شرم الشیخ مصر نتوانستند یک طرح صلح منسجم برایآینده این مذاکرات ارائه کنند و حتی نشستی که مصر قصد داشت برای کمک به تقویت روابط داخلی فلسطین برگزار کند محقق نشد .
نمایندگانی از کمیته چهارجانبه خاورمیانه (سازمان ملل متحد ، اتحادیه اروپا ، روسیه و آمریکا ) به همراه محمود عباس رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین و تزیپی لیونی وزیر امور خارجه مصر در نشست مذکور کردند مذاکرات صلح بین اسرائیل و فلسطین که سال گذشته در آناپولیس آمریکا احیا شد ادامه یابد و انتخابات ماه فوریه اسرائیل نیز نباید بر این روند تاثیر گذار باشد . طرف های بین المللی و منطقه ای بهار آینده برای برگزاری نشستی جدید عازم مسکو پایتخت روسیه می شوند . در نشست مسکو نتیجه مذاکرات زمستان امسال بررسی و سپس درباره گام بعدی تصمیم گیری خواهد شد.
در این نشست رژیم صهیونیستی نیز درخصوص تعلیق فعالیت های شهرک سازی خود در سرزمین های اشغالی فلسطین و همچنین اختصاص کمک های بشردوستانه برای کاهش مشکلات فلسطینی هایی که در محاصره هستند بویژه در غزه راهکاری ارائه نکرد .
یکی از اصلی ترین چهره های شکست خورده شرم الشیخ محمود عباس رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین بود.رئیس تشکیلات خودگردان فلسطینی در نشست کمیته چهار جانبه در شرم الشیخ مصر درباره چند موضوع بحث و گفتگو کرد. مذاکرات نهایی بین تشکیلات خودگردان فلسطینی و تل آویو یکی از این موضوعات بود.
محمود عباس در حالی به مذاکرات با رژیم صهیونیستی ادامه می دهد که این مذاکرات نتیجه ای جز تداوم حملات تل آویو بر ضد فلسطینیان نداشته است. سازوکار سه جانبه فلسطینی - اسرائیلی و آمریکایی در خصوص پیگیری اجرای مرحله اول نقشه راه ، آرامش در نوار غزه و لزوم گسترش آن به کرانه باختری ، گفتگوها بین گروههای فلسطینی و ادامه دولت سازی فلسطینی و حمایت از اقتصاد فلسطینیان از دیگر موضوعاتی بود که مقامات تشکیلات خودگردان دربارهآنها در نشست کمیته چهارجانبه بحث و گفتگو کردند. در هر حال،محمود عباس مانند همیشه با چشمانی بسته در نشست شرم الشیخ شرکت کرد و مانند همیشه نیز دست خالی از این کنفرانس بازگشت.
نباید فراموش کرد که اصلی ترین برگزار کننده نشست شرم الشیخ کمیته کوارتت بوده است.کوارتت هیچ گاه در راستای تحقق حقوق حقه فلسطینیان گام برنداشته و بالعکس،همواره حامی جنایات تل آویو بوده است.در چنین شرایطی چگونه اعراب و مقامات تشکیلات خودگردان به این کمیته ناکارآمد اعتماد می کنند؟
حضور اعراب در نشست شرم الشیخ بسی جای تاسف داشت.متاسفانه برخی کشورهای عربی هنوز توان آنالیز دقیق و دوراندیشانه اوضاع خاورمیانه را ندارند.فقدان این دوراندیشی خود را درمسائل فلسطین،عراق،لبنان و سودان منعکس ساخته است.متاسفانه برخی اعراب منطقه خود را به عنوان متغیر وابسته به تحرکات کمیته چهار جانبه کوارتت و قدرتهای بزرگ تعریف نموده اند،از این رو هیچ گاه اعراب نتونسته اند از پایمال شدن حق یکدیگر توسط آمریکا و رژیم صهیونیستی جلوگیری نمایند.هم اکنون ،در حالی که مسلمانان غزه در بدترین شرایط ممکن به سر می برند،اتحادیه عرب ترجیح می دهد نشست های بدون خاصیت خود را حول محورهایی بی اهمیت استوار سازد..فاجعه سخت تر اینکه برخی اعراب جهت جلب رضایت جریان سلطه به کاتالیزو و تسریع کننده اهداف آمریکا در منطقه تبدیل شده اند.در جریان جنگ 33 روزه رژیم صهیونیستی علیه حزب الله لبنان شاهد سکوت وقیحانه برخی کشورهای عربی و حتی حمایت ضمنی آنها از رژیم صهیونیستی بودیم.
اکنون نیز برخی اعراب هنوز از شکست تل آویو در جنگ 33 روزه درس عبرت نگرفته و همچنان در صدد همراهی با استراتژیهای آمریکا ورژیم صهیونیستی در فلسطین و لبنان هستند.نباید فراموش کرد که ایستادگی مردم غزه در برابر تهاجم و کشتار و انواع فشارهای سیاسی و اقتصادی، معلول حقانیت جنبش حماس است.دولت مشروع و قانونی فلسطین در فرآیندی کاملادموکراتیک از سوی مردم برگزیده شده است.از این رو مقبولیت و مشروعیت حماس را نمی توان با استناد به زور و کشتار از بین برد.مقاومت اسلامی فلسطین به عنوان جریانی برخاسته از اراده مردم این سرزمین غیرقابل زوال است.هر چند تشکیلات خودگردان سعی دارد به هر نحو ممکن از تداوم حیات سیاسی اسماعیل هنیه جلوگیری کند،اما این تلاش مذبوحانه برای ملی گرایان افراطی فلسطین و حامیان آنها در غرب و خاورمیانه فرجامی جز شکست نخواهد داشت.
حماس به سبب اینکه از بستر” مقاومت در برابر ظلم” برخاسته است همچنان پویا و زنده باقی خواهد ماند.مسلما پایداری حماس در آینده ای نه چندان دور شکست سختی را بر پیکره مخالفان اسلامگرایی وارد خواهد ساخت.شکستی که مجالی را برای ابراز پشیمانی عوامل جریان سلطه باقی نخواهد گذاشت.
در نهایت اینکه ایالات متحده آمریکا،اتحادیه اروپا،روسیه و شورای امنیت سازمان ملل متحد به عنوان چهار رکن تشکیل دهنده کمیته چهار جانبه کوارتت هیچ گاه نمی توانند معضلات موجود در منطقه را حل و فصل نمایند.
به راستی چگونه ممکن است مولدان بحران در خاورمیانه در یک زمان نقش حل کنندگان آن بحران را ایفا نمایند؟آیا کمیته یا که فردی مانند تونی بلر در راس آن ایفای نقش نماید می تواند اساس سخنی از صلح و آرامش به میان آورد؟شکست اجلاس شرم الشیخ ادامه شکست کنفرانس خزان زده آناپولیس بود.شکستهای پی در پی کوارتت در حالی رقم می خورد که غرب روز به روز در برابر مقاومت اسلامی در فلسطین و خاورمیانه ضعیف تر می شود.
ضعفی که تا زمان شکست کامل واشنگتن و تل آویو بر شدت و حدت آن افزوده خواهد شد.