محال یا ممکن؟

(روزنامه آفتاب يزد ـ 1394/07/06 ـ شماره 4437 ـ صفحه 2)

پس از پیشنهاد آیت الله حائری به مصباح یزدی برای دیدار با هاشمی اکنون این پرسش مطرح می باشد که آیا دو طرف حاضر هستند پشت یک میز به گفتگو در مورد اختلافاتشان بپردازند؟ آفتاب یزد به بررسی این پرسش پرداخته است

این روزها اوضاع بر وفق مرادش است. توپ در زمین او افتاده است و همه چیز به او بستگی دارد. چشم ها به دهان او دوخته شده است تا «بله» یا «خیر»ی از آن خارج گردد و خبر بدهد که میل به آشتی، قصد صلح، عزم حصول وحدت و اتحاد، تصمیم به خاتمه دادن به عتابه‌های یکطرفه‌اش را دارد یا نه. قرار است یک روزی اگر آیت الله مصباح دوست داشته باشد به آیت‌الله حائری شیرازی اعلام کند که: «می خواهم با آیت‌الله هاشمی رفسنجانی دیداری داشته باشم».

داستان از این قرار است که آیت‌الله حائری شیرازی، در جریان برگزاری اجلاس خبرگان از جلسه خصوصی خود با آیت‌الله مصباح یزدی درباره هاشمی رفسنجانی خبر داده است و گفته است که :« همه دیدند، بنده و آقای مصباح در همین اجلاس اخیر به طور طولانی باهم صحبت کردیم. ما درباره آقای هاشمی خیلی باهم صحبت کردیم و بنده حرف‌هایم را زدم و آقای مصباح هم دلایلش را گفت.من، نه اعتقاد دارم که آیت‌‌الله مصباح یک سر سوزن برای نفس حرف می‌زند و نه اعتقاد دارم که این بنده خدا (هاشمی رفسنجانی) آدمی مسخ شده است که عقلش دچار زوال شده؛ اینکه می‌گویم آقای مصباح صدرصد متدیّن است، به معنای این نیست که آقای هاشمی قدرت‌طلب و دنیاپرست است. منتهی به نظرم بین اینها تفاوت فکری و اندیشه‌ای درباره مسائل مختلف وجود دارد.در این جلسه به آقای مصباح گفتم، شما که می‌گویید امام با هرکس چند دقیقه می‌نشست او را می‌شناخت، چطور همین امام، آقای هاشمی را نشناخته است. مگر همین امام نبود که از آقای هاشمی تقدیر می‌کرد و ایشان را دوست می‌داشت اما هر چه گفتم، آقای مصباح گفت، بحث من درباره گذشته نیست، درباره حال فعلی ایشان است، در گذشته خدماتی داشته و امروز اینطور شده است. بنده به آقای مصباح گفتم، خب، شما چرا نمی‌آیید با آقای هاشمی صحبت کنید، بحث کنید و حرفتان را بزنید، بازهم آقای مصباح دلایلی آورد و در نهایت من از ایشان خواستم یک جلسه خصوصی 2 نفره با آقای هاشمی را بپذیرد اما هرچه گفتم، ایشان قبول نکرد و در نهایت مقرر شد که ایشان درباره این موضوع(جلسه با هاشمی) به من خبر دهد. به آقای مصباح گفتم، حاج‌آقا من دیگر درباره جلسه با آقای هاشمی با شما حرفی نخواهم زد، خبر از شما. ایشان باز هم چیزی نگفت. در نهایت بازهم من گفتم، حاج آقا درباره این موضوع من دیگر به شما پیغام نمی‌دهم، تماس و خبر از شما.»

گام های لاک پشتی در راستای استیفای منافع انقلاب

حال گوی و میدان در دستان اصلی ترین حامی محمود احمدی نژاد افتاده است. او است که باید برود و فکر هایش را بکند و سود و زیان این ملاقات را آن هم درست در آستانه انتخابات مجلس خبرگان رهبری بسنجد! احتمالا اگر آیت الله مصباح تنها اندک زمانی از افکار دلواپسانه خود دست بکشد، می تواند به راحتی استنتاج نماید که آشتی با یار امام و رهبری و دراز کردن دست دوستی به سمت وی، حتی اگر از ته دل هم نباشد سودمند تر از آن است که در تصورش بگنجد. یکی از اصلی ترین ثمره آن می تواند در میان افکار عمومی این مهم باشد که پدر معنوی جبهه پایداری در مرامش تنها ایراد خطابه های تند و تیز و یکطرفه برای سران نظام با عقیده مخالف با او همچون آیت الله هاشمی و حسن روحانی نیست بلکه آیین مذاکره و گفتگو را نیز بلد است و اگر پای صلح و منافع انقلاب به میان آید می تواند گام هایی هرچند لاک‌پشتی بردارد.گرچه چنین رویکردی بعید به نظر می آید!

در مسلک این ها، گفتگو معنا ندارد

آنچه به ظاهر رخ می نماید این است که پدر معنوی جبهه پایداری، اهل گفتگو و مذاکره نیست و همانند رئیس جمهوری که برایش حکم معجزه هزاره سوم را داشت و معتقد بود که امام زمان (عج) رایش بر احمدی نژاد بوده است، به تریبون های یکطرفه برای کوباندن مخالفینش علاقه مند است که فقط بتازاند. فرقی نمی کند این مخالف اصولگرا باشد یا اصلاح طلب و آنچه حائز اهمیت است این است که آن سخن باب میلش نبوده است و احتمالا هم به همین دلیل است که این پیشنهاد آیت الله حائری را رد کرده و گفته است که خبر می دهد! جالب آنجاست که آیت‌الله مصباح حتی در مکالمه اش با آیت الله حائری هم از بیان هیچ گونه سخنی به آیت الله هاشمی دریغ نکرده است و آیت الله هاشمی را « آدمی مسخ شده که عقلش دچار زوال شده» خوانده است. بنابراین تصور خارج شدن واژه «بله» برای مذاکره با آیت الله هاشمی از چنین فردی دور از ذهن به نظر می رسد (!) مگر آنکه بوی خوش انتخابات مجلس خبرگان به مشام آیت الله بخورد!

دیدار با اهداف انتخاباتی

گمانه زنی های فراوانی درباره دیدار آیت الله مصباح با آیت الله هاشمی وجود دارد اما همانقدر که احتمال صورت نگرفتن این دیدارقوی است شانس انجام گرفتن این ملاقات هم کم نیست چراکه تجارب گذشته نشان داده است که دلواپسان و جبهه پایداری‌ها همواره در آستانه انتخابات ها جامه ای دیگر بر تن می کنند و به صورت غیر قابل پیش بینی ظاهر می‌شوند. اکنون هم نوبت به پدر معنوی شان رسیده است . چه فرصتی به از این که در آستانه انتخابات مجلس خبرگان آیت الله مصباح لباس مذاکره و صلح بر تن کند و به دیدار آیت الله هاشمی برود و از ایراد کلمات گزنده‌اش بپرهیزد تا شاید بتواند کورسوی امیدی نسبت به جلوس بر صندلی ریاست خبرگان داشته باشد. هر چند این را هم می داند که با وجود رقیبانی چون آیت الله هاشمی رفسنجانی و سید حسن خمینی حضور در مجلس خبرگان رهبری آن هم در قامت رئیس این مجلس، رویایی بیش نیست.

وحدت میان آیت‌الله‌ها

اما در این میان عده ای هم هستند که معتقدند صورت گرفتن این دیدار محتمل است و آن را حرکت به سوی آشتی و وحدت و رفع کدورت ها می دانند از جمله آیت‌الله محسن غرویان، شاگرد مصباح یزدی، که در گفتگو با « آفتاب یزد» درباره ملاقات مصباح یزدی با آیت الله هاشمی گفت: به نظر من این اتفاق بسیار خوبی است و من مدت ها است که خودم به عنوان شاگرد آیت‌الله مصباح و علاقه‌مند به تفکرات و دیدگاه ها و منش آیت‌الله هاشمی رفسنجانی در مصاحبه‌ها تلاش کردم که بین آنها نوعی وحدت و اتحاد و رفاقت را تبلیغ و ترویج کنم و برخلاف کسانی که دائما تلاش می‌کنند بین این دو بزرگوار اختلاف بیندازند، سعی من بر این است که این دو را به یکدیگر نزدیک کنم چرا که آنها سابقه رفاقت دارند.

وی افزود: سعی من همیشه در مصاحبه‌ها بر این بوده است که هم احترام آیت‌الله مصباح را حفظ کنم و هم احترام آیت الله هاشمی را. همواره هم در این گفتگو این خواسته را مطرح کرده‌ام که برای رفع کدورت‌ها هم که شده این دو عزیز با یکدیگر به گفتگو بنشینند ولی خب آیت‌الله حائری شیرازی روحانی از نظر سن و سال و همین‌طور تجربه به این دو عزیز نزدیکی بیشتری دارند.

غرویان بیان کرد: در میان مردم اثر منفی دارد وقتی که این دو بزرگوار با یکدیگر کشمکش و چالش و نزاع داشته باشند و همینطور اثر مثبت دارد آن وقتی که این دو بزرگوار با هم همان دوستی‌ها و رفاقت‌های سابق را داشته باشند. به‌هرحال تلاش بنده هم همین است و من با این فکر آیت‌الله حائری شیرازی به شدت موافقم. به هر حال آیت‌الله حائری شیرازی هم از شخصیت‌های اخلاقی کشور ما است و شاید بتواند در بهبود روابط این دو عزیز کاری کند.

شاگرد مصباح یزدی اضافه کرد: بین این علما و بزرگان هرچه قدر وحدت و رفاقت و اتحاد بیشتر باشد، جامعه فضای آرام‌تری پیدا می‌کند. وقتی این علما با یکدیگر دائما در کشمکش و نزاع باشند فضای جامعه هم فضای تیره و تاری می‌شود و خاطر مردم واقعا مکدر می‌شود، به‌هر‌حال بنده به سهم خودم از آیت الله حائری شیرازی تشکر می‌کنم که پیش‌قدم شده اند و موجبات این دیدار میان آیت‌الله مصباح و آیت‌الله هاشمی را فراهم کنند.

این استاد دانشگاه در پاسخ به این سوال که اگر قرار باشد دیداری صورت بگیرد فکر می‌کنید در آن چه مسائلی مطرح شود، خاطر نشان کرد: من فکر می‌کنم در این دیدار پیرامون مسائل سیاسی – اجتماعی که چند سالی است محل اختلافات آیت‌الله مصباح و آیت‌الله هاشمی بوده، صحبت‌هایی صورت گیرد و اگر کدورت‌هایی از یکدیگر دارند بهترین فرصت است که در این دیدار مطرح کنند. به هر حال گذشته‌ها گذشته است شاید با یکدیگر بتوانند درباره آینده سیاسی – اجتماعی کشور هم فکری کنند از نظرات یکدیگر استفاده کنند. احتمالا بیشتر پیرامون مسائل خبرگان صحبت‌هایی شکل خواهدگرفت و به نظر من بحث پیرامون این مسائل از محورهای ضروری این گفتگو باید باشد.

غرویان در جواب به این پرسش که چرا آقای مصباح درخواست این دیدار را رد کرده است گفت: من دقیقا نمی‌توانم بگویم چرا قبول نکرده است ولی به هر حال ما امیدواریم که چنین دیداری صورت بگیرد و ما مایوس نیستیم.

وی در پایان اظهار داشت: من پیش بینی می‌کنم که این گفتگو صورت خواهد گرفت و بسیار هم می‌تواند در ایجاد فضای مناسب برای انتخابات موثر باشد.

گفتگو بهترین راه حل مشکل

گروهی نیز بر این باورند که صورت گرفتن این دیدار هرچند اگر نتیجه ای هم نداشته باشد مفید است. در همین راستا آیت الله فاضل میبدی به خبرنگار «آفتاب‌یزد» گفت: من معتقدم که هرچه میان علما و دانشمندان گفتگو صورت بگیرد بهتر است. هیچ چیز بهتر از گفتگو مشکل را حل نمی‌کند و هیچ چیز بدتر از قهر بودن و پشت سر هم صحبت کردن مشکل ایجاد نمی‌کند. متاسفانه به نظر من آقای مصباح اهل گفتگو نیست و من فکر نمی‌کنم ایشان به خودش چنین اجازه‌ای ندهد که در جلسه‌ای بنشینند و با آیت الله هاشمی گفتگو کند. برای اینکه آقای مصباح مدت‌هاست بر ضد افرادی که قبولشان ندارد به صورت یک طرفه صحبت می‌کند نسبت به آقای هاشمی و خیلی بزرگان دیگر. اگر از اول بنا را بر صحبت و گفتگو می‌گذاشت امروز ما با مشکلات کم تری مواجه بودیم . پیشنهاد آقای حائری پیشنهاد خیلی خوبی است اگر جامه عمل به آن بپوشاند.

وی در پاسخ به این سوال که چرا آقای مصباح قبول نکرد چنین دیداری صورت بگیرد اظهار داشت: من نمی‌دانم چرا قبول نکرده است اما اصولا و اخلاقا باید می‌پذیرفت. کسی که درس اخلاق می‌دهد و خودش را استاد اخلاق می‌داند نباید به صورت یک جانبه بتازد باید بنشینند و با طرف گفتگو کند حالا من یک مثالی می‌زنم که افراد درون آن هیچ شباهتی به نفرات مورد بحث ما ندارند. خداوند به موسی می‌گوید که برو با فرعون به گفتگو بنشین. فرعون سمبل شرک و کفر و موسی هم سمبل توحید و پیامبری در قرآن است. قرآن می‌گوید بنشینید و با هم گفتگو کنید خیلی هم نرم مذاکره کنید این مثال هیچ شباهتی به بحث ما ندارد و در بسیاری از آیات قرآن آمده است که انسان باید با مخالف خودش هم گفتگو کند اینکه آقای مصباح گفتگو با آیت الله هاشمی را قبول نمی‌کند خلاف منطق عمل می‌کند.

میبدی در جواب به این پرسش که فکر می‌کنید اگر این دیدار صورت بگیرد پیرامون چه مسائلی دو طرف صحبت خواهند کرد؟ با توجه به اینکه آقای مصباح در غالب سخنرانی‌های خود به نوعی آیت‌الله هاشمی را مورد عتاب خود قرار می‌دهد، بیان کرد: در مورد اینکه پیرامون چه مسائلی صحبت خواهد شد واقعا پیش‌بینی خاصی ندارم اما در مورد نحوه ایراد سخن آقای مصباح نسبت به آیت‌الله هاشمی باید بگویم که این اشکال بزرگی است که به آقای مصباح وارد است نباید چنین کاری کند اگر آقای هاشمی در قید حیات نبود و به پانصد سال پیش تعلق داشت سخنان مصباح در قالب نقد پذیرفتنی بود. آقای مصباح عتابه‌های خود را نسبت به کسی بیان می‌کند که زنده و قابل دسترس است آن هم کسی مثل آیت‌الله هاشمی که بالاخره در انقلاب سابقه‌اش بسیار بیشتر از آقای مصباح است. به نظر من آقای مصباح باید عظمت آیت الله هاشمی را بپذیرد. اگر قبول نکند و بخواهد همین طور پشت سر آیت الله هاشمی صحبت کند که اصلا اخلاقا نادرست است.

وی در پاسخ به این سوال که آیا فکر می‌کنید این دیدار در نهایت پیش از انتخابات مجلس خبرگان صورت بگیرد، گفت:من فکر نمی‌کنم بعید است.

این فعال سیاسی در پایان خاطر نشان کرد: قطعا اگر این دیدار صورت بگیرد بهتر است از صورت نگرفتنش حتی اگر نتیجه‌ای دربرنداشته باشد می‌تواند جلوی بسیاری از بدبینی ها و غیبت کردن‌ها را بگیرد. هم اینکه جلوی بسیاری از عیب‌ها را می‌گیرد این خودش به معنای نتیجه بخش بودن این دیدار است.

http://aftabeyazd.ir/?newsid=14780

ش.د9402752