اشک دلواپسان درآمد

(روزنامه آرمان – 1394/07/22 – شماره 2877 – صفحه 2)

ماجرای پرفراز و نشیب برجام و بهارستان بالاخره پایان یافت. پایانی که با اشک زارعی و رساندن او به درمانگاه مجلس همراه و با درد و ناراحتی‌هایی چهره زاکانی و کوچک‌زاده و همطیفانشان مشهود بود. تکلیف برجام در بهارستان پایان یافت؛ پایانی که برخی آن را پایان دلواپسان می‌دانند و برخی دیگر لبخند شیرینی بر لب می‌آوردند و می‌گویند دوران «پایان دلواپسی و آغاز امید» را پاس بداریم. چند ماهی که دو جلسه پایانی آن در این هفته با اتفاقات غیرمنتظره و حواشی عجیب و غریبی روبه‌رو بود، ختم به خیر شد و بدون مصدوم و مجروح پایان پذیرفت.

شاید فقدان مصدوم و مجروح در جلسات برجامی مجلس طنز و شوخی باشد اما جلسات مجلس در این چند روز کم از میدان مبارزه نداشت. از تهدید به قتل که ابتدا گفتند شوخی بوده و روز گذشته حسینیان آن را جدی خواند، تا اقدام به حمله و هجوم فیزیکی به نماینده دولت که البته و خوشبختانه با حفاظت فیزیکی دیگر نمایندگان ناکام ماند. از درگیری فیزیکی دیروز دو تن از نمایندگان با یکدیگر تا بستری شدن دو نماینده دیگر در بیمارستان به علت ناراحتی قلبی و فریادهای بی‌امان و رجزخوانی رسایی و کوچک‌زاده در صحن علنی؛ صحنه‌هایی از یک رویارویی جدی در مجلس رقم زد و با این اوصاف پایان این جلسات پرچالش بدون برجا گذاری صدمات آنچنانی بی‌گمان جای خشنودی دارد! هر چه فرآیند بررسی و تصویب جزئیات طرح برجام در مجلس سریع و در نهایت اختصار و انسجام به انجام رسید و بر روی کاغذ در طرفه‌العینی کار قوام یافته و خروجی مطلوب حاصل شد؛ در صحن علنی کشاکش‌ها تمامی نداشت و حاشیه‌پردازی پایداری‌ها قبل و پس از تصویب کلیات برجام، دامنه‌دار و با تمام توان پی گرفته شد.

در برابر چشمان حیرت‌زده آنها که برای زمینگیر کردن طرح برجام نقشه‌ها در سر داشتند و برنامه‌ها در چنته، مجلس با سرعتی وصف‌نشدنی و فراتر از انتظارها، جزئیات طرح تایید برجام را از تصویب گذراند و این مهم بی‌گمان ممکن و میسر نبود مگر به همت و درایت و جدیت علی لاریجانی که در مقام ریاست مجلس به مثابه یک ناخدای کارآزموده در میانه تندترین تندبادها سکان را در دست گرفته و مستقیم به سوی هدف شتافت و کار را یکسره کرد. دو روایت از جلسات دوشنبه شب پیرامون بحث در خصوص بررسی جزئیات برجام در صحن علنی از سوی دو طرف مطرح شده که با هم در تناقض است اما آنچه نمی‌توان نادیده گرفت آن است که جلسات شبانگاه دوشنبه و گفت‌وگوی صبحگاهی پیش از آغاز جلسه، کار را تمام و حکم گذر برجام از مجلس را قطعی کرد.

تصویب سریع جزئیات برجام

پس از برگزاری جلسه غیر علنی، غیررسمی و رایزنی میان نمایندگان و رئیس مجلس که طی آن لاریجانی از نمایندگان خواستار وحدت و عدم شکاف در بررسی طرح برجام شده بود، با آغاز جلسه رسمی مشخص شد که اولین دستور کار مجلس، بررسی جزئیات طرح برجام است. در حالی که گفته می‌شد ۳۵ صفحه پیشنهادات نمایندگان برای بررسی جزئیات طرح ارائه شده است، تنها چهار پیشنهاد در جریان بررسی که شامل بر اصلاحات جزئی در متن بوده و از سوی سبحانی‌نیا ارائه شده بود، مطرح شد و هر چهار پیشنهاد نیز با استقبال گسترده و با رای مثبت بیش از ۲۰۰تن از نمایندگان تصویب شد و بالاخره علی لاریجانی دستور قرائت طرح برای رای‌گیری را به محمدحسین فرهنگی عضو هیا‌ت‌رئیسه مجلس صادر کرد. دستوری که به محض صدور گویی چاشنی اعضای پایداری را روشن کرد. اعضای پایداری انتظار نداشتند که پس از تصویب چهار پیشنهاد جزئی طرح به رای گذاشته شده و طی کمتر از ۲۰دقیقه طلایی جزئیات برجام از تصویب بگذرد.

به هنگام قرائت طرح جنجال‌های بسیاری رقم خورد که در ادامه بدان خواهیم پرداخت اما نکته آن بود که رئیس مجلس بی‌توجه به تنش‌آفرینی‌های تندروها، پس از قرائت طرح آن را به رای گذاشت و نمایندگان با ۱۶۱رای موافق، ۵۹رای مخالف و ۱۳رای ممتنع آن را از تصویب گذراندند. بدین‌سان راحت‌تر از آنچه تصور می‌شد، برجام از بهارستان گذر کرده و اکنون منتظر اعلام نظر شورای نگهبان است تا وارد فاز اجرایی و عملیاتی شده و به طور رسمی روز تصویب که به معنای پایان فرآیند تثبیت حقوقی برجام در کشورهای عضو است اعلام شود.

روایت‌های متناقض جلسات پیشاتصویب

به محض آنکه رئیس مجلس دستور قرائت طرح و ورود به مرحله رای‌گیری را صادر کرد، اعضای پایداری نیز اعتراضات خود را آغاز کردند. رسایی و کوچک‌زاده و شماری از اعضای پایداری با فریاد و اعتراض به سمت جایگاه هیات‌رئیسه رفته و به هنگام قرائت طرح جلسه را به تشنج کشیدند. رسایی از رئیس مجلس خواست که اجازه دهد، پیشنهادات خود را مطرح کند اما رئیس مجلس گفت که باید نام‌نویسی می‌کرده و اجازه طرح پیشنهاد وی را نداد. رسایی که از این موضوع به خشم آمده بود در مجلس راه رفته و فریاد می‌زد: «مجلس شده جای تصمیم گیری لاریجانی، شمخانی و حجازی» اشاره وی به جلسه شب دوشنبه میان این سه تن بود، مهدی کوچک‌زاده نیز به طور مداوم در صحن علنی و در جایگاه هیات‌رئیسه فریاد می‌زد که این تصمیم لاریجانی است این تصمیم فرد دیگری نیست.

بعد از تصویب برجام، در قالب تذکر مهدی کوچک‌زاده قصد و غرض خود از بیان این جمله را هویدا کرده و قصد القای این نکته را داشت که رئیس مجلس با اشاره به جلسه با دبیر شورای عالی امنیت ملی و رئیس دفتر مقام معظم رهبری و اعلام موافقت آنان با تسریع در روند تصویب برجام قصد آن را داشته که این موضوع را به رهبر انقلاب منتسب کند و گفته است که این تصمیم کشور است و اینگونه بوده که نمایندگان به تصویب سریع برجام رای داده‌اند. لاریجانی اما در جواب به این شانتاژها تاکید کرد که این تصمیم مجلس بوده و بحث رهبری نبوده و رهبری در این قضیه نقشی ندارد. وی همچنین تاکید کرد: موضوع تصمیم مجلس است، چرا آن را به رهبری ربط می‌دهید؟ همه کسانی که رای مثبت و منفی دادند افتخار می‌کنند ولی امرشان امام خامنه‌ای است و در این مساله تردیدی نیست اما در مورد این موضوع ما خودمان صحبت کردیم و به جای دیگری ربط ندهید.

لاریجانی افزود‌: ما نشستیم، صحبت کردیم و دیدیم که این طرح به مصلحت کشور است و برجام را قید می‌زند و چون محدودیت زمانی داشتیم دوستان کمک کردند تا از این موضوع عبور کنیم. اما این تنها حواشی جلسه دیروز نبود، همزمان با فریادهای رسایی در صحن علنی و پیش از تصویب طرح، دو تن از نمایندگان یعنی جهانگیرزاده و بذرپاش نیز با هم درگیر شده و با دخالت دیگر نمایندگان از هم جدا شدند. به هنگام رای‌گیری نمایندگان به صندلی خود بازگشتند اما پس از مشخص شدن رای نمایندگان مجددا رسایی و کوچک‌زاده شروع به داد و فریاد کردند و جمعی از اعضای شناخته شده پایداری هم گرد آنان جمع شده و با آنان همراهی می‌کردند.

رسایی کاغذی در دست گرفته و فریاد می‌زد: «این قانون شکنی، قانون‌شکنی رسمی است، مجلس فرمایشی نیست.» و کوچک زاده نیز خط قبلی خود را پی گرفته و فریاد می‌زد: «این صدای رهبری نیست، مجلس شده جای صحبت لاریجانی، شمخانی و حجازی» در این میان اقدام علی اصغر زارعی دیگر عضو پایداری هم جالب توجه بود؛ وی پس از تصویب جزئیات طرح برجام شروع به گریه کردن کرد و حالش بد شده و به اورژانس مستقر در مجلس منتقل شد. پایداری‌ها مدعی بودند علت ناراحتی و تالم زارعی آن بوده که در جلسه شب گذشته میان زارعی و زاکانی از فراکسیون اصولگرایان و جلالی و بروجردی از فراکسیون رهروان با حضور شمخانی قرار شده که تمامی پیشنهادات مطرح شود اما در جلسه لاریجانی خلف وعده کرده و اجازه طرح پیشنهادات را نداده است.

از دیگر حواشی جلسه هم تذکر توکلی به علی لاریجانی و مخالفت با تسریع روند بررسی برجام بود که توکلی مدعی شد اگر قرار بود به خاطر نقض قسم در خصوص آیین نامه گوسفند بکشید، معلوم نیست باید چند رمه می‌کشتید! لاریجانی هم طنزگونه گفت از گوسفندهای شما در بهشهر می‌آوردیم و می‌کشتیم. لاریجانی پس از این مزاح گفت که کلیات مورد تایید قرار گرفت و قبل از جلسه هم توافق شد که این طرح را بپذیریم و دوستان همراهی کردند تا بحث طول نکشد. در این میان محمد جواد ظریف که به همراه تخت روانچی از ابتدای جلسه در مجلس حاضر شده بود پس از به تشنج کشیده شدن جلسه، مجلس را ترک کرد.

واکنش‌ها به تصویب برجام در مجلس

پس از تصویب برجام در مجلس، سخنگوی دولت تصمیم نمایندگان را تاریخی خواند و تاکید کرد که این موضوع نشان می‌دهد نمایندگان با درک درست واقعیات کشور تصمیمات سنجیده اتخاذ می‌کنند. وی به طور خاص از مدیریت جلسه و بویژه علی لاریجانی تقدیر کرد. نوبخت گفت که با اجرایی شدن برجام توسعه کشور شتاب می‌گیرد و از اواخر امسال و انتهای سال آینده شرایط کشور با زدودن تحریم‌ها متفاوت می‌شود. علی اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی نیز با تشکر از نمایندگان به تقدیر ویژه از لاریجانی پرداخت و تاکید کرد که وی سنگ تمام گذاشته است. صالحی به نقش لاریجانی در حل و فصل مسائل فنی با آژانس در قالب مدالیته که وی در دوران ریاست مذاکرات پایه گذار آن بود اشاره و تاکید کرد: در دوران وزارت خارجه من که مذاکرات محرمانه با آمریکا داشتیم و چه در دوران جدید وی همواره پیشنهادات مفید و موثری داشت.

صالحی همچنین افزود که لاریجانی پیشنهاد حضور وی در تیم مذاکره‌کننده را داده است. صالحی با اشاره به اینکه با تصویب شورای نگهبان هفته آینده روز تصویب برجام خواهد بود و در این روز اتحادیه اروپا اعلام می‌کند که تحریم‌ها لغو می‌شود و اوباما نیز طی بیانیه‌ای توقف و تعلیق تحریم‌ها را اعلام می‌کند که اجرایی شدن آن منوط به اقدامات عملیاتی و زمینی ایران است که بین ۴۵روز تا دو ماه زمان می‌برد و پس از تایید آژانس تحریم‌ها برداشته می‌شود، گفت که نقشه راه ایران و آژانس بر اساس برنامه از پیش تعیین شده پیش می‌رود و پس از تایید آن توسط رئیس‌جمهوری، وی دستور اقدامات زمینی و عملیاتی ایران را می‌دهد.

فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز در صفحه توئیتر خود به تصویب برجام در مجلس واکنش نشان داده و نوشت: امروز خبرهای خوبی از تهران رسیده است؛ روند بررسی توافق هسته‌ای ایران و گروه 1+5 در پارلمان ایران کامل شد، بنابراین به اجرای رسمی توافق نزدیک‌تر می‌شویم. کاظم جلالی رئیس فراکسیون رهروان مجلس نیز تصویب طرح برجام در مجلس را نمایش دموکراسی در جمهوری اسلامی دانست و با اشاره به حواشی ایجاد شده گفت: عده‌ای تلاش داشتند این را به جنگ یزید و امام حسین(ع) تبدیل کنند در حالی که مجلس جای دعواهای اینگونه نیست.

در نهایت...

برجام از پیچ بهارستان گذر کرد اما حواشی آن و رویدادهای رقم خورده در روند این عبور تا مدت‌ها از اذهان پاک نشده و به شفاف‌سازی منش و رویکرد طیف‌های حاضر در مجلس در برابر انظار عمومی کمک شایان توجهی خواهد کرد. محمد رضا خباز معاون تقنینی سابق معاون پارلمانی رئیس جمهوری با اشاره به پیامک مخالفان برجام گوشه‌ای از زوایای پنهان ماجرا را روشن می‌کند و می‌گوید: این افراد ( منتقدان یک کلام برجام) راه را در جنگ می‌دانستند و در پیامک‌هایی که به من داده‌اند مطرح کردند که راه عزت کشور جنگ است، آنها به کمتر از جنگ راضی نبودند.

در دیگر سو ماجرای تهدید به قتل حسینیان هم از موارد شوک‌آور بررسی برجام در مجلس بود که پایداری‌ها با عنوان اینکه شوخی بوده قصد رفع و رجوع آن را داشتند اما خود وی روز گذشته گفت: به خاطر صحبت‌هایم خطاب به صالحی عذاب وجدان ندارم و این صحبت‌ها کاملا جدی بود. وی تاکید کرد حضورش در بیمارستان نه به خاطر سخنان صالحی که به خاطر حضورش در وسط معرکه بود است. کاظم جلالی هم در تایید این سخنان گفت که حسینیان به وی گفته به‌خاطر این دو روز فراموش کرده قرص قلبش را بخورد بنابراین راهی بیمارستان شده است. هر چه هست به نظر نمی‌ رسد اعضای پایداری و طیف منتقد دولت به‌رغم پاسخ منفی از سوی مردم و اکثریت مجلس قصد تغییر رویکرد خود را داشته باشند و در مسیری قرار گرفته‌اند که قابل تغییر نیست و باید دید واکنش مردم در انتخابات آتی مجلس به اینگونه اقدامات و افراد چیست.

http://armandaily.ir/?News_Id=131038

ش.د9404225