(روزنامه وقايع اتفاقيه ـ 1395/11/02 ـ شماره 324 ـ صفحه 2)
او با تأکيد بر اينکه آقاي هاشمي ازجمله بزرگترين شخصيتهاي سياسي چند سده اخير ايران است، گفت: حجاب معاصرت، ابعاد شخصيتي ايشان را آنگونه که بايد براي جامعه مشخص نکرده است. بيترديد، در ٥٠ سال گذشته به جز امام(ره) که در فاصله زيادي با ديگران هستند، نميتوانيم شخصيتي را به اندازه آيتالله هاشمي در همه صحنههاي سياسي حاضر ببينيم.
او تصريح کرد: ايشان از سال 42 تقريبا بهعنوان «وزير خارجه امام»، در مجموعه مبارزان از سرآمدان و در زندان، محور هر حرکتي بود. در ايران کسي مانند ايشان که در همه عرصههاي مبارزاتي حضور دارد، تا مرز اعدام پيش ميرود و با همه گروهها در ارتباط است، کمتر يافت ميشود. از خواندن حکم دولت موقت، اين حضور هست و تا حزب جمهوري اسلامي، رياست مجلس، فرماندهي جنگ و رياستجمهوري ادامه پيدا ميکند.
به گفته او، شايد هيچکس را مانند ايشان نبينيم که خودش شخصا «گفتمان» انتخابات است و در بعضي از انتخاباتها از روي حب به او و در بعضي از روي بغض نسبت به او، رأي دادند. در همه انتخابات رياستجمهوري بعد از انقلاب، هاشمي گفتمان ميشود. يعني بعد از دو انتخابات اول، در بقيه انتخابات، او يا مستقيما هست يا مثل سال 88 که نامشان در آن مناظره کذايي مطرح شد، حضور دارد. من روي اين حضور و عدم حضور ارزشگذاري نميکنم اما شخصيتي را نمييابيد که نهتنها انديشه او بلکه خودش گفتمان نزاعهاي سياسي و انتخاباتي باشد.
حجتالاسلام خميني در ادامه گفت: آقاي هاشمي، ويژگيهاي ممتازي داشت که در اقران او کمتر يافت ميشوند؛ ازجمله اين ويژگيها اين است که ايشان بسيار باهوش بود. با بزرگان ديگر که صحبت ميکنيد، فرايند بهنتيجهرسيدن طولاني است اما من حس ميکردم مثل شطرنجبازي که ميتواند چند حرکت را حدس بزند، آقاي هاشمي با شنيدن موضوع، ابعاد مختلف آن را پيشبيني ميکرد.
ميتوانست اشتباهات گذشته را به پيروزي تبديل کند
او «شجاعت» را ويژگي دوم آيتالله هاشميرفسنجاني دانست و گفت: آقاي هاشمي شجاعت در تصميمگيري و ايستادن روي تصميم داشت و اگر شما ميتوانستيد در فرايندي با او به نتيجه برسيد، بسيار بر آن نتيجه پافشاري ميکرد؛ درعينحال، شجاعت بازگشت از خطا داشت و دُگم نبود. من موارد زيادي دارم که اگر متوجه ميشد اشتباه کرده است، اين شجاعت را داشت که برگردد و در اين مسئله، ذکاوتي در ايشان بود که ميتوانست اشتباهات گذشته را به پيروزي تبديل کند و بازگشتهاي خودش را در قالب پيروزي جلوه دهد.
او تأکید کرد: يکي ديگر از ويژگيهاي درسآموز او اين است که «رياکار» نبود؛ خود ايشان ميگفت من بهاينخاطر به امام(ره) علاقهمند شدم که رياکار نبود. سالهايي که فشار روي ايشان زياد بود، گفتم عيد کجا ميرويد؟ گفت کيش؛ هر سال رفتم و امسال هم ميروم. هيچوقت در هيچ جلسهاي چه دوربين بود و چه نبود، نوع وسايل نقليه را عوض نميکرد و همانگونه بود که بود. بسيار مهم است که انسان بتواند اين درجه از آرامش و دوري نسبت به رياکاري را در درون خودش ايجاد کند. ما 37 سال همسايه ديواربهديوار بوديم و به هر دلیل رفتوآمد داشتيم؛ ايشان همان وضع زندگي را داشت و هيچوقت ابايي نداشت کسي چيزي که هست را بفهمد.
گذشتهها را ترتيب اثر نميداد اما فراموش نميکرد
او خاطرنشان کرد: از ويژگيهاي ديگر ايشان اين است که مصداق جمله ماندلا که گفته «ببخش ولي فراموش نکن» بود. در مواجهه سياسي با افراد اگر لازم بود، گذشتهها را ترتيب اثر نميداد اما فراموش نميکرد. اينکه آدم در گذشته بماند و درونش را از کينه پر کند و نبخشد، براي يک انسان عادي، خطرناک و براي يک سياستمدار، سم مهلک ميشود اما فراموشکردن موجب ميشود انسان، اشتباهات را تکرار کند.
حجتالاسلام خميني تصریح کرد: يک روز در اوج حوادث بعد از سال ٨٨، يک خطيب در تلويزيون، تندترين سخنان را نسبت به شخص ايشان گفته بود. بعدازظهر در جلسه دانشگاه آزاد ايشان را ديدم؛ گفتند آن خطيب را بعد از سخنراني ديدم، گفتم به روي او آورديد؟ گفتند نه. گفتم او چيزي گفت؟ گفتند نه! ايشان ظرفيت روحي بسيار بالايي داشت و من ميتوانم به جرأت بگويم اين ظرفيت روحي، هاشمي را نسبت به سياستمداران ديگر ممتاز کرده بود که ميتوانست سکوت کند و حرف نزند.
او با بيان اينکه يکي ديگر از ويژگيهاي ايشان «پرکاري» همراه با استعداد و هوش و شانه زير بار هر کار دادن بود، تأکید کرد: آقاي هاشمي نميتوانست بيکار باشد. آخرين بار ايشان را در روز چهلم آيتالله موسوياردبيلي ديدم. ظهر همان روز که به منزلشان رفته بودم، ايشان مجموعهاي براي خواندن به من داد که ديدم دو ساعت خواندنش طول ميکشد اما خودشان بهراحتي اين حجم مطالب را ميخواند. کساني که در دولت با ايشان بودند، بهتر ميدانند و من در يکي از روزنامهها ديدم درباره خاطرات جنگ نوشته بود که آيتالله هاشمي از صبح، سخنراني و بازديدها را شروع ميکردند و بعدازظهر ملاقات داشتند؛ اين پرکاري را ايشان را تا اواخر عمر داشت.
عشق به آباداني کشور
يادگار امام گفت: از ويژگيهاي ديگر آيتالله، علاقه وافر در حد عشق به آباداني کشور بود. چندينبار صحبت ميکرد و ميگفت فقط بايد اشتغال ايجاد کنيم و اشتغال، سرمايهگذاري ميخواهد و سرمايهگذاري، لوازم خودش را دارد. من معتقد هستم ايشان به این باور رسيده بود که وقتي متدينين به حکومت رسيدند، بايد جامعه را به بهترين شکل اداره کنند چون نهتنها خود آنها بلکه ممکن است ايدئولوژي آنها زير سؤال برود.
او با اشاره به اينکه آقاي هاشمي هيچگاه قهر نميکرد، گفت: اگر ايشان جايي ميرفت يا نميرفت در راستاي منفعت و هدفگذاري بود. در مسير زندگي او زياد ميبينيد اتفاقاتي افتاد که در سختترين شرايط، هيچ جاي پايي را از دست نميداد و براي تکتک سنگرهايي که احيانا در اختيار داشت، ميجنگيد.
http://vaghayedaily.ir/fa/News/60989
ش.د9503574