(روزنامه ايران ـ 1396/06/11 ـ شماره 6584 ـ صفحه 21)
آمانو در هشتمین گزارش خود مبنی بر پایبندی کامل ایران به برجام تصریح کرده است که فعالیتهای هستهای کشورمان اعم از غنیسازی با سانتریفیوژهای نسل اول در سایت نطنز، تحقیق و توسعه سانتریفیوژهای پیشرفته و نسل جدید، تولید آب سنگین، مدرنسازی راکتور آب سنگین اراک، راکتور تحقیقاتی تهران، برنامه تولید رادیوایزوتوپ پایدار در فردو و سایر بخشها بر اساس برنامه درازمدت اعلام شده ایران و در چارچوب برجام جلو میرود. تأیید آژانس بر برنامه هستهای ایران در حالی است که امریکا بهتازگی مقامهای این سازمان را تحت فشار قرار داده است تا بهمنظور اطمینان از اینکه ایران تعهدات خود در چارچوب برجام را زیر پا نمیگذارد، خواستار بازرسی از سایتهای نظامی ایران شود. به همین منظور بود که نماینده امریکا در سازمان ملل ماه گذشته در سفری به وین از مقر آژانس بینالمللی انرژی اتمی بازدید کرد. نیکی هیلی بعد از سفرش به وین مدعی شد که «سایتهای اعلامنشده متعددی وجود دارند که از آنها بازرسی به عمل نیامده است و این مشکلساز است». این ادعا در حالی مطرح شده است که آژانس در صورت ارائه شواهد معتبر و موثق از انجام فعالیتهای هستهای غیرمجاز در سایتهای ایران میتواند درخواست بازرسی از چنین سایتهایی را مطرح کند. دو مقام آژانس در گفتوگو با رویترز گفتهاند:«واشنگتن برای توجیه فشارهای خود بر آژانس، تاکنون شواهدی ارائه نکرده است و از آنجایی که این سازمان قصد ندارد فقط برای ارسال یک پیام سیاسی از یک سایت نظامی مانند پارچین بازدید کند، بنابراین ضرورتی برای چنین بازدیدی نمیبیند».
به گفته یکی از منابع آگاه غربی «از زمان اجرایی شدن توافق هستهای، آژانس از هیچ یک از سایتهای نظامی ایران بازدید نکرده، زیرا دلیلی برای طرح چنین درخواستی ندارد». مقام دیگر آژانس، درباره فشارهای امریکا گفته است: «اگر آنها بخواهند توافق را باطل کنند، این کار را انجام میدهند. ما نمیخواهیم به آنها بهانهای برای این کار بدهیم». با این حال آمانو در واکنش به جدال میان ایران و امریکا بر سر دسترسی برجامی امریکاییها به مراکز نظامی ایران گفت: «آژانس در صورت لزوم مىتواند به همه مراکز نظامى و غیرنظامى ایران دسترسى داشته باشد». پیش از این سخنگوی وزارت خارجه ایران در واکنش به ادعای امریکا درباره برنامه نظامی کشورمان گفته بود:«بازدید از مراکز نظامی ایران، خوابی است که تعبیر نمیشود». هیلی هم پنجشنبه گذشته بعد از انتشار گزارش آژانس به موضع قاسمی اینگونه پاسخ داد:«اگر بازرسی از سایتهای نظامی ایران، آنطور که ایرانیها میگویند یک رؤیا است، پایبندی ایران به برجام هم رؤیا است». اظهار نظر هیلی که کمی بعد از گزارش آمانو مطرح شد در حالی بود که مشاور رئیس جمهوری سابق امریکا میگوید نامعتبر شمردن گزارش مثبت آژانس درباره پایبندی ایران به برجام، برای همه دولتهای امریکا بجز دولت ترامپ، کار سختی بوده و به همین خاطر، احتمال خروج امریکا از برجام کاهش نیافته است. کولین کاول، در مصاحبه با واشنگتنپست به تلاش هیلی برای ناقض نشان دادن حوزه بازرسی آژانس اشاره کرد و گفت:«تقریباً همه دولتهای امریکا در صورت تلاش برای بیاعتنایی به اطلاعات آژانس بینالمللی انرژی اتمی، کار سختی را در پیش رو داشتند چون این آژانس، منبعی موثق به شمار میآید».
تکمیل برجام، موضوع رایزنیهای احتمالی 1+5
دولت ترامپ در حالی برای خروج از برجام تلاش میکند که برنامه موشکی ایران مبنای بهانه تراشی مقامهای این کشور علیه ایران قرار گرفته است. اگرچه کشورهای اروپایی 1+5 هم در زمره معترضین برنامه موشکی ایران به حساب میآیند اما معتقدند که این موضوع نباید دستاویز به بنبست رساندن توافق هستهای با ایران باشد. چنانکه یک روز پس از موضعگیری صریح امانوئل ماکرون، رئیس جمهوری فرانسه مبنی بر نبود جایگزینی برای برجام، اگنس روماته، سخنگوی وزارت امور خارجه این کشور اعلام کرد: «از نظر ماکرون میتوان توافق هستهای با ایران را در مذاکرات آتی با گنجاندن مفادی درباره وضعیت این توافق پس از سال 2025 و نیز برنامه موشکی ایران، تکمیل کرد». ایران پس از انقضای ده ساله دوره توافق (2025)، میتواند به فعالیتهای عادی هستهای خود زیر نظارت آژانس بینالمللی انرژی هستهای ادامه دهد. اگنس روماته با تأکید دوباره بر این موضع که «توافق وین برای عدم گسترش هستهای و امنیت منطقهای و بینالمللی ضروری است و هیچ جایگزین مطمئن دیگری ندارد»، تصریح کرد که تکمیل این توافق بعد از پایان موعد آن میتواند موضوع رایزنیهای احتمالی با دیگر اعضای گروه 1+5 باشد.
http://www.iran-newspaper.com/newspaper/BlockPrint/198088
ش.د9602454