چرایی اعتراضات اخیر در اقلیم کردستان

به گزارش بصیرت به نقل از کردپرس، سه شنبه (٢٨ آذر ماه) در دومین روز از آغاز تظاهرات سراسری مردمی در اقلیم کردستان در اعتراض به بحران های سیاسی و اقتصادی، کردپرس مصاحبه ای با رابون معروف نماینده مستقل پارلمان کردستان و از منتقدین جدی حاکمیت کنونی اقلیم کردستان در خصوص مطالبات تظاهرات کنندگان و وضعیت کنونی انجام داد. تنها یک ساعت پس از انجام این مصاحبه که در ادامه می خوانید، این نماینده پارلمان علیرغم داشتن مصونیت قضایی پارلمانی، از سوی نیروهای امنیتی در شهر سلیمانیه دستگیر و زندانی شد.

کردپرس: ارزیابی شما از آغاز دوباره‌ تظاهرات مردمی در شهرهای مختلف اقلیم کردستان در مقطع کنونی چیست؟

رابون معروف: پس از تاسیس دولت اقلیم کردستان از 26 سال گذشته‌ تاکنون بیش از پیش، مردم از این دولت و از حاکمیت دو حزب حاکم یعنی حزب دمکرات و اتحادیه‌ میهنی برای انجام دادن اصلاحات ریشه‌ ای و تامین رفاه‌ و خدمات اساسی همچون برق و آب و ضروریات دیگر ناامید شده‌ اند. به‌ ویژه‌ پس از رفراندوم شوم 25 سپتامبر سال جاری که‌ به‌ رهبری مسعود بارزانی برگزار شد، اقلیم کردستان با بحرانی عمیق مواجه‌ شده‌ است و دولت اقلیم کردستان حتی قادر به‌ تامین حقوق ماهیانه‌ کارمندان و آغاز دوباره‌ پروژه‌ های عمرانی نیست، به‌ همین دلیل مردم کردستان هیچ امیدی به‌ حزب دمکرات کردستان و اتحادیه‌ میهنی برای انجام دادن اصلاحات اساسی در دولت و بهبود وضعیت ندارند و خواستار پایان دادن به‌ حاکمیت این دو حزب هستند.

کردپرس: در تظاهرات چند روز اخیر شاهد بودیم که‌ در شهرهایی مثل پیره‌ مگرون و کویه و رانیه، تظاهرات کنندگان اقدام به‌ آتش زدن دفاتر پنج حزب اصلی اقلیم کردستان (دمکرات، اتحادیه‌ میهنی، جنبش تغییر، جماعت و اتحاد اسلامی) کردند، پیام این اقدام برای این احزاب و به‌ طور کلی حاکمیت چیست؟

رابون معروف: اولین پیام این اقدام معترضین در به‌ آتش کشیدن دفاتر پنج حزب اصلی این است که‌ هر حزب و جریانی که‌ در این دولت و سیستم مشارکت داشته‌ است مسئول وضعیت نامناسبی است که‌ هم اکنون مردم با آن دست به‌ گریبان هستند. پیام دوم نیز ناامیدی مردم از ایجاد تغییرات در حاکمیت سیاسی اقلیم کردستان از طریق مسالمت آمیز است، اما ما بر این عقیده‌ ایم که‌ در مبارزات مدنی به‌ هیچ عنوان نباید به‌ خشونت پناه‌ برد. اما در هر حالتی دولت اقلیم کردستان ضمن جلوگیری از بروز خشونت باید خود نیز از بکارگیری خشونت و نیروهای نظامی برای کنترل اوضاع، پرهیز نماید.

کردپرس: پس از تشکیل دولت اقلیم کردستان به‌ ویژه‌ در سال 2011 شاهد برگزاری چندین راهپیمایی اعتراض آمیز در اقلیم بوده‌ ایم، با توجه‌ به‌ رویدادهای اخیر در عراق و اقلیم کردستان به‌ ویژه‌ رفراندوم و وقایع کرکوک و مناطق مورد مناقشه‌، تفاوت تظاهرات مردمی کنونی با قبل چیست؟

رابون معروف: نکته‌ اساسی در تفاوت این تظاهرات با همه‌ تظاهرات پیشین از زمان تشکیل دولت اقلیم کردستان طی 26 سال گذشته‌ در این است که‌ در تمامی تظاهرات گذشته‌ مطالبه‌ مردم انجام اصلاحات از سوی دولت تشکیل شده‌ از جانب حزب دمکرات و اتحادیه‌ میهنی بوده‌ است، اما برای اولین بار است که‌ تظاهرات کنندگان هیچ مطالبه‌ ای از این دو حزب حاکم ندارند، بلکه‌ خواستار سقوط این دولت هستند.

کردپرس: شما یکی از طرفداران انحلال دولت کنونی در اقلیم کردستان و تشکیل دولتی موقت یا دولت نجات ملی هستید، در شرایط بحرانی کنونی در اقلیم کردستان که‌ این اقلیم در محاصره‌ سیاسی و اقتصادی است آیا زمینه‌ برای تشکیل دولتی که‌ بتواند راه‌ حلی برای این بحران بیابد، وجود دارد؟

رابون معروف: بله، زمینه‌ و فرصت تشکیل چنین دولتی وجود دارد. همه‌ بحران هایی که‌ هم اکنون اقلیم کردستان با آن ها روبرو است، نتیجه‌ سیاست های مسعود بارزانی و حزب دمکرات و اتحادیه‌ میهنی است که‌ از این سیاست ها حمایت کرده‌ اند. ما از ریشه‌ تغییر ایجاد می کنیم. ما در دولت جدید روابط را با جمهوری اسلامی ایران به‌ پیش برده‌ و بهبود خواهیم بخشید. همچنین روابط با دیگر کشورهای همسایه‌ و جامعه‌ جهانی را بهبود خواهیم بخشید. از سوی دیگر، روابط با بغداد را بهبود خواهیم بخشید. در دولت جدید اقلیم کردستان ما اجازه‌ ایجاد بی ثباتی و آشوب در منطقه‌ را نخواهیم داد و این سیاست صلح آمیز را بر اساس تفاهم و تامین منافع  مشترک با همسایگان، بغداد و جامعه‌ جهانی در پیش خواهیم گرفت. در پیش گرفتن چنین سیاستی از نظر ما بهترین و صحیح ترین راهکار در راستای تامین ثبات و امنیت پایدار در منطقه‌ می باشد.

کردپرس: سوال اینجاست، طی 26 سال گذشته‌ که‌ شما هم اشاره‌ کردید، همه‌ ارکان قدرت در حوزه‌ های سیاسی و اقتصادی و روابط دیپلماتیک به دست دو حزب دموکرات و اتحادیه‌ میهنی افتاده است و آن ها را در انحصار خود گرفته‌ اند، آیا اگر مطالبه‌ شما برای تشکیل دولت جدید محقق شد، این دولت خواهد توانست این ارکان را در دست گیرد و اصلاحات را انجام دهد؟

رابون معروف: در واقع ما نیز واقف هستیم که‌ همه‌ ارکان حاکمیتی در کنترل و انحصار حزب دمکرات و اتحادیه‌ میهنی است و در اقلیم کردستان هیچ نهاد دولتی مستقل یافت نمی شود. اما تلاش و اقدامات مسالمت آمیز ما در راستای این مهم می باشد که‌ در قدم اول، نیروهای  پیشمرگ و امنیت داخلی و ضد ترور و دیگر نهادهای دولتی را از اقلیت فاسد حزب دمکرات و اتحادیه‌ میهنی و دولت تشکیل شده‌ از سوی آن ها تفکیک نماییم، یعنی فراخوان ما فقط برای انحلال دولت می باشد و باید نیروهای پشمرگ و امنیتی و دیگر نهادهای دولتی محفوظ باشند و در قدم بعد، دولتی که‌ با پشتیبانی مردم و انقلاب مردمی بر سر کار آمد، از کانال های قانونی، اصلاحات مورد نظر را انجام دهد.

کردپرس: دلیل عدم پاسخگویی بغداد به‌ درخواست های دولت اقلیم کردستان را در چه‌ می دانید و‌ به‌ نظر شما چه‌ چیزی موجب تغییر در این رویکرد دولت مرکزی عراق خواهد؟

رابون معروف: علیرغم همه‌ انتقاداتی که‌ از دولت فدرال در بغداد داریم، اما این مسئله‌ به‌ اقلیم کردستان مرتبط می باشد. این جمع فاسد وضعیتی را ایجاد کرده‌ اند که‌ گفتگو و حصول تفاهم را دشوار کرده‌ است. حاکمان اقلیم کردستان طی سالیان گذشته‌ میلیادرها دلار سرمایه‌ کردستان را به غارت برده‌ و در بانک های اروپا و کشورهای غربی انباشت کرده‌ اند و وضعیتی را به‌ وجود آورده‌ اند که‌ هیچ گونه‌ شفافیتی در گمرک ها و فرودگاه‌ ها و درآمدهای داخلی وجود نداشته‌ و چنین امری به‌ امری غیر ممکن تبدیل شده‌ است.  زیرا حزب دمکرات و اتحادیه‌ میهنی کردستان برای اداره‌ امور حزبی خود نیازمند ده‌ ها میلیون دلار هستند و وجود شفافیت، این منابع درآمدی را به‌ روی آن ها قطع خواهد کرد و به‌ همین دلیل توانایی دولت اقلیم کردستان برای توافق با دولت مرکزی عراق به‌ امری محال تبدیل می شود. دولت اقلیم کردستان اقدام به‌ تهیه‌ لیستی از حقوق بگیران کرده‌ است که‌ در اقلیمی کوچک با سه‌ استان اصلی و با جمعیتی چهار و نیم تا پنج میلیون نفری به‌ منظور گرفتن اراده‌ مردم و ایجاد یک زندگی سرتاپا حزبی، 1 میلیون و 250 هزار حقوق بگیر را در اقلیم کردستان استخدام کرده‌ اند. در توان هیچ دولتی در جهان نیست که‌ برای یک اقلیم کوچک همچون اقلیم کردستان بودجه‌ این شمار بزرگ حقوق بگیر را تامین نماید. این دولت ده‌ ها هزار نفر را با رتبه‌ های وزیر و مستشار و مدیران کل بازنشسته‌ کرده‌ است بدون این که‌ حتی یک روز برای دولت کار کرده‌ باشند و یک روز وزیر یا مستشار و یا مدیر کل بوده‌ باشند، هیچ یک از این افراد در هیچ یک از نهادهای دولتی اقلیم کردستان کار نکرده‌ اند. از سوی دیگر، ده‌ ها هزار نفر تحت عنوان پیشمرگ حقوق دریافت می کنند در حالی که‌ پیشمرگ نبوده‌ اند و در دوران رژیم ىعث صدامی از عوامل این رژیم بوده‌ و مردم کرد را کشته‌ و انفال کرده‌ اند. با همه‌ این تفاصیل و وضعیتی که‌ شرح آن رفت و از سوی اتحادیه‌ میهنی و حزب دمکرات ایجاد شده‌ است، توافق با دولت مرکزی عراق را به‌ امری محال تبدیل کرده‌ اند.

کردپرس: همان گونه‌ که‌ استحضار دارید نخست وزیر اقلیم کردستان و معاون وی، تور دیپلماتیکی را در اروپا آغاز کرده‌ اند و در آغاز از فرانسه‌ دیدار و سپس راهی آلمان شدند و قرار است از کشورهای دیگری نیز دیدار داشته‌ باشند، ارزیابی شما از این تلاش دولت اقلیم کردستان برای خروج از انزوای سیاسی چیست؟

رابون معروف: به‌ عقیده‌ من متاسفانه‌ وضعیتی در اقلیم کردستان ایجاد شده‌ است که‌ هیچ آلترناتیو قوی برای جایگزینی این دولت حضور ندارد. ما از جامعه‌ جهانی، جمهوری اسلامی ایران و  کشورهای همسایه‌ درخواست داریم که‌ از حزب دمکرات و اتحادیه‌ میهنی حمایت و پشتیبانی نکنند، بلکه‌ از مردم کردستان پشتیبانی نمایند. به‌ صورت عملی، گروهی از حزب دمکرات و اتحادیه‌ میهنی که‌ حاکمیت را در دست دارند امانتدار مردم نیستند و پشتیبانی مردم را از دست داده‌ اند. هر کشور اروپایی و آمریکایی و همسایه‌ که‌ از حزب دمکرات و اتحادیه‌ میهنی حمایت و پشتیبانی کند برای خود بحران زایی خواهد کرد. ما از جمهوری اسلامی ایران به‌ عنوان دولتی مهم در منطقه‌ و جهان و دیگر کشورها و جامعه‌ جهانی درخواست داریم  از مردم کردستان پشتیبانی کنند تا به‌ حاکمیت این اقلیت غارتگر پایان دهیم و دولتی را تاسیس کنیم تا منافع اقلیم کردستان، بغداد، ایران و ترکیه‌ و جامعه‌ جهانی را بر اساس منافع مشترک و گفتگو تثبیت کند. مطمئنا دولتی با پشتیبانی مردمی تاسیس خواهیم کرد که‌ موجب ایجاد مشکل برای عراق، ایران و ترکیه‌ نخواهد بود.

کردپرس: پیش بینی شما از تحولات سیاسی آینده‌ در اقلیم کردستان چیست؟

رابون معروف: به‌ این اطمینان خاطر رسیده‌ ام تا هنگامی که‌ حاکمیت سیاسی در اقلیم کردستان در دست حزب دمکرات و اتحادیه‌ میهنی باشد، وضعیت سمت و سویی خطرناک تر به‌ خود خواهد گرفت و ثبات سیاسی نخواهیم داشت و خدایی ناکرده‌ اگر این دو حزب در قدرت باقی بمانند خلائی ایجاد خواهد شد که‌ زمینه‌ را برای ظهور گروه‌ هایی شبیه‌ داعش و القاعده‌ و سازمان های تروریستی دیگر فراهم خواهد شد و این نیز برای جمهوری اسلامی ایران بسیار بد خواهد بود که‌ زمینه‌ برای فعالیت های گروه‌ های تروریستی در مرزهای این کشور فراهم خواهد شد. تا هنگامی که‌ این دو حزب در قدرت باشند مطمئنا شاهد ثبات سیاسی نخواهیم بود زیرا مردم با آن ها نیستند. به‌ همین دلیل دولت عراق، ایران، ترکیه‌ و آمریکا و جامعه‌ جهانی باید از تغییرات اساسی و ریشه‌ ای دمکراتیک پشتیبانی کنند تا از این طریق به‌ حاکمیت حزب دمکرات و اتحادیه‌ میهنی پایان داده‌ شود و دولتی در اقلیم کردستان بر سر کار آید که‌ پشتیبانی مردمی را داشته‌ باشد و چنین دولتی است که‌ می تواند ثبات سیاسی را در اقلیم کردستان و منطقه‌ ایجاد کند.

* مصاحبه و ترجمه: حسن صالحی / سرویس عراق و اقلیم کردستان