اعتماد به خبر رسمی!

یکی از پاسداران بازنشسته محافظ رهبر معظم انقلاب، سال‌ها پیش در جلسه‌ای در جمع تحریریه هفته‌نامه صبح صادق نقل می‌کرد، واپسین ساعات شب ۱۳ خرداد ۱۳۶۸ وقتی تلاش پزشکان برای احیای امام خمینی(ره) جواب نداد و رهبر کبیر انقلاب اسلامی رخ در نقاب هجران کشید، یکی از مهم‌ترین رخدادهای دهه اول انقلاب به وقوع پیوست. قریب به اتفاق مسئولان عالی نظام در محل بیمارستان قلب جماران حاضر بودند. آنها در کنار خانواده امام(ره) تنها کسانی بودند که از عروج ملکوتی روح خدا خبر داشتند. قرار بر این شد تا خبر ارتحال امام(ره) در اولین بخش خبری فردای آن روز (۱۴ خرداد) از رادیو پخش شود. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای که رئیس‌جمهور وقت بودند، با نگاه دوراندیش خود، مسئولان کشور را از هرگونه مصاحبه با رسانه‌های خارجی بر حذر داشتند و تأکید کردند این خبر باید اولین‌بار از رسانه‌ ملی پخش شود تا اعتبار نظام اسلامی دچار خدشه نشود و همین هم شد...

این رویداد نمونه بارزی است که از یک سو اهتمام به «منبع خبر» و از سوی دیگر ضرورت انتشار «خبر رسمی»، آن هم در شرایط خاص و ویژه‌ای مانند رحلت رهبر جامعه اسلامی را نشان می‌دهد. منبع خبر، رکن مهمی است که در خبرنویسی به شخص حقیقی یا حقوقی، سازمان‌ها و نهادهایی اطلاق می‌شود که خبر از آنها سرچشمه می‌گیرد. اطلاع از منبع خبر، نیاز و حق طبیعی مخاطب به حساب می‌آید تا از این طریق بتواند با توجه به سابقه و اعتبار منبع خبر، صحت و سقم آن را ارزیابی کند.

در سال‌های اخیر، اگرچه ارتباطات اجتماعی و رسانه‌ها دستخوش تحول اساسی شده‌اند و با ظهور شبکه‌های اجتماعی، رسانه‌های سنتی تا حدودی جایگاه قبلی خود را از دست داده‌اند، اما رسانه‌های سنتی بیشتر جایگاه منبع و مرجع اخبار را پیدا کرده‌اند و شبکه‌های اجتماعی در بیشتر موارد، اخبار را از این رسانه‌ها نقل می‌کنند در بازنشر اخبار نقش دارند.

گسترش مفهوم «شهروند خبرنگاری» که در فرایند جمع‌آوری، گزارش، تحلیل و انتشار اخبار و اطلاعات در جامعه، نقش فعالی بازی می‌کند، به اینکه هر کس در جامعه می‌تواند یک رسانه باشد، آسیبی بزرگ به همراه دارد و آن عدم وثاقت اخبار است. در چنین شرایطی تشخیص خبر درست از خبر نادرست بسیار دشوار است و نیازمند «سواد رسانه‌ای» است که فقدان آن در جامعه قابل مشاهده است.

با این اوصاف، برای مدیریت اطلاعات و انتشار اخبار در مقطع فعلی که کشور درگیر یک پدیده زیستی است، راهی جز اعتماد به مراجع رسمی و معتبر رسانه‌ای و منابع خبری نیست  چرا که مدیریت رسانه‌ای این موضوع هم  در دست مدیریت اجرایی و عملیاتی آن است که دقیق‌ترین اطلاعات را درباره موضوع دارد و بهترین راهکارها را برای مقابله با آن ارائه می‌دهد.

در چنین شرایطی باید جایگاه «خبر رسمی» را احیا کنیم و بدون توجه به شایعات و فضاسازی‌های رسانه‌ای که به دنبال تشویش اذهان و افکار است، در مسیر شکست دادن این «ویروس منحوس» با همدلی و وحدت محکم و استوار گام برداریم.