لحظه‌ای که وصف شدنی نیست

تقریظ رهبر معظم انقلاب بر کتاب‎های حوزه دفاع مقدس و آثار مربوط به ایثار و شهادت موضوع جدیدی نیست و ایشان بار‌ها با این روش بر اهمیت ثبت و ضبط خاطرات آن دوران و بیان حماسه‌آفرینی و جانفشانی‎های مردم تأکید داشته‎اند. رهبر فرزانه انقلاب از دفاع مقدس به منزله گنجی بی‎پایان یاد کرده‎اند که استخراج و الگو برداری از آن می‎تواند چراغ راه آیندگان و نسل جوانان باشد؛ راهی که رزمندگان به واسطه حضور در جبهه آن را روشن کرده‌اند. 

 هنر در خدمت فرهنگ
دفاع مقدس به‎منزله دورانی شگفت‎انگیز از به میدان آمدن اقشار مختلف مردم به‌منظور دفاع از کشور در مقابل هجوم دشمن تا بن‎دندان مسلح به‌شمار می‌آید. حماسه مردمان پاک ایران زمین با اتکا به قدرت ایمان و مقاومت، نقطه روشنی از تاریخ کشور عزیزمان را پدید آورده است که سال‌ها زمان برای پرداختن به وجوه مختلف آن و نگاه به زوایای گوناگون آن، کاری بس دشوار و زمان‎بر است. بهره‌گیری از ظرفیت هنر برای نشان‌دادن زوایای آشکار و پنهان دفاع مقدس، که اقدامی هنرمندانه است، جز با ابزار فکر و قلم و اندیشه هنرمندان پاک‌اندیش قابل ارائه نیست؛ اما در این میان ادبیات جایگاه ویژه‎ای دارد و رهبر معظم انقلاب بار‌ها در صحبت‎ها و سخنرانی‌های خود بر توجه بیشتر آثار ادبی تولید شده در حوزه پایداری و مقاومت تأکید کرده‌اند. همچنین تقریظ‎‎های پرشمار بر کتاب‎های سبک «ادبیات پایداری» گوشه‎ای دیگر از توجه ایشان به این موضوع را نشان می‎‎دهد. 

دفاع مقدس، مرکز توجه
بیشتر کتاب‌هایی که امام خامنه‎ای (مدظله‌العالی) بر آنها تقریظ نوشته‌اند، به موضوعات گوناگون دفاع مقدس اشاره دارد و از زوایای گوناگونی موضوع جنگ تحمیلی را روایت کرده‌اند. این مسئله از دو جنبه قابل توجه است؛ اول اینکه رهبر فرزانه انقلاب درحالی اکنون در قامت رهبر ایران قرار دارند که دوران جنگ را از نزدیک دیده و لمس کرده‌اند و به خوبی بر اهمیت ادبیات و پرداختن ادبی به موضوع مهمی، چون دفاع مقدس واقف هستند. حال پس از گذشت بیش از ۳۰ سال از جنگ تحمیلی و با وجود گونه‎های هنری دیگر از قبیل فیلم، سریال، هنر‌های تجسمی و... همچنان جایگاه ادبیات بسیار ویژه است. البته این نفع دو طرفه ‎است؛ ادبیات پایداری به‌ویژه ادبیات مربوط به دوران پرصلابت دفاع مقدس هم بر غنای ادبی ادبیات فارسی می‌افزاید و هم بر ماندگاری بیشتر و جاودانگی دفاع مقدس کمک می‌کند.

 کتابخوان حرفه‌ای
نکته دیگر این است که رهبر معظم انقلاب فارغ از جایگاه زعامت ایران اسلامی، یک شخصیت کتابخوان هستند که به خوبی به حوزه کتاب و ادبیات آشنایی و اشراف کامل دارند و به تکرار، کتاب‎هایی در حوزه‎های گوناگون را مطالعه می‎کنند. البتهدر بین انواع سبک‌های ادبی تأکید جدی به معرفی کتاب‎های حوزه ادبیات پایداری داشته‌اند. ایشان در یکی از سخنرانی‎های خود به موضوع الگوگیری از شهدا با استفاده از کتاب خواندن اشاره و به جوانان تأکید کردند: «شرح حال شهدا و این بسیجی‎هایی که شهید شدند و کتاب‎های زیادی درباره آنان چاپ شده را بخوانید.»

 آخرین تقریظ
در آغازین روز‌های هفته دفاع مقدس خبر تقریظ جدید رهبری بر شش کتاب در محافل و مجالس پیچید. سه کتاب مربوط به شهدای مدافع حرم و سه کتاب نیز با موضوع دفاع مقدس و زندگی شهدا و خاطرات رزمندگان این دوران است. 
کتاب «پاییز آمد» نوشته «گلستان جعفریان» به زندگی خصوصی خانم موسوی و شهید یوسفی، آشنایی و عشق آنها اختصاص دارد. کتاب «آخرین فرصت» که «سمیرا اکبری» آن را به رشته تحریر درآورده و زندگی شهید علی کسایی را روایت کرده است. کتاب «معبد زیرزمینی» نوشته «معصومه میرابوطالبی» نیز رمانی براساس خاطرات مقنی‌ها از جنگ تحمیلی است. 
این سه کتاب اگرچه در سال‌های گذشته به چاپ رسیده و در کتابفروشی‎ها عرضه شده‌اند، اما به تازگی مورد تفقد امام خامنه‌ای قرار گرفته‌اند.

 وصف شدنی نیست!
به مناسبت تقریظ رهبر معظم انقلاب بر کتاب «آخرین فرصت»، خبرنگار صبح صادق گفت‎و‎گویی با «سمیرا اکبری» نویسنده جوان این کتاب انجام داده است. اکبری در توضیح کوتاهی از این کتاب و معرفی آن بیان کرد: «کتاب آخرین فرصت‎ گذری بر زندگی شهید علی کسایی است. وی مسئول آموزش عقیدتی ـ سیاسی در ارتش شیراز بود که ما در کتاب با برادر، همرزمان و دوستان شهید گفتگو گرفتیم و به‌صورت ویژه پای صحبت‎های همسر شهید نشستیم که تکیه اصلی کتاب بر روایت‌های همسر شهید است.»
وی درباره چگونگی نگارش کتاب و آشنایی با این سوژه بیان کرد: «من سال‌هاست پس از اتمام درسم در دانشگاه عضو «مؤسسه نشر فرهنگ شهادت» در شهر شیراز هستم که سابقه‌ای ۲۵‎ساله در راستای حفظ فرهنگ شهادت دارد. یکی از فعالیت‎های این مؤسسه مردم‌نهاد دیدار با خانواده شهدا و ثبت و ضبط خاطرات آنان است. یکی از خانواده‎هایی که در طول این دیدار‌ها با آنان آشنا شدیم، خانواده کسایی بودند. صوتی سه ساعته از گفتگو با این خانواده در مؤسسه ضبط شد که بعد از شنیدن محتوای فایل صوتی، متوجه ظرفیت پرداختن به سوژه شدم. شهید در عین خاص بودن گمنام بود و همین سرآغاز کار ما برای مصاحبه‌ای ۳۰ ساعته با همسر شهید شد. با استفاده از مصاحبه‌های قبل و مصاحبه‌های گرفته شده کار نگارش کتاب شروع شد.»
اکبری با اشاره به ویژگی‎های شهید کسایی که موجب جلب توجه رهبر معظم انقلاب به این کتاب شد، اظهار داشت: «شهید کسایی مدرس و مفسر موضوعی نهج‎البلاغه بود. کسی که در عید غدیر به دنیا آمد و به خاطر همین اسمش را علی گذاشتند. زمان ازدواج برای خواندن خطبه عقد نزد امام خمینی‎ (ره) در تهران می‎رود و پشت در بیت امام (ره) زمانی که خطبه عقد درحال جاری شدن بود از همسرش می‌خواهد دعا و نذر کند که عروسی‎شان در روز عید غدیر باشد و آن روز را روزه بگیرند. با وجود موانع این کار، عروسی در روز عید غدیر برگزار می‎شود و شهید هم روزه می‎گیرد. باز از همسرش درخواست می‌کند که دعا کند شهادتش در روز عید غدیر باشد. این اتفاق هفت سال بعد از ازدواج زمانی که چهار فرزند داشت، در سال ۶۶ در سومار رقم می‎خورد و شهید کسایی در روز عید غدیر به شهادت می‌رسد.»
نویسنده کتاب با اشاره به دلایل تقریظ رهبر فرزانه انقلاب بر کتاب آخرین فرصت، گفت: «قطعاً لطف خدا و عنایت اهل بیت به ویژه امیرالمؤمنین (ع) بود؛ اما در مرحله بعدی ویژگی‌های منحصر به فردی که شهید کسایی داشتند از جمله توجه و تسلط به نهج‌البلاغه و همّ و غمی که برای ترویج نهج‎البلاغه و استفاده از کلام و تربیت این کتاب انسان‌ساز داشتند، به نظرم نقطه قوت این کتاب است. شهید دغدغه جدی نسبت به تربیت نسل جوان داشت و نه فقط زمانی که استاد بود؛ بلکه چهار سال دانشجوی‌اش در «دانشگاه فردوسی» که همزمان در حوزه علمیه هم درس می‌خواند، به موضوع تربیت عناصر انقلابی و متدین توجه می‎کرد. او نامه‎هایی از زمان دانشجویی به شیراز و برای مادرش می‎فرستاد که یکی از این نامه‎ها در چاپ جدید کتاب آمده و در بند پایانی آن خطاب به مادرش نوشته است که «مادر دعا کنید فرزند شما در زیر سایه امام هشتم (ع) آدم شود و بتواند آدم تربیت کند.» اکبری درباره ویژگی‌های این کتاب گفت: «کتاب کاملاً مستند است و تخیل نویسنده با روایت‌ها مخلوط نشده، اما سعی شده در عین امانتداری در قالب داستانی، از خلاقیت‎های ادبی استفاده شود. از مؤسسه نشر فرهنگ شهادت در شیراز که مجالی داد تا زندگینامه این شهید را به رشته تحریر درآورم، ممنونم.» 
وی حس و حال خودش را پس از شنیدن خبر تقریظ رهبر معظم انقلاب بر کتاب آخرین فرصت شرح داد و بیان کرد: «پیش از این کتاب دیگری با عنوان «سی و نه کیلو» مربوط به خاطرات اسارت نوجوانی در اردوگاه‌های عراق را در انتشارات «روایت فتح» نوشته بودم و از زمانی که متوجه شدم کتاب به تقریظ رهبری رسیده، حس و حالم قابل بیان نیست، واضح است که خیلی برایم خوشحال کننده بود و لحظه‎ای که خبر را شنیدم، قابل وصف نیست.»