بایسته ها و الزامات عملیاتی شدن اقتصاد مقاومتی

برای اجرایی شدن هر برنامه‌ای، بایستی زمینه ها و الزامات آن از لحاظ فکری و نظری،روحی و روانی، ابزار و امکانات فراهم، و پیش بینی های لازم برای موانع و اشکالات احتمالی و تدابیر لازم برای رفع آنها اندیشیده شود. در غیر این صورت برنامه تنظیم شده موفق و نتیجه بخش اجرا نخواهد شد.
با توجه به نقشه های دشمنان برای ضربه زدن به نظام جمهوری اسلامی ایران از طریق تحریم های مختلف اقتصادی، مقام معظم رهبری از سال‌ها پیش متوجه نقشه دشمن شده و نام‌گذاری سال‌ها را بیشتر با نگاه اقتصادی و برای مقابله با نقشه دشمن نامگذاری کرده‌اند.
اقتصاد مقاومتی برای اولین بار در 16 شهریور 1389 در دیدار جمعی از کارآفرینان توسط مقام معظم رهبری مطرح شد ولی واژه «اقدام و عمل» در نامگذاری امسال نشان دهنده این امر می باشد که هیچکدام از مخاطبان موضوع اقتصاد مقاومتی یا به این امر اعتقادی نداشته اند و یا از حد شعار فراتر نرفته و به دنبال فکر و اندیشه عملیاتی کردن اقتصاد مقاومتی از نظر علمی، جامعه شناختی و افکار عمومی، قانون‌گذاری و اجرایی نمودن آن در ابعاد ملی نبوده اند.
به نظر می رسد برای عملیاتی کردن اقتصاد مقاومتی اولاً بایستی نسبت به این قضیه در ابعاد ملی و در بین نخبگان و افکار عمومی و عموم مردم اعتقاد فکری و عملی ایجاد شود و نسبت به تعریف دقیق و مفهوم سازی آن در میان نخبگان و مردم یک اشتراک نظری حاصل آید.ثانیاً زمینه های عملیاتی شدن آن در ابعاد ملی فراهم شود تا با اجرای دقیق آن علاوه بر بی‌نیازی از بازارهای خارجی برای تأمین نیازهای داخلی، به مقابله با نقشه‌های دشمنان پرداخته و نیاز بازارهای داخلی با تولیدات متنوع و با کیفیت بومی تأمین شود.
باور و اعتقاد فکری و عملی به برنامه اقتصاد مقاومتی،تئوری ها و نظریات دانش بنیان اقتصادی درون زا و برون گرا، آمادگی روحی و روانی، اعتماد به افکار، نظریات، قوانین و تولیدات و صنایع داخلی، قانون‌گذاری‌ها و ریل گذاری‌های اصولی و کارشناسانه با کمک متخصصان کشور، اجرای دقیق قوانین اقتصاد مقاومتی و... از جمله الزامات اجرایی کردن و اقدام و عمل در خصوص اقتصاد مقاومتی می باشد:
1- باور و اعتقاد فکری و عملی به اقتصاد مقاومتی: برای اجرای موفق و عملیاتی کردن اقتصاد مقاومتی بایستی اعتقاد فکری و عملی به مقاوم سازی اقتصاد داخلی و عدم اتکا به کشورهای خارجی در حل مشکلات اقتصادی داخلی و شجاعت رویارویی با اقتصاد لیبرالیستی و سرمایه داری در میان نخبگان علمی و مسئولین اجرایی و افکار و اعتقادات عموم مردم وجود داشته باشد. تا زمانی که قوانین دست و پا گیر و ناکارآمد در کشور وجود دارد و سیستم بروکراسی خسته کننده و به شدت زمان‌بر وجود دارد، نباید انتظار معجزه، امید به نجات اقتصاد در حال رکود داخلی و توان مقاومت در برابر تحریم های دشمنان را داشت.
1-1- نخبگان علمی: نخبگان علمی مخصوصاً نخبگان اقتصادی بایستی باور و اعتقاد قلبی به این امر داشته باشند که با تلاش و کوشش می توان به تولید نظریات علمی اقتصادی بومی با توجه به فرهنگ اسلامی و ملی متناسب با نیاز امروز کشور نائل آمد. همچنان که نخبگان هسته ای توانستند به پیچیده ترین علوم روز جهان بدون کمک کشورهای دیگر دست پیدا کنند، همچنان که نخبگان پزشکی ما، نخبگان موشکی ما، نخبگان فضایی و دیگر نخبگان ما در عرصه های مختلف علمی در زمان تحریم ها از سوی دشمنان به موفقیت های چشمگیر دست پیدا کرده اند که موجبات تعجب اندیشمندان و متفکران جهانی را در پی داشته است، در بعد اقتصادی و مقاوم سازی اقتصاد در مقابل تکانه ها و تحریم های دشمنان هم می توان موفق شد. این کار نیاز به تقویت باور و اعتماد به شعار «ما می توانیم» در میان جوانان، اندیشمندان و نخبگان کشور و حمایت مسئولین امر از آن‌ها دارد.
1-2- مسئولین کشوری: مسئولین کشور اعم از قانونگذاران و مسئولین اجرایی هم در کنار نخبگان علمی بایستی با اعتقاد فکری و عملی در جهت عملیاتی کردن اقتصاد مقاومتی حرکت نمایند. تا زمانی که مسئولین قانونگذاری مبانی اقتصاد مقاومتی را در قوانین جاری کشور پیاده نکنند و قوانین لازم برای مقاوم سازی اقتصاد داخلی را تهیه ننمایند، سایر ارگان‌ها به تنهایی در این راه موفق نخواهند شد. قانونگذاران باید با درک درست وضعیت داخلی و نقشه های دشمنان، در جهت تسهیل تولید داخلی، تسهیل سرمایه گذاری های داخلی و خارجی در اقتصاد کشور، حمایت از تولید و تشویق مصرف تولیدات داخلی و صادرات آن، مسیر اجرای اقتصاد مقاومتی را با تصویب قوانین شفاف و گره‌گشا تسهیل کنند. مسئولین اجرایی هم باید قوانین اقتصاد مقاومتی را اجرا کرده و خود عامل به حمایت از تولیدات داخلی باشند. با صرف تصویب قوانین اقتصاد مقاومتی، مشکلات اقتصادی حل نخواهد شد. برخی از مسئولین راه چاره نجات اقتصادی کشور را در تعامل با کشورهای خارجی و یا با اقتصادهای بزرگ جهانی می دانند، ولی باید توجه داشت که بدون مقاوم سازی داخلی، اقتصاد کشور با اندک تکانه های اقتصادی و یا تحریم کشورهای غربی، دچار مشکل شده و شاهد ضررها و زیان های جبران ناپذیری می شویم.
1-3- عامه مردم: شاید بیشترین وظیفه در راستای اجرای اقتصاد مقاومتی و عملیاتی کردن آن بر عهده عموم مردم باشد. بایستی نخبگان جامعه و مسئولین کشوری افکار عمومی را از نقشه های دشمنان آگاه کرده و آن‌ها را در جهت مقاوم سازی اقتصاد داخلی متقاعد نمایند. تا زمانی که افکار عمومی در جهت حمایت از تولید داخلی، مصرف تولیدات داخلی اقناع نشود و نقشه های دشمنان را برای ضربه به باورها و ارزش ها و اعتقادات خود درک نکند و تا زمانی که برند ایرانی و تولیدات داخلی برای آن‌ها به عنوان یک ارزش تلقی نشود، قوانین خوب و اندیشه و تفکرات عالی اقتصادی و علمی هم کارساز نخواهد بود. در این راستا باید متوجه برنامه‌های دشمن برای بازی با افکار عمومی در جهت تخریب تولیدات داخلی، تبلیغات منفی علیه کالاهای ایرانی و یا شعار و شایعه «ما نمی توانیم» و... در جهت ترغیب مردم به مصرف کالاهای خارجی بود و افکار عمومی را نسبت به این قضایا آگاه ساخت. بنابراین اقناع اذهان عمومی، جلب حمایت آن‌ها و ایجاد اعتقاد به مصرف تولیدات داخلی در عملیاتی شدن اقتصاد مقاومتی موثر خواهد بود.
2- تئوری ها و نظریات اقتصادی دانش بنیان درون زای برون گرا: از مقدمات مورد نیاز عملیاتی کردن یک فکر و اندیشه از جمله اقتصاد مقاومتی، پایه ریزی این تفکرات بر مبنای علمی و عقلی و اجتناب از آزمایش و خطا می باشد. برای مقاوم سازی این تفکرات، بایستی آن را بر مبنای اندیشه‌ها و امکانات داخلی و با نگاه به بازار جهانی پیاده سازی کرده و با بکار بستن آنها در زندگی روزمره خود به دنبال تجاری سازی و تولید انبوه برای بازارهای جهانی بود.
2-1- لزوم توجه به تولید تئوری ها و نظریات علمی: با توجه به رشد و توسعه علوم در ابعاد مختلف و نیاز به استفاده از نظریات علمی در کاهش هزینه و افزایش بهره وری و لزوم اجتناب از آزمایش و خطا مخصوصاً در بعد اقتصادی، کشورها، شرکت ها و کارخانجات مختلف جهت افزایش بهره وری و سود بیشتر و افزایش رفاه عمومی از تئوری و نظریات علمی دانش بنیان با توجه به فرهنگ خاص و ذائقه های فکری و رفتاری منطقه قلمروی خویش استفاده نموده و به نتایج قابل قبولی هم رسیده اند.
در کشور ما هم بایستی با توجه به افکار و عقاید و فرهنگ اسلامی و ملی ایرانی‌ها، از علوم اقتصادی بومی شده در جهت استحکام پایه های اقتصادی کشور و رفاه عمومی و اجرای موفق اقتصاد مقاومتی استفاده شود. در این مورد باید توجه داشته باشیم که از واردات صرف نظریات علمی و محصولات آن نظریات، اعم از صنایع و تولیدات کارخانجات خارجی که متناسب با فرهنگ خاص بیگانه و در تضاد با فرهنگ اسلامی و ملی ما و فقط در جهت کسب درآمد و افزایش سود و سرمایه می‌باشد، پرهیز نماییم. در بیشتر مواقع هدف از این موارد، صادرات فرهنگ خاص و ریشه کن کردن خرده فرهنگ ها و فرهنگ های بومی و محلی توسط صاحبان آن‌هاست که بدون توجه به ملاحظات انسانی،دینی و اخلاقی طراحی می‌َشود.
2-2- بکار گیری علوم اقتصادی در زندگی روزمره: با توجه به محدودیت منابع، امکانات و تجهیزات، بخصوص در داخل کشور بایستی توجه نماییم که از اتلاف و اسراف حتی در کوچک ترین بخش از منابع و سرمایه انسانی، مادی و معنوی پرهیز نماییم. لازمه رسیدن به اهداف کامل اقتصاد مقاومتی، درست مصرف کردن، بهینه مصرف کردن، از تولیدات داخلی مصرف کردن و کارآمد کردن صنایع و تولیدات داخلی و افزایش بهره وری می باشد. بسیاری از منابع تجدیدپذیر نیستند. اسراف و هدر رفت منابع شایسته جامعه اسلامی نیست. اینکه با مقدار ضایعات نان کشور در مدت یک سال چند میلیون انسان گرسنه را می شود سیر کرد، مثالی در خور توجه و تأمل می باشد. در راستای اصلاح همین الگوی مصرف بود که مقام معظم رهبری سالی را با نام«اصلاح الگوی مصرف» نامگذاری کردند. این قضایا نشان می دهد که ما در بیشتر تولیدات و در برنامه های زندگی روز مره خود از اصول توصیه شده دینی و نظریات اثبات شده اقتصادی روز بهره نمی بریم. با بهره گیری از این اصول و پیاده کردن آن در اقتصاد خانواده، در مراحل مختلف اقتصادی اعم از تولید، توزیع و مصرف می توانیم با برنامه جلوی بیشتر اسراف ها و هدر رفت ها را گرفته و بهره وری را بالا برده و سرمایه ملی را بهینه بکار گیریم.
2-3- تجاری سازی تولیدات علمی: برای عملیاتی شدن تئوری ها و نظریات اقتصادی دانش بنیان در کشور و جلوگیری از بیشتر اسراف ها و هدر رفت ها و آزمون و خطا بایستی رابطه دانشگاهیان با صنایع و کارخانجات و تولید کننده ها قوی، منطقی و همیشگی باشد. بدون ارتباط مراکز علمی و تولیدی و بدون تجاری سازی ایده ها و تفکرات علمی توسط مراکز تولیدی و یا تولیدات بدون پشتوانه علمی و نظری، دانشگاهیان و دانشجویان به مرور سرخورده شده و شیب تولید علم در کشور کند خواهد شد و اگر هم اندک تولیدات علمی هم باشد توسط بیگانگان به قیمت نازل خریداری شده و تولیدات آن را به قیمت سرسام آور به خود ما خواهند فروخت و همینطور صنایع و کارخانجات ما به صورت سنتی فعالیت کرده و توانایی رقابت با دیگران را نداشته و در صورت ادامه فعالیت، با افزایش هزینه تولید، بهره وری نداشته و موجبات ضربه به منابع و امکانات و سرمایه کشور فراهم خواهد شد.
2-4- حمایت از نخبگان علمی: نتایج آمارهای سنجشی معتبر جهانی نشان می‌دهد، نخبگان ایرانی از لحاظ فکری و ضریب هوشی از میانگین جهانی بالاتر می باشند. سابقه نزدیک به 4 دهه انقلاب و مدیریت اقتصاد و دیگر حوزه‌های کشور در لحظه‌های حساس از جمله اداره 8 ساله کشور در دوران جنگ تحمیلی با مدیریت و فعالیت جهادی، نشان می دهد که مردمان کشور ما اگر بخواهند و اراده بکنند مردمانی با اراده هستند. همچنین سرعت رشد علم در کشور به اذعان خود غربی ها 13 برابر میانگین جهانی است. بنابراین زمینه تولید تئوری ها و نظریات علمی و دانش بنیان اقتصادی و افزایش بهره وری و کارآمدی برای تولیدات داخلی و صنایع و کارخانجات فراهم می باشد.
در این راستا بایستی به نقاط ضعف ، چالش ها و تهدیدات اقتصادی کشور از جمله پر هزینه بودن تولیدات، عدم کیفیت و رقابت پذیری، دولتی بودن، عدم کارآمدی و بهره وری، اسراف در بخش های مختلف، وجدان کاری و ... توجه کرده و در جهت رفع آنها و تقویت نقاط قوت حرکت کرده و تئوری پردازی ، نظریه سازی و فرهنگ سازی نماییم.
حمایت از افکار و اندیشه های علمی ،اختصاص بودجه مناسب برای حوزه تحقیق و پژوهش و فرهنگ سازی آن در کشور، تلاش در جهت عملیاتی کردن و تجاری سازی ایده ها و تفکرات علمی و اقتصادی از سوی دولت و بخش خصوصی، باعث رونق گرفتن تفکرات و اندیشه های اقتصادی و دانش بنیان در کشور و افزایش کارآمدی و بهره وری در کشور خواهد شد.