تنشها بین آمریکا و چین در روزهای اخیر وارد فاز جدیدی شده و واشنگتن را مجبور کرده جنگندههای پیشرفته خود را برای ساقط کردن «اشیاء ناشناس» به پرواز درآورد.
بامداد دوشنبه پنتاگون از ساقط کردن چهارمین شیء پرنده ناشناس بر فراز دریاچه هورون نزدیک میشگان با این ادعا که نزدیک مکانهای نظامی حساس پرواز و برای هواپیماهای غیرنظامی ایجاد خطر میکرد، خبر داد. این گزارش در حالی است که بیش از ده روز از آغاز جنجالآفرینی آمریکاییها درباره یک بالن چینی میگذرد و نه تنها این ماجرا فروکش نکرده که هر روز و با کشف اشیاء پرنده جدید، ابعاد تازهای پیدا میکند و به تنشها بین دو کشور دامن میزند.
جمعه ۱۴ بهمن بود که سخنگوی وزارت خارجه چین به اتهامزنی وزارت دفاع آمریکا مبنی بر ارسال یک بالن جاسوسی پکن به آسمان ایالات متحده واکنش نشان داد و گفت «چین در حال تحقیق درباره آنچه که آمریکا بهعنوان یک بالن جاسوسی بر فراز قلمرو خود ادعا کرده، است. امیدواریم با آرامش و توجه به منافع دوجانبه با موضوع بالن برخورد شود».
اما تنها چند ساعت بعد از درخواست پکن برای حفظ آرامش تا روشن شدن موضوع، رسانههای آمریکایی از تعویق سفر برنامهریزی شده آنتونی بلینکن وزیر خارجه آمریکا به چین خبر دادند و دلیل آن را مشاهده «بالن جاسوسی چین» بر فراز ایالات متحده اعلام کردند. وال استریت ژورنال هم گزارش داد آمریکا سفیر چین را احضار کرده تا «پیام روشن و شفاف» واشنگتن درباره «بالن جاسوسی چین» را به این کشور ابلاغ کند.
سرنگونی بالن چینی و تهدید انتقامجویی پکن
اما جنجال به همینجا ختم نشد و در حالی که چین اعلام کرد بالن مورد نظر برای تحقیقات آبوهوایی بود و از اینکه به صورت تصادفی وارد حریم هوایی آمریکا شده بود، ابراز تأسف کرد و گرچه «پاتریک رایدر» سخنگوی وزرت دفاع آمریکا گفته بود پنتاگون قصد سرنگون کردن آن را ندارد، منابع خبری اعلام کردند که بایدن دستور سرنگونی بالن چینی را صادر کرده است.
در همین حال و دو روز بعد از جنجالهای اولیه درباره ورود بالن چین به حریم هوایی آمریکا، پنتاگون ادعا کرد که یک بالن دیگر چین بر فراز آمریکای لاتین دیده شد. سخنگوی پنتاگون درباره بالن دوم هم ادعا کرد که «ما این را یکی دیگر از بالنهای نظارتی (جاسوسی) چینی میدانیم».
سرانجام وزارت دفاع آمریکا شنبه شب (۱۵ بهمن) به وقت تهران از سرنگون کردن بالن اول با جنگنده اف-۲۲ بر فراز اقیانوس اطلس خبر داد و در بیانیهای مدعی شد «چین تلاش داشت از این بالن برای نظارت بر مکانهای راهبردی در ایالات متحده استفاده کند».
جو بایدن ضمن تبریک به ارتش آمریکا برای انداختن یک بالن توسط جنگنده پیشرفته، گفت که دستور داده بود تا در اسرع وقت بالن چینی منهدم شود و در توضیح عدم اقدام فوری در این خصوص افزود به توصیه پنتاگون برای جلوگیری از آسیب به مردم، این کار روی اقیانوس اطلس انجام شد.
این اقدام واشنگتن، واکنش شدید پکن را در پی داشت و وزارت خارجه چین اقدام علیه «بالن غیرنظامی» خود را «واکنش افراطی صریح و نقض جدی عرف بینالمللی» توصیف و تأکید کرد که پکن این اقدام را بیپاسخ نمیگذارد. وزارت دفاع چین هم اقدام آمریکا در سرنگون کردن بالن این کشور را «واکنش افراطی» خواند و هشدار داد که پکن حق خود برای پاسخگویی را محفوظ میداند.
در حالی که جنجال بالن چینی دور تازه تنش خارجی برای آمریکا را در پی داشت، در داخل هم دونالد ترامپ، برخی مقامات سابق دولت آمریکا و قانونگذاران جمهوریخواه از پرواز طولانی مدت بالن اطلاعاتی چینی بر فراز حریم هوایی آمریکا و تعلل بایدن انتقاد میکردند. این در حالی بود که گزارش رسانههای آمریکایی از جمله بلومبرگ مبنی بر این که بالنهای چینی در زمانی که ترامپ در کاخ سفید بود هم در آسمان آمریکا پرواز میکردند یا ادعای فاکس نیوز مبنی بر این که چهار ماه پیش نیز یک بالن جاسوسی چین در اقیانوس آرام و در سواحل هاوایی سقوط کرده بود. بُعد جدیدی به ماجرا میداد.
با تداوم جنجالآفرینی آمریکاییها، «شی فنگ» معاون وزیر خارجه چین با اعلام اعتراض شدید پکن به تنشزایی واشنگتن به بهانه بالن جاسوسی ادعایی، از واشنگتن خواست که از هرگونه اقدام بیشتر که به منافع پکن ضربه بزند، اجتناب کند. پکن همچنین خواستار دریافت بقایای این بالن شد که ارتش آمریکا در عملیاتی آن را بازیابی کرده بود؛ درخواستی که جان کربی مقام ارشد کاخ سفید آن را رد کرد و گفت واشنگتن قصد دارد به مطالعه و بررسی بقایای این بالن بپردازد.
در ادامه این جنجالها و در حالی که رئیس جمهور آمریکا در اظهاراتی مدعی شد کشورش بهدنبال درگیری و تقابل با چین نیست و ورود بالن جاسوسی چینی به حریم هوایی آمریکا، رخنه امنیتی بزرگی نبود، رویترز گزارش داد ایالات متحده درباره بالن چین با دیپلماتهای خارجی از ۴۰ کشور در واشنگتن و پکن جلساتی برگزار کرده است.
در این جلسات ادعا شد که بالن چینی به تجهیزات جمعآوری اطلاعات مجهز و بخشی از یک برنامه بزرگتر جاسوسی چین بوده و به همین بهانه، وزارت بازرگانی دولت بایدن از اضافه شدن اسامی شش نهاد چین به فهرست ممنوعیتهای صادراتی آمریکا خبر داد.
مصاف جنگندههای آمریکایی با اشیاء ناشناس
ماجرا به این بالن دردسارساز ختم نشد و از آن زمان، آمریکاییها در چند مورد دیگر از سرنگون کردن اشیاء پرنده بر فراز این کشور خبر دادهاند.
در جدیدترین و چهارمین مورد در مدت کمی بیش از یک هفته از جنگ آمریکا با اشیاء ناشناس، ایالات متحده یکشنبه اعلام کرد یک شیء ناشناس دیگر را که به ادعای آنها در نزدیکی سایتهای نظامی حساس پرواز میکرد و میتوانست برای جاسوسی مورد استفاده قرار گیرد، با جنگنده اف-۱۶ بر فراز دریاچه هورون در میشیگان ساقط کرد. پیش از آن، اشیای ناشناس دیگری جمعه و شنبه بر فراز آلاسکا و کانادا ساقط شده بودند. رهبر اکثریت مجلس سنای آمریکا گفته به اعتقاد مقامهای آمریکایی اشیاء پرندهای که در چند روز گذشته بر فراز خاک این کشور و کانادا سرنگون شدند، بالُن بودند.
این اظهارنظر در حالی است که رئیس مرکز فرماندهی دفاع هوافضای آمریکای شمالی احتمال وجود منشأ فرازمینی برای اشیاء پرندهای که طی روزهای اخیر از جمله در آسمان کانادا منهدم شد را رد نکرده است.
موضوع زمانی جالبتر میشود که پس از جنجالهای اخیر رسانههای غربی مبنی بر به پرواز درآمدن اشیاء ناشناس بر فراز آسمان ایالات متحده و کانادا، رسانههای چینی هم یکشنبه گزارش کردند که یک شیء ناشناس پرنده بر فراز آسمان شهر «ریژائو» مشاهده شده است.
پکن امروز دوشنبه (۲۴ بهمن) هم ضمن ابراز بیاطلاعی درباره شیء ساقط شده بر فراز میشیگان، گفت که واشنگتن طی یک سال اخیر بیش از ۱۰ بالن جاسوسی وارد حریم هوایی چین کرده است.