مسیری برای تحقق حکومت جهانی

تشیع با فرهنگ انتظار بالنده شده و از تاریخی پر از فراز و نشیب عبور کرده و اکنون نگاه امیدوارانه‏ای به آینده و ظهور دارد. با پیروزی انقلاب اسلامی، مفهوم انتظار برای یک منجی، بر مهدویت و امام دوازدهم شیعیان تمرکز بیشتری پیدا کرد. صبح جمعه‌ها، نوای «أینَ المُضطَرُّ الّذِی یُجَابُ إذا دعی» در کوی و برزن شنیده می‌شد و مردم مفهوم انتظار را، بیشتر از یک امر عادی و انتزاعی درک کردند؛ امری که باید برای آن عملی هم انجام داد؛ اما مفهوم انتظار در دوره حاکمیت اسلامی چگونه تعریف می‌شود و چطور می‌توان در زمانی که حکومت اسلامی شکل گرفته، همچنان منتظر مهدی موعود بود؟ وظیفه مردم در این دوران چیست؟ اینها پرسش‎هایی اساسی است که در زمانه فعلی، بار‌ها به ذهن نسل جوان خطور می‌کند و لازم است پاسخی دقیق به آن داده شود. «حجت‌الاسلام محمد شهبازیان» پژوهشگر جریان‌شناسی مهدویت معتقد است در زمانه انقلاب اسلامی، وظیفه مردم و البته مسئولان، حرکت به سمت جامعه‌ای مبتنی بر تفکر انتظار، مقاومت و مبارزه علیه ظلم و استکبار است. این استاد حوزه و دانشگاه در گفت‌وگویی کوتاه به پرسش‎های اساسی درباره اینکه «مفهوم انتظار در دوره حاکمیت اسلامی چگونه تعریف می‌شود»، «چطور می‎توان در زمانی که حکومت اسلامی شکل گرفته، همچنان منتظر مهدی موعود بود» و «وظیفه مردم در این دوران چیست» پاسخ می‌دهد. 

مفهوم انتظار در دوره حاکمیت اسلامی چگونه تعریف می‌شود؟
حرکتی که در دوران ظهور حضرت مهدی (عج) اتفاق می‎افتد، در واقع یک انقلاب جهانی است در برابر تاریکی‌هایی که از ابتدای خلقت بشر وجود داشته است. به این معنا که اگر عالم به دو نظام حق و باطل تقسیم می‌شد، این درگیری میان اهل حق و اهل باطل از ابتدا وجود داشته است و به تعبیری ما کربلای بسیار بزرگ‎تری از این نبرد را در پیش داریم که همان واقعه ظهور حضرت مهدی (عج) است که تجلی مبارزه و انقلاب علیه ظلم خواهد بود. 
آشکار شدن مبارزه با ظلم، آرمان انبیای الهی و رسول خدا (ص) و اهل بیت (ع) بوده و هست. همه انبیا و فرستادگان خداوند که در مسیر مقدر شده از سوی پروردگار حرکت کرده‌اند، از زمان خلقت آدم به عنوان ولی خدا، از این آرمان پیروی کرده‎اند و این آرمان همچنان زنده است تا زمانی که حکومت جهانی صالحان تشکیل شود. این حکومت جهانی در قرآن نیز ذکر شده است؛ آنجا که خداوند در آیه ۱۰۵ سوره انبیا می‎فرماید: «أَنَّ ٱلۡأَرۡضَ یَرِثُهَا عِبَادِیَ ٱلصَّـٰلِحُونَ». 
هر انقلاب علیه ظالمان، یک تجلی از انقلاب مهدی (عج) است. این حاکمیت، یعنی حکومت صالحان بر زمین، تجلی انقلاب امام مهدی (عج) و ظهور آن حضرت است. می‌توان گفت، همه حرکت‌هایی که به دنبال اصلاح امور در جامعه بوده‌اند؛ نظیر انقلاب مشروطه، یا قیام رئیسعلی دلواری یا خیزش‌های عالمانه و فقیهانه علیه فساد در جامعه و حرکت‌هایی که در نقاط مختلف دنیا رخ داده تا قصه غزه، سوریه، فلسطین و لبنان و... هرجایی که حرکتی علیه ظلم شکل بگیرد، یک تجلی از انقلاب حضرت حجت (عج) است که در واقع پازل رسیدن به ظهور را تکمیل می‌کنند. 
بزرگ‎ترین انقلاب و حرکت مردم، جریانی بود که منجر به انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷ رخ داد. اهمیت انقلاب اسلامی را اندیشمندان غربی، مانند «مارتین کرامر» استاد دانشگاه‌های پرینستون و کلمبیا در زمینه مسائل غرب آسیا و شمال آفریقا است، یا «ایتان کلبرگ» که استاد دانشگاهی در سرزمین‎های اشغالی است، گفته‌اند که انقلاب اسلامی ایران، نقطه عطفی برای همه مباحث مرتبط به مهدویت است؛ چراکه شعار آرمانی انقلاب اسلامی، بر انقلاب بزرگ مهدوی، مبتنی شده است. 
انقلاب بزرگ مهدوی به دنبال مبارزه با ظلم است و در پایان این مبارزه، خداوند وعده داده است که «وَنُرِیدُ أَن نَّمُنَّ عَلَى ٱلَّذِینَ ٱسۡتُضۡعِفُواْ فِی ٱلۡأَرۡضِ وَنَجۡعَلَهُمۡ أَئِمَّة وَنَجۡعَلَهُمُ ٱلۡوَٰرِثِینَ». آرمان اصلی انقلاب اسلامی نیز همین است که در نهایت مستضعفان امام و حاکم جامعه باشند. 

آرمان‌های انقلاب اسلامی در مسیر انقلاب ولی‌عصر (عج) تنظیم شده است؟
آرمان‌های انقلاب اسلامی، مبتنی بر آیات قرآن کریم و در مسیر انقلاب صاحب‎الزمان (عج) است. یکی از آرمان‌های انقلاب اسلامی، گسترش قسط و عدل در جامعه بوده که در مهدویت نیز مطرح است؛ همانطور که در روایتی از پیامبر اعظم (ص) آمده است که حضرت حجت (عج) «یَمْلَأُ اَلْأَرْضَ قِسْطاً وَ عَدْلاً کَمَا مُلِئَتْ جَوْراً وَ ظُلْماً». همینطور انقلاب اسلامی به دنبال تحقق این آرمان است که اسلام را در جهان گسترش دهد و درباره مهدویت هم مطرح شده است که در زمان ظهور، آیه «لِیُظۡهِرَهُۥ عَلَى ٱلدِّینِ کُلِّهِ» محقق می‌شود. بنابراین، انقلاب اسلامی ایران سعی کرده است خود را با انقلاب بزرگ امام زمان (عج) و مبتنی بر قیام آن حضرت تنظیم کند. 
از جنبه دیگری هم می‎توان پیوند انقلاب اسلامی و حکومت جهانی حضرت ولی عصر (عج) را مشاهده کرد. در انقلاب اسلامی، فقیه محور امور حکومت و اداره جامعه قرار دارد که این دستور حضرت مهدی (عج) است. همچنین اهل بیت (ع) در روایات متعدد به ما گفته‌اند که در دوران غیبت و نبود دسترسی به امام زمان، مؤمنان باید به چه سمتی بروند و کجا حرکت کنند! همانطور امام صادق (ع) فرموده‌اند: «إذا أصابتکم بلیه و عناء فعلیکم بقم». این قم یعنی کسانی که فقاهت و مرجعیت دارند. 
بنابراین، تنها انقلابی که آرمان‌های خود را با محوریت فقیه جامع‌الشرایط تنظیم کرده است، انقلاب اسلامی ایران است. هیچ یک از بزرگان دینی ما، درباره مرجعیت حضرت امام خمینی (ره) تردیدی نداشته‌اند. 

 چطور می‌توان در زمانی که حکومت اسلامی شکل گرفته، همچنان منتظر مهدی موعود بود؟
قطعاً نمی‌توان حرکت رو به رشد و تعالی مطلوب دوران مهدویت را در دوران دیگری درک کنیم. انقلاب اسلامی ایران نیز در حرکت خود چالش‌هایی مواجه می‌شود. باید به این نکته اشاره کنم که باید آرمان انقلاب اسلامی را از وضعیت دولت‌ها و برخی کارگزاران جدا کنیم. بعضی از دولتمردان که امروزه در مناصب حکومت اسلامی نشسته‎اند، حواس‎شان به مستضعفان و کسانی که انقلاب به آنان مدیون است، کمتر شده است. با این حال، اهل بیت (ع) به ما دستوری داده‌اند که در پیوند با مهدویت معنا می‌شود. 

 فرهنگ مهدوی مبتنی بر امیدواری و دوری از تنبلی است.
امام عصر (ع) به ما امید در دوران انتظار را آموزش داده و گفته‌اند که مؤمنان همواره باید از تنبلی دوری کنند و نباید نسبت به وقایع و بحران‌ها، احساس ناامیدی را در خود پرورش دهند. امروزه نیز دقیقاً این شرایط بر جامعه ما حاکم است. اگر بزرگان دین و رهبر انقلاب، با وجود مشکلاتی که وجود دارد، امیدباوری را در جامعه ترویج می‎دهند، برای اجرای دستور اهل بیت (ع) است. 
شیاطین همیشه فعال هستند و حضور دارند؛ اما آیا ما باید بنشینیم و بگوییم کار تمام شده و دنیا را در اختیار آنان قرار دهیم؟ انبیا، چون می‌خواستند قطعات پازل مهدویت و ظهور را کنار هم بچینند تا بشر به دوره پر از سعادت حکومت ولی عصر (عج) را ببیند، امید به آینده و صبر در زمان را ترویج کردند. 
نتیجه انتظار و مقاومت قطعاً در حکومت حضرت حجت (عج) نمایان می‌شود. 

 وظیفه مردم در این دوران چیست؟
امروز هم راهبر همین است؛ آرمان‌های انقلاب به درستی چیده شده و با مهدویت پیوند دارد. بنیانگذاران انقلاب اسلامی نیز نیت خالصانه‎ای داشته و برای دین حمیت کرده‌اند. اگر امروز مشکلاتی داریم، باید این نکته را در نظر داشته باشیم که این مشکلات را حل کنیم و به آینده امیدوار باشیم. چه در مجلس، چه در دولت و چه در قوه قضائیه و دیگر نهاد‌های حاکمیتی، مسئولان باید بدانند که وظیفه‎شان رساندن مردم به ظهور امام زمان (عج) است و البته وظیفه سنگینی روی دوش آنان قرار دارد. از سوی دیگر، مردم هم نباید کج سلیقگی‌ها و عملکرد اشتباه مسئولان را به پای تمام انقلاب بگذارند و تصور کنند که آرمان انقلاب محقق نمی‌شود. باید مانند انبیای گذشته و اهل بیت (ع)، بزرگان و پاکان عالم، مبارزه و مقاومت کنند و اثر این مقاومت قطعاً در زمانه‌ای نمایان می‌شود؛ زمانه‌ای که جهان زیر پرچم مهدی موعود آرام می‌گیرد.