پوشاک ایرانی نیازمند حمایت مصرف کنندگان

بصیرت: کالاهای مصرفی مارک دار از دیرباز در بازار رخنه کرده و همواره هشدار کارشناسان و تحلیل گران اقتصادی را به عنوان زنگ خطری برای صنایع داخلی و سلامت اقتصادی به خود معطوف کرده است. اما در سالهای اخیر به جای ورود کالاهای اروپایی، کالاهای کشورهایی نظیر پاکستان، تایلند و بخصوص چین سبب لطمه بیشتری به صنایع داخلی شده و قاچاق این کالاها رونق گرفته است بطوریکه واردات انبوه پوشاک، کیف و کفش، لوازم بهداشتی و... با قیمتهایی پایین تر از قیمتهای داخلی نظر بسیاری از مشتریان بخصوص جوانان را به خود جلب کرده است.
پول اکثر خریداران ایرانی صرف خرید اجناسی می شود که برخی از آنها بدلیل کیفیت نازل در کشور خود غیرقابل مصرف اعلام شده اند، ولو آنکه بسیاری از تولیدات داخلی با کیفیتی به مراتب بهتر از تولیدات کشورهایی نظیر چین است.
کارشناسان و فعالان بازار پوشاک معتقدند تبلیغات گسترده استفاده از پوشاک مارک دار طی سالهای اخیر، ذائقه مردم را برای خرید لوازم و اجناس با برچسبها و برندهای معروف تحریک کرده و این اشتها در بخش پوشاک نیز بیشتر بوده و ولع زیادی را بین مصرف کنندگان ایجاد کرده است طوریکه آنها هم برای رفع این عطش و تشنگی کاذب ترجیح می دهند لباسهایی را بر تن کنند که صرفا برچسبی داشته باشد حال فرقی نمی کند این لباس دوخت داخل باشد یا خارج، آنها فقط درصدد رفع این نیازهای کاملا غیرضروری هستند. اما از طرف دیگر تولیدکنندگان داخلی وقتی شاهد این نیاز سیری ناپذیر از سوی برخی از مردم هستند به جای تولید با کیفیت و ارزان پوشاک داخلی و عرضه زیاد آن دست به کاری راحت تر و مقرون به صرفه تر می زنند، واردات پوشاک چینی و ارزان یا دوخت و چاپ برچسبها و برندهای تقلبی معروف خارجی بر روی پوشاک تولید داخل. طبیعی است اگر این چرخه به همین منوال ادامه یابد نه تنها روز به روز شاهد تعطیلی کارخانه های تولید پوشاک داخلی خواهیم بود، بلکه بازار پوشاک در قرق اجناس نازل تایلندی، پاکستانی و چینی درمی آید.
وقتی هزینه های تولید بالا می رود...
اغلب تولیدکنندگان پوشاک بچه گانه و زنانه، دلایل افزایش قیمتهای پوشاک داخلی را بالا رفتن هزینه های تولید و افزایش بهای مواد اولیه صنعت نساجی، مالیاتهای سنگین و بیمه های زیاد ذکر کرده و حمایت دولت را تنها راه نجات می دانند. غلامرضا ولی 50ساله و با سابقه 27 ساله ای که در صنعت پوشاک دارد، نظرش را در مورد استقبال مردم از برندهای خارجی و دوخت برچسبهای تقلبی روی پوشاک داخلی و تأثیر آن بر کاهش تولیدات پوشاک اینطور مطرح می کند:
«دوخت مارکهای تقلبی خارجی بر پوشاک داخلی غیرقانونی است، اما این کار مثل قانون کپی رایت می باشد که غیرقانونی است اما همه آن را انجام می دهند. متأسفانه این مسئله توسط برخی از تولیدهای پوشاک زیرزمینی نه تنها باعث تشویق مردم به سوی کالاهای بی کیفیت خارجی است، بلکه سبب تضعیف کار در تولیدهای بزرگ و دارای مجوز داخلی می شود و دست قاچاقچیان را هم برای ورود کالاهای ارزان و بی کیفیت باز می گذارد.»
وقتی از وی که عضو اتحادیه صنف خیاطان هم می باشد، سؤال می کنم چه عاملی باعث می شود برخی از مردم پوشاک مارک دار بی کیفیت داخل و خارج را خریداری کنند یا رغبتی به خرید پوشاک با کیفیت داخلی اما بدون مارک خارجی نداشته باشند، در توضیحاتی چنین می گوید: «در ایران قیمت تمام شده کار بدلیل گران بودن مواد اولیه، نرخ بالای دستمزد، بیمه و مالیاتهای سنگین، بالاست و به همین دلیل 80 درصد تولیدی ها کارگاههای خود را تعطیل کرده و به واردات پوشاک چینی روی آورده اند و وقتی جنس براحتی از طریق گمرک وارد کشور شود و ارزان در اختیار مردم قرارگیرد، متأسفانه برخی ها به جای خرید پوشاک تولید داخل با مارکهای ایرانی، لباسهای چینی و پاکستانی را با افتخار به عنوان جنس خارجی برتن می کنند که این واقعا جای تأسف دارد.»
آقای ولی که عنوان «خرس کوچولو» را روی پوشاک بچه گانه خود انتخاب کرده و سالهاست با همین عنوان اجناس خود را به بازار عرضه می کند، در ادامه می گوید: «چنانچه از حمایت بیشتر دولت برخوردار باشیم از نظر کمی و کیفی براحتی می توانیم با برندهای معروف پوشاک بچه گانه در سراسر دنیا رقابت کنیم کاری که با افتخار قبلا آن را انجام می دادیم.»به او می گویم وقتی در این آشفته بازار پوشاکی که بعضی از تولیدکنندگان ادعا می کنند، قرار داریم چطور تولیدی شما همچنان سرپاست و به کار ادامه می دهد، در توضیحاتی تصریح می کند: «قبلا که هزینه تبلیغات زیاد گران نبود، ضمن حفظ کیفیت، پوشاکمان را از طریق همین تبلیغات به مشتریان عرضه می کردیم، اما با توجه به اینکه الان این هزینه ها خیلی زیاد است، سعی می کنیم کیفیت پوشاک را تا آنجا که ممکن است بالا برده تا رضایت مشتریان را جلب کنیم. تلاش برای ابقای این برند با دوخت خوب، مواد اولیه و پارچه با کیفیت و طراحی و رنگهای متنوع ادامه دارد، اما علی رغم این تلاشها، بدلیل استقبال مردم از اجناس ارزان صرفا مارک دار و خارجی تولیدی ما امسال تاکنون با کاهش 20درصدی تولید نسبت به سال قبل مواجه بوده است.»
آقای ولی در ادامه از مسئولان برپایی نمایشگاههای فصلی می خواهد که به عنوان یک راه حل جدی در خصوص جلوگیری از افزایش فعالیت کارگاههای زیرپله ای و بدون مجوز، حداقل به تولیدی های پوشاک دارای مجوز و معتبر در این گونه نمایشگاهها، غرفه های بزرگتری دهند تا مردم با تولیدات داخلی بیشتر آشنا شده و اجناس ایرانی خریداری کنند.»
رواج مارک های تقلبی
«چنانچه کارگاههای کوچک تولیدی دست به دست هم دهند و از حالت تولید سنتی، غیرعلمی و دستی پوشاک خارج شوند، قطعا در تولید پوشاک داخلی با علامتهای تجاری معروف موفق خواهیم بود.»
محمود کامیاب یکی از تولیدکنندگان با سابقه در پوشاک زنانه و بچه گانه در گفت وگو با گزارشگر کیهان ضمن تایید صحبتهای دیگر همکاران خود در مورد دلایل کاهش تولید پوشاک ایرانی به مطلب بالا اشاره دارد و آن را راه حلی برای تقویت کارگاههای تولیدی پوشاک داخلی می داند. او در ادامه می گوید: «90درصد مردم می دانند اکثر برچسبهایی که روی لباسها حک شده تقلبی و همه تولید داخل است، اما چون الان مد شده همه لباس مارک دار بپوشند، تولیدکنندگان را وادار به تقلب می کنند.» در کنار این تولیدکننده که یک واسطه و فروشنده یک فروشگاه پوشاک هم حضور دارند، وارد گفت وگوی ما می شوند و گله مندانه از ورود بی رویه پوشاک چینی و کسادی بازار تولیدات داخلی، خواستار حمایت بیشتر دولت و مسئولان از تولیدکنندگان ایرانی هستند.
آنها همچنین نظارت کم رنگ بازرسان اتحادیه پوشاک و اصناف را هم دلیل دیگر افزایش تقلب مارک و برچسب بر روی پوشاک داخلی ذکر می کنند و می گویند: «اگر روسای اتحادیه ها به صورت مرتب و دائم به وضعیت کارگاههای تولیدی رسیدگی کرده و بازرسان فعالیت کارگاههای زیرپله ای را متوقف کنند، دیگر شاهد تولید البسه ایرانی با مارک خارجی نخواهیم بود.»
اغفال مشتری ممنوع
نقش بازرسان اتحادیه ها در برقراری عدالت بین صنف خیاطان و پوشاک و جلوگیری از متخلفان برای هرگونه سوءاستفاده از برچسبهای تقلبی روی البسه تولید داخل بسیار می تواند تاثیرگذار باشد. این نظر روسای تولیدی های پوشاک بزرگ تهران و فروشندگان است آنها خواستار قوانین سخت گیرانه از سوی مسئولان اتحادیه ها هستند و می خواهند با جدیت بیشتری جلوی فعالیت کارگاههای زیرزمینی گرفته شود.از سوی دیگر دست اندرکاران و مسئولان اتحادیه های پوشاک و بازرگانان از تلاش شبانه روزی برای جلوگیری از هرگونه تخلفی در این زمینه خبر می دهند.
حسن رادمرد رئیس مرکز امور اصناف و بازرگانان ایران در گفت وگو با گزارشگر کیهان در پاسخ به این سوال که چرا بازرسان اتحادیه ها جلوی فعالیت کارگاههای زیرپله ای و چاپ و دوخت برچسبهای خارجی را روی لباس های ایرانی نمی گیرند و این امر گله و شکایت اغلب تولیدکنندگان بزرگ و معتبر داخل کشور را در پی دارد، در توضیحاتی می گوید: «اتحادیه برای 27 برند و علامت تجاری اخطار داده است که چنانچه تولیدی روی پوشاک خود یکی از این 27نوع علامت را بدون دریافت مجوز نمایندگی استفاده کند آن کارگاه پلمب خواهد شد.»
وی می گوید: «پوشاکی که در ایران دوخته می شود الزاما و به صورت اجباری باید مارک و برچسب آنها به صورت فارسی نوشته و علامت و دوخت ایران هم داشته باشد چون این کار مانع هرگونه تخلف و جلوگیری از اغفال مشتری می گردد.»
رئیس مرکز امور اصناف و بازرگانان می گوید: «اتحادیه های پوشاک تهران و کشوری به صورت فعال با متخلفان برخورد می کنند تا در زمینه تولید و توزیع پوشاک داخلی با برندهای خارجی و تقلبی هیچ گونه سوءاستفاده ای صورت نگیرد ضمن اینکه طبق قانون روی پوشاک تولید داخل باید 70درصد مارک ایرانی و 30درصد لاتین نوشته شده باشد و اگر غیر از این باشد دوخت هر نوع برچسبی غیرقانونی و تقلب است و چنانچه شاکی داشته باشد با متخلفان برخورد می کنیم.»
وقتی به او می گویم در صورت نداشتن شاکی پس متخلفان می توانند تخلف کنند، می گوید: «پوشاک از گستردگی فراوانی برخوردار است تنها در تهران 12هزار واحد فروشنده داریم و عملا رسیدگی به تک تک آنها کار دشوار و کنترل آنها بسیار سخت است، اما در عین حال اتحادیه درحد توان با واحدهای صنفی متخلف برخورد می کند.»
رادمرد می گوید: «سعی بر این است در صنعت پوشاک بچه گانه و زنانه به سمت برندسازی پیش رویم، که از طریق موسسه استاندارد و کدگذاری روی کالاها جلوی هرگونه تخلفی گرفته می شود و بین مردم اعتمادسازی نسبت به پوشاک داخلی ایجاد شود.»
وقتی به رئیس اتحادیه اصناف و بازرگانان ایران می گویم تولیدکنندگان داخلی نیاز به حمایت مسئولان دارند و باید واردات پوشاک چینی کم یا قطع شود، در پاسخ می گوید: «تجارت آزاد است، نمی توان جلوی واردات را گرفت، اما باید توجه داشت که قبلا صادرات پوشاک هم داشتیم، اما آنچه در حال حاضر باید مورد دقت قرار گیرد، و در امر تجارت لحاظ شود، این است که فقط کالاهای درجه یک وارد شود و تجار و سفارش دهندگان، پوشاک درجه 2 و 3 ارزان وارد نکنند، چین کالای مرغوب هم دارد که حتی به امریکا و اروپا هم وارد می شود.»
امان از دست این کارگاههای زیرپله ای!
نمی دانم چرا هر زمان اسم تخلف از سوی تولیدکنندگان در هر زمینه ای به میان می آید، برخی از مسئولان سریع و با یک پاسخ از قبل تعیین شده صورت مسئله را این طور پاک می کنند: این تخلفات در کارگاههای زیرپله ای و زیرزمینی صورت می گیرد و از چشم بازرسان دور هستند، اما آیا واقعا این توجیحات بستر مناسبی را برای سوءاستفاده کنندگان فراهم نمی کند؟ و دست آنها را برای انجام هرگونه تخلفی باز نمی گذارد؟
ابوالقاسم شیرازی رئیس اتحادیه کشوری پوشاک در گفت وگو با گزارشگر کیهان در پاسخ به سوال فوق در توضیحاتی می گوید: «تولیدکنندگان پوشاک به دو صورت قانونی و دارای مجوز و غیرقانونی فعالیت می کنند، با دسته اول هیچ مشکلی نداریم، اما در مورد دسته دوم اگر اتحادیه آنها را شناسایی کند قطعا با آنها برخورد می شود، ولی چون عملا امکان شناسایی این واحدها وجود ندارد، پس باید مردم به این سمت پیش روند و این فرهنگ را بیاموزند که پوشاک داخلی را با برندهای ایرانی و باافتخار استفاده کنند.»
آقای شیرازی با اشاره به اینکه برخی از تولیدکنندگان داخلی به بهانه اینکه دولت از آنها حمایت نمی کند، کارگاهایشان رو به تعطیلی است خاطر نشان می کند: «اکثرا راحت طلب شده اند و چون واردات کالاهای چینی ارزان و پرسودتر است، ادعا می کنند دولت از آنها حمایت نمی کند.»
رئیس اتحادیه کشوری پوشاک می گوید: «50درصد پوشاک در حال عرضه از طریق مبانی غیرقانونی وارد کشور می شود و از دیگر سو 50 درصد پارچه های تولید داخل نیز وارداتی است.»
شیرازی با اشاره به اینکه بسترسازی فرهنگی از طریق رسانه های دیداری و شنیداری و مکتوب نقش مهمی در باز تعریف مجددی از کیفیت تولیدات داخل نزد مردم دارد، تصریح می کند: «برخورداری از عنوان یک نشان معروف داخلی از عوامل عمده موفقیت تولیدکنندگان است، مسئله ای که به علت مسائل مالی، تولیدکنندگان پوشاک را از داشتن آن محروم کرده و به همین علت تولیدات کیفی داخل به علت ناآشنایی مردم، چندان مورد استقبال قرار نمی گیرد.»
به آقای شیرازی می گویم واقعا برند چیست که تا این حد در امر تولید یک محصول و افزایش فروش آن می تواند موثر باشد، در توضیحاتی می گوید: در حال حاضر تبلیغات «حرف اول را در دنیای اقتصاد می زند و پوشاک هم از این قاعده مستثنی نیست، چنانچه لباس های تولید کشور مارکهای معروف و شناخته شده ای برای مردم داشته باشد، قطعا آن عده که دنبال برند هستند وقتی کیفیت کار ایرانی را ببینند و اینکه یک علامت تجاری خاصی هم داشته باشد، دیگر نیازی به رفع این احتیاج خود توسط پوشاک بی کیفیت خارجی نمی بینند.»
وقتی از او سوال می کنم چرا اتحادیه برای حمایت از تولیدکنندگان داخلی به آنها کمکی نمی کند و این علامتهای تجاری را در اختیار آنها قرار نمی دهد، می گوید: «اتحادیه هر کاری جهت حمایت از تولیدکنندگان داخلی را که لازم باشد، انجام می دهد، و به تولیدکنندگان خرده پا و کوچک توصیه می کند به جای فعالیت به شیوه سنتی و دستی با شیوه های مدرن آشنا شوند و با تلفیق چند کارگاه کوچک، یک تولیدی بزرگ پوشاک راه اندازی کرده و سرمایه ها را یک جا جمع کنند و دست در دست هم یک علامت تجاری برای پوشاک خود انتخاب نمایند تا هم تولیدکننده متضرر نشود و بر مشکلاتی مثل کم بودن سرمایه، گرانی پارچه و مواد اولیه و هزینه های جانبی فائق آید و هم مردم پوشاک با کیفیت ایرانی با برند شناخته شده بپوشند.
صدیقه توانا