سرمقاله
برجام در آستانه آزمون اجرا
دکتر محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران عصر روز گذشته در بدو ورود به فرودگاه جان اف. کندی نیویورک با حضور در جمع خبرنگاران در خلال تشریح اهداف و دستورکار سفر به آمریکا و شرکت در هفتادمین دور مجمع عمومی سازمان ملل و پس از اعلام کلی برنامههای رئیسجمهور در این سفر و گفتوگوی خودش و گروه همراه با اعضای 1+5 درباره چگونگی اجرای برجام، با بیان اینکه همواره گفتهایم چگونگی اجرای برجام قسمت مهم کار است، گفت: «اکنون زمان آن رسیده است کشورهای 1+5، بهویژه آنهایی که علیه ایران اقدام به اعمال تحریمهای ناعادلانه کردهاند، طبق قطعنامه 2231 که به تعبیری یک تغییر بنیادین در چگونگی برخورد صورت گرفته، باید در عمل نشان دهند به آیندهای متفاوت نگاه کرده و مردم ایران باید این تغییر بنیادین را احساس کنند». ظریف تأکید کرد، کشورهای غربی و طرف تعامل ایران، با اقدامات و چگونگی عملکرد خود، باعث تقویت مبانی برجام شوند.
توصیه دکتر ظریف در آستانه نشست با اعضای گروه 1+5 برای گفتوگو درباره چگونگی اجرای مفاد برجام پیام و کنش دیپلماتیک بهجا و به هنگامی بوده است، بهویژه آنکه در محور اصلی این پیام بر نقش و جایگاه ملت ایران در این قضیه تکیه شده است. با اینکه طرفهای غربی نمیتوانند به این توصیه جدی بیتوجه باشند، طرف ایرانی باید به این نکته عنایت داشته باشد که طرف غربی هرچند خود را ناچار میبیند، نباید از کنار این تذکر بیاعتنا عبور کند، با اینحال، تلاش میکند با حداقل توجه به این مهم راههای رسیدن به خواستههایش را پی بگیرد که چالشهای جدیدی را بهدنبال خواهد داشت؛ بنابراین، مسئولان ایرانی باید با منتفی دانستن هرگونه اعتماد گفتاری و رفتاری به طرف مقابل، با دقت تمام مراقب حرکات و سکنات آنها باشند و به پیامدها و حاشیههای خطرناک و کمتر مشهود تعاملات و توافقات با آنها، خوب بیندیشند تا حاصل چنین مقاومت تحسینبرانگیز ملت در برابر تمامی فشارها و زورگوییهای غرب در لابهلای نشستها و قراردادها و معاهدات و توافقات محو و نابود نشود و دشمن از در رانده در شکل و تمایلی دیگر از پنجره وارد نگردد و به حوزههای ممنوعه دستاندازی نکند. انشاءالله
ترجمه
بنبست راهبردی ترکیه در سوریه
گروه ترجمه- پایگاه اینترنتی المانیتور 23 سپتامبر 2015 (۱ مهر) در مقالهای به چالشهای ترکیه در سوریه پرداخت و نوشت: عدم نفوذ دیپلماتیک ترکیه در سوریه به موازات تحولات جدید ابعاد تازهای به خود گرفته است. ناکامی آنکارا در توجه به نقش تاریخی روسیه به مانعی بر سر راه تحقق طرحهای دولت اردوغان تبدیل شده است؛ زیرا مسکو همچنان در حمایت از اسد قاطع است و حمایت نظامی خود از دولت سوریه را افزایش داده است. ترکیه نیز نمیتواند کار چندانی انجام دهد و تنها باید نظارهگر اقدامات واشنگتن در دخیلسازی اسد در راهحل سوریه باشد. اسد بهتدریج برای غربیها در مقایسه با دولت اسلامی (داعش) گزینه بهتری بهنظر میرسد. جان کری، وزیر خارجه آمریکا هفته پیش طی نشست مطبوعاتی با فیلیپ هاموند، وزیر خارجه بریتانیا این موضوع را مطرح کرد و گفت: «طی یک سالونیم گذشته گفتهایم که اسد باید برود... این تصمیمی است که باید در فضای روند و گفتوگوهای ژنو اتخاذ شود... این موضوع نباید طی یک روز یا یک ماه تحقق یابد... روندی وجود دارد که طی آن تمام طرفها باید گرد هم آیند و درباره بهترین راهحل به یک درک مشترک برسند».
در ادامه مقاله آمده است: جولیان پکوئت نیز در گزارشهای خود برای المانیتور به تغییر دیدگاهها در کنگره آمریکا درباره سوریه پرداخته است. پس از بحث 16 سپتامبر درباره سوریه، پکوئت نوشت: شمار فزایندهای از اعضای دموکرات کنگره به این پرسش پرداختند که درحالیکه دولت اسلامی(داعش) به پیشرویهای خود ادامه میدهد، آیا همچنان سرنگونی اسد باید اولویت آمریکا باشد؟ مقالات مشابه نیز در رسانههای مختلف با این مضمون منتشر شد، بهگونهایکه فایننشال تایمز 21 سپتامبر نوشت: «به جای شعلهور کردن جنگ، هدف اصلی باید پایان جنگ و ترغیب نیروهای خارجی به حمایت از راهحل مسالمتآمیز باشد». این دیدگاهها مطلوب دولت ترکیه نیست. وزیر خارجه ترکیه 20 سپتامبر طی نشستی مطبوعاتی در آنکارا با همتای اتریشی خود درباره اظهارات جان کری گفت: «اسد علت اصلی این بحران است. دیکتاتوری بیرحم که علیه مردم خود اعلان جنگ کرده است، به هیچوجه نمیتواند بخشی از راهحل سیاسی باشد. اظهارات وی نشان میدهد، در مواضع اساسی آنکارا تغییری ایجاد نشده است». مسئله برای ترکیه این است که در این مرحله تعداد اندکی به دیدگاههای ترکیه توجه میکنند. برخی محاسبات اشتباه آنکارا درباره آینده اسد و اقدام حزب عدالت و توسعه در پیشبرد دستورکار اسلامی خود در سوریه هزینههای بسیاری برای ترکیه داشته و به اعتبار این کشور آسیب زده است.
در پایان مقاله آمده است: گویا وزیر خارجه ترکیه در تماس تلفنی هفته گذشته خود با وزیر خارجه آمریکا درخواست ترکیه بهمنظور ایجاد منطقه حائل در شمال سوریه برای پناهندگان و عناصر میانهرو مخالف سوریه را مطرح کرده است که مورد بیتوجهی قرار گرفته است. ایده چنین منطقهای صرفاً با حمایت ظاهری متحدان غربی ترکیه همراه بوده است. آنها همچنان مخالف اعزام نیروی زمینی به سوریه بهمنظور حفاظت از منطقه حائل هستند. روسیه مخالف چنین منطقه حائلی است و این اقدام را نقض تمامیت ارضی سوریه میداند. مرکز مطالعات اقتصادی و سیاست خارجی (مستقر در آنکارا) در گزارش اخیر خود درباره سوریه نوشت: افزایش مداخله نظامی روسیه در این جنگ چشمانداز ایجاد چنین منطقه حائلی را به صفر خواهد رساند... موضع ترکیه در ایجاد منطقه حائل در سوریه تقریباً ناممکن است... این مسئله سبب تضاد منافع ترکیه و روسیه در سوریه میشود». دیدار هفته گذشته وزرای خارجه روسیه و ترکیه که محور اصلی بحثهای آنها سوریه بود، پیشرفتی نداشت و اظهارات وزیر خارجه روسیه پس از این دیدار بار دیگر نشان داد که روسیه مواضع خود در قبال سوریه را تغییر نخواهد داد.
اخبار
1- زیرسؤال بردن روش آمانو در برخورد با ایران
یک روز پس از آنکه یوکیا آمانو، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی از نمونهبرداری از پایگاه نظامی پارچین در ایران خبر داد، رسانههای غربی به انتقاد از نحوه نمونهبرداری پرداخته و در حال آمادهکردن زمینه برای طولانیکردن فرایند حلوفصل مسئله ابعاد ادعایی نظامی در برنامه هستهای ایران هستند. در همین راستا، روزنامه «والاستریتژورنال» مشارکت ایران در فرایند نمونهبرداری را «عکس سلفی» تهران از خود خوانده و نوشته است، با این نمونهها نمیتوان به تصویری کلی و کامل از فعالیتهای ایران دست یافت.
نویسنده این یادداشت با اشاره به اظهارات روز دوشنبه یوکیا آمانو، مدیرکل آژانس که گفت، اصالت و صحت نمونههای برداشتهشده ازسوی ایران را تأیید میکند، نوشته است: «اما مسئله اینجاست که اصالت و صحت، مهمترین موضوعات نیستند. آنچه مهم است، این است که آیا آنها تصویری کامل از فعالیتهای هستهای سابق ایران را ارائه میکنند یا نه. در اینباره، آقای آمانو مجبور است با هرآنچه ایران به او ارائه کرده است، کنار بیاید. بهعلاوه، او بهدلیل ازدستندادن شغلش هم شده، هرگز نمیگوید که از فرآیند «خودبازرسی» که خود او بهتازگی آن را تأیید کرد، نتایج کافی بهدست نیامده است». در ادامه این یادداشت آمده است: «ما فاصله زیادی با بازرسی از هر چیز و در هر کجا، که رئیسجمهور (باراک) اوباما در طول مذاکرات وعدهاش را داده بود، داریم. سلفیهایی که در پارچین گرفته شد، بهویژه از این منظر خطرناک هستند که میتوانند به یک رویه برای بازرسی از پایگاههای نظامی مورد مناقشه، تبدیل شوند». در پایان این گزارش به لحن طعنه آمده است: «گذشت روزهایی که بازرسیهای سرزدهای وجود داشت که حتی صدامحسین هم پیش از بیرونکردن بازرسان، مجبور بود به آنها تن دهد. اکنون عصر خودبازرسی است و رژیمهای سرکش، خود نمونههای خود را ارائه میکنند و بازرسان از دور از آنها بهدلیل همکاری قدردانی میکنند».
اخبار و تحلیلها: مرجع تشخیص نمونهبرداری، آژانس بینالمللی انرژی اتمی و در رأس آن آمانو است که درباره چنین روش نمونهبرداری با ایران توافق کرده و کشورهای 1+5 نیز از این توافق آگاهند، بنابراین اعتراضات این چنینی فاقد ارزش است و نباید به توافق انجامگرفته آسیب بزند.
2- نفوذیها در مطبوعات
سردبیر روزنامه رسالت درباره نفوذیها گفت: جرم نفوذیبودن برخی از روزنامهها کاملاً مشهود است. کاظم انبارلویی در گفتوگو با خبرنگار مهر، با اشاره به اخطار روز گذشته نمایندگان مجلس به وزرای اطلاعات و ارشاد درباره جریان چندصد نفری نفوذی دشمن در روزنامههای زنجیرهای، گفت: اگر رادیوهای بیگانه از جمله بیبیسی و صدای آمریکا را باز کنید، میبینید روزنامهنگارانی که در دهه اصلاحات در روزنامههای کشور قلم میزدند، از آنجا با شما سخن میگویند. سردبیر روزنامه رسالت، افزود: از معاون وزیر ارشاد دولت اصلاحات گرفته تا روزنامهنگاران آن دوره جزء مستخدمین بیبیسی هستند و در لندن و واشنگتن اتاق فکری برای مدیریت این روزنامهنگاران تشکیل شده است. وی تصریح کرد: امروز هم اگر توجه کنید، میبینید که تیتر اول بسیاری از روزنامهها همان تیتر رسانههای بیگانه یا تکمیلکننده اهداف، نیات و غرض آنان است که این موضوع نشان از هماهنگی و ارتباط دشمنان با برخی از خبرنگاران و نفوذ آنان در برخی روزنامههای کشور دارد.
خبار کوتاه
* بهتازگی، در غیاب موسوی خوئینیها، جلسهای بین هاشمیرفسنجانی و مجمع روحانیون مبارز برگزار شده است که براساس اخبار دریافتی، در این جلسه راهبرد مشترک اصلاحطلبان و هاشمی تبیین شد. این اخبار نشان میدهد، جمعبندی جلسه متوجه پیروزی اصلاحطلبان و میانهروها در انتخابات مجلس و لزوم تمرکز بر انتخابات خبرگان بود. هاشمیرفسنجانی در این جلسه بر این نکته تأکید کرده است، با توجه به شرایط موجود باید ضمن سرمایهگذاری بر روی مجلس خبرگان، از یکی از آخرین فرصتها استفاده کامل را کنیم. در این دیدار اعضای مجمع روحانیون از هاشمی خواستند نقش خود را در انتخاباتهای پیشرو بیشتر کند. همچنین، قرار شده است صحبتهای تند از جانب اصلاحطلبان مطرح نشود. گفتنی است، در این دیدار بر لزوم حل اختلاف میان هاشمیرفسنجانی و موسوی خوئینیها تأکید شده که هاشمی با این پیشنهاد موافقت کرده است.
* سخنگوی جبهه پیروان از رایزنیهای اخیر دبیرکل این جبهه با آیتالله موحدیکرمانی، دبیرکل جامعه روحانیت مبارز درباره تشکیل شورای هماهنگی اصولگرایان خبر داد. سیدکمالالدین سجادی، سخنگوی جبهه پیروان خط امام و رهبری در گفتوگویی، با اشاره به رایزنیهای اخیر باهنر با جامعه روحانیت مبارز اظهار داشت: محمدرضا باهنر، دبیرکل جبهه پیروان بهتازگی، با آیتالله موحدیکرمانی و اعضای جامعه روحانیت مبارز برای تشکیل شورای هماهنگی اصولگرایان رایزنی داشته است. وی افزود: تشکیل شورای هماهنگی اصولگرایان که پوشش حداکثری برای احزاب و شخصیتهای بانفوذ اصولگرا باشد، مورد پذیرش دبیرکل و اعضای جامعه روحانیت مبارز قرار دارد. سخنگوی جبهه پیروان یادآور شد: براساس گزارشی که آقای باهنر ارائه داده، وی با برخی شخصیتهای تأثیرگذار اصولگرا رایزنیهایی داشته است و آنها علاقهمند هستند که میان اصولگرایان انسجام، ائتلاف و وحدت ایجاد شود.