تصمیم غافلگیرکننده ولادیمیر پوتین مبنی بر کاهش نیروهای روسی در سوریه مهمترین تحول در بحران سوریه شمرده می شود و کارشناسان پیش بینی می کنند، این اقدام بازتاب‌های زیادی بر روند بحران سوریه خواهد گذاشت.
بدون تردید مهمترین تحول رخ داده در پرونده سوریه ظرف کمتر از 24 ساعت گذشته را باید کاهش حضور نظامی روسیه در سوریه قلمداد کرد که به دستور «ولادیمیر پوتین»، رئیس جمهوری روسیه قرار است، از صبح روز سه شنبه 15 مارس اجرا شود.
این دستور پس از دیدار سه جانبه ای که پوتین و «سرگئی لاوروف»، وزیر خارجه و «سرگئی شایگو»، وزیر دفاع روسیه اتخاذ شد و کرملین اعلام کرد که این تصمیم با هماهنگی و اطلاع «بشار اسد»، رئیس جمهوری سوریه اتخاذ شده است.
پوتین دلیل این تصمیم را محقق شدن میزان زیادی از اهداف روس ها در سوریه عنوان کرد و به وزارت خارجه این کشور دستور داده تا نقش مسکو در روند صلح سوریه با هدف پایان درگیری ها در این کشور افزایش یابد.
پس از اعلام این خبر برخی از رسانه های غربی تلاش کردند، با از فضا سازی های رسانه ای و راه اندازی جنگ روانی، اختلافات میان روسیه و سوریه را عامل تصمیم جدید روسیه توصیف کنند.
به همین منظور دفتر ریاست جمهوری سوریه در بیانیه ای که روی صفحه فیس بوک آن قرار گرفت، تأکید کرد که این تصمیم پس از توافقاتی که میان دو کشور حاصل شد، صورت گرفت.
در این بیانیه آمده است: طرف های روسی و سوری در تماسی تلفنی بین بشار اسد و ولادیمر پوتین بر سر کاهش شمار پرسنل نیروی هوایی روسیه در سوریه به توافق رسیدند، این درحالی است که مسکو تاکید کرده است که همچنان به حمایت از سوریه در نبردش علیه تروریسم ادامه خواهد داد.
آیا اهداف مسکو در سوریه محقق شده است
به این ترتیب عملیات نظامی روس ها که به درخواست بشار اسد در 30 سپتامبر سال گذشته آغاز شده بود، به پایان خود نزدیک می شود، در حالی که به نظر می رسد، شرایط نیز برای این اقدام روس ها فراهم شده است.
طبق توافق 27 فوریه گذشته بین روسیه و آمریکا آتش بس بین نیروهای ارتش سوریه و گروه های معارض مسلح برقرار شده و نیروهای سوری، از جمله گروه های مسلح سوری و مبارزان کُرد به پیشرفت های موفقیت آمیزی در عرصه میدانی دست یافته و مناطقی که قبلا در تصرف گروه های تروریستی تکفیری داعش و جبهه النصره بود، به تحت کنترل نیروهای سوری درآمده است، با این وصف اهداف عملیات نظامی روسیه تحقق یافته تلقی می شود.
مقامات روسی و فرماندهان نظامی آن، زمان ادامه عملیات نظامی در سوریه را منوط به امکان وارد کردن ضربات شدید به مراکز و کانون تجمعات و استقرار گروه های تروریستی داعش و جبهه النصره در سوریه و فراهم کردن شرایط برای گفتگو بین نظام سوریه و مخالفین میانه رو عنوان کرده بودند که اکنون همگی برآورده شده است.
لذا از دید کرملین، روسیه به وظیفه خود در برابر مردم سوریه و جامعه جهانی در مبارزه با تروریسم عمل کرده و به همین دلیل قصد دارد، از سوریه خارج شود.
به این ترتیب دلایل خروج روس ها از سوریه را می توان در موارد زیر ملاحظه کرد:
- کاهش عملیات های نظامی گروه های تروریستی که به تبع آن نیاز به حضور دائم و مستمر نیروی هوایی روسیه در عرصه میدانی سوریه را از بین می برد
- تمایل روس ها به نشان دادن جدیت خود و باورشان به روند سیاسی که در ژنو آغاز شده و مسکو تلاش دارد، موضعی هم راستا با واشنگتن اتخاذ کند که در آن بر فرا رسیدن پایان جنگ و درگیری های نظامی در یمن و سوریه تاکید شده است
- اعتقاد و باور روس ها به اینکه کاهش حضور نظامی آنها در سوریه و محدود کردن آن به فرودگاه نظامی حمیم و پایگاه طرطوس تاثیری منفی بر توانمندی نظامی ارتش سوریه و پروسه مبارزه با تروریسم این کشور نخواهد گذاشت
واکنش جامعه بین المللی به کاهش حضور روسیه در سوریه
به نظر می‌رسد، این تصمیم پوتین که نشان از توافقی جدی میان طرف های بزرگ مرتبط با بحران سوریه دارد، برای بسیاری حتی سخنگویان دولت و وزارت خارجه آمریکا هم غافلگیر کننده بوده، چراکه «جاش ارنست»، سخنگوی کاخ سفید و «جان کربی»، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا از این تصمیم کرملین اظهار بی اطلاعی کرده بودند.
به گونه ای که جان کربی در پاسخ به سوال خبرنگاری در این خصوص گفته بود که تا پیش از حضور در نشست خبری از این موضوع بی اطلاع بوده و خواستار عدم اظهار نظر درباره این تصمیم تا کسب اطلاعات دقیق و ارزیابی امور شده بود.
جاش ارنست نیز به خبرنگاران گفته بود که از این خبر بی اطلاع است و برایش سخت است که پیش بینی کند، موضوع خروج نیروهای روسی از سوریه در مذاکرات حل بحران این کشور چگونه تأثیر می گذارد.
اما آلمان در واکنش به خروج روسیه از سوریه، مدعی شده است که تصمیم روسیه فشارها بر بشار اسد، رئیس جمهور سوریه را افزایش خواهد داد.
وزارت دفاع فرانسه هم تصریح کرده که روسیه «عملاً» حمله به مواضع «معارضان میانه رو» را متوقف کرده است.
اما به نظر می رسد که معارضان سوری از این اقدام مسکو استقبال کرده اند، چون در این راستا «ریاض نعسان آغا»، سخنگوی هیأت مذاکره کننده معارضان سوری، در واکنش به خبر خروج بخشی از نیروهای روسیه از سویه، گفت که اگر این عقب نشینی جدی باشد، گام مثبتی در روند مذاکرات صلح محسوب می شود.
نعسان آغا بر این باور است که خروج نیروهای روسی از سوریه، فشار بر نظام سوریه را افزایش داده و به تغییرات مورد نظر معارضان منجر خواهد شد.
«منذر ماخوس»، عضو هیأت مذاکره کننده معارضان سوری نیز در واکنش به این تصمیم مسکو، تصریح کرد که خروج نیروهای روسی از سوریه معادلات حاکم بر میدان را تغییر خواهد داد.
ماخوس با توصیف این تصمیم پوتین به «صاعقه»ای که همه را بهت زده کرد، افزود: در صورت عملی شدن این تصمیم زمینه دستیابی به راه حل سیاسی برای بحران سوریه بیش از پیش فراهم خواهد شد.
اگرچه وی این اقدام مسکو را موجب سرنگونی نظام در سوریه در آینده نزدیک عنوان کرده بود.
«سالم المسلط»، سخنگوی هیأت مذاکره کننده معارضان سوری نیز در واکنش به این تصمیم کرملین، تاکید کرده بود که معارضان سوری مایل هستند، روس ها به عنوان دوست آنها در سوریه و در کنارشان در این پرونده باشند.
المسلط تاکید کرده است که این اقدام مسکو بازتاب مثبتی بر مذاکرات بین نظام و معارضان خواهد گذاشت.
برای درک هرچه بهتر تصمیم اخیر مسکو جهت کاهش حضور نظامی خود در سوریه لازم است، حضور نظامی روسیه در سوریه را تبیین و تشریح کرد که به 4 صورت قابل ملاحظه است:
- پایگاه دریایی طرطوس که محل استقرار و فعالیت تکنیسین ها و یگان های پیاده نظام ناوگان دریای سیاه روسیه تلقی می شود و این یگان ها مجهز به توپ و تیربارهای نیمه سنگین برای تامین امنیت این پایگاه هستند. این پایگاه همچنین چند ناو، مین جمع کن و کشتی موشک انداز را هم در خود جای داده و چند کارگاه نیز برای رفع عیب ها و نواقص فنی این کشتی ها و ناوها و شناورها در نظر گرفته شده است
- حضور مستشاران و افسران روسی جهت ارائه انواع مشاوره های تاکتیکی و راهبردی به یگان های ارتش روسیه و در مواردی آموزش نحوه به کار بردن برخی سلاح ها و تجهیزات نظامی
- ارائه کمک نظامی مستقیم به گروه های فعال در حوزه ارتباطات و جنگ سایبری و تامین بانک اطلاعاتی مورد نیاز نیروهای روسی در پایگاه نظامی حميميم و یگان های توپخانه و موشکی و پیاده نظام نیروی دریایی روسیه
- پشتیبانی نظامی بی وقفه از طریق انتقال تجهیزات و تسلیحات نظامی مورد نیاز و جدید از طریق پل هوایی و دریایی ایجاد شده
نگاهی به عملیات روس ها در سوریه از زمان اعلام حضور مستقیم در عرصه میدانی نشان می دهد که مسکو همواره تلاش داشته، در سوریه حضور مستمر و قدرتمند داشته باشد و به نظر نمی رسد، خروج بخشی از نیروهای روسی از سوریه به این دو اصل خلل وارد کند، به ویژه آنکه تاکنون مشخص نشده که این عقب نشینی چه میدان هایی را در برخواهد گرفت و به چه میزان خواهد بود.
اما از اظهارات پوتین که تصریح کرده بود، دو پایگاه نظامی حمیمیم و طرطوس به فعالیت خود ادامه خواهند داد، می توان برداشت کرد که این خروج تاثیری بر توان نظامی سوریه چه در بعد انسانی و چه در زمینه تجهیزات نظامی نخواهد گذاشت، به ویژه آنکه ارتش سوریه خود را برای عملیات بزرگ و بسیار مهم آزادسازی شهر راهبردی «تدمر» در ریف حمص آماده می کند.
حمص: تدارک برای آزادسازی تدمر
جدیدترین گزارش های میدانی از استان حمص تاکید می کند که ارتش و نیروهای مسلح سوریه در ادامه عملیات نظامی خود در جبهه عملیاتی «تدمر» هم اکنون کنترل 80 درصد از کوه ها و ارتفاعات اطراف این شهر را در دست گرفته و از محور غربی تنها 3 کیلومتر با تدمر و 5 کیلومتر با شهر «اثریا» فاصله دارند، ارتفاعات 600، 853، 753، 800، العمدان از سلسله کوه های الهایل، در غرب تدمر، همچنین ارتفاعات الثار، در حوالی شهر التمثیل و کوه های النتيلات از جمله نقاط آزاد شده توسط ارتش سوریه است.
این درحالی است که دیگر یگان های ارتش سوریه با آزادسازی ارتفاعات «السود»، غرب شهر القریتین در ریف جنوبی حمص و با در دست گرفتن کنترل تپه 903 معروف به تپه «التراکس»، 1500 متر در عمق ریف جنوب شرقی حمص پیشروی کنند.
گزارش شده در حال حاضر درگیری های شدیدی اطراف شهر تدمر میان نیروهای پیاده نظام ارتش سوریه با عناصر وابسته به داعش جریان دارد که در اثر آن ده ها تروریست تکفیری داعشی از جمله «خلیل صالح محامید»، از سرکردگان داعش در این منطقه کشته و شماری نیز زخمی شدند.
همچنین در کنار عملیات نظامی زمینی ارتش سوریه، نیروی هوایی این کشور و نیروی هوایی روسیه حملات متعددی که گفته شده، ظرف روزهای اخیر به 200 حمله رسیده، علیه مواضع و تجمعات داعش در اطراف تدمر انجام داده و مواضع و تجمعات این گروه را بمباران کردند.
ادلب: جنگ خونین ارتش آزاد و جبهه النصره
تظاهراتی که هفته گذشته مناطق ریف ادلب شاهد آن بود و طی آن عناصر وابسته به گروه مسلح «ارتش آزاد» و هواداران این گروه با برافراشتن پرچم های این گروه، علیه گروه تروریستی تکفیری «جبهه النصره»، شاخه رسمی القاعده در سوریه شعار دادند و منتهی به درگیری عناصر النصره با آنها شد، این گروه تکفیری را وادار به ورود به میدان علیه ارتش آزاد و همچنین گروه تروریستی موسوم به «جنبش حزم» کرد تا به حضور و موجودیت آنها در استان ادلب پایان دهد.
تصمیم غافلگیرکننده کاهش نیروهای روسی/3 کیلومتر مانده به تدمر/جنگ خونین ارتش آزاد با النصره برای بقا در ادلب/ضبط سلاح اسرائیلی در مسیر بادیه الشام + عکس و فیلم و نقشه
در این راستا عناصر جبهه النصره در حمله ای گسترده مقرهای «لشکر 13» وابسته به ارتش آزاد در ریف جنوبی ادلب را تصرف کرد و تعدادی از عناصر این گروه را از پای درآورده و حدود 40 نفر از آنها را نیز به اسارت گرفت.
حمله گسترده النصره پس از آن آغاز شد که شهر «معره النعمان» در ریف جنوبی ادلب شاهد درگیری های شدید بین لشکر 13 با عناصر النصره بود تا درپی آن جبهه النصره علاوه بر مقرهای این لشکر در این شهر، مقرهای آن در مناطق الحامدية، الغدفة، حيش و خان السبل را با کمک گروه مسلح «جند الأقصى» مورد حمله قرار دهد و این مقرها و یک پایگاه نظامی و انبارهای تجهیزات نظامی شامل انواع اسلحه و تجهیزات نظامی و موشک های «تاو» آنها را در الحامدیه تصرف کند.
لشکر 13 در بیانیه ای، بیانیه جبهه النصره مبنی بر پایان دادن به حضور و موجودیت این گروه در ریف ادلب را تکذیب و به بیان این نکته اکتفا کرده که مقرهایش در شهر معره النعمان مورد حمله غافلگیرانه النصره قرار گرفته اند، اما همچنان این گروه به مبارزه خود علیه ارتش سوریه و داعش در استان های حلب و حماة و ريف لاذقيه ادامه می دهد.
بیانیه لشکر 13 در ادامه سکوت گروه های مسلحی همچون جنبش «احرار شام» و «فيلق شام» در قبال حملات النصره علیه این گروه را محکوم کرده است، در حالی که «عبد الله المحيسني»، قاضی شرع ائتلاف تروریستی تکفیری «جیش الفتح» اعلام کرد که از درگیری های النصره با لشکر 13 غافلگیر شده است.
این حمله النصره یادآور، حمله 2 سال پیش این گروه به گروه تروریستی موسوم به «جبهه انقلابیون سوريه» به سرکردگی «جمال معروف» در منطقه «جبل الزاوية»، در ریف و همچنین حمله سال گذشته این گروه به گروه تروریستی موسوم به «جنبش حزم» بود که به انحلال هر دو گروه منتهی شد.
لشکر 13 وابسته به ارتش آزاد از جمله گروه های مورد حمایت مستقیم آمریکا بود که مربیان آمریکایی آموزش نظامی عناصر آن از جمله استفاده از سلاح هایی مانند موشک «تاو» را برعهده داشتند.
با این حمله، حضور و فعالیت ارتش آزاد در ریف ادلب پایان یافته تلقی می شود، منطقه ای که از آغاز بحران سوریه تاکنون برای این گروه تروریستی به ویژه پس از آنکه گروه های وابسته به آن توانسته بودند، مناطقی را در شمال غربی استان ادلب تصرف کنند، از اهمیت بسیاری برخوردار بود.
اما جبهه النصره در طول این مدت با توسعه نفوذ خود در استان ادلب و ریف های آن، اغلب مناطق این استان را به جز دو شهر معرة النعمان و كفر نبل تصرف کرده بود که تا پیش از این حمله و بنابر توافق حاصله، منطقه المعره تحت تصرف النصره و لشکر 13 توامان بود.
فرماندهی لشکر 13 را سرگرد فراری ارتش سوریه «احمد السعود» برعهده داشت که پیشتر فرمانده گروه مسلح موسوم به «لشکر عباد الرحمن»، وابسته به اخوان المسلمین سوریه بود و برادرش دکتر «محروس سعود» حلقه ارتباطی این گروه با طرف های آمریکایی شمرده می شد.
فرماندهی لشکر 13 در کفر نبل را نیز سرگرد فراری ارتش سوریه «فارس بيوش» برعهده داشت و با وجودی که تلاش می شد، این لشکر قدرتمند و بزرگ جلوه داده شود و تعداد عناصر آن بیش از 2 هزار نفر عنوان می شد، اما در واقع تعداد آنها فراتر از 900 نفر نبود.
تحولات فوق بیش از هر چیز معادلات میدانی را به سود ارتش سوریه تغییر می دهد و زمینه را برای عملیات آزادسازی منطقه «جسر الشغور» در ریف ادلب هموار می کند.
این موضوع نیازمند آزادسازی شهرک «السرمانیه» در ریف غربی حماه است که چندان دور از دسترس به نظر نمی رسد، چون شاهد پیشروی چشمگیر نیروهای سوری در ریف شمالی لاذقیه به موازات حملات نیروی هوایی ارتش سوریه علیه مواضع النصره در غوطه شرقی و کشته شدن ده ها تروریست وابسته به این گروه در این منطقه هستیم.
ریف دمشق: شکست جیش فسطاط اطراف مرج السلطان
در استان ریف دمشق، واقع در مرکز سوریه یگان های ارتش و نیروهای داوطلب مردمی این کشور حمله گسترده ائتلاف تروریستی موسوم به «جیش الفسطاط» در ارتفاعات «حارنه»، در حوالی فرودگاه مرج السلطان و قرار گرفته بین حوش خرابو و النشابیه و مزارع حوش خرابو و مزارع الخوالی را دفع کردند تا بنابر اذعان گروه های تروریستی وابسته به این ائتلاف متشکل از گروه های تروریستی فجر الامه، جبهه النصره و جنبش احرار شام در این حمله ناکام بیش از 40 تروریست مسلح از جمله «عبد الله الغوطانی»، مسئول امداد و کمک رسانی جبهه النصره در ریف دمشق کشته شوند.
یک منبع میدانی سوری در این خصوص توضیح داد که نیروهای سوری از صبح روز دوشنبه 5 حمله گسترده جیش فسطاط را در محور ارتفاعات حارنه با پشتیبانی نیروی هوایی و یگان توپخانه این دفع کرده و مواضع و خطوط ارتباطی و امدادی آنها را در عمق غوطه به ویژه در دو منطقه نولة و بالا القديمة گلوله باران کردند.
همچنین یگان مهندسی ارتش سوریه پس از کشف یک رشته تونل که کوی الجمعیات شهر داریا را به بیمارستان دولتی این شهر مرتبط می کرد، آن را بمبگذاری و منفجر کردند.
به موازات این عملیات ها، دیگر یگان های ارتش سوریه در غوطه شرقی پس از تحکیم مواضع خود در منطقه مزارع ابو علی موفق شدند، به سمت تقاطع حرستا – قنطره در مسیر غوطه شرقی دمشق پیشروی کنند.
ریف لاذقیه: ادامه پیشروی به سمت کبانی
در ریف شمالی لاذقیه ارتش سوریه در جدیدترین عملیات خود دو تپه مشرف به شهرک راهبردی «کبانی» را آزاد و به سمت کوه الزويقات و تپه 1154 در محور جنوبی کبانی پیشروی کردند.
در محور کنسبا هم نیروهای سوری با آزادسازی کوه قلعه در غرب این شهر ده ها تروریست تکفیری وابسته به جبهه النصره را از پای درآورده و مابقی را وادار به فرار به سمت مرزهای ترکیه کردند.
اهمیت شهرک کبانی در این امر نهفته است که حلقه ارتباط بین ریف لاذقیه و ریف ادلب شمرده می شود و با آزادسازی آن توسط ارتش سوریه، شهر سرمانیه و شهر جسر الشغور در ریف ادلب از بعد نظامی سقوط کرده تلقی می شود و به تبع آن بزرگراه حلب – لاذقیه به شهرک «بداما» نیز عملا از کنترل گروه های تروریستی از جمله جبهه النصره خارج خواهد شد.
به همین دلیل است که مشاهده می شود، جبهه النصره برای جلوگیری از سقوط شهرک کبانی نیروهای کمکی برای مقابله با ارتش سوریه به این محور اعزام کرده است.
حلب: آزادسازی 8 روستای جدید اطراف خناصر
یک منبع میدانی سوری از آزادسازی 8 روستا در شرق شهرک «خناصر» در ریف حلب خبر داد و در این خصوص توضیح داد که نیروهای ارتش سوریه با همراهی نیروهای داوطلب مردمی این کشور موفق شدند، روستاهای حياة كبيرة، حياة صغيرة، زبد، الطويلة، القليعة، خلة، حكيل، خربة الموسة، حقل دريهم و تپه البحوث را پس از درگیری های شدید با عناصر داعشی و کشته و زخمی کردن ده ها نفر از آنها آزاد و مواضع خود را در این روستاها تحکیم کنند، به گونه ای که مابقی عناصر وابسته به این گروه مجبور شدند به سمت رقه فرار کنند.
با آزادسازی این 8 روستا ارتش سوریه موفق به پیشروی در بزرگراه خناصر – السفیره – جنوب شرقی حلب به عمق 12 کیلومتر و عرض 9 کیلومتر شد، به گونه ای که هم اکنون دامنه مناطق تحت کنترل آن تا منطقه «سبخة الجبول» گسترش یافته که به معنای توسعه کمربند امنیتی اطراف بزرگراه خناصر – السفیره است.
این پیروزی ارتش سوریه ظرف کمتر از 24 ساعت از موفقیت این نیروها در بازگرداندن امنیت به روستاهای العطشانة، ام ميال، جب على، الخريبة، شريمة، رسم عسكر، سرياح و تپه سيرتيل فى محور شرقی خناصر در ريف حلب حاصل شد.
در ریف شمالی حلب نیز گروه مسلح موسوم به «ارتش دموکراتیک سوریه» که مستقیما از سوی آمریکا حمایت می شود، حمله داعش برای باز پس گیری سد تشرین را دفع کرد تا طی درگیری های رخ داده 37 داعشی کشته شوند.
حماه: کشته شدن بیش از 70 تکفیری النصره در ریف حماه
در ریف حماه درگیری های رخ داده بین نیروهای مسلح و ارتش سوریه با عناصر وابسته به جبهه النصره که تلاش داشتند، روستاهای معان، طيبة الاسم، الشعته، كراح و اطراف کوه الراي در منطقة صوران، واقع در 30 کیلومتری شمال شهر حماة را تصرف کنند، کشته شدن بیش از 70 تروریست تکفیری وابسته به النصره و انهدام 5 دستگاه خودرو نظامی و زره پوش این گروه را به دنبال داشت.
سویداء: ضبط سلاح اسرائیلی در مسیر بادیه الشام
در استان سویداء واقع در جنوب سوریه که به همراه دو استان درعا و قنیطره در نزدیکی مرزهایی سرزمین های اشغالی است و اغلب گروه های مسلح فعال در این سه استان مورد حمایت مستقیم رژیم صهیونیستی هستند، کمیته های دفاع مردمی این استان موفق شدند، مقادیر زیادی سلاح و تجهیزات نظامی گروه های مسلح را ضبط کنند، این گروه ها تلاش داشتند، از ریف شمالی سویداء این سلاح و تجهیزات نظامی را به گروه های تروریستی مستقر در بادیه الشام برسانند که در کمین نیروهای مردمی در منطقه «کوع جدر» گرفتار آمدند.
منابع آگاه در این خصوص توضیح دادند که توپ های عیار 82 میلی متر، خمپاره های ب 9، مین های زمینی، آرپی جی، گلوله های تیربارهای 5 و 12 میلی متر، موشک های لاو، تولید رژیم صهیونیستی مهمترین ذخایر تسلیحاتی و سلاح هایی بودند که توسط کمیته های دفاع مردمی استان سویداء ضبط شدند.
منبع: مشرق
