* رييس مجلس كويت از تقويت روابط و داشتن روابط و مناسبات دوستانه با ايران استقبال كرده است. در شرايطي كه شوراي همكاري به رهبري عربستان سياست تشديد تنش عليه ايران را دنبال ميكند، آيا ميتوان به بهبود مناسبات اميدوار بود؟
** اين اميدواري وجود دارد و همه طرفها علاوه بر اميدواري بايد در اين جهت تلاش كنند. نكته نخستي كه در تحليل مناسبات منطقه خاورميانه و همچنين زيرمنطقه خليج فارس بايد مدنظر قرار داد، اين است كه منطقه در طول پنج سال گذشته در مرحله گذار و پوستاندازي بوده است و يكي از ويژگيهاي اين دوره ناپايداري يا متغير بودن سياستها، مواضع و همكاريهاست. البته اين نوسانات در برخي كشورها كمتر و در برخي بيشتر است. بهطور مشخص، در خصوص زيرمنطقه خليج فارس هم از سوي كشورهاي عضو شوراي همكاري رويكرد يكساني درباره روابط با ايران مشاهده نميكنيم. به عبارت ديگر، كشورهاي عضو شوراي همكاري خليج فارس درباره ايران با يكديگر همنظر نيستند و اختلافاتي دارند.
در يكسوي شوراي همكاري خليج فارس، عربستان قرار دارد كه طيف تندروي شوراي همكاري را حول خود تشكيل ميدهد كه سياست تشديد تنش با تهران را دنبال ميكنند و از سوي ديگر، برخي كشورها نظير عمان قرار دارند كه همراهي زيادي با سياستهاي عربستان درباره ايران نشان نميدهند و روابط حسن همجواري با تهران را دنبال ميكنند. در چنين فضايي، كشور كويت از يك روابط سنتي و ديرينه با ايران برخوردار است ولي به دليل پيوندهايي كه با عربستان دارد، درباره ايران تحت فشار كشورهاي ثالث قرار ميگيرد و اين طرفهاي ثالث سعي ميكنند روابط دو كشور را تحت تاثير قرار دهند. نكته دوم اينكه ايران همواره سعي داشته است روابطش را با همسايگان جنوبياش گسترش داده و بهبود بخشد و به ويژه اين امر جزو اولويتهاي دولت آقاي روحاني اعلام شده بود.
در همين راستا مناسب است به پيشنهاد آقاي ظريف در خصوص تشكيل مجمع گفتوگوهاي منطقهاي ميان ايران و اعضاي شوراي همكاري خليح فارس به همراه چند كشور كليدي منطقه خاورميانه اشاره كرد. اين پيشنهاد، نخستينبار از سوي وزير امور خارجه طي مقالهاي در روزنامه نيويورك تايمز در فروردين ٩٤ مطرح شد و سپس در يادداشت مشترك ايشان براي چهار روزنامه عمده عربي شامل الرأي كويت، الشرق قطر، الشروق مصر و السفير لبنان در مردادماه ٩٤ تكرار شد. حتي در زمان اوج تنشها با عربستان، آقاي ظريف در انتهاي آخرين مقالهاش در روزنامه واشنگتنپست در ارديبهشت امسال تاكيد كرده است كه اين پيشنهاد همچنان روي ميز است و ميتوان روي آن كار كرد اما در برابر اين پيشنهاد، عربستان و برخي كشورهاي همسويش رويكرد غيرسازندهاي را در برابر آن در پيش گرفتند.
پيشنهاداتي هم از سوي برخي كشورهاي منطقه براي ميزباني اين مجمع يا كمك براي تشكيل آن ارايه شد، ولي با پاسخ مثبت عربستان همراه نشد كه بخش اعظمي از اين مخالفت، به مشكلات داخلي و ناپايداري سياستهاي عربستان باز ميگردد. به علاوه با وجودي كه در ميان اين كشورها و حتي در ميان گروههاي داخلي آنها، مواضع واحدي در سياست خارجي مشاهده نميشود و شاهد مواضع متعدد و متناقضي هستيم، جمهوري اسلامي ايران از هر موضعي كه مبتني بر همكاري و تعامل مثبت باشد، استقبال كرده و به آن خوشامد ميگويد.
* كويت در شوراي همكاري خليج فارس از چه جايگاهي برخوردار است؟
** كويتيها بهصورت سنتي از روابط خوب و ديرينه با ايران برخوردار هستند. بسياري از تجار كويتي، ايرانيالاصل هستند و هرچند روابط دو كشور، از فراز و نشيب برخوردار بوده اما پيوندهاي مستحكمي ميان دو كشور وجود داشته است. با اين حال، كويت پيوندهاي محكمي هم با عربستان يا طيف تندروي شوراي همكاري خليجفارس دارد و همين موجب شده است تا آنها در ميانه دو طيف موجود در شوراي همكاري خليجفارس جاي بگيرند و به عبارتي، با وجود تعاملات مثبتشان با ايران، برخي گروهها در اين كشور سعي دارند ملاحظات كشورهاي ثالث را در اين تعاملات لحاظ كنند. در داخل كويت مانند هر كشور ديگري گرايشهاي مختلفي درباره سياست خارجي و نحوه تعاملات با ايران وجود دارد؛ برخي از گروهها به دنبال تعامل مثبت و همكاري با ايران هستند و برخي ديگر هم تحت تاثير ارتباطات و پيوندها با كشورهاي ثالث، رويكرد چندان مثبتي با ايران ندارند.
* رييس مجلس كويت، ايران را شريك برابر كشورش و ديگر اعضاي شوراي همكاري خليج فارس دانسته است. در شرايط كنوني آيا كويت ميتواند نقش ميانجي ميان ايران و كشورهاي عربي حاشيه خليج فارس را ايفا كند؟
** در اين باره بايد دو نكته را مدنظر قرار داد؛ نكته نخست، اين است كه سياست پايدار و اصولي ايران يكي از نقاط قوت سياست خارجي ايران در دهههاي گذشته بوده و هست. ساختار سياست خارجي ايران در سالهاي گذشته نسبت به كشورهاي ديگر، اخذ تصميمات هيجاني و شتابزده را كنترل كرده و همين موجب شده است تا ايران سياست پايداري داشته باشد و تحت تاثير حوادث، راهبردهايش را تغيير ندهد و داراي صبر و خويشتنداري استراتژيك باشد. اين مساله نقطه قوتي است كه كشورهاي ديگري كه اين پايداري و سنجيدگي را در سياست خارجيشان ندارند، پس از مدتي كه هيجانات فروكش كرد، اين امكان را داشته باشند به سياستهاي منطقيتري روي بياورند و چون واكنش احساسي و مخربي از سوي ايران سر نزده است، هم بحرانها با سهولت بيشتري كنترل شود و هم ساير كشورها راحتتر سياستشان را در قبال ايران اصلاح كنند.
نكته دوم، اين است كه با توجه به اينكه منطقه در حالت گذار و پوستاندازي است، يكي از ويژگيهاي اين شرايط، آن است كه سياست خارجي كشورها، ائتلافها، دوستيها و دشمنيها به سرعت تغيير ميكند. برخي از كشورهاي خليج فارس، سياستهايشان در مقاطعي تحت تاثير هيجانات يا فشارهاي خارجي قرار گرفته است، ولي اين اميد است كه بر اثر فروكش كردن اين فشارها و هيجانات و در سايه صبر استراتژيك ايران، به مدار سياستها و روابط گذشتهشان بازگردند.
* رييس مجلس كويت گفته است ايران از ثبات و استقرار در منطقه همواره حمايت كند تا فضاي همكاري با تهران بيش از پيش فراهم شود و بتوان در راستاي تحقق مصالح مشترك گام برداشت. منظور از ثبات و استقرار در منطقه چيست؟
** براي هرگونه روابط و بهبود مناسبات احتياج به اراده سياسي در ميان طرفين است و هر دو طرف بايد خواستار آن باشند. ايران در منطقه تقسيمبنديهاي روابط بينالملل، يك قدرت منطقهاي خواستار ثبات و استقرار محسوب ميشود، چراكه ايران از همه مولفههاي قدرت به شكل متوازن برخوردار است و جزو قدرتهاي اصلي منطقه است؛ هم جمعيت قابل توجهي دارد، هم از نظر جغرافيايي، پهناور است و هم در موقعيت ژئوپولتيكي مهمي قرار گرفته است. از سويي، اقتصاد قدرتمندي دارد و از توان نظامي منحصربهفردي برخوردار است و تنها كشوري در منطقه است كه در راهبرد دفاعياش، به خود متكي بوده و خودكفاست. همه اين مسائل موجب شده است تا ايران از نظر ماهيت قدرت، خواهان ثبات، تماميت ارضي و يكپارچگي كشورها در منطقه باشد و با هرگونه تجزيهطلبي و توسعهطلبي مخالفت كند. به همين خاطر طبيعتا ايران از هر پيشنهادي براي بهبود روابط استقبال ميكند.
http://etemadnewspaper.ir/?News_Id=52032
ش.د9501726