زمان کوتاهی تا آغاز به کار مجلس دهم شورای اسلامی(8 خرداد 95 ) باقی نمانده است. با برگزاری دور دوم انتخابات و انتخاب 68 نماینده دیگر ،گمانه زنی ها راجع به چگونگی مجلس دهم افزایش یافته است بویژه آن که 217 نماینده جدید و بعضاً ناشناخته هستند و ارزیابی جریان های سیاسی هم از این که کدام یک از طیفهای اصولگرایی و اصلاحطلبی در اکثریت هستند نیز هنوز بحث داغ روزنامهها و رسانههای مکتوب و مجازی است.
برای شناخت بیشتر مجلسی که با 289 نماینده بزودی شکل خواهد گرفت و یکی از ارکان نظام و بازوی قانونگذاری و نظارت انقلاب شکوهمند اسلامی به مدت 4 سال خواهد بود از دو روش می توان بهره برد:
1- روش مقایسه ای و ارزیابی کلی: در این روش با بررسی مجلس های نه گانه قبل ،فراز و نشیب ،عملکرد و کارنامه مجالس و نمایندگان قبلی ، مجلس جدید نیز در راستای آن و تداوم دهنده مسیر قبلی قابل تعریف است- به تعبیر زیبای امیر المؤمنین علیه السلام: وکذالک الخلف بعقب السلف ( آیندگان پیرو و ادامه دهنده راه گذشتگان هستند) – و نهایتاً مجلس آینده را با توجه به عدم اکثریت قاطع و تعیین کننده هیچکدام از جریان های سیاسی و تعداد گسترده نمایندگان مستقل تا حدودی نزدیک به مجلس پنجم دانسته و رفتار اصول گرایان را در دو قالب رهروان و پایداری مجلس نهم و رفتار اصلاح طلبان و اعتدال گرایان را نیز نزدیک به عملکرد اصلاح طلبان مجلس نهم و در مواردی نزدیک به مجلس سوم و با تنش های کلامی می توان پیشبینی کرد.
2- روش استقرائی و بررسی موردی: در این روش چکیده وضعیت و عملکرد (رزومه) تک تک منتخبان از 203 حوزه انتخاباتی بررسی و ارزیابی می شود . از کل کاندیداهای منتخب، تعداد72 نفر از نمایندگان مجلس نهم هستند و بقیه نیز بردو دسته شناخته شده تر (دارای سابقه نمایندگی و یا سابقه اجرائی برجسته تر ) و یا کمتر شناخته شده تقسیم می شوند . البته محدوده تغییرهای بعضاً شگفتیساز را هم در این روش میتوان لحاظ کرد. چنان که گفته شده جمعی از نمایندگان جبهه پایداری تلاش بر ریاست آقای عارف دارند یا 10 نفر از نامزدهای مستقل دور دوم به فهرست امید پیوسته و 2 نفر هم در فهرست اصولگرایان قرار گرفته اند و به نظر می رسد تغییر مواضع همچنان ادامه خواهد داشت، چنانکه در دور اول انتخابات هم دو نفر از افراد شاخص اصولگرایی به اصلاح طلبان پیوستند. در این بررسی با لحاظ اینکه در عرصه سیاسی کشور تشکل های سیاسی موجود ، فراگیر ، دارای سازماندهی گسترده ، انضباط تشکیلاتی ، تعهد سازمانی ،پویا و دارای مواضع کارشناسی شده به روز نیستند و جمعی از منتخبان هم دارای سابقه و تجربه کمتر هستند مجلس آینده را مجلسی در حال شدن ،متغیر و متأثر از جریان های داخل و بیرون مجلس (طرح تشکیل پارلمان در سایه توسط اصلاح طلبان ) میتوان تحلیل کرد که به تدریج و در طول عمر چهار ساله خود به بلوغ فکری خواهد رسید.
مجلس دهم چگونه باید باشد؟
شکل گیری نهاد نوپا و بی سابقه مجلس شورای اسلامی و 36 سال تجربه قانون گذاری، نظارت و مشارکت در شکل گیری قوه مجریه ،تجربه های گران سنگ و با ارزشی را برای نظام مقدس جمهوری اسلامی به ارمغان آورده است که اکنون فراروی منتخبان ملت می باشد. بازخوانی مکرر اصول قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران پیرامون قوه مقننه، بویژه اختیارات مجلس و متن سوگند نامه نمایندگان، همگی بایستی دغدغه دائمی نمایندگان ملت باشد. رهنمودها ،ارشادها و احکام ابلاغی رهبری معظم انقلاب در طول دورههای قانونگذاری مجالس گذشته شامل پیام ها ،دیدارها و نکته های راهگشا که امام امت (ره ) و رهبر معظم انقلاب در طول این سالها بیان فرموده و ویژگی های نمایندگان مطلوب وبایدها و نبایدهای نمایندگی و چارچوب های مجلس شورای اسلامی ایده آل و نقاط ضعف و قوت آن را بیان کرده اند،گنجینه ای ارزشمند است که بایستی استخراج ، دسته بندی و تبیین گردد و در اختیار نمایندگان ،نخبگان و عموم ملت قرار گیرد و به عنوان چراغ هدایتگر ، مبنای مطالبات عمومی و معیاری روشن برای نظارت مستمر ،دقیق و به روز قرار گیرد. این رهنمودها تنها برای زمان انتخابات و رأی دادن به فرد اصلح نمیباشد بلکه مهم بقای این مطالبه ها در طول دوران نمایندگی ،به فراموشی سپرده نشدن آنها ،ایجاد گفتمان ملی و روش جاری شدن دائمی است.
امر ضروری دیگر ،ارزیابی منصفانه و بدون حب و بغض نه دوره قانونگذاری و بررسی نقاط قوت و ضعف هر دوره و درس آموزی برای دوره جدید و عدم تداوم ضعف ها و اشکالات می باشد. مواردی همچون اشتغال بیش از حد نمایندگان به امور حوزه انتخابیه خود، نگاه بخشی و منطقهای (و نه ملی) ،وکیل الدوله شدن ،عدم کارشناسی دقیق در قانونگذاری ،تراکم قانونگذاری و تزاحم قوانین مصوب، ضعف و کمبود نظارت ،اولویت یافتن مسائل جناحی ،باندی و قبیله ای و عدم لحاظ مبانی انقلاب و منافع ملی و دشمن شاد کردن دشمنان (مجلس ششم ) و... نقاط ضعفی است که در مجالس گذشته شاهد آن بودهایم. بنابراین، مجلس دهم در موقعیت خطیری قرار گرفته است ،از یک سو باید هم و غم خود را متوجه تحقق اقتصاد مقاومتی و ریل گذاری برای آن و رفع مشکلات جدی مردم (تورم ،رکود و بیکاری )نماید و یار، راهنمای دلسوز و ناظر بر عملکرد دولت باشد و از سوی دیگر مراقب توطئه های دشمن و عهدشکنیهای پسا برجامی او و دسیسه های مداوم دشمنان منطقه ای و ... باشد. علاوه بر این در این مقطع که فضای انتخاباتی ریاست جمهوری سال 96 در حال شکل گرفتن است و قطعاً برخی جناح های سیاسی تلاش خواهند نمود از ظرفیت مجلس نوپا در جهت اهداف خود، بهره ببرند؛ احتمال تأثیرگذاری این جناحها بر کارکرد مجلس متصور است و نمایندگان ملت باید مراقب این مهم نیز باید باشند.
اکنون زمان کوتاهی تا آغاز مجلس دهم شورای اسلامی باقی مانده است. آرزوی اخلاص ،بصیرت ،مجاهدت و تلاش مؤمنانه و انقلابی ،ولائی بودن،خدمتگذاری به ملت ،دوری از تفرقه گرائی ،دشمن ستیزی ،عمل حکیمانه ،نظارت هوشمندانه ، وکیل الدوله و مترسک جناح های سیاسی نشدن را برای تمامی منتخبان ملت آرزومندیم و چشم انتظار پیام سکاندار و هدایتگر انقلاب به مناسبت افتتاح مجلس دهم ورهنمود های ایشان در دیدار با نمایندگان هستیم. بی تردید تک تک آحاد ملت با چشمانی باز، پشتیبان ،همراه ،یاور و ناظری بصیر بر عملکرد منتخبان خود می باشند.