مذاکره از معاويه تا ترامپ

روي آوردن ترامپ به مکر و خدعه، بيانگر پذيرش شکست زودهنگام در جنگي است که خود آغازگر آن است. ترامپ شکست خود در جنگ اقتصادي عليه ملت ايران را پيش از شروع آن احساس کرد و دست به حيلت‌هايي زد که يکي از آنها پيشنهاد «مذاکره بدون پيش شرط» بود. کاري که معاويه سالها پيش اما در پايان جنگ دست به آن زد.

معاويه وقتي شکست خود در برابر اميرمومنان (ع) را حتمي يافت و به قول خودش به فکر گرفتن امان نامه بود، به عمروعاص رو کرد و گفت: اي اباعبدالله! همه شاميان از بين رفتند، آن حيله هاي كه ذخيره كردي، كجاست؟ حيله اي بينديش تا جنگ متوقف شود و سپاهيان علي دست از نبرد بردارند. اگر امروز علي و يارانش ‍ دست از حمله و مبارزه برندارند، احدي از ما جان سالم بدر نخواهد برد و در سرزمين شام كسي باقي نمي ماند تا سلاح شمشير ما را به دست گيرد.»

عمروعاص در پاسخ گفت: «دستور فرما تا هر چه قرآن و جلد قرآن در خيمه هاي سربازان هست، حاضر كنند و بر سر نيزه ها ببندند و در برابر لشكر علي عليه السلام بايستند و با آواز بلند بگويند. اي اصحاب علي و اي اهل عراق اگر مسلمانيد، ما به حكم قرآن راضي مي‌شويم شما هم به دستورات قرآن راضي باشيد و جنگ را متوقف كنيد تا قرآن بين ما و شما حاكم باشد.»

اهل شام به فرمان معاويه قرآن‌ها را بر سر نيزه کرده و در مقابل لشكر اميرالمؤمنين ايستادند و فرياد برآوردند: «يا ابا الحسن ! اي اهل عراق ! واي اهل حجاز! اين كتاب خداست كه ما و شما به آن ايمان داريم ، به اوامر و نواهي آن عمل مي كنيم ، ما مسلمانيم اگر شما اهل ايمانيد و به كلام خدا اقرار داريد و زن و فرزند ما و جماعت باقي مانده از اهل شام رحم كنيد و دست از جنگ برداريد، براساس دستور و فرمان با ما رفتار كنيد.»

مکر معاويه موثر واقع شد

اين مكر و خدعه عمروعاص مؤثر واقع شد و در ميان سپاهيان اميرالمومنين (ع) شکاف انداخت. نخستين كسي كه از اصحاب امام دست از جنگ كشيد «اشعث بن قيس» بود. درحاليکه امام علي عليه السلام با ياران و فرزندان خويش و جماعت بني هاشم مثل شيران خشم آلود از هر طرف حمله مي كردند، اشعث در مقابل امام ايستاد و گفت:

«يا اميرالمومنين! دست ازجنگ بردار و دعوت اهل شام كه ما را به كتاب خداي تعالي مي خوانند، اجابت كن ، همه روزه مي‌گفتي با آنان چندان مي‌جنگيم تا به كتاب خدا و سنت محمد مصطفي صلي الله عليه و آله تن در دهند. اكنون ايشان خصومت و جنگ را كنار گذاشته و ما را به كتاب خدا مي خوانند و اين گونه ناله و زاري مي كنند، پس ترحم نما و دست از خونريزي بردار، وگرنه هيچ يك از قبيله من و ديگر يمني ها تو را حمايت نخواهيم كرد و تير و كمان و شمشير بر ضد معاويه و اهل شام به كار نمي بريم .»

پيرو اشعث کسان ديگري نيز لب به سخن گشودند و با خواندن آياتي از قرآن موضوع حکميت را مطرح ساختند و در تنور اختلافات دميدند. فاجعه زماني رخ داد که بيست هزار مرد جنگي از سربازان امام با شمشيرهاي حمايل كرده به خدمت ايشان آمدند. يكي از آنان پيش آمد و گفت: «يا علي! تو مي‌داني كه ما عثمان را بدان جهت كشتيم كه از پذيرش پيشنهاد ما در عمل كردن به كتاب خدا سر باز، امروز جماعت اهل شام تو را به كتاب خدا دعوت مي كنند، پيشنهاد آنان را اجابت كن، وگرنه تو را مي گيريم و تحويل آنان مي دهيم يا همچنان كه عثمان را كشتيم تو را نيز مي كشيم و ديگران هم گفتند كه اميرالمؤ منين علي عليه السلام بايد جنگ را متوقف و به كتاب خدا رفتار كند.»

اميرالمومنين سخنان متفاوت آنان را شنيد و با تعجب فرمود: «اي ياران! من از اول آنان را به كتاب خدا دعوت كردم و در طول جنگ نيز پيوسته آنان را به كتاب خدا مي خواندم و اكنون نيز سخن من همين است، با اين فرق كه ديروز من امير شما بودم و امروز مامور شما شدم، ديروز ناهي بودم و امروز منهي ام، معاويه با آوردن قرآن در ميان شما مكر و حيله مي كند تا خود را از هلاكت نجات دهد و از شمشير شما خلاص شود، گويا شما از جنگ خسته و ملول شده و حيات زندگي خويش را بيشتر دوست داريد، شما را بر آنچه اكراه داريد تكليف نمي كنم اما آنچه سر مسئله و جان مطلب بود به شما گفتم ، فردا پشيماني سودي نخواهد داشت.»

آن جماعت گفتند: «يا علي! كس بفرست و اشتر نخعي را بخوان كه او شجاعانه مي جنگد و مردان شام را مي كشد.

اشتر در آن ساعت با ياران خويش در نزديكي هاي خيمه معاويه مي جنگيد و چيزي نمانده بود تا لشكر شام را منهزم و متلاشي كند.»

فرستاده اميرالمومنين (عليه السلام) به نزد مالك اشتر رفت و گفت: «اي مالك! باز گرد و جنگ را متوقف كن.» اشتر گفت: «برو به اميرالمومنين (عليه السلام) بگو كه اين ساعت، زمان برگشت نيست آثار فتح و پيروزي پيدا شده و تا شكست معاويه اندكي فاصله است.»

هنگامي که مالك اشتر مي جنگيد و صداي نعره و ناله مردان شامي كه به ضرب شمشير اشتر نخعي و يارانش جان مي باختند، بلند بود. آن جماعت خطاب به اميرالمومنين(عليه السلام) گفتند: «ما از تو خواستيم تا از اشتر نخعي بخواهي كه باز گردد نه اين كه در نبرد جد و جهد بيشتري كند و مردان بيشتري را بكشد.» آن بزرگوار فرمود: «سبحان الله، در جلو چشمان شما با فرستاده خويش سخن گفتم كه به مالك بگويد باز گردد. بار ديگر به مالك اشتر نخعي پيغام داد، كه اي مالك ! باز گرد كه فتنه آشكار شد، چون فرستاده به نزد مالك اشتر رسيد. اشتر گفت: «شايد اميرالمومنين از جهت اين مصاحف كه بر سر نيزه ها بسته اند مرا احضار كرده است. به خدا سوگند، وقتي اين مصاحف را بالاي نيزه ها ديدم فهميدم اين حيله و نيرنگ از عمروعاص است و اين جنگ به پايان نمي رسد و در ميان لشكر ما اختلاف و تفرقه ايجاد مي شود! »

سپس مالک روبه فرستاده امام (ع) کرد و گفت: «اگر ساعتي مهلت دهي، جنگ را به پايان مي رسانم و پيروزمندانه بر مي گردم.» گفت: «آيا دوست داري بعد از پيروزي، اميرالمؤمنين (ع) را زنده نبيني؟»

مالك گفت: «سبحان الله، هرگز چنين نخواهم كه مولايم را زنده نباشد. افسوس! شما را فريب دادند و شما فريفته شديد، معاويه و عمروعاص از شما ترك جنگ را مي خواستند كه به مقصود خويش رسيدند، اي جماعت دنيا دوست، ما پنداشتيم كه پيشاني سياه شما حكايت از زهد و تقواي شما دارد و براي رضاي خدا و كسب شرف اخروي نماز مي خوانيد و تلاش مي كنيد؛ اما فهميديم ، كه شما طالبان دنيا هستيد و گرفتار شهوتيد، عقب نشيني شما از جنگ به جهت فرار از مرگ و دوستي با دنياست ، لعنت بر شما باد، اي كاش مثل قوم عاد و ثمود به عذاب هلاك مي شديد.»

پس بين مالك و آنان كار به سب و ناسزاگويي كشيد و نزديك بود فتنه اي ديگر پديد آيد، اميرالمومنين (ع) آنان را آرام و غوغا را خاموش كرد.

پس يكي از آنان گفت: اي اشتر! اميرالمؤ منين علي عليه السلام گفتار آنان را قبول كرد، تو چرا راضي نمي شوي؟

مالك گفت: «به هر چه اميرالمؤ منين راضي شود، من هم راضي هستم.» و بدين ترتيب نتيجه به كام معاويه شد در حاليکه مرگ را در برابر چشمان خود مي ديد.

مکارتر از معاويه

ترامپ امروز نشان داده که مکارتر از معاويه است و مشاوريني خبيث تر از عمروعاص در اختيار دارد. چراکه:

اولا؛ معاويه وقتي احساس شکست کرد که صداي پاي مالک را در اطراف خيمه هاي خود شنيد. ترامپ اما شکست خود را پيش از شروع آن حس کرده و قصد دارد با خدعه گري نتايج آن را از همين مرحله عايد خويش سازد.

ثانياً؛ معاويه پس از تحميل جنگ و هزينه هاي فراواني که به سپاه اسلام وارد کرد زماني دست به حيله گري و اختلاف انگيزي زد که نتوانست نتيجه جنگ را ببرد اما ترامپ مي خواهد با شعار جنگ و بالا بردن چماق، عده اي مرعوب را وادار به ترساندن مردم از جنگ و خونريزي نمايد. از همين رو، رهبر معظم انقلاب اسلامي فرمودند: نه جنگي رخ خواهد داد و نه مذاکره اي صورت خواهد گرفت.

ثالثاً؛ معاويه با بر نيزه کردن قرآن و به يمن حماقت امثال اشعث بن قيس مذاکره را به سپاه اسلام تحميل کرد و در سايه ساده لوحي ابوموسي اشعري نتايج حکميت را به نفع خود تغيير داد. ترامپ قصد دارد با استفاده از ديپلماسي عمومي و ابزار رسانه و شبکه هاي اجتماعي که توسط عناصر ضد انقلاب و قلم بدستان آمريکا زده، افکار عمومي را فريفته و فضاي رواني کشور را به نفع خود سازد.

رابعاً؛ معاويه پيش از وادار کردن امير مومنان به حکميت از مکر و کيد خود سخن نگفته بود اما ترامپ وقتي برجام را پاره کرد تاکيد کرد آنرا پاره مي کند تا ايراني ها باز هم مجبور به مذاکره شوند و او ديگر امتياز نخواهد داد.

خامساً معاويه يک حيله به کار گرفت اما ترامپ عمليات رواني گسترده اي طراحي کرده که برخي از آنها عبارتند از:

1- اعلام مذاکره بدون شرط و اصرار بر تماس تلفني با رئيس جمهور کشورمان در حالي که اعتقادي به مذاکره نداشته و در عمل همه تلاش خود را براي فشار بيشتر به ملت ايران بکار گرفته است. ترامپ در مذاکره با رهبر کره شمالي و رئيس جمهور روسيه نشان داده که به دنبال نتيجه مذاکره نيست و قصد او از نشستن با سران کشورها، تحقير و ضعف آنهاست. طرح پيشنهادي ترامپ از طرح مذاکره با ايران اثبات عقب نشيني و استيصال جمهوري اسلامي است.

2- پاره کردن برجام و همزمان دعوت به مذاکره مجدد با تاکيد بر اينکه ديگر به ايراني ها امتياز نخواهد داد.

3- تهديد نظامي و سخن از گزينه جنگ سخت در عين نداشتن اراده براي حمله نظامي

4- منع جمهوري اسلامي ايران از حضور در کشورهاي منطقه در عين لشکر کشي و استقرار نيروي نظامي در سوريه، اعزام داعش به افغانستان، تحريک پاکستان، دخالت مستقيم در حمله به انصارالله يمن

5- زير سوال بردن سياست خارجي آمريکا در منطقه در عين افزايش حضور مستقيم در جنوب غرب آسيا

6- دلسوزي و غمخواري براي مردم ايران جهت سوء استفاده از مطالبات آنها در عين تلاش مستمر و مجدانه براي جلوگيري از حل مشکلات ملت ايران و ايجاد بحران

7- سخن از تجزيه ايران و براندازي جمهوري اسلامي همزمان با تلاش براي مذاکره جهت گرفتن امتياز و متوقف سازي نظام در زمينه دفاعي و نفوذ منطقه اي

8- وارانه سازي نقاط قوت نظام و تلاش براي ناکارآمد جلوه دادن نظام با هدف تسلط بر ايران و جلوگيري از رشد و پيشرفت آن

علائم شکست ترامپ

با وجود آنکه ترامپ نشان داده از معاويه مکارتر و حيله باز تر است اما امکان تغيير نتيجه جنگ به نفع خويش را ندارد و رويکرد او به روش هاي عمروعاصي حاکي از پي بردن به شکست قريب الوقوع اقداماتش مي باشد. دلايل و مستنداتي که ناکامي ترامپ را براي همگان از جمله خود او عيان ساخته، عبارتند از:

1- ملت مسلمان ايران در چهل سال گذشته ثابت کرده از تجارب برزگي مانند خدعه هاي معاويه و عمروعاص استفاده کرده و فريب خدعه هاي پيچيده دشمنان داخلي و خارجي خود را نمي خورند.

2- ملت ايران از حافظه تاريخي خود بهره برده و نمي خواهد بار ديگر تجربه خوش خدمتي مصدق به آمريکا و تعامل و مذاکره با اين کشور را تکرار کند.

3- با پاره شدن برجام نه تنها ملت ايران شکست نخورد بلکه به تمامي اهداف خود که اثبات بدعهدي آمريکا بود دست يافت. امروز نه ملت ايران بلکه هيچ کشوري به آمريکا اعتماد نمي کند.

4- هنگامي که تحريم هاي به اصطلاح فلج کننده در سال 90 عليه ملت ايران اعمال شد نه ايران بلکه هيچ کشوري تجربه اين حجم و دامنه فراگير تحريم هاي همه جانبه پولي و ارزي، بانکي، نفتي و... را نداشت اما اکنون مردم و مسئولان کشور با تجارب گذشته دور زدن تحريم‌ها را پيش رو داشته و راه‌هاي فروش نفت و ورود ارز را يافته است.

5- موقعيت آمريکا نيز در سال 90 بسيار بهتر از امروز بود و کشورهاي دنيا در کنار اين کشور قرار گرفته بودند. ضمن آنکه تحريم ها در آن موقع به تصويب شوراي امنيت سازمان ملل رسيده بود اما تحريم هاي فعلي مورد مخالفت بسياري از کشورها حتي کشورهاي اروپايي قرار گرفته است.