دولت و افزایش قیمت ارز!

پایگاه بصیرت / علی محمدی

رشد آسانسوری قیمت ارز در هفته‌های اخیر سبب شد تا عده‎ای از منظر اقتصادی و عده‎ای دیگر با نگاه انتظارات روانی ـ سیاسی به آن توجه کنند؛ اما در این بین آنچه بیش از همه ذهن‎ها را به خود مشغول کرده، نقش و جایگاه دولت در افزایش قیمت دلار است، که دو برداشت می‎توان داشت.

برداشت اول اینکه دولت و تیم اقتصادی آن با اهداف سیاسی خاصی و از روی سناریویی از پیش تدوین شده، قیمت ارز را افزایش داده‎اند؛ البته چنین برداشت‎هایی در گذشته نیز سابقه داشته و از نگاهی شاید بتوان خود متولیان امر در دولت را مسبب بروز چنین نگرش‎هایی دانست.

باید به این نکته توجه کنیم که افزایش قیمت ارز در نهایت به لحاظ «اقتصادی» (افزایش کسری بودجه و اینکه خود دولت بزرگ‎ترین مصرف کننده است) و «محبوبیت» (و مقبولیت) به ضرر دولت‎ها تمام می‎شود. بنابراین، دولت‎ها غالباً تمام تلاش خود را دارند که مانع از افزایش افسارگریخته قیمت ارز شوند؛ به ویژه که در ماه‎های اول فعالیت خود باشند.

برداشت دوم در ارتباط دولت و قیمت ارز این است که افزایش قیمت ارز می‎تواند محصول گفتمان سیاسی و اقتصادی دولت و رویکرد و عملکردهایی باشد که در اجرایی کردن امور سیاسی و اقتصادی در پیش گرفته‎اند. از قضا در همین چارچوب، سیاست‎های ارزی دولت چهاردهم مورد نقد منصفانه کارشناسان دلسوز نیز قرار گرفت و هشدارهای لازم بیان شد. از این منظر، در برهه فعلی، ورود نرخ ارز به محدوده ۸۵ هزار تومان و کانال های بالاتر محصول سیاست‎های ارزی دولت (بازار توافقی) و انتظارات روانی و سیاسی است، نه ورود مستقیم دولت برای کسب درآمد یا اهداف سیاسی. البته ما نقش شرکت‎های خصولتی، برخی بانک‌ها و افراد را که از محل افزایش قیمت دلار منتفع هستند، نادیده نمی‎گیریم و معتقدیم حساب آنها از مجموعه دولت به معنای هیئت وزیران جداست و دولت باید برای مقابله با ورود نامولد آنها به بازار ارز، کنترل و نظارت داشته باشد.

سخن اصلی این است که در برهه فعلی باید افزایش قیمت ارز را از منظر نماگرهای اقتصادی و انتظارات سیاسی ـ روانی تحلیل کرد، نه اینکه آن‌ را به وجود توطئه و نگرش‎های حزبی گره زد؛ لذا بیان نظراتی که مبنای علمی ندارند و سمت و سوی متهم کردن دولت را تداعی می‎کند، می‎تواند کانون ایجاد ناامیدی و تشتت در جامعه شود. زمانی که دشمن به دنبال انشقاق در جامعه ایران است و به ایجاد دوقطبی در کشورمان امید دارد، نباید با مقصرسازی دولت، آن هم بدون ادله و استدلال معتبر، او را متهم کرد. نقد کنیم، اما نقد «دشمن شاد کن» نداشته باشیم. البته در آن سو دولت نیز باید ضمن شفاف‎سازی، گفت‎وگو با مردم و شنیدن سخن همه کارشناسان، زمینه هرگونه سوء تفاهم را برطرف کند.

منبع: سایت بصیرت