۳۱ سال پیش، یعنی در مهرماه سال ۱۳۷۲ بر اساس نیازسنجیهای صورت گرفته و با توجه به ظرفیتهای بسیار حوزه تئاتر برای اشاعه ارزشهای گرانقدر هشت سال دفاع مقدس ستاد نخستین یادواره تئاتر دفاع مقدس در اتاقی کوچک واقع در خیابان شهید مطهری فعلی تشکیل شد؛ ستادی که تنها چند ماه بعد و پس از بررسی و مشورت با هنرمندان حوزه هنرهای نمایشی با انتشار فراخوانی تا تاریخ ۳۰ بهمن ۱۳۷۳ بیش از دویست متن برای حضور در یک یادواره نوپا و ناشناخته عددی عجیب و استقبالی قابل توجه به شمار میرفت؛ اما همین اقبال هنرمندان تئاتر برای حضور و مشارکت در این یادواره بیشک یکی از مهمترین علل برای استمرار و حتی دوام و قوام آن شد. رویدادی که امروز با سابقه سه دهه یکی از مهمترین و مؤثرترین جشنوارههای تئاتری کشور به شمار رفته و بهصورت دوسالانه پذیرای گروههای گوناگون و متعدد هنرمندان است.
تئاتر مقاومت برخلاف همتای سینماییاش فیلم مقاومت که به دلیل تمایل نداشتن سینماگران برای حضور در فیلم فجر در سالهای اولیه انقلاب شکل گرفت، به دلیل استقبال هنرمندان تئاتر به مفهوم و مقوله «دفاع مقدس» تشکیل شد و امروز با تجربه سه دهه برپایی شانهبهشانه مهمترین جشنواره تئاتری کشور، یعنی جشنواره تئاتر فجر در سطح اول و حرفهای کشور نقش ایفا میکند؛ اما این رویداد مهم تئاتری ادوار پر فراز و نشیبی را طی سه دهه سپری کرده تا امروز به رشد و اعتلای باورنکردنی دست یافته است. بیتردید اگر استقبال ۲۱۱ اثر در نخستین گام جشنواره در سال ۷۳ یک شگفتی را خلق کرد، دوره هجدهم و در سال ۱۴۰۱ یکی از مهمترین و مؤثرترین گامها را در رشد و اعتلا برداشت و به قاطعیت باید عنوان کرد پس از سه دهه جشنواره تئاتر مقاومت به جایگاه واقعی، شایسته و درخور شأن انقلاب و دفاع مقدس رسیده است.
یکی از مشکلات عمده جشنواره طی سالهای گذشته این بود که محدود به تهران و منحصر به بخشی از پایتخت شده بود و ظرفیت استانها نادیده گرفته میشد؛ از این رو از دوره قبل نهتنها استفاده از ظرفیت استانها فعال شد، بلکه عدالت فرهنگی نیز جزء اولویتها قرار گرفت.
جشنواره تئاتر مقاومت پس از برپایی چهار بخش و معرفی ۱۳ نمایش به جشنواره تئاتر فجر نیز یک رکورد بینظیر را برای خود ثبت کرد و این در حالی بود که در ادوار گذشته یا اثری به جشنواره فجر نمیرفت یا اگر راه پیدا میکرد، در حد یک تا دو اثر بود و این در کنار ثبت رکورد بینظیر تعامل، تکامل و همراهی دو جشنواره مهم تئاتری کشور را به معنای واقعی نشان داد که بیتردید سود و منافعش جز در سبد تئاتر ایران نخواهد بود.
اما مسلم است که نوزدهمین جشنواره بینالمللی تئاتر مقاومت امسال نهتنها یکی از مهمترین و مؤثرترین رویدادهای هنری کشور است؛ بلکه به یک رویداد تراز در جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی بدل شد و همانطور که پیشتر بیان شد، در این دوره با شتاب چند برابری خود را به منزله یک الگو و صدالبته جریانساز نشان داد.