FATF) Financial Action Task Force) یک نهاد بینالمللی است که با هدف مبارزه با تأمین مالی تروریسم، پولشویی و دیگر جرایم مالی ایجاد شده است. این گروه متشکل از کشورها و سازمانهای بینالمللی به منظور تدوین و نظارت بر استانداردهایی برای مبارزه با پولشویی و تأمین مالی تروریسم فعالیت میکند. FATF اصول و دستورالعملهایی به نام «استانداردهای FATF» را تنظیم میکند که کشورها باید برای مقابله با این نوع جرایم به آنها پایبند باشند.
پیوستن ایران به FATF یکی از موضوعات پر بحث در طول سالهای اخیر بوده است. ایران به دلیل اجرا نکردن برخی از استانداردهای FATF و مسائل مربوط به تأمین مالی تروریسم، تحت فشار قرار داشته است. با این حال، ایران در سال ۲۰۱۶ تصمیم گرفت به طور رسمی مذاکرات برای پیوستن به این کنوانسیون را آغاز کند.
پیوستن ایران به FATF به معنای تصویب و اجرای قوانین و مقرراتی است که از تأمین مالی تروریسم و پولشویی جلوگیری میکند. ایران باید قوانینی، مانند پذیرش کنوانسیونهای مربوط به مبارزه با تأمین مالی تروریسم (CFT) و مبارزه با پولشویی (AML) را اجرا کند.
در حال حاضر، برخی از منتقدان این موضوع معتقدند، پیوستن به FATF ممکن است تأثیراتی بر استقلال مالی کشور بگذارد، در حالی که حامیان این پیوستن معتقدند عضویت در FATF میتواند به بهبود وضعیت اقتصادی و تجاری ایران کمک کند و ارتباطات مالی کشور با دیگر کشورهای جهان را تسهیل کند.
«جعفر قادری» نماینده مجلس، در گفتوگویی درباره پیوستن ایران به FATF و تأثیرات آن بر اقتصاد کشور اظهار کرد: «این موضوع در حال حاضر در دستور کار قرار دارد و باید با توجه به جنبههای مثبت و منفی و پیامدهای مختلف آن بررسی شود. اگرچه پیوستن به FATF میتواند به رفع برخی محدودیتها و مشکلات کمک کند، اما همه مسائل و مشکلات ما به FATF خلاصه نمیشود و نیاز است که اقدامات دیگری نیز در کنار آن انجام شود.» وی ادامه داد: «حتی اگر ایران به FATF بپیوندد، کشورهای غربی که با ما مشکلات عقیدتی، سیاسی و امنیتی دارند، همچنان بهانهجویی خواهند کرد. با این حال، پذیرش FATF میتواند بهانه را از دست برخی مدیران دولتی بگیرد و دیگر نمیتوانند کوتاهیها و سوءمدیریتهای خود را به گردن این موضوع بیندازند. از این نظر، پیوستن به FATF شاید بتواند مثبت باشد و گرهگشاییهایی در برخی حوزهها ایجاد کند.»
FATF به تنهایی کافی نیست!
قادری در پاسخ به این پرسش که چه اقداماتی در کنار پیوستن به FATF باید انجام شود، توضیح داد: «در حال حاضر، ما در کشور ابزارهای مالی مهمی، مانند هجینگ (Hedging) نداریم. این ابزار برای سرمایهگذارانی که در داخل کشور فعالیت میکنند، بسیار حیاتی است؛ چراکه نوسانات ارزش پول ملی برای آنها مشکلات جدی ایجاد میکند. اگر نتوانیم سیستم هجینگ را راهاندازی کنیم، باید حداقل حفظ ارزش پول را در یک سطح مشخص برای سرمایهگذاران تضمین کنیم.»
وی افزود: «یکی دیگر از اقداماتی که باید انجام شود، اجرایی کردن قانون سپردهگذاری ارزی است که پیشتر تصویب شده است. همچنین، ایجاد صندوقهای پروژهمحور میتواند راهکاری مؤثر برای هدایت نقدینگی به سمت پروژههای مهم، کلان و کلیدی کشور باشد. این صندوقها میتوانند سرمایهها را از بخشهای غیرمولد به سمت بخشهای تولیدی سوق دهند و این امر تأثیر بسیار مثبتی بر اقتصاد کشور خواهد داشت.»\
تقویت تولید و توسعه زیرساختها
این نماینده مجلس تأکید کرد: «یکی از مهمترین اولویتها، هدایت نقدینگی به سمت بخشهای تولیدی است. برای این کار، باید مشکلات مربوط به زیرساختها و موضوعات مرتبط با شهرکها و نواحی صنعتی و صنفی حل شود. باید شرایطی فراهم کنیم که سرمایهگذاری در این مناطق تسهیل شود. همچنین، لازم است موانع اقتصادی در حوزههای مختلف برطرف شود تا تولیدکنندگان بتوانند با اطمینان بیشتری فعالیت کنند.»
وی ادامه داد: «در کنار این مسائل، باید قوانین مالیاتی، بودجهای، سیاستهای پولی و ارزی کشور به گونهای تنظیم شوند که از تولید حمایت کنند. تقویت بخش تولیدی کشور یک ضرورت است و تا زمانی که این بخش تقویت نشود و موانع و مشکلات آن برداشته نشود، نمیتوان انتظار داشت که مشکلات اقتصادی کشور به طور کامل حل شود.»
قادری در پایان اظهار کرد: «پیوستن به FATF میتواند یک گام مثبت برای رفع برخی محدودیتها باشد، اما به تنهایی نمیتواند مشکلات اقتصادی کشور را حل کند. باید مجموعهای از اقدامات مکمل، از جمله اصلاح سیاستهای اقتصادی، تقویت زیرساختها و هدایت نقدینگی به سمت تولید، به طور همزمان انجام شود. تنها در این صورت میتوان انتظار داشت که اقتصاد کشور به سمت بهبود حرکت کند و مشکلات موجود کاهش یابد.»