یکی از محورهای مهم توسعه یافتگی افزایش صادرات است. بی شک تقویت تولید اولین مولفه مورد نیاز صادرات است، پس تولید و صادرات به صورت تنگاتنگی با هم در ارتباط هستند و از هم تاثیر میپذیرند و روی هم تاثیرگذارند.
در این موضوع تردیدی نیست که اگر دولت خواهان افزایش صادرات است لازم است در دو بخش فعالیتهایی صورت دهد. بخش اول ایجاد شرایط ورود به بازار است تا صادر کننده و تولید کننده به آسانی زمینههای لازم برای ورود به بازار را در پیش روی خود ببینند به طوری که از همه جهات شرایط برای صادر کننده ایجاد شود. بی شک سخت گیریها در حوزه صادرات به زیان کشور است و مانع توسعه یافتگی اقتصاد و تجارت خارجی میشود.
دولت محترم و بانک مرکزی باید به این موضوع مهم توجه داشته باشد که برخی سخت گیریهای در حوزه ارزی و تعهدات ارزی و بازگشت ارز حاصل از صادرات مانع بزرگی دربرابر رشد صادرات کشور است. تعهدات ارزی باید به گونهای سیاست گذاری شود که ضمن تسهیل صادرات و بازگشت ارز به کشور تولید کننده و صادر کننده تحت فشار قرار نگیرند.
مولفه مهم دیگری که در موضوع رشد و توسعه صادرات و به تبع آن تجارت خارجی کشور بسیار حائز اهمیت است توجه به این نکته که در داخل کشور شاهد یک فرماندهی واحد برای ساماندهی به تجارت خارجی نیستیم، وجود فرماندهی واحدی در این بخش منجر به نظم بخشی به صادرات کشور میشود. وقتی صادرات متولی خاصی ندارد و سازمانی مثل توسعه تجارت فقط روی کاغذ «توسعه تجارت» است نمیتوان امیدوار بود در مسیر رو به رشدی در عرصه صادرات قرار بگیریم چرا که نبود متولی واحدی که آشنا و کارکشته در عرصه صادرات و تجارت باشد جز افزایش سردرگمی در این مسیر به روند خاصی منتهی نمیشود.
وجود برنامههای تشویقی از سوی دولت در راستای توسعه و افزایش صادرات قطعا کمک کننده است لذا دولت باید به سراغ ایجاد و تنظیم سیستمهای تسهیل گری در صادرات برود تا شاهد تحقق شعار رشد تولید و مهار تورم با تولید بیشتر و صادرات بیشتر باشیم. آنچه در موضوع رشد صادرات کشور بسیار حائز اهمیت است باز کردن فضا برای دسترسی صادر کنندگان به بازار هدف است.
کار دیگر ایجاد شرایط دسترسی به بازار هدف است فراهم کردن امکان دسترسی به بازار هدف از جمله وظایف اتاقهای مشترک به شمار میرود، اما متاسفانه اتاقهای مشترک در این حوزه کار و فعالیت خاصی صورت نمیدهند. با توجه به شواهد و مستنداتی که در خصوص اتاق مشترک ایران و روسیه دارم و در این حوزه به صورت مستند اظهار نظر میکنم با شواهد ثابت میکنم که عامل اصلی عقب ماندگی ما در بازار روسیه، اتاق مشترک است. اتاق مشترکی که باید اطلاعات را جمع آوری کند و اطلاعات را در اختیار بخش خصوصی برای پیدا کردن بازار هدف و نیاز سنجی بازار هدف قرار دهند متاسفانه در این حوزه کمترین کاری صورت نمیدهد و بازار هدف را برای ورود و حضور کالای ایرانی آماده نمیکند به طوری که میتوان گفت تجار ایرانی برای ابتداییترین اطلاعات لازم برای حضور در بازار روسیه تحت فشار و چالش جدی هستند و در این حوزه از عقب ماندگی بسیاری رنج میبرند چرا که دسترسی به اطلاعات لازم را ندارند.