از دیرباز در همۀ جوامع، رسانه، عاملی برای رساندن پیام به مردم جامعه اعم از خواص و عوام محسوب میشده است. نوع این رسانه متناسب با امکانات هر جامعه فرق میکند. به عنوان مثال در زمان حضرت موسی(ع)، بعد از رساندن پیام الهی به فرعون و امتناع او از ایمان آوردن، فرعون برای جمع آوری لشکر جهت بیرون راندن بنی اسرائیل و تبلیغ برای جذب مردم، از جارچیانی استفاده کرد که حامل این پیام برای مردم بودند که بنی اسرائیل، عدۀ کمی هستند که در مقابل ما ایستادهاند و ما دارای لشکری هستیم که آن ها را به راحتی شکست میدهیم.
آیۀ 53ـ 56/شعراء می فرماید: فَأَرْسَلَ فِرْعَوْنُ فِي الْمَدائِنِ حاشِرِينَ (53) إِنَّ هؤُلاءِ لَشِرْذِمَةٌ قَلِيلُونَ (54) وَ إِنَّهُمْ لَنا لَغائِظُونَ
(55)وَ إِنَّا لَجَمِيعٌ حاذِرُونَ (56)
در میان اهل کتاب، به خصوص نوع یهودیان از کتاب به عنوان رسانه استفاده کرده اند و میکنند. یهودیان با تحریف مطالب حق کتب الهی، مطالب تحریف شده را چنان با مهارت در بین کتب میگنجاندند و میخواندند که افراد غیر متخصص، آن مطالب را از جانب خداوند میپنداشتند. به خصوص آن که این تحریف، طبیعتاً باید از سوی علمای یهود صورت میگرفت که به متن ادبی و سیاقی کتب، تسلّط کافی و وافی داشته و شهادت بدهند که این مطالب همگی از جانب خدا آمده است. آیۀ 78/آل عمران می فرماید: وَ إِنَّ مِنْهُمْ لَفَرِيقاً يَلْوُونَ أَلْسِنَتَهُمْ بِالْكِتابِ لِتَحْسَبُوهُ مِنَ الْكِتابِ وَ ما هُوَ مِنَ الْكِتابِ وَ يَقُولُونَ هُوَ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ وَ ما هُوَ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ وَ يَقُولُونَ عَلَى اللَّهِ الْكَذِبَ وَ هُمْ يَعْلَمُونَ (78)
در زمان پیامبر اکرم(ص) و قبل از آن نیز شعر به عنوان رسانه ای قوی برای آحاد مردم به کار گرفته میشده است. به صورتی که همه ساله در گردهمایی های مهم، مانند حج، شعرای هر قبیله حضور داشته و شعرهای قوی میخواندند. گرچه محتوای بعضی شعرها، دربارۀ مطالب هجو، مانند: عشق به زن و شراب و یا جنگ بوده است و کسانی که به دنبال این مطالب بودند، شعرای این چنینی را بسیار گرامی میداشتند.
آیات 224ـ226/شعراء می فرماید: وَ الشُّعَراءُ يَتَّبِعُهُمُ الْغاوُونَ (224) أَ لَمْ تَرَ أَنَّهُمْ فِي كُلِّ وادٍ يَهِيمُونَ (225) وَ أَنَّهُمْ يَقُولُونَ ما لا يَفْعَلُونَ (226)
بنابراین، همواره رسانه در انتقال پیام به بدنۀ جامعه، میتواند نقش بسیار مؤثری داشته باشد. در هر انتقال پیام، چهار عامل دخالت دارند: فرستندۀ پیام، محتوای پیام، وسیلۀ ارسال، گیرنده. در هر کدام از این چهار عامل خللی پیش بیاید، در ارسال پیام اشکال ایجاد خواهد شد.
اگر فرستندۀ پیام قادر نباشد مطلب مورد نظر خود را به دقت و سبک جالب بفرستد، ولو آن که پیامش به افراد مورد نظر برسد، نتیجۀ مدّنظر حاصل نخواهد شد. همچنین محتوای پیام نیز از اهمیّت به سزایی برخوردار است. محتوا باید در جهت ارتقای فرهنگ و تمدّن یک جامعه باشد. در غیر این صورت رسانه در جهت هدایت بشر به کار گرفته نشده است. در انتقال پیام، وسایل پیشرفته هم از اهمیّت به سزایی برخوردارند. جوامعی که دارای وسایل مدرن رسانهای میباشند، در انتقال و عمل به محتواهای ارسالی بسیار موفقند.
اما نوع گیرنده هم در دریافت پیام نقش دارند. گیرنده ای که فکر و ذهن او به مسائل دیگر مشغول شده و یا سلیقۀ او با محتوای پیام هماهنگ نباشد، طبیعتاً علاقهای به شنیدن و ارتباط با این رسانه برای دریافت آن پیام، نشان نخواهد داد.
انقلاب اسلامی، به منزلۀ آتشفشانی در سال 57 فوران کرد. گرچه زیربنای فکری آن برای امام خردمند ما از سال های پیش فراهم بود، اما پیام انقلاب که استقلال از هر واسطهای غیر از خدا و آزادی در سایه سار قوانین الهی اسلام بود، باید به درستی به توده های مردم در داخل و خارج کشور ایران ارسال میشد. سهل انگاری در ارسال پیام، پیامدی جز گسستن مردم از اهداف انقلاب به دنبال ندارد و این مطلبی است که دشمنان هم، به درستی فهمیده اند.
اکنون که در عصری قرار داریم که به لطف پیشرفت علم، وسایل رسانه ای به راحتترین وجه در دسترس عموم قرار دارند، توجه به محتوای پیام های ارسالی دقت ویژهتری میطلبد. به خصوص در شرایط اضطراری بیماری کرونا که ارتباط افراد با رسانه ها بسیار تنگاتنگ شده است.
پیام رسانهای داخلی و خارجی در انحراف و یا تثبیت عقاید مردم که در اعمال آن ها خود را نشان خواهد داد، نقش به سزایی دارند. در عین آن که وجود پیامرسان ها باعث میشود که جهان، پهناوری خود را از دست بدهد و هر حادثه ای در گوشه ای از جهان اتفاق بیفتد، در کمترین ساعت به کل جهان مخابره میشود، اما همین حادثه به دلیل حضور نداشتن مردم در صحنه، میتواند از زاویۀ دید گزارش کننده ،ارسال شده باشد و محتوای اصلی آن اتفاق نباشد.
ایجاد شبههها در امور قیّم دینی برای نسل جوانی که هنوز عقایدشان استواری لازم را نیافته است، از بین بردن مرزهای اخلاقی، عرفی، اجتماعی که جامعۀ ایرانی به آن تقیّد داشته است، انحراف پیامهای اصیل انقلاب از ارزشهای الهی به ارزشهای مادی، از خطرات دایرۀ گستردۀ وسایل ارتباطجمعی و رسانهای جدید است.
به همین دلیل سامان یافتن فضای رسانهای در کشور بسیار لازم است. چه بسا داشتن ساختار نظاممند رسانهای، بتواند با تبیین صحیح ارزشهای الهی و عرفی جامعه برای آحاد مردم در داخل و خارج کشور، موجبات پیوستگی همگان را به رود خروشان انقلاب اسلامی به نحوی فراهم کند تا سیلی به راه انداخته و بنیان هر چه غیر الهی است را متزلزل و زمینه های ظهور امام غایب منتظر ما را به سرعت فراهم کند.
اما نداشتن ساختار نظاممند و تعلّل و کندی در ایجاد آن، باعث تأخیر در تحقّق همۀ این اهداف شود. بنابراین مطالبۀ ایجاد این ساختار از نظام قانونی کشور از حقوق شهروندی محسوب می گردد و همۀ آزاد اندیشان و دگر اندیشان که می خواهند در اصلاح سبک زندگی بشر طرحی نو دراندازند، خواستار قانونمند شدن سیستم رسانه ای داخلی و خارجی کشور می باشند.