محمدرضا سبزعلیپور، رئیس مرکز تجارت جهانی ایران و رئیس شورای سیاست‌گذاری اقتصاد مقاومتی و بخش خصوصی گفت: 

تا دیروز قرار بود برجام مشکلات ما را حل کند؛ اما ظاهراً امروز ما باید مشکلات برجام را حل کنیم تا این برنامه به اجرا درآید.

  حسین عبداللهی‌فر/ اینکه اصلاح‌طلبان در سال 92 به حمایت از روحانی ناگزیر شدند، بر کسی پوشیده نیست و حامیان اصلاح‌طلب وی می‌دانستند بزرگ‌ترین مشکل‌شان با او این است که وی به اصلاحات تعلق ندارد. افزون بر این، مواردی در کارنامه او قرار داشت که برای‌شان ناخوشایند بود که از آن می‌توان به حضور روحانی در ۲۲ تیر  ۷۸ در مقام سخنران مراسم اشاره کرد.

با این همه آنچه اصلاح‌طلبان را از روحانی ناراضی می‌کند، برخی اقدامات او در زمان ریاست جمهوری است که ادامه آن را در دوره بعدی وی نیز بعید نمی‌دانند. به‌ویژه آنکه در زمان روحانی نیز اصلاح‌طلبان همچنان باید حاشیه‌نشین باشند. با وجود این اصلاح‌طلبان می‌دانند ادامه سیاست‌ورزی آنها در شرایط کنونی حفظ قدرت حداقلی است و هرگونه شتابزدگی در ورود بیشتر به قدرت می‌تواند آنها را از داشته‌های کنونی نیز محروم کند؛ از این رو رقابت آنها با روحانی تا زمانی که احتمال پیروزی فردی از جناح رقیب وجود دارد، حرکتی معقول به شمار نمی‌آید.

حال سؤال این است که چرا سیاست رسانه‌ای اصلاحات بر این تعلق گرفته که  طرح عبور از روحانی را به نقل از  چهره‌های خود علنی کنند؟ پاسخ‌های زیادی برای این پرسش وجود دارد که در این مقال نمی‌گنجد، اما می‌توان به دو نکته مهم اشاره کرد:

1ـ اصلاح‌طلبان در حال حاضر دقیقاً در شرایطی، مانند سال‌های 80 قرار دارند که ضمن طرح شعار عبور از خاتمی، به خوبی می‌دانستند هرگونه رقیب‌تراشی برای وی، می‌تواند به حذف آنها از قدرت بینجامد. تفاوت در این است که خاتمی متعلق به خودشان بود، اما اکنون ناگزیرند روحانی را در میانه اصلاحات و اصولگرایی تحمل کنند. از این رو تنها راه باقی‌مانده همان روش قبلی است؛ یعنی باید با هیاهو و تبلیغات به وی فشار بیاورند و از شرط و شروط‌ها سخن بگویند تا در دوره بعدی امتیازات بیشتری بگیرند. چنانچه یکی از شخصیت‌های حزبی اصلاحاتی به صراحت بیان داشته است، سهم آنها باید در دولت دوازدهم در سطح معاونان، وزرا و استانداران افزایش یابد. در این بین رسول منتجب‌نیا، قائم‌مقام حزب اعتماد ملی در یادداشتی در روزنامه «اعتماد»، سهم‌خواهی اصلاح‌طلبان در انتخابات آتی از روحانی را رسمی کرد. وی با انتقاد از اینکه در جریان انتخابات 92 به سهم ویژه اصلاح‌طلبان در تشکیل کابینه توجهی نشد، نوشت: «در آن زمان به خاطر لزوم ارائه یک کاندیدا و سخت بودن راضی کردن آقای روحانی از انصراف تصمیم گرفته شد تا آقای عارف انصراف دهد. بنابراین یک‌جانبه از آقای روحانی حمایت کردیم». قائم‌مقام حزب اعتماد ملی، با انتقاد از انحصارطلبی‌های حزب اعتدال و توسعه، در ادامه نوشت: «نتیجه چنین رفتاری از سوی اصلاح‌طلبان این بود که دولت منهای اصلاح‌طلبان تشکیل شد و اگر افرادی در کابینه قرار گرفتند، با صبغه اصلاح‌طلبی نبود. همچنین، گروه کوچکی که خود را وابسته به رئیس‌جمهور می‌دانستند، دچار توهم شدند و تصور می‌کنند که عامل پیروزی آقای روحانی در سال ٩٢ حزب اعتدال و توسعه بوده است؛ نه اصلاح‌طلبان و شخصیت‌های بزرگ اصلاح‌طلب».

2ـ از نظر بزرگان اصلاحات، آقای روحانی تمایل دارد اقداماتی را مطابق با میل این جریان انجام دهد؛ اما او آشکارا و با شدت و حدّت بیشتری نسبت به گذشته تحت فشار قرار دارد و فشارهای همزمان می‌تواند روحانی را به این گزینه برساند که دیگر در عرصه رقابت‌ها حضور نیابد. این حرکت روحانی اگرچه مطابق میل بسیاری از اصلاح‌طلبان تندرو و حتی برخی از اعتدالیونی است که طی هفته‌های گذشته به منظور متقاعد کردن روحانی به انصراف با وی به گفت‌وگو نشسته و حتی به بزرگ‌ترهای این جریانات پیام داده‌اند که به فکر گزینه‌های دیگری باشند، اما تفکیک روحانی و اصلاحات در اذهان عمومی ناممکن است و عقب‌نشینی روحانی از عرصه رقابت به معنای شکست اصلاحات و اعتدال و کارگزاران است و این یعنی واگذار کردن میدان به رقیب. چیزی که آنها نه می‌خواهند و نه اجازه دارند که بخواهند.

 دولت پیرسالار

مجید فراهانی، دبیرکل حزب ندای ایرانیان و فعال سیاسی اصلاح‌طلب درباره نقاط ضعف و قوت دولت روحانی و عملکرد سه ساله آن، گفت: «اگرچه دولت روحانی وارث مشکلاتی بود که از دولت قبل باقی‌ مانده بود و در دوران احمدی‌نژاد بر اثر تحریم‌های طاقت‌فرسا اقتصاد کشور زمین‌گیر شده بود، اما این دولت نیز نقاط ضعفی دارد، از جمله اینکه دولت یازدهم یک دولت «پیرسالار» است، انتظار این بود که با تغییر مجلس دهم، دولت از این فضا استفاده کرده و اقدام به نوسازی کابینه کند.»

بازداشت یک مدیر دولتی

یک منبع آگاه در وزارت آموزش و پرورش از دستگیری مدیرعامل صندوق ذخیره فرهنگیان به جرم اختلاس از سپرده‌های اعضای صندوق خبر داد. صندوق ذخیره فرهنگیان با بیش از 800 هزار نفر عضو، وابسته به آموزش و پرورش است و از سپرده‌های ماهیانه فرهنگیان، به آنها سود سالیانه پرداخت می‌کند که بانک سرمایه نیز از زیرمجموعه‌های این صندوق به شمار می‌آید. گفتنی است، مجموعه معوقات بانک سرمایه ۴۶۰۰ میلیارد تومان است که ۳۲۸۵ میلیارد آن دست پنج نفر است و وثیقه‌های قوی از آنها گرفته نشده است.

پرونده فریدون در مجلس

«محمدمهدی زاهدی» رئیس کمیسیون آموزش مجلس شورای اسلامی، با اشاره به آخرین وضعیت رسیدگی به پرونده تحصیلی «حسین فریدون» مشاور رئیس‌جمهور در این کمیسیون اظهار داشت: «گزارشی از سوی وزیر علوم به دست‌مان رسیده است؛ این گزارش به کمیته آموزش عالی کمیسیون ارسال شده است و اگر لازم باشد، پس از بررسی و نظر کارشناسی، اقدام لازم صورت می‌گیرد.»

در شوراها متحد می‌آییم

اسدالله بادامچیان، عضو شورای مرکزی حزب مؤتلفه در پاسخ به پرسشی درباره رویکردهای اصولگرایان برای انتخابات شوراها، گفت: «موضوع انتخابات شوراها در جریان اصولگرایی مورد بحث و بررسی قرار دارد و نظر همه اصولگرایان نیز این است که با تفاهم کار کنیم تا یک شورای شهر قوی و به دور از جنجال و حاشیه داشته باشیم.» وی افزود: «امروز فضای حاکم بر جبهه پیروان و اصولگرایان این است که در موضوع انتخابات شوراها ائتلاف کنیم و اتحاد داشته باشیم.»

امنیت در سایه نظام اسلامی

حجت‌الاسلام سیدمحمود علوی، وزیر اطلاعات  با اشاره به خطر تبلیغ و عضوگیری‌های تروریستی به هوشیاری وزارت اطلاعات در این زمینه اشاره کرد و گفت: «تاکنون بیش از 1500 جوان ایرانی را که قصد داشتند به گروه‌های تروریستی بپیوندند، شناسایی کرده و طبق مبانی اسلامی، دینی و قرآنی، آنها را از مسیر برحذر داشته و از پیوستن به داعش جلوگیری کرده‌ایم.»

فرار منافقین به اروپا

یک هواپیمای مسافربری مأموریت داشته است سران رده بالای منافقین را که گفته می‌شود نزدیک‌ترین افراد به مسعود رجوی، سرکرده این سازمان هستند، از عراق فراری دهد. براساس این خبر، هواپیمای مذکور قرار بود بیش از صد نفر از اعضای منافقین را در فرودگاه بغداد سوار کرده و از مسیری ویژه به اروپا منتقل کند. در این پرواز که هیچ مسافر دیگری به جز اعضای سازمان نخواهد بود، در ظاهر با هماهنگی کمیساریای پناهندگان سازمان ملل وارد عراق می‌شود، اما در پشت پرده این ماجرا هماهنگی نیروهای نظامی آمریکایی و همچنین رایزنی‌های سعودی قرار دارد.

 ایران آمریکا را تحقیر کرده است

پایگاه آمریکایی«یو‌اس‌نیوز» در گزارشی به آسیب‌پذیر بودن ناوهای این کشور در مقابل حمله قایق‌های تندرو ایران اعتراف کرد و نوشت تهران، واشنگتن را در خلیج‌فارس تحقیر کرده است. 

پایگاه «یو‌اس‌نیوز» با اشاره به نزدیک شدن چهار فروند قایق‌ تندرو ایرانی به ناوشکن «یو‌اس‌اس نیتس» در مجاورت تنگه هرمز فاش کرد، واشنگتن بنا به دلایل عملی و سیاسی از اعتراف به تهدیدهای ایران خودداری می‌کند. این پایگاه خبری نوشت: «دلیل سیاسی، این است که واشنگتن هنوز سرگرم این تصور است که ایران، می‌تواند دوست آمریکا تلقی شود. این دیدگاه که کاخ سفید، وزارت خارجه، پنتاگون و سیا عمیقاً به آن باور دارند، خیالبافی صرف است.» «یو‌اس‌نیوز» درباره دلیل عملی هم نوشت: «حمله به ناوشکن نیتس، در واقع آزمون یک تاکتیک ایران موسوم به  «هجوم انبوه قایق‌ها» برای نابود کردن ناوهای جنگی آمریکا در خلیج‌فارس است.» و در ادامه، در توضیح تاکتیک یاد شده اورد: «هجوم انبوه قایق، دقیقاً همان چیزی است که از نامش برمی‌آید، تعدادی از قایق‌های تندرو مجهز به موشک و اژدر برای نابود کردن یا آسیب زدن به کشتی‌های دشمن، از زاویه‌های متعدد به آن هجوم می‌آورند.» در ادامه این گزارش آمده است: «اخیراً ایرانی‌ها یک نمونه دیگر به هجوم انبوه قایق‌ها اضافه کردند؛ شناوری به نام یا مهدی که یک قایق گشتی با قابلیت هدایت از راه دور است و می‌تواند راکت شلیک کند، یا به مواد منفجره مجهز شود.»

  مهدی سعیدی/ این روزها دولت یازدهم به ایستگاه پایانی خود رسیده است و چهارمین و آخرین سال فعالیت خود را سپری می‌کند و کمتر از یک سال فرصت دارد تا به وعده‌هایی که داده است به طور کامل جامه عمل بپوشاند و کارنامه خود را تکمیل کند. دولت‌ها در سال پایانی عمرشان در معرض آفاتی هستند که مبتلا شدن به آنها حاصلی جز کاستن از بازدهی و بر زمین ماندن کار ملت و حیف شدن سرمایه‌های ملی به همراه نخواهد داشت. رسیدن به ماه‌های پایانی، فضای روانی‌ای ایجاد می‌کند که ناخودآگاه از انگیزه‌ها کاسته و اراده‌های معطوف به هدف را سست کرده و کارها را نیمه‌تمام می‌گذارد و این در حالی است که بخش عمده‌ای از فعالیت‌ها و پروژه‌های مختلف عرصه‌های اقتصادی، فرهنگی، سیاسی و... معمولاً در این سال پایانی است که به ثمر خواهد رسید و معطل ماندن آنها و انتقال نیمه‌تمام به دولت بعدی، بر هزینه‌های انجام کار خواهد افزود.

یکی از حواشی مهمی که به طور معمول دولتمردان و اعضای کابینه را درگیر خود می‌سازد، مسائل سیاسی است که به انتخابات ریاست جمهوری بعدی معطوف بوده و خواسته یا ناخواسته دامنگیر دولت مستقر در سال پایانی است. از یک سو فضای انتقادی که با آغاز فعالیت انتخاباتی نامزدها و رقبای سیاسی کلید می‌خورد را می‌توان مهم‌ترین عاملی دانست که در طول دو سه دهه اخیر همواره دولت‌های مختلف را در پایان کار مشغول به خود کرده و از وظایف اصلی قوه مجریه بازداشته است. طبیعی است که منتقدان و رقبای انتخاباتی سیاست‌ها و برنامه‌های متفاوتی برای اداره کشور مدّ نظر دارند که یکی از بهترین راه‌ها برای شرح آن برای جلب افکار عمومی، تبیین تفاوت آن با سیاست‌های دولت است. در این میان کارنامه باز شده چهار ساله دولت مستقر نیز به کمک آمده و فضا را برای بهره‌برداری رسانه‌ای فراهم می‌آورد تا منتقدان راحت‌تر بتوانند شعارهای انتزاعی خود را به صورت انضمامی برای افکار عمومی رونمایی کنند. در این میان نقاط ضعف‌های دولت مورد توجه قرار گرفته و بزرگ‌نمایی می‌گردد تا برنامه‌ای جایگزین برجسته شود.

از سوی دیگر جریان‌های سیاسی همسو با دولت نیز درصدد برمی‌آیند تا برای موفقیت در انتخابات آینده توان دولت را به خدمت گرفته و به میدان رقابت‌های انتخاباتی کشانده و مانع انجام وظایف ذاتی آن شوند. این امر موجب می‌شود تا اولاً بخشی از بیت‌المال و اموال دولتی به صورت نامشروع مورد سوءاستفاده قرار گیرد، ثانیاً برخی طرح‌ها و پروژه‌هایی اولویت پیدا کند که تنها جنبه پوپولیستی داشته و منافع ملی را تأمین نمی‌کند، ثالثاً سلامت روند انتخابات را با دخالت‌های بی‌رویه مورد تهدید قرار دهد.

همین آفات موجب شده تا رهبر حکیم و فرزانه انقلاب اسلامی در سال‌های پایانی دولت‌ها، ایشان را نسبت به شرایط پیش رو انذار داده و از ایشان بخواهند که بی‌توجه به حواشی تا آخرین ساعات مسئولیت و با همه توان به انجام وظیفه بپردازند. در همین راستا معظم‌له در دیدار چند روز گذشته‌شان با اعضای هیئت دولت یازدهم چنین گوشزد کردند که؛ «درگیر حواشی هم نشوید؛ چون این ماه‌هایی که در پیش داریم، ماه‌هایی است که به تدریج با چالش‌های انتخاباتی همراه می‌شود؛ یعنی همین‌طور تبلیغات انتخاباتی، حرف‌های انتخاباتی، مسائل سیاسی [پیش می‌آید]؛ مخالفین یک چیز می‌گویند، موافقین یک چیز می‌گویند؛ اینها نباید شما را مشغول کند، یعنی اصلاً توجه به این مسائل نکنید، کار خودتان را بکنید.»

اما نکته قابل توجهی که می‌تواند بهترین توصیه انتخاباتی به دولت باشد آن بخش از کلام رهبری است که فرمودند: «بهترین تبلیغ برای دولتی که در رأس کار است، عمل او است. یعنی شما اگر چنانچه هزاران کلمه در تبلیغ حرف بزنید، اما یک کار خوب [هم] ارائه بدهید، این یک کارِ خوب بیش از آن هزاران کلمه حرف تأثیر می‌گذارد در مردم. یعنی [اگر] مردم ببینند، حس کنند، لمس کنند کار را، این بهترین تبلیغ برای دولت است»

راهبرد «کار به جای شعار» بهترین راهبرد انتخاباتی است که در همه انتخابات‌ها می‌تواند در دستور کار کسانی قرار بگیرد که در آستانه انتخابات از مسند اجرایی برخوردارند. این سیاست علاوه بر آنکه از اتلاف سرمایه‌های ملی جلوگیری می‌کند، می‌تواند به طور محسوس و تأثیرگذار آرای مردمی را به نفع خادمان واقعی ملت جلب کند.

 محمدرضا بلوردی/ یک سال پیش، زمانی که رهبران عربستان و ترکیه برای تقویت همکاری نظامی، سیاسی و اقتصادی میان دو کشور با تأسیس «شورای همکاری‌های استراتژیک» توافق کردند، کمتر کسی باور می‌کرد که روابط این دو قدرت منطقه‌ای به سمتی برود که اختلافات گذشته آنها دوباره علنی شود؛ اما واقعیت این است که از اواخر ژوئن گذشته تغییری در رویکرد و سیاست خارجی ترکیه در زمینه بحران سوریه به وجود آمد و آنکارا برای حل این بحران به روسیه و جمهوری اسلامی ایران نزدیک شد. سیاستی که پس از کودتای نافرجام ژوئیه گذشته در ترکیه شدت بیشتری پیدا کرد؛ به گونه‌ای که با عذرخواهی اردوغان از روسیه و سفر وی به مسکو، ترکیه و روسیه در زمینه پایان دادن به اختلافات و بازگرداندن روابط سیاسی و اقتصادی خود به سطح گذشته به توافق رسیدند. این در حالی است که آنکارا در بحث سوریه و مسئله کردها نیز با جمهوری اسلامی ایران به توافق‌هایی دست پیدا کرد و سفر قریب‌الوقوع اردوغان به تهران هم در همین راستا قابل بحث است. 

در این میان عربستان سعودی از سیاست‌های آنکارا درباره بحران سوریه و ناهماهنگی با ریاض برای نزدیکی به مسکو ناراضی بود و از طریق عادل الجبیر، وزیر خارجه خود این ناراحتی را بروز داد و این مقام سعودی در سفری که اواخر ژوئیه گذشته به آمریکا داشت، در گفت‌وگویی با روزنامه «پولتیکو» اظهار داشت: «سهمی که روسیه در منطقه خاورمیانه دارد، بیشتر از آن چیزی است که اتحاد جماهیر شوروی در گذشته داشته است.» 

سعودی‌ها در آخرین اقدام برای نشان دادن نارضایتی خود از سیاست‌های ترکیه، از فتح‌الله گولن برای حضور در شبکه العربیه دعوت کردند. این اقدام زمانی اهمیت دوچندانی پیدا می‌کند و تنش بین آنکارا و ریاض را نشان می‌دهد که بدانیم از نگاه ترکیه فتح‌الله گولن متهم اصلی کودتای نظامی نافرجام در این کشور است و از ایالات متحده آمریکا نیز درخواست کرده است تا وی را تحویل مقامات ترک بدهد؛ اما گولن با حضور در یک برنامه گفت‌وگو محور در شبکه العربیه، اردوغان را «ستمگر و مستبد» توصیف کرد و در مقابل از سیاست‌های عربستان سعودی تعریف و تمجید کرد.

حضور فتح‌الله گولن در شبکه العربیه که مجری سیاست‌های رسانه‌های محمدبن‌سلمان، جانشین ولی‌عهد عربستان سعودی است،‌ دلیلی است بر اینکه ریاض دیگر قصد سکوت در قبال رویکرد جدید ترکیه برای حل بحران سوریه و نزدیکی آن به جمهوری اسلامی ایران و روسیه را ندارد. با این حال، اقدام شبکه العربیه در حذف سریع مصاحبه گولن از یوتیوب، که گویا در پی اعتراض مقامات ترکیه به انجام این مصاحبه صورت گرفته، نشان‌دهنده این است که ریاض نمی‌تواند در شرایط کنونی بیشتر از این به روابط خود با آنکارا ضربه بزند و آنچه انجام می‌شود، چیزی جز اقدامات حساب نشده و بی‌برنامه نیست.

ناکامی عربستان سعودی در جلب نظر کشورهای سنی و همسو کردن ترکیه، مصر و رژیم صهیونیستی برای مقابله با خط مقاومت، نشان‌دهنده بازگشت روابط این دو کشور (عربستان سعودی و ترکیه) به دوره پیش از اعلام همکاری‌های راهبردی باشد. از سویی عربستان سعودی نسبت به مواضع آتی هم‌پیمانانی، مانند مصر و امارات نیز نمی‌تواند اطمینان ‌خاطر داشته باشد؛ چرا که این دو کشور نسبت به ائتلاف عربستان با ترکیه ملاحظات خاص خود را داشتند؛ به ویژه اینکه قاهره از سیاست‌های عربستان و برنامه‌هایی که برای آشتی با اخوان‌المسلمین دنبال می‌کرد،‌ به شدت ناراضی بود.