دکتر یدالله جوانی/ در تاریخ پرفراز و فرود سپاه، بیست‌وششم شهریور یک روز تاریخی به شمار می‌آید. در تاریخ 26 شهریور سال 1364 حضرت امام خمینی(ره)، با فرمان تاریخی تشکیل نیروهای سه‌گانه زمینی، دریایی و هوایی سپاه، فرمانده کل این نهاد انقلابی را مأمور به ایجاد و تقویت این سه نیرو کردند. از آن تاریخ تا به امروز، همه ساله در سالروز صدور این فرمان حیات‌بخش تاریخی، مجمع عالی فرماندهان سپاه برگزار شده است. البته، در سال‌های اخیر این مجمع دو سالانه شده، لکن به‌رغم تشکیل مجمع در سال 94 و با توجه به شرایط حساس انقلاب و وظیفه سنگین تبیین جهاد کبیر که رهبر معظم انقلاب اسلامی در سوم خرداد سال جاری در دانشگاه افسری و تربیت پاسداری امام حسین(ع) بر دوش سپاه نهادند؛ سپاه در روزهای شنبه و یکشنبه، بیست‌وهفتم و بیست‌وهشتم شهریورماه سال جاری، نسبت به برگزاری بیست‌ودومین مجمع سراسری فرماندهان و مسئولان اقدام کرد. دیدار با رهبر فرزانه انقلاب و فرماندهی معظم کل قوا، یکی از بخش‌های اصلی مجمع فرماندهان سپاه طی سال‌های گذشته بوده و بر همین اساس، شرکتکنندگان در مجمع سال جاری، روز یکشنبه، بیست‌وهشتم شهریورماه با معظم‌له دیدار کردند. حضرت امام خامنه‌ای(مدظله‌العالی) در این دیدار، بیانات بسیار مهم و راهبردی را درباره سپاه، انقلاب و مسائل منطقه و جهان اظهار داشتند. در این نوشتار به اختصار برخی از محورهای اصلی اظهارات ایشان تبیین می‌شود.
تشکیل نیروهای سه‌گانه سپاه نتیجه نگاه دوراندیشانه امام(ره) بود
رهبر حکیم و فرزانه انقلاب اسلامی در ابتدای این دیدار، به تحلیل سپاه از دیدگاه و منظر امام خمینی(ره) پرداختند و با اشاره به جمله تاریخی امام درباره سپاه که فرمودند، اگر سپاه نبود، کشور هم نبود، این جمله را نه از باب تعارف، بلکه واقعیت دانستند. از منظر رهبر معظم انقلاب، تشکیل سپاه به مثابه مولود انقلاب اسلامی با فلسفه وجودی پاسداری از انقلاب اسلامی و دستاوردهای آن، یکی از ابتکارات مهم و آینده‌ساز حضرت امام(ره) است. بر همین اساس معظم‌له در این دیدار، فرمان امام(ره) برای تشکیل نیروهای سه‌گانه سپاه را حاصل نگاه نافذ و دوراندیشانه و دل نورانی آن مرد بزرگ و الهی دانستند و درباره اهمیت و ارزش و جایگاه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی فرمودند: «جمله معروف امام(رحمه‌الله علیه) مبنی بر اینکه؛ «اگر سپاه نبود، کشور هم نبود» به این دلیل بود که سپاه، شجره طیبه‌ای است که از هویت آن، ایمان و حرکت انقلابی و جهادی می‌تراود و حفظ کشور و انقلاب نیز منوط به استمرار این عناصر مهم است.» رهبر معظم انقلاب در مقاطع گوناگون و در دیدارهای مختلف با پاسداران و فرماندهان سپاه، از ایمان، معنویت، حرکت انقلابی و جهادی، به عنوان مؤلفه‌های اصلی تشکیل‌دهنده هویت سپاه پاسداران انقلاب اسلامی یاد کرده، بر حفظ سپاه بر مبنای همین مؤلفه‌های هویتی تأکید کرده‌اند. از منظر معظم‌له آینده انقلاب، به آینده سپاه با همین مؤلفه‌های هویتی گره خورده است.
سپاه سنگر مستحکم
انقلاب است
رابطه سپاه و انقلاب اسلامی، معرف فلسفه وجودی سپاه و توضیح‌دهنده رسالت این نهاد انقلابی است. سپاه مولود انقلاب است و با هدف پاسداری از انقلاب تأسیس شد. بنابراین رابطه سپاه و انقلاب اسلامی، یک رابطه معنادار و ناگسستنی است. حضرت امام خمینی(ره) پس از پیروزی انقلاب اسلامی، به خطرات و توطئه‌های دشمنان علیه انقلاب اسلامی به خوبی واقف بودند و بر همین اساس حفظ جمهوری اسلامی را اوجب واجبات برشمردند. تشکیل سپاه به فرمان امام خمینی(ره) و در ادامه آن صدور فرمان برای تشکیل نیروهای سه‌گانه، مبتنی بر همین نگاه حکیمانه و دوراندیشانه است. در حالی که برخی از گروه‌های سیاسی و شخصیت‌های برجسته انقلاب، به سپاه نگاهی موقتی برای یک دوره خاص داشته و درصدد بودند تا پس از جنگ، سپاه را در ارتش ادغام کنند؛ حضرت امام با تشکیل نیروهای سه‌گانه، سپاه را برای همیشه با هدف پاسداری از انقلاب پایدار ساختند.
حضرت امام(ره)، انقلاب اسلامی را سرآغاز انقلاب جهانی اسلامی دانسته و مبتنی بر فکر و اندیشه تمدنی، ساخت تمدن نوین اسلامی را هدف‌گذاری کردند. به یقین انقلاب اسلامی با چنین آرمانی، نیازمند اقتدار و قدرت دفاعی بالا برای عبور از موانع و دفع تهدیدات است. رهبر فرزانه انقلاب اسلامی این حقیقت را همانند امام(ره) مورد توجه قرار دادند و در دیدار مذکور، لازمه رسیدن به آرمان بزرگ انقلاب، یعنی «تشکیل تمدن نوین اسلامی» و دفاع از نظام اسلامی در برابر توطئه‌ها را «حرکت انقلابی و جهادی» دانستند و فرمودند: «اکنون بعد از گذشت 37 سال از انقلاب اسلامی، به‌خصوص بعد از دوران دفاع مقدس، حقیقت سخن آن انسان عمیق، مجرب و متوکل به خدا در مورد سپاه، بیش از پیش روشن‌تر شده و باید گفت، سپاه سنگر مستحکم انقلاب است.»
سپاه نهاد شاخص
دفاع از امنیت است
کارشناسان امنیت را در صدر منافع ملی قرار داده و یکی از وظایف اصلی حکومت‌ها را، تأمین امنیت می‌دانند. امنیت یعنی، زندگی در آرامش، زندگی بدون ترس و وحشت. امروز ملت ایران از امنیتی مطلوب و مثال‌زدنی برخوردار است. مردم ایران در حالی از چنین امنیتی برخوردار هستند که، ملت‌های پیرامون ما، به ویژه در کشورهای پاکستان، افغانستان، عراق و سوریه، در سایه ترس و وحشت زندگی می‌کنند. و هر لحظه، منتظر حادثه‌ای مرگبار هستند. در حالی امنیت در داخل ایران، برقرار است که دشمنان انقلاب اسلامی و نظام دینی، برای برهم زدن آن میلیاردها دلار هزینه کرده و می‌کنند. اگر لحظه‌ای نیروهای حافظ امنیت دچار غفلت شوند، دشمنان به آرزوهای خود در ایجاد بی‌ثباتی در ایران خواهند رسید. اکنون سپاه پاسداران برای تأمین امنیت ملت ایران، با حضوری فعال در مناطق جنوب شرق و شمال غرب کشور از یک‌سو و حضور مستشاری در کشورهای عراق و سوریه از سوی دیگر، با عوامل ناامنی و بحران‌ساز و بی‌ثبات‌کننده مبارزه میکند. رهبر معظم انقلاب در دیدار با فرماندهان سپاه، با اشاره به امنیت موجود در کشور و تشریح ارزش این امنیت به مثابه یکی از نعمت‌های مجهول، از سپاه به یکی از عوامل اصلی تأمین امنیت یاد کرده و فرمودند: «از جمله وظایف سپاه، تأمین امنیت داخلی و خارجی است و اگر امنیت خارجی وجود نداشته باشد، و در خارج از مرزها جلوی دشمن گرفته نشود، امنیت داخلی هم از بین خواهد رفت.»
اقتدار دفاعی و نظامی تنها عامل رفع تهدید نظامی است
کشور و ملت ایران، با تهدیدات جدی و خطرناک مستکبران جهان و عوامل منطقه‌ای آنان روبه‌رو است. دو عامل اصلی 1- موقعیت ژئوپلیتیکی و 2- انقلاب اسلامی و هویت دینی ملت ایران پدیدآورنده این تهدیدات بزرگ است:
1- موقعیت ژئوپلیتیکی ایران
ایران در منطقه راهبردی غرب آسیا (خاورمیانه) قرار دارد. سیاست آمریکا در جایگاه محور و سرکرده شبکه استکبار جهانی در قرن بیست‌ویکم، سلطه بر جهان و به دست‌گیری مدیریت بین‌المللی است. آمریکاییها با صراحت از رهبری جهان سخن می‌گویند و برای رسیدن به این موقعیت در دو دهه گذشته از هیچ جنایتی دریغ نکرده‌اند. براساس این سیاست ایالات متحده، کارشناسان و دولتمردان آمریکا، معتقدند که، سلطه کامل بر خاورمیانه، شرط لازم برای سلطه بر جهان است. آمریکاییها سلطه بر خاورمیانه را بدون سلطه بر ایران ناممکن می‌دانند. بنابراین، هدف راهبردی آمریکا در قبال ایران، احیای سلطه گذشته (پیش از انقلاب) به هر قیمت می‌باشد.
2- انقلاب اسلامی و هویت دینی ملت ایران
ملت ایران با انقلاب اسلامی، به یک هویت دینی و مستقل از قدرت‌های شیطانی دست یافت. براساس این هویت، ایرانیان در مسیر تمدن‌سازی اسلامی، دفاع از مستضعفان و ایستادگی در برابر ظالمان و مستکبران به حرکت درآمدند. بدیهی است که جبهه استکبار، شبکه صهیونیسم و دیگر طاغوت‌های زمان و از جمله دولت‌های مرتجع در منطقه، وجود چنین هویتی را برنمی‌تابند و برای نابودی آن تلاش می‌کنند.
حال که انقلاب اسلامی، جمهوری اسلامی و ملت اسلام‌خواه و عدالت‌گستر ایران با چنین خطرات و تهدیدات بزرگی روبه‌رو است، چه باید کرد؟
براساس آموزه‌های قرآنی، براساس تجربه بشری و براساس عقل، تنها و تنها با اقتدار و قدرت دفاعی نظامی، می‌توان از این هویت، استقلال و عزت دفاع کرد و تهدید دشمن و سایه شوم جنگ را از سر ملت و کشور دور ساخت. با وضوح این مطلب، در سال‌های گذشته یک جریان خاص با رویکرد غرب‌گرایانه، برای دفع تهدیدات و رفع خطرات امنیتی، مواضع دیگری را اتخاذ کرده و بر همین اساس منتقد و بعضاً مخالف اقتدار دفاعی و ارتقای قدرت نظامی بوده است. برای نمونه در سال 1376 و پس از انتخابات ریاست‌جمهوری دوره هفتم، جریان دوم خرداد مدعی شد با پیروزی سیدمحمد خاتمی، کشور از خطر جنگ دور شد! هم‌اینک هم بعضی از دولتی‌ها و از جمله رئیس‌جمهور، با صراحت و به صورت تکراری به دنبال القای این نکته به مردم هستند که، با «برجام» از جنگ جلوگیری شد و از طریق مذاکرات و کار دیپلماتیک دولت یازدهم موفق شد سایه شوم جنگ را از سر ملت و کشور برداشته و امنیت واقعی ایجاد کند!
این نوع حرف‌ها در حالی زده می‌شود که آمریکاییها، صهیونیست‌ها و عوامل منطقه‌ای آنان در سال‌های اخیر، به دلیل ناتوانی به ایران حمله نظامی نکرده‌اند. آمریکاییها هرگاه احساس کنند قدرت حمله به ایران با هزینه کم و دستیابی به اهداف را دارند، مشکل مجوز برای حمله را از طریق شورای امنیت، به راحتی کسب خواهند کرد. رهبر فرزانه انقلاب اسلامی با تشریح وضعیت دفاعی کشور و ضرورت تقویت روزافزون قدرت نظامی، در دیدار با فرماندهان سپاه، با اشاره به دیدگاه‌های نادرست در این باره فرمودند: «در سال‌های گذشته گاهی اوقات سخنانی از جانب برخی مسئولان مطرح شده مبنی بر اینکه رفع تهدید نظامی و جنگ به دلیل فلان اقدام بوده، در حالی که این سخنان صحیح نیست؛ زیرا تنها عامل رفع تهدید نظامی، «اقتدار دفاعی و نظامی» و «ایجاد ترس و رعب در دشمن» بوده و خواهد بود.»
مقایسه ایران با ژاپن و آلمان نادرست است
یک جریان داخلی که اصل را بر رابطه با آمریکا گذاشته و تصور میکند از طریق این رابطه می‌توان کشور را به پیشرفت رساند؛ تلاش میکند به هر قیمتی، زمینه‌های این ارتباط را فراهم سازد. آمریکاییها برای برداشتن تحریم‌ها و فشارها از روی اقتصاد ایران، خواهان تغییر رفتار جمهوری اسلامی در چندین حوزه و از جمله در حوزه نظامی و قدرت موشکی هستند. متأسفانه جریان غرب‌گرا و شخصیت‌های محوری این جریان در شرایط کنونی، با بستن چشم بر واقعیات و برخلاف آموزه‌های دینی و قرآنی که تأکید بر افزایش توان دفاعی مسلمانان در برابر کفار دارد و همچنین برخلاف عقل و درس‌ها و عبرت‌های تاریخی، تضعیف اقتدار دفاعی و قدرت نظامی کشور را، با هدف زمینه‌سازی برای رابطه با آمریکا نشانه رفته‌اند. آقای هاشمی رفسنجانی، از جمله کسانی است که در ماه‌های گذشته به میدان آمده و در این باره حرف‌های عجیب و غریبی زده است. چندی پیش، در توئیتر وی جمله‌ای مبنی بر اینکه؛ «دنیای آینده، دنیای گفتمان و مذاکره است، نه دنیای موشک‌ها» نقل شد. این جمله با توجه به شرایط زمانی و فشار و جنجال آمریکاییها بر سر برنامه موشکی ایران، بسیار بازتاب پیدا کرد که رهبر فرزانه انقلاب با صراحت فرمودند، اگر این مطلب از روی آگاهی باشد، خیانت است. به تازگی آقای هاشمی بر همان مبنای پیش‌گفته، در جمع معلمان اظهار داشته، آلمان و ژاپن پس از جنگ، با کنار گذاشتن نظامی‌گری، سرمایه‌های خود را در حوزه دانش و صنعت متمرکز کرده و پیشرفت کردند. وی با این مقدمه می‌گوید، در دولت دوم آقای روحانی ایران هم باید برای پیشرفت، چنین راهی را برود!
فرمانده معظم کل قوا در این دیدار، با اشاره به چنین صحبت‌هایی و نادرست دانستن آنها و تأکید بر این نکته که؛ «هیچ عاقلی نیروی دفاعی خود را کنار نمی‌گذارد» و «باید قدرت دفاعی کشور را روز به روز استحکام بخشید»، افزودند: «کشورهایی که گفته می‌شود سازمان نظامی خود را جمع‌آوری کردند، به اختیار خود این کار را نکردند؛ بلکه آنها در جنگ جهانی نابود شده بودند.»
مذاکره با آمریکا مضر، بی‌فایده
و زمینه‌ساز نفوذ است
اعتماد نداشتن به آمریکا و خسارت‌های ناشی از مذاکره با شیطان بزرگ، یکی دیگر از محورهای مهم بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی در جمع فرماندهان و مسئولان سپاه بود. معظم‌له از «بی‌اعتمادی» مردم به دشمن، به یک سرمایه یاد کردند و فرمودند: «یکی از اجزای مهم قدرت نرم جمهوری اسلامی، بی‌اعتمادی مطلق به قدرت‌های سلطه‌گر و در رأس آنها آمریکا است. این بی‌اعتمادی باید روز به روز گسترش یابد.»
تأکیدهای پی در پی رهبر معظم انقلاب اسلامی در زمینه بی‌اعتمادی به دشمن و اینکه نباید به آمریکا اعتماد کرد؛ به دلیل تلاش یک جریان خاص برای بزک کردن چهره آمریکا و قابل اطمینان معرفی کردن آن است. البته، تجربه ارزشمند برجام نشان داد که آمریکا تحت هیچ شرایطی قابل اعتماد نیست. با وجود این تجربه ارزشمند و اینکه آمریکاییها براساس برجام به تعهدات خود مبنی بر رفع تحریم‌ها عمل نکردند، همچنان برخی از مسئولان کشور به دنبال برجام‌های 2 و 3 بوده و از ضرورت مذاکره با آمریکا در مسائل منطقه سخن می‌گویند. آمریکا به دنبال مذاکره با جمهوری اسلامی در مسائل مختلف و از جمله مسائل منطقه با دو هدف راهبردی حل مشکلات منطقه‌ای ایالات متحده و مهار منطقه‌ای ایران است. بنابراین، تصور حل مشکل کشور از طریق مذاکره با آمریکا، یک خطای راهبردی است. رهبر معظم انقلاب اسلامی طی سال‌های اخیر، بارها برای این موضوع استدلال کرده و خسارات مذاکره با آمریکای اعتمادناپذیر را، به مسئولان و مردم گوشزد کرده‌اند. چندی پیش معظم‌له در دیدار با مردم چند استان کشور، از مذاکره با آمریکا در مسائل منطقه، با عنوان «سم مهلک» یاد کرده و در دیدار با فرماندهان و مسئولان سپاه در همین زمینه فرمودند: «مذاکره با آمریکا نه تنها فایده ندارد، بلکه ضرر هم دارد و این موضوع، با استدلال به مسئولان سطوح بالای کشور گفته شده و آنان نیز پاسخی در رد آن نداشتند.»
رهبر حکیم و بصیر انقلاب اسلامی، طی یک سال گذشته از نفوذ دشمن در کشور، به یک تهدید بزرگ یاد کرده و هدف راهبردی آمریکا در مذاکره با ایران را، همین نفوذ می‌دانند. معظم‌له در این دیدار در باره خسارت مذاکره با آمریکا فرمودند: «مذاکره نه تنها دشمنی‌ها را کم نمی‌کند؛ بلکه زمینه را برای نفوذ باز میکند.»
مذاکره نکردن با آمریکا عین عقلانیت است
برخی از روشنفکران و ساده‌اندیشان، مذاکره نکردن با آمریکا را، غیرعقلانی و امری برخلاف تدبیر قلمداد می‌کنند. بعضاً برای توجیه مذاکره با آمریکا، استدلال می‌شود که پیامبر(ص) و ائمه(ع) هم، با دشمنان خود مذاکره می‌کردند. از بررسی و تحلیل محتوایی بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی در سال‌های گذشته در باره مذاکره نکردن با آمریکا، یک نکته اساسی و قابل توجه به دست می‌آید و آن اینکه؛ مبنای مذاکره نکردن با آمریکا، نه دشمن بودن، بلکه حیله‌گری و اعتمادناپذیر بودن است. به عبارت دیگر، از منظر معظم‌له، اگر دشمن نسبت به تعهداتش پایبند باشد، می‌توان با او مذاکره کرد؛ اما مذاکره با دشمنی که از طریق آن قصد ضربه زدن دارد و به تعهداتش عمل نمی‌کند، جز خسارت پیامد دیگری ندارد. بر همین اساس رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار با فرماندهان سپاه فرمودند: «عقلانیت اقتضا میکند، نسبت به کسانی که دشمنی خود را آشکار کرده‌اند، بی‌اعتمادی مطلق داشته باشیم.» بنابراین «بی‌اعتماد بودن» و «مذاکره نکردن با آمریکا» عین «عقلانیت» و امری کاملاً «مدبرانه» است.
تحریف مفاهیم انقلاب یک خطر بزرگ است
سالیانی است که مفاهیم اساسی انقلاب اسلامی در معرض خطر تحریف قرار گرفته است. برخی از جریان‌های سیاسی، گویا تنها راه رسیدن به اهداف خود را از طریق تحریف ممکن می‌دانند. بنابراین باید خطر تحریف را جدی گرفت. رهبر معظم انقلاب در 14 خرداد سال گذشته به مناسبت سالگرد رحلت حضرت امام(ره)، در زمینه فعال شدن جریان تحریف شخصیت امام(ره)، بیانات مبسوطی داشتند و نسبت به عواقب این تحریف هشدار جدی دادند. معظم‌له در دیدار با شرکتکنندگان در مجمع سراسری فرماندهان و مسئولان سپاه، خطر تحریف مفاهیم اساسی انقلاب اسلامی را گوشزد کرده و این خطر را بزرگ‌تر از سخنان نادرست در باره مسائل دفاعی و امنیتی دانستند. ایشان در این باره فرمودند: «در کنار حرف‌های غلطی که درباره توان دفاعی کشور گفته می‌شود، برخی غلط‌پردازی‌ها و تحریف‌ها هم درباره بعضی از مفاهیم انقلاب انجام می‌شود که خطر آن، از سخنان غلط بیشتر است.»
استقلال یکی از دستاوردهای اصلی انقلاب اسلامی است. روحیه استقلال‌طلبی و عزت‌خواهی ملت ایران، یکی از موانع اصلی بازگشت سلطه آمریکا به ایران می‌باشد. جریان غرب‌گرا برای برداشتن این موانع، راهبرد تحریف این مفاهیم را در پیش گرفته است. رهبر معظم انقلاب استقلال را یکی از مفاهیم در معرض تحریف دانستند و فرمودند: «نفی مفهوم استقلال و مساوی دانستن آن با انزوا یکی از این تحریف‌ها است.»
اقدامات سازندگی و فرهنگی سپاه باید اطلاع‌رسانی شود
در حالی که سپاه یک نهاد انقلابی و پاسخ‌دهنده به نیازهای انقلاب و نظام به اقتضای شرایط است؛ عده‌ای تلاش می‌کنند سپاه را به یک سازمان تأمین‌کننده امنیت و مقابله با تهدیدات نظامی و امنیتی محدود کنند. امام خامنه‌ای با نگاه حکیمانه به فلسفه وجودی و رسالت سپاه می‌فرمایند: «سپاه علاوه بر حفظ امنیت و مسائل دفاعی، در عرصه سازندگی، عمران، خدمت‌رسانی به محرومان، مسائل فرهنگی و هنری و تولید فکر انقلابی، نقش‌آفرین و تأثیرگذار است.» معظم‌له با اشاره به نیازهای کشور و انقلاب در این مقطع بر استمرار این اقدامات تأکید کرده و می‌فرمایند: «این اقدامات باید ادامه یابد و به اطلاع مردم نیز رسانده شود.»
