خدایا

پیش از اینکه نعمتی را به ما عطا کنی، جنبه داشتن آن نعمت را عطا کن.

خدایا

کمک‌مان فرما تا از محبت تو و محبتی که تو از ما در دل دیگران قرار می‌دهی، سوء استفاده نکنیم.

خدایا

کمک‌مان کن تا همیشه در راه «اطیعوا الله و اطیعوا الرسول و اولی‌الامر منکم‏» باشیم.

خدایا

این را به نافهمان بفهمان که اگر از سرهای‌مان کوه بسازند، فرزندان‌مان هرگز در کتاب تاریخ نخواهند خواند: «خامنه‌ای تنها ماند... .»

پیامبر اعظم(ص) فرمودند: هر کس به بازار رود و هدیه‌ای برای خانواده‌اش بخرد و ببرد، مانند کسی است که برای نیازمندان صدقه می‌برد، باید قبل از پسران، به دختران بدهد؛ زیرا کسی که دخترش را شادمان کند، مانند کسی است که یک بنده از فرزندان اسماعیل را آزاد کرده است و هر کس چشم پسری را روشن کند، گویا از ترس خدا گریسته است و هر کس از ترس خدا بگرید، خداوند او را داخل نعمت‌های بهشت کند. 

(وسائل‌الشیعه، ج ۱۵، ص ۲۲۷)

 آرش فهیم/ درحالی که بسیاری از فیلمسازان ترجیح می‌دهند که وقتی به دهه ششم زندگی خود می‌رسند، کمتر سراغ سیاست بروند و بیشتر موضوعات کم‌خطر را برای ساختن فیلم انتخاب کنند، ابوالقاسم طالبی، در 55 سالگی، سیاسی‌تر از گذشته فیلم می‌سازد و حرف می‌زند. او از نخستین فیلم خود با نام «بازگشت پرستوها» تا فیلم اخیرش «یتیم‌خانه ایران» یک خط را در پیش گرفته؛ دفاع از انقلاب، مقابله با دشمنان ایران و انقلاب. فیلم‌های دیگر او از جمله «نغمه»، «آقای رئیس‌جمهور»، «قلاده‌های طلا» و... نیز همه در همین جهت بودند. اما به لحاظ کیفیت و اهمیت مضمون، «یتیم‌خانه ایران» مهم‌ترین فیلم این کارگردان محسوب می‌شود؛ چرا که هم ساختار فاخر آن مایه افتخار سینمای ایران است و هم محتوای آن، یکی از تکان‌دهنده‌ترین بخش‌های تاریخ این سرزمین را برملا می‌کند. به همین بهانه با ابوالقاسم طالبی گفت‌وگویی صورت دادیم. 

* «یتیم‌خانه ایران» یک فیلم سنگین، پرهزینه و دشوار است، چرا در این مقطع تصمیم گرفتید یک فیلم تاریخی و پیچیده تولید کنید؟

من در دو اثر قبلی خودم، یعنی سریال «به کجا چنین شتابان» و فیلم «قلاده‌های طلا» نیز علیه انگلیس کار کرده بودم. موضوع قحطی بزرگ هم قطعه‌ای از تاریخ ماست که گم شده بود. قصد من این بود که با ساخت فیلمی درباره این قطعه گمشده از تاریخ، به نسل‌های حال و آینده بگویم که انگلیس چه بلایی سر ایران و ایرانی آورد. ضمن اینکه من خودم را یک فیلمساز انقلابی می‌دانم و در این جهت حرف خودم را در فیلمی که می‌سازم، بیان می‌کنم. 

* درباره ماجرای قحطی بزرگ، مطالب بسیار کمی نوشته شده و همان‌طور که گفتید، به عنوان یک قطعه گمشده در تاریخ شناخته می‌شود. با توجه به این وضعیت، داستان فیلم «یتیم‌خانه ایران» را چگونه شکل دادید؟

من پنج سال برای تولید این اثر وقت صرف کردم که بخش اعظم این زمان صرف تحقیق و پژوهش شد، به طوری که حدود ۱۶۰ کتاب و خاطرات سربازان و ژنرال‌های انگلیسی درباره دفن ۹ میلیون نفر از مردم ایران را خواندم. همچنین یادداشت‌های روزانه و خاطرات افراد از آن زمان را بررسی کردم. مثل کتاب «خاطرات داناهو» که برای این منظور ترجمه شد. کتاب «قحطی بزرگ» دکتر محمدقلی مجد هم از جمله آثاری است که برای ما ترجمه کردند و آن هم به ما کمک کرد. حذف شدن این قطعه از تاریخ واقعاً مسئله مهمی است و ما با ساخت «یتیم‌خانه ایران» سعی کردیم آن را دوباره به تاریخ برگرداندیم. 

* ممکن است برای برخی این سؤال پیش بیاید که مرگ‌ومیر 9 میلیون نفر از مردم ایران در آن مقطع چه ربطی به دولت انگلیس داشت؟ پاسخ شما چیست؟

قتل‌عام هموطنان ما در آن مقطع در اثر قحطی و بیماری، دقیقاً براساس طرح و نقشه شوم انگلیس بود. برای نمونه، اجازه نمی‌دادند غلات وارد ایران شود تا منافع خودشان تأمین شود. کاری کردند که خرید گندم و نان از توان مردم عادی خارج شود و هر چه قیمت بالا می‌رفت آنها با قیمت بالاتری خریداری می‌کردند. این باعث شد که مردم به خوردن چیزهایی روی آوردند که وبا و طاعون و بیماری‌های دیگر را به وجود آورد. حتی آب‌های قنات‌های ایران را آلوده می‌کردند. انگلیسی‌ها با دادن باروت به یاغی‌ها ناامنی را به بالاترین حد خود رساندند و هدف‌شان از این اقدام کاهش جمعیت ایران و ضعف و سرخوردگی مردم آن بود. کاری کردند که مردم جلوی چشم یکدیگر از دنیا بروند. وقتی فرزند جلوی چشم پدر و مادر یا پدر و مادر جلوی چشم فرزندانش بر اثر گرسنگی جان بدهد، بدترین نوع جنایت است. اما انگلیسی‌ها این کار را با مردم ما کردند. پس از این ماجراها هم یک قزاق بی‌سواد و قلدر را در ایران روی کار آوردند تا باز هم منافع آنها را تأمین کند. عمق فاجعه در حدی بود که ما نتوانستیم بسیاری از اتفاقات و جنایات رخ داده را به تصویر بکشیم. 

* حرف «یتیم‌خانه ایران» برای امروز چیست؟

حرف «یتیم‌خانه ایران» این است که تمام این واقعیت‌های تاریخی باز هم ممکن است تکرار شوند. این فیلم ساخته شد تا بگوید اگر باز هم مسئولان فاسد و ترسو روی کار بیایند، اگر روشنفکرها در برابر نقشه‌های غربی‌ها سکوت کنند و اگر باز هم استکبار بر ما مسلط شود، امکان تکرار تاریخ هست. «یتیم‌خانه ایران» ساخته شد تا بغض مردم علیه آمریکا، انگیس و استکبار را زنده نگه دارد.

 امین عبدی/ کسی که اسلام و مبانی آن را به راستی باور دارد، همواره با تمام نیرو آماده انجام وظیفه در راه آن است. این ویژگی بسیجی است و در قرآن بهترین واژه‌ای که می‌تواند معادل بسیجیان باشد، «رِبّیون» است. قرآن می‌فرماید: «و کأیِّن من نبی قاتَلَ معهُ رِبّیونَ کثیر» (آل‌عمران/ 146)؛ چه بسا پیامبرانی که به همراهی آنان، مردان خداپرست بسیاری نبرد کردند. هنگامی که خداوند به پیامبران دستور جهاد داد، مردان بسیاری مخلصانه این ندا را اجابت کردند و در رکاب پیامبران با کفار و مشرکان جنگیدند.

1ـ پایداری در راه خدا؛ در میدان جنگ، زخم خوردن، کشته شدن و سختی‌های بسیاری فراروی رزمندگان است. تحمل حوادث بسیار تلخ، رنج‌ها و مصیبت‌های فراوان تا حدودی در کوتاه‌مدت امکان دارد؛ اما وقتی که جنگ طولانی شود، به تدریج اراده‌ها ضعیف می‌شود و تحمل مشکلات ناممکن جلوه می‌کند. با طولانی شدن جنگ، از یک سو فقر، ویرانی، بیماری، بی‌خانمانی و بی‌سرپرستی خانواده‌ها شیوع می‌یابد و از سوی دیگر، رفته‌رفته توان رزمندگان تحلیل می‌رود و اراده آنان سست می‌شود و احساس می‌کنند که دیگر توانایی جنگیدن در برابر دشمن را ندارند. اگر این حالت ادامه یابد، در مقابل دشمن خضوع می‌کنند و آماده تسلیم می‌شوند. 

قرآن درباره کسانی که در رکاب انبیا با دشمنان خدا می‌جنگیدند، می‌فرماید: «فَما وهَنوا لما أصابَهُم فی سبیلِ‌اللهِ و ضَعُفوا وما استَکانوا» (همان) و در برابر آنچه در راه خدا به آنان رسید، سستی نورزیدند و ناتوان نشدند و تسلیم دشمن نگردیدند. بدین ترتیب، قرآن کسانی را می‌ستاید که ستارگان درخشان پیروزی از انبیا بودند و با وجود طولانی شدن جنگ و پیش آمدن مصیبت‌ها و رنج‌های فراوان، اراده‌شان سست نمی‌شد و از خود ضعفی نشان نمی‌دادند و تسلیم طاغوت‌ها نمی‌‌شدند.

2ـ طلب آمرزش الهی؛ «و ما کانَ قَولَهُم إلاَّ أن قالوا ربّنا اغفرلَنا ذنوبَنا و إسرافَنا فی أمرِنا(همان / 147)»؛ یاوران انبیا در برابر رنج‌ها و مصیبت‌ها می‌گفتند که خدایا گناهان و زیاده‌روی‌های ما را ببخش.

کسانی که در رکاب انبیا بودند، معصوم نبودند و لغزش‌هایی داشتند. قرآن از لغزش‌هایی که در انجام وظیفه صورت گرفته است، با واژه «ذنوب» یاد می‌کند و لغزش‌هایی را که برخاسته از افراط و زیاده‌روی بوده، «اسراف» می‌خواند. ایشان از خداوند می‌خواهند در برابر اینکه آنها تمام هستی خود را در راه او تقدیم کردند، خداوند نیز از افراط و تفریط‌های ایشان چشم بپوشد.

3ـ طلب ثبات قدم و نصرت از خداوند؛ مجاهدان مسیر هدایت را با تمام اُفت‌وخیزها و لغزش‌های آن می‌پیمایند؛ اما همواره نگران آن هستند که در ادامه راه، شیطان فریب‌شان دهد و سست شده و از مسیر هدایت منحرف شوند؛ از این رو، پس از طلب آمرزش و جبران کاستی‌ها و لغزش‌ها از خداوند می‌خواهند: «و ثَبِّت أقدامَنا وانصُرنا عَلَی القَومِ‌الکافِرین(همان)؛ تا آنان را در این مسیر ثابت قدم بدارد و در نهایت، آرزوی‌شان که پیروزی بر کفر و کافران است، تحقق یابد.

4ـ تواضع با مؤمنان و سرسختی در برابر کافران؛ نشانه کسانی که خداوند عاشق آنان است و آنان نیز به او عشق می‌ورزند، این است که در پیشگاه مؤمنان و طرفداران حق و حقیقت خضوع و تواضع می‌کنند و هیچ عنادی با ایشان ندارند؛ اما در برابر کفار و گردن‌کشان و کسانی که زیر بار حق نمی‌روند، سرسختند و هیچ خضوع و نرمشی از خود نشان نمی‌دهند: «أذلّه عَلَی‌المومنین أعزهٍ عَلَی الکافرین.» (مائده/54)

5ـ اتکا به قدرت الهی؛ از نظر بسیجیان، قدرتمندترین قدرت‌های دنیا ضعیفند. پس از تسخیر لانه جاسوسی آمریکا، در سطح جامعه مطرح بود که آمریکا می‌خواهد ناوهای جنگی خود را به خلیج فارس بیاورد و به ایران حمله کند؛ اما حضرت امام(ره) چنان با قدرت در برابر آمریکا سخن می‌گفتند که گویا این ابرقدرت هیچ قدرتی ندارد. «و ثبِّت أقدامنا وانصُرنا عَلَی القَومِ الکافرین»(آل‌عمران/ 147)؛ یاری خداوند نیز در صورتی است که آنان به قدرت خداوند تکیه کنند. اگر به جای اتکا بر قدرت الهی به کثرت جمعیت، فناوری پیشرفته و کمک‌های خارجی تکیه کنند، امداد الهی کم می‌شود؛ زیرا امداد الهی در گرو ارتباط با خداست.

6ـ پیوند با ولایت؛ تا هنگامی که مردم با ولایت فقیه و جانشین امام زمان(ع) پیوند داشته باشند، بسیاری از بلاها و عقوبت‌ها نازل نمی‌شود. 

عراق با اینکه کشوری مسلمان است و شیعیان بسیاری دارد، امروزه در وضعیت بسیار بدی به سر می‌برد؛ اما به راستی چرا این گونه است؟!

 حسین کارگر/ «هنرمند بسیجی» عنوان یا لقبی است که در نگاه اول، پیچیدگی چندانی ندارد؛ هر کس که هم فعالیت هنری انجام می‌دهد و هم عضو یک پایگاه بسیج است، هنرمند بسیجی خوانده می‌شود. همچنین هر کسی که در جهت ارزش‌های انقلاب اسلامی یا به سفارش نهادهای انقلابی، آثار هنری خلق می‌کند را می‌توان با چنین لقبی خطاب کرد.

اما معنای حقیقی «هنرمند بسیجی» فراتر از این چارچوب‌هاست. بهتر است هنرمند بسیجی را سالکی معرفی کنیم که اوج تعهد و مسئولیت او در قبال انسان و انسانیت، در قالب آثاری ناب و اصیل، تجلی می‌یابد. هنر چنین هنرمندی، پیش از آنکه ناشی از شهرت‌طلبی، دریافت رتبه‌ها و عناوین خاص و کسب دستمزد برای عمل به سفارش فلان دستگاه باشد، جوششی درونی و برآمده از عمق اعتقاد و شیوه زندگی متعالی است. هنرمند بسیجی، داغدار رنج‌های بشری است و نمی‌تواند داغ هجران انسان از بهشت موعود و زندگی ایمانی را تاب بیاورد. این است که بی‌تابی او به نوحه و ضجه تبدیل می‌شود و در آثارش برون می‌تراود. هنر هنرمند بسیجی، روایتگر خروش علیه بی‌عدالتی‌ها و کژتابی‌های سیاسی و اجتماعی و اخلاقی است. جوایز جشنواره‌های داخلی و خارجی برای چنین هنرمندی هیچ و پوچ است. او نه برای عرض‌اندام در جشنواره‌ها، بلکه برای پیشبرد اهداف و آرمان‌های حقیقی دین و انقلاب فعالیت می‌کند. این است که اعتراضش به معضلات اجتماعی، هیچ‌گاه رنگ سیاهی و خمودگی و تسلیم‌طلبی به خود نمی‌گیرد. مضمون اجتماعی در هنرِ هنرمند بسیجی، امری باطنی و اخلاقی است. به طور طبیعی، هنرمند متعهد و مسئول، حتی اگر درباره یک موضوع درونی و فردی هم اثری را خلق می‌کند، نمی‌تواند نسبت به آنچه در جامعه می‌گذرد نیز بی‌تفاوت بماند. با این تفاوت که نقد اجتماعی در آثار هنرمند بسیجی، ترقی‌خواه و حماسی و خط‌شکن است؛ در پی ساخت عالمی متعالی و پر از اخلاق و فضیلت است. برخلاف هنر به ظاهر روشنفکرانه که اگر به معضلات اجتماعی می‌پردازد، دغدغه‌ای جز جلا دادن به غربزدگی، تشویق مهاجرت و ترویج یأس و ناامیدی ندارد.  

هنرمند بسیجی، با غربزدگی مبارزه می‌کند؛ اما جهانی می‌اندیشد. برای او مرزهای ساخت دست بشر معنایی ندارد. به همین دلیل هم هر جا ستمی علیه انسان یا ارزش‌های الهی ببیند، نمی‌تواند سکوت کند. چنین هنرمندی، حتی در برابر غیر مسلمانان نیز احساس مسئولیت می‌کند و به طور کلی هر ظلمی به بشر را مغایر با ذات دینداری و خداپرستی می‌داند.

نماد و نمود چنین هنرمندانی در زمانه ما کم نیستند. بی‌تردید، شهید سیدمرتضی آوینی الگوی برتر چنین هنرمندانی است. همو بود که از ظلمت عبور کرد و شجاعانه در برابر حق تسلیم شد و بی‌پروا و بی‌هیچ رکود و خستگی، با سلاح قلم و دوربین به مبارزه برخاست. جامعه و جهان امروز ما به هنرمندانی چون او نیاز دارد.

روایت یک نویسنده از لذت رهبر معظم انقلاب از قدم زدن در میان کتاب‌ها

نویسنده و رئیس ‌اسبق نمایشگاه بین‌المللی کتاب به روایت ناگفته‌هایی از حضور رهبر معظم انقلاب در این نمایشگاه پرداخت.

دکتر محسن پرویز، در گفت‌وگو با پایگاه اطلاع‌رسانی رهبر معظم انقلاب اظهار داشت: «نکته جالب توجه برای بنده از حضور ایشان در سال‌های مختلف در نمایشگاه کتاب، این بود که مسیر حرکت ایشان به‌نحوی بود که معمولاً انتشارات‌ مهم و آثار شاخص منتشر شده را در‌بر‌می‌گرفت، همچنین برای آثار شاخص و قابل تأمل، ایشان مکث می‌کردند و از غرفه‌هایی که محصول مناسبی نداشتند، با سرعت بیشتری عبور می‌کردند؛ اما نکته‌ای که برای بنده بسیار مهم است، این است که حضرت آقا با کتاب به‌طور کامل آشنا بودند و انس داشتند. به‌ هر حال، هر سال چهره‌های سیاسی و مسئولان مختلفی به نمایشگاه می‌آمدند و بنده با آنها هم‌قدم می‌شدم و می‌دیدم که بسیاری از آنها از بودن در این فضا لذت نمی‌برند و تنها برای رفع تکلیف در نمایشگاه حضور می‌یافتند و اساساً انسی با کتاب نداشتند؛ اما حضرت آقا از قدم زدن در میان کتاب‌ها لذت می‌بردند و انسان این را با جان و دل حس می‌کرد.»

 

شرافتمند با ایمان، بسیجی است

دلاورمرد این دوران، بسیجی است

بسیجی، با ولایت بسته پیمان

بصیر و تابع فرمان، بسیجی است

در این دنیای پرآشو‌ب و فتنه

نداده دین و دل ارزان، بسیجی است

به هنگام  نیاز دین و کشور

قدم در رزم هر میدان بسیجی است

اگر انسان با اخلاص دیدی

همان انسان با وجدان، بسیجی است

فداکاران ایثار و شهادت

یقین، معیار یک انسان بسیجی است

بسیج امروز، فرهنگ جهاد است

مجاهد، بر سر پیمان، بسیجی است

خداخواه و خداترس است و مؤمن

بلاجوی خداجویان، بسیجی است

نهان از دیده‌ها، جان می‌فشاند

دلیر و پاک و با ایمان، بسیجی است

بگو: دشمن، خیال خا‌م داری

به پیکار شما، طوفان بسیجی است

هنرمند بسیجی، پاکباز است

« فرائی» از بن و بنیان، بسیجی است

عبدالمجید فرائی

کف دست‌هایش را دیده بودم، با قلبش برابری می‌کرد

بی‌غل و غش بود و بی‌روی و ریا

مکری نداشت

آخر «خیرالماکرین» را خوب می‌شناخت

او از همه مکدّرات زمانه مبرا بود

دماغی پر باد نداشت

سر به آسمان نمی‌سایید

گام‌هایش هم به زمین طعنه نمی‌زد

در خلوصش تردیدی نبود

آرامش چشم‌های نم‌دارش حرف‌های بسیاری برای گفتن داشت

اقیانوسی در خود نهان داشت دل شیشه‌ای‌اش

شِکوه‌ای نداشت؛

نه از تو، نه از من، نه از زمانه

او مقّرب بود و مشتاق

مشتاق دیدار آقای زمانه‌‌اش؛ ولی امر زمین

آخر می‌دانست تا او نیاید هیچ چیز سامان نمی‌پذیرد

و هیچ‌کس رنگ واقعی خوشبختی را نخواهد دید

و هیچ دردی درمان نخواهد شد

آقای خوبان! ناجی نجیب زمین!

بیا تا سامان پذیرد همه نابسامانی‌ها

و درمان شود همه دردهای بی‌درمان...