قاسم غفوری/ غرب آسیا همچنان کانون اصلی تحولات جهانی است و هر تغییری در آن بر کل نظام جهانی تأثیر خواهد گذاشت مسئله سوریه و مبارزه این کشور و متحدانش با تروریسم و مقابله آمریکا و شرکایش با این مبارزه همچنان اساس تحولات منطقه شده، هر چند که مسائلی همچون بحران عراق، جنایات و اشغالگری رژیم صهیونیستی و جنایات سعودی در منطقه به ویژه در یمن و بحرین را نیز باید به آن افزود. شرایط سوریه چنان در مرحله حساسی قرار گرفته که پوتین رئیسجمهور روسیه به تازگی رسماً اعلام کرده است که شواهدی مبنی بر تحرکات آمریکا برای اجرای عملیات نظامی در جنوب دمشق در دست است. برخی منابع خبری نیز از اقدام آمریکا و انگلیس علیه سوریه از مرزهای اردن خبر دادهاند.
در این میان آنچه در معادلات منطقه در لوای سایر تحولات در جریان است، مجموعه اقداماتی است که علیه حزبالله لبنان صورت میگیرد. هر چند کانون توجهات و درگیریهای سیاسی و نظامی حول محور سوریه است، چنانکه در هفتههای اخیر تحرکات غرب برای متهمسازی سوریه به استفاده از سلاح شیمیایی و حتی اقدام نظامی علیه این کشور شدت گرفته و نشست گروه 7 در ایتالیا (21 و 22 فروردین) رسماً به موضوع سوریه و تشدید فشارها بر این کشور و متحدانش متمرکز شد، اما روند تحولات نشان میدهد که زنجیرهای از اقدامات در عرصه داخلی و خارجی لبنان علیه حزبالله در جریان است.
در عرصه داخلی لبنان فضای سیاسی در حالی با انتخاب میشل عون به ریاستجمهوری و معرفی سعد حریری به عنوان نخستوزیر به سمت آرامش نسبی پیش میرفت که برخی تحرکات مهم در این حوزه در جریان است. دعوت عربستان از سعد حریری آن هم با هواپیمای اختصاصی پادشاه سعودی و نیز دعوت برخی کشورهای اروپایی از وی را میتوان در راستای ایجاد فضای منفی سیاسی در لبنان دانست، چنانکه در طول این سفرها حریری از اختلافات دولت لبنان با سوریه و نقش حزبالله در این کشور سخن گفت.
در بعد داخلی تکرار فعالیت گروههای تروریستی و نیز درگیری در برخی اردوگاههای فلسطینینشین بعد دیگر تحرکات امنیتی علیه حزبالله میتوان ارزیابی کرد که نمود عینی آن درگیریهای در اردوگاه عینالحلوه با دهها کشته و زخمی بود. این اردوگاه برای آوارگان فلسطینی در شرق شهر صیدا و در محور بین مناطق شیعهنشین، سنینشین و مسیحینشین لبنان قرار دارد. این اردوگاه در اتوبان منتهی به جنوب لبنان واقع شده که نیروهای بینالمللی مستقر در لبنان از سال 1978 تاکنون از این مسیر تردد میکنند. این اردوگاه همچنین در نزدیکی اکتشافات نفتی در دریای مدیترانه قرار دارد. بسیاری معتقدند که یکی از اهداف این درگیریها مشغولسازی حزبالله و ارتش لبنان به اختلافات داخلی و دور کردن آنها از تحولات سوریه و نیز برخی اقدامات برای استفاده از خاک لبنان به منظور حمایت از تروریستها در سوریه بوده است.
در عرصه بیرونی نیز تحرکاتی علیه حزبالله شدت گرفته است، چنانکه به تازگی در نشست اتحادیه عرب در اردن بار دیگر بر قرار دادن نام حزبالله در فهرست اسامی گروههای تروریستی تأکید شد که البته لبنان نیز ضمن اعلام سیاست بیطرفی خود، در خصوص بندهای 6 و 7 توافق نکرد و اعلام کرده است که نمیتواند توصیف حزبالله به گروهی تروریستی را بپذیرد؛ چرا که خارج از دستهبندیهای سازمان ملل و خلاف معاهده عربی برای مبارزه با تروریسم است.
نکته قابل توجه آنکه تشدید تحرکات آمریکا و شرکای اروپایی آن برای دور کردن روسیه از سوریه و متحدانش نیز بخشی از اقدام علیه حزبالله است، چنانکه تیلرسون وزیر خارجه آمریکا پیش از سفر به روسیه تأکید میکند مسکو میان روابط با آمریکا یا سوریه، ایران و حزبالله یکی را انتخاب کند.
زنجیره این رفتارها نشان میدهد که تحرکاتی گسترده از سوی دشمنان مقاومت برای فشار بر حزبالله در جریان است که در عرصه داخلی و خارجی لبنان شکل میگیرد. حال این سؤال مطرح است که هدف این رفتارها چیست و در ورای آن چه اهدافی دنبال میشود؟
بخشی از این اقدامات برگرفته از اهداف سیاست داخلی لبنان است. لبنان خود را برای انتخابات پارلمانی آماده میسازد، در حالی که شواهد نشان میدهد جایگاه برتر مقاومت نزد افکار عمومی است که میتواند در ساختار پارلمان تغییرات اساسی ایجاد کند. ایجاد بحرانهای حاشیهای را میتوان گامی برای معطوف کردن جریان مقاومت به حاشیه و در عین حال تخریب جایگاه آن نزد مردم لبنان دانست تا شاید با این حربه بتوانند روند انتخابات را مدیریت کنند.
نکته دیگر اقدام برای اهداف رژیم صهیونیستی و سعودی است. روند تحولات حکایت از آن دارد که از اهداف اصلی سعودی و صهیونیستها در منطقه و جهان اقدامات مستقیم یا تحریک غرب علیه حزبالله هستند، چنانکه مقامات آنها بارها حزبالله را بزرگترین تهدید برای رژیمهایشان دانستهاند.
نکته مهم دیگر آنکه دشمنان مقاومت آگاهند که برای رسیدن به اهداف سلطهطلبانه در سوریه باید اتحاد میان سوریه و متحدانش را سست کنند. هر چند که محور تحرکات آنها اکنون در قالب جنگ سیاسی علیه روسیه استوار شده، اما در عمل آنها به دنبال ضربه زدن به دیگر متحدان سوریه، یعنی ایران و حزبالله نیز هستند.
بر این اساس نمیتوان آنچه را که در فضای سیاسی و نظامی سوریه میگذرد به دور از اهداف دشمنان مقاومت علیه حزبالله دانست. مجموع این تحرکات یک اصل مهم را در خود دارد و آن نقش و جایگاه حزبالله در لبنان و منطقه است که زمینهساز هراس دشمنان مقاومت و زنجیره تحرکات گسترده اخیر آنها شده است. این تحرکات نشانه قدرت دشمنان مقاومت نیست؛ بلکه نشانهای بر تزلزل و بحران شدید آنان است که برای فرار از بحران به چنین تحرکاتی روی آوردهاند تا شاید از ادامه دستاوردهای مقاومت از جمله حزبالله جلوگیری کنند که وحدت ارکان مقاومت و تأکید روسیه بر ادامه حمایت از سوریه و مخالفتهای جهانی با طراحی آمریکا علیه منطقه، زمینهساز تکرار شکست آمریکا و شرکایش علیه مقاومت خواهد شد.