حسن فلاح/ در پی حضور پرشکوه و حماسی مردم در دوازدهمین دوره انتخابات ریاستجمهوری و پنجمین دوره انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا، حضرت آیتاللهالعظمی خامنهای، رهبر معظم انقلاب ضمن گرامیداشت جشن حماسی انتخابات درخواستهایی را از هیئت دولت داشتند؛ ایشان در این باره فرمودند: «به رئیسجمهور محترم و همه کسانی که در دولت آینده شرکت خواهند داشت، سفارش و تأکید میکنم که کار و تلاش پرانگیزه و اندیشیده و جوانانه را برای برطرف کردن مشکلات کشور در پیش گیرند و لحظهای از این خط مستقیم غفلت نکنند. رعایت قشرهای ضعیف، توجه به روستاها و مناطق فقیر، در نظر گرفتن اولویتها، برخورد با فساد و با آسیبهای اجتماعی، باید در صدر برنامهها قرار گیرد.» از آنجایی که رئیسجمهور نیز در خلال تبلیغات انتخاباتی به مردم وعدههایی را داده است، به این منظور با دو صاحبنظر از دو جریان سیاسی در زمینه وعدههای رئیسجمهور گفتوگویی انجام شده است که مشروح این گفتوگوها را در ادامه میخوانید.
* رئیسجمهور منتخب در زمینههای اقتصادی وعدههای بسیاری به مردم داده است، به نظر شما دولت باید برای برآورده کردن این وعدهها چه اقداماتی انجام دهد؟
محمدرضا تابش: امروز رقابتهای انتخاباتی تمام شده و دولت، دولت همه ایرانیان است. برای دستیابی به موفقیتها در همه عرصهها به اجماع ملی نیاز است. مصداق بارز آن برجام است که وقتی رهبر معظم انقلاب اسلامی از آن حمایت کردند، اجماع ملی صورت گرفت و همه اقشار و احزاب ذیل تدابیر رهبری ایستادند و هماهنگ شدند تا کار به نتیجه رسید. در تحقق امور اقتصادی، مبارزه با مفاسد و مبارزه با فقر، تبعیض و مسائل زیستمحیطی و اجرای راهبردهای اقتصاد مقاومتی نیز مهمترین کار دولت برای به نتیجه رسیدن برنامههای خود، ایجاد وفاق و اجماع ملی و جلب نظر و توجه رهبر معظم انقلاب است. این کاری است که باید دولت مدنظر داشته باشد و در سخنان رئیسجمهور هم توجه به این مطلب وجود دارد. اگر این مهم اتفاق بیفتد نه تنها اقتصاد، بلکه دیگر مسائل هم حلوفصل خواهد شد.
محمدکاظم انبارلویی: دولت براساس قوانین جاری کشور وظایفی برعهده دارد و باید به این قوانین عمل کند؛ به عبارتی، دولت باید براساس قوانینی همچون چشمانداز بیست ساله و برنامه پنج ساله ششم به وظایف خودش عمل کند. تخصیص بودجهای که هر ساله از سوی دیوان محاسبات در مجلس منتشر میشود، حکایت از آن دارد که دولت بخشی از اهداف خود را در بودجه آن عمل میکند؛ از این رو بخش عظیمی از وظایف دولت بر زمین مانده و تنها 30 تا 40 درصد این اهداف در حال تحقق است. حالا آقای روحانی قول دادهاند در چهار سال دوم به وعدههایشان عمل کنند.
* چقدر امکانات موجود کشور با حجم وعدههای داده شده، همخوانی دارد؟
محمدرضا تابش: بخشی از امکانات کشور از طریق تأمین منابع و امکانات داخلی و جلب سرمایه ایرانیان خارج از کشور و بخشی هم به واسطه جذب سرمایههای خارجی شکل میگیرد. اگر این وفاق و اجماع ملی با نظر رهبر معظم انقلاب اسلامی همراه شود، همه این اهداف و کارها به منصه ظهور میرسد.
محمدکاظم انبارلویی: امکانات کشور بسیار زیاد است. منابع و زیرساختها و نیروی انسانی بالقوه و فعال حکایت از آن دارد که ظرفیتهای زیادی وجود دارد. هنر دولت این است که برای رسیدن به اهداف اقتصادی بهترین بهرهبرداری را از این ظرفیتها و امکانات ناب داشته باشد.
* به نظر شما دولت در انتخاب کابینه جدید خود چه رویکردی را باید در دستور کار قرار دهد؟
محمدرضا تابش: خود آقای رئیسجمهور قول داد. این جزء مطالبات مردم از آقای رئیسجمهور بوده و خودش هم قول داد و رهبر معظم انقلاب هم به طور تلویحی اشاره کردند. وزرای دولت باید هماهنگ، منسجم، متحد، پاکدست، چالاک، چابک، با نشاط، مطلع و جوان باشند. این موضوعی است که خود رئیسجمهور هم به آن اذعان داشت و امیدواریم به وعدهاش عمل کند.
محمدکاظم انبارلویی: آقای روحانی در مصاحبه با رسانهها اعلام کرد که کابینه را جوانتر خواهد کرد. یکی از مطالبات مردم هم همین است که کابینه یک مقداری تغییرات داشته باشد و جوانتر شود. وی هم قول داده است این تغییرات را به وجود آورد.
* با توجه به اینکه مردم به این دولت برای چهار سال دیگر اعتماد کردند، به نظر شما آیا دولت میتواند همانند گذشته عمل کند که به بسیاری از وعدههایش اهمیت نداد؟ و اینکه دولت چگونه میتواند ملت را از خودش راضی نگه دارد؟
محمدرضا تابش: دولت در هر صورت باید از مجموع امکانات کشور استفاده کند و پشتیبانی مردم را نیز همچون گذشته نسبت به برنامههایش داشته باشد. تعامل، همفکری، همراهی و همنظری و به رسمیت شناختن اعضا و گروههای مختلف و سهیم دانستن آنها در کابینه برای نیل به هدف اعتمادسازی عمومی ضرورت دارد. البته کسانی که میخواهند به کابینه، کار دولت و شخص رئیسجمهور اعتقاد داشته باشند، نه شخص یا اشخاصی که به افکار و عقاید دولت اعتقادی ندارند؛ ولی بدانید که با این سازوکارها دولت میتواند به اهداف عالی دست یابد.
محمدکاظم انبارلویی: آقای روحانی امیدوار است که به وعدههایش عمل کند. وی در حرم امام(ره) هم به صراحت اعلام کرد که میخواهد با تمام وجود به وعدههایی که به مردم داده، عمل کند. ما باید به او فرصت بدهیم که به وعدههایش عمل کند.
* بسیاری از کارشناسان اعتقاد دارند تا به حال در جهان رئیسجمهوری نبوده که آنقدر وعدههای غیر قابل اجرا بدهد و انتظارات مردم را بالا ببرد؛ نظر شما در اینباره چیست؟
محمدرضا تابش: لازم است بگویم رقبای آقای روحانی هم در دوران رقابت انتخاباتی وعدههایی میدادند که اصلاً قابل تحقق نبود. من تصورم این است که با توجه به اشرافی که آقای رئیسجمهور داشت و بیشتر کارشناسان احتمال میدادند دوباره به ریاستجمهوری برسد، حتماً پیش از هر چیز پشتوانههای اجرایی وعدهها را در نظر گرفته است. وی پس از انتخابات هم گفت که من به قولهایم عمل خواهم کرد. امیدواریم با یک برنامه زمانبندی شده مشخص و معین، این قولها را عملیاتی کرده و مردم را در جریان بگذارد.
محمدکاظم انبارلویی: وعدههایی که آقای رئیسجمهور داده است، پشتوانههای اجرایی آن در قانون ما وجود دارد. وعدههایی که آقای روحانی داده، این طور نیست که عملی نباشد. اگر نتوانسته است به این وعدهها عمل کند، یکی از دلایل آن کهولت سن وزرا و نداشتن توانایی کار اجراست. دولت باید یک کابینه جوان و پرانرژی تشکیل بدهد تا بتواند به تحقق اهداف اقتصادی کشور دست یابد.
* چه ارتباطی بین وعدههای دولت و برنامه ششم توسعه وجود دارد؟
محمدرضا تابش: بخش عمدهای از قولهایی که آقای رئیسجمهور داده است، در برنامه ششم توسعه وجود دارد. حالا ما باید در مجلس هم کمک کنیم.
محمدکاظم انبارلویی: برنامه ششم توسعه یک قانون است که دولت باید در بودجه سال آینده اهداف این برنامه را با ارقام پیشبینی درآمد و برآورد هزینه منطبق کند. هر چقدر این قدرت انطباق بیشتر شود، او بهتر میتواند به اهداف اقتصادی برسد.
* چقدر دولت میتواند در تحقق شعارهای خودش نسبت به حذف بیکاری و افزایش مقابله با رکود موفق باشد؟
محمدرضا تابش: دولت یازدهم تورم را مهار کرده و الآن پس از مهار تورم برنامه دولت خروج کشور از رکود است. یکی از مبانی و اصول این خروج، همین تعامل و همکاری همهجانبه و منسجم میان همه قواست. خارج شدن از رکود نیازمند پول و سرمایه است. منابع نفتی ما محدود است و مالیات هم کفاف هزینههای جاری و حقوق و مزایا را نمیکند. بنابراین، باید تعاملات بینالمللی گستردهتر شود تا دولت بتواند بخشی از پروژهها را به طرق مختلف به خارجیها واگذار کند و به عبارتی، بسترهای جلب سرمایه را فراهم آورد؛ به ویژه اینکه اولویت دولت این است که بتواند سرمایه ایرانیان خارج از کشور و سرمایه خارجی را جذب کند تا نقدینگی لازم را برای اجرای بهتر تولید و اشتغال داشته باشد و پیامد آن به خروج از رکود منتج شود.
محمدکاظم انبارلویی: دولت چهار سال گذشته نشان داد که یک توفیق نسبی در این مورد داشته؛ اما آنطور که باید عمل نشده، در حالی که امکانات و منابع هم وجود داشته و ما امیدواریم در چهار سال آینده این توفیق استمرار داشته باشد.
* همانطور که میدانید، دولت یازدهم در راستای اقتصاد مقاومتی عملکرد ناموفقی داشته است، به نظر شما چطور میتواند با عملکرد مناسب، نظام را به تحقق «اقتصاد مقاومتی؛ تولید و اشتغال» برساند؟
محمدرضا تابش: آثار و علائم اهتمام به اقتصاد مقاومتی مشهود است. ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی را رهبر معظم انقلاب ایجاد کردند و کار را به معاون اول رئیسجمهور سپردند که در زمره مدیران اجرایی کشور است و تجربیات خوبی در این زمینه دارد. اینکه میگویم آثار و علایم اقتصاد مقاومتی در این دولت هویدا شده، به واسطه چند آمار مسلم است. این آمارها نشان میدهد آثار اهتمام و تحقق اقتصاد مقاومتی هویدا شده و انشاءالله باید دولت بیش از آن تلاش کند و در دیگر عرصهها آنچه را که رهبر معظم انقلاب اسلامی ابلاغ کردند و جزء سیاستهای اقتصاد مقاومتی است، به صورت کامل و جامع اجرا کنند.
محمدکاظم انبارلویی: اگر دولت براساس آن خطوط کلی رسیدن به یک اقتصاد پویا، درونگرا، بروننگر و سیاستهای اقتصاد مقاومتی که از سوی رهبری ابلاغ شده، حرکت کند، به طور قطعی به اهداف خود خواهد رسید.